6306 Sayılı Kanun Kapsamında Vergi, Harç ve Ücret Muafiyeti

I. 6306 Sayılı Kanun Hakkında

6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun (“Kanun”) uyarınca afet riski altındaki alanlar ile bu alanlar dışındaki riskli yapıların bulunduğu arsa ve arazilerde, fen ve sanat norm ve standartlarına uygun, sağlıklı ve güvenli yaşama çevrelerini teşkil etmek üzere iyileştirme, tasfiye ve yenileme faaliyetlerini gerçekleştirmek amaçlanmaktadır. Söz konusu amaç doğrultusunda riskli yapılar kentsel dönüşüm kapsamına alınarak özellikle de deprem alanlarında iyileştirme uygulamaları hayata geçirilmiştir.

II. Vergi, Harç ve Ücret İadesinin Hukuki Dayanağı

Kanun madde 7/9 ve 6306 Sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği (“Yönetmelik”) madde 16/12 uyarınca, kentsel dönüşüm kapsamındaki taşınmazların dönüşüme tabi tutulmadan önce ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemleri ile bu Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların malik, işi yüklenen müteahhit ve en az bir yıldır kiracı veya sınırlı ayni hak sahibi olarak riskli yapıyı kullanan gerçek kişiler veya özel hukuk tüzel kişilerine ilk satışı, devri, tescili ve ipotek tesis edilmesi işlemlerine dayanılarak alınan vergi, harç ve ücretlerin iadesi gündeme gelecektir. Ayrıca Yönetmelik madde 16/12’de istisna kapsamında alınmaması gereken vergi, harç ve ücretler detaylı bir şekilde sayılma suretiyle açıklanmıştır.

Hukuki dayanak başlığı altında, idari anlamda tüketilmesi gereken itiraz yolundan bahsetmek gerekmektedir. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’na göre idare aleyhine bir dava açılmadan önce ilgili idari işlemi tesis eden kuruma yazılı başvuru (itiraz yolu) yapılması zorunludur. Şayet idareye başvuru şartı sağlanmadığı takdirde usuli eksiklikten dolayı davanın reddi gündeme gelecektir. İtiraz ve iade talebine başvurmak adına ilgili vergi, harç veya ücretin ödendiği tarihten itibaren 30 gün içerisinde idareye veya bu tarih geçmiş ise şikayet yoluyla idari kurumun üst merciine başvuru yapılarak iade talebinde bulunulması gerekmektedir. İade talebinin açık veya zımni red ile sonuçlanması halinde artık bu aşamada idare aleyhine vergi mahkemelerinde dava açılması gerekmektedir.

III. 6306 Sayılı Kanun Kapsamında İstisna Tutulan Kalemler

6306 sayılı Kanun kapsamında istisna tutulan ve ilgili kişilerden alınmış olması halinde iade edilmesi gereken vergi, harç ve ücretlerin neler olduğundan bahsetmek gerekmektedir. Yönetmelik madde 16/12’de bu kalemler sıralı bir şekilde açıklanmıştır. İlgili Yönetmelik uyarınca alınmaması gereken harç, vergi ve ücretler şunlardır;

- 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınan noter harçları,

- 492 sayılı Harçlar Kanunu uyarınca alınan tapu ve kadastro harçları,

- 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu uyarınca belediyelerce alınan harçlar,

- 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu uyarınca alınan damga vergisi,

- 7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu uyarınca alınan veraset ve intikal vergisi,

- 6802 sayılı Gider Vergileri Kanunu uyarınca alınması gereken banka ve sigorta muameleleri vergisi,

- Kurum ve kuruluşlarca döner sermaye adı altında alınan bütün ücretler

- Belediye meclisi kararı ile belirlenen ve alınan her türlü ücret.

Harç, vergi ve ücretlerin iadesini isteyebilecek kişiler:

Kentsel dönüşüm faaliyeti kapsamında;

- Müteahhitlerden daire satın alan tüketiciler,

- Kat karşılığı inşaat sözleşmesi ile arsalarını müteahhitlere vermiş mülk sahipleri,

- İnşaatı yapan müteahhitler,

6306 sayılı Kanun uyarınca iade başvurusunda bulunabilecek yetkili kişilerdir.

IV. Zamanaşımı

Kentsel dönüşüm kapsamında iadesi talep edilebilecek vergi, harç ve ücretler hakkındaki zamanaşımı süresinin belirlenebilmesi amacıyla 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 114. maddesine bakılması gerekmektedir. İlgili madde; “ Vergi alacağının doğduğu takvim yılını takip eden yılın başından başlayarak beş yıl içinde tarh ve mükellefe tebliğ edilmeyen vergiler zamanaşımına uğrar.” şeklindeki düzenleme ile zamanaşımı süresinin 5 yıl olduğunu hüküm altına almaktadır. Bu süre zarfında işlemler gerçekleştirilmediği takdirde zamanaşımı defi uyarınca taleplerin reddine karar verilecektir.

V. Emsal Karar

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi 5. Vergi Dava Dairesi 2016/2321E. , 2017/5K. sayılı kararı:

“ 6306 Sayılı Yasanın uygulaması sırasındaki bazı tereddütlerin giderilmesi bakımından da Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 16/9-1. Maddesinde ve Kanunun amacına uyacak şekilde yapılan 25.07.2016 tarihli değişikler ile Kanun kapsamında yapılacak uygulamalar neticesinde meydana gelen yeni yapıların ilk satışı devri ve tescili işlemlerinin de tapu harcından muaf olduğu vurgulanarak konuya açıklık getirilmiş bulunmaktadır.

Bakılan uyuşmazlıkta, satışa konu bağımsız bölümün 6306 Sayılı “Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki” Kanuna göre Tapu sicilinde “6306 sayılı Kanun gereğince riskli yapıdır” şerhi bulunan İstanbul İli, İlçesi, Mahallesi sınırları içerisindeki pafta, ada, parselde kayıtlı “Apartmanı”nı yıkılıp yeniden yapıldıktan sonra 6306 sayılı Kanun gereğince riskli yapıdır şerhi bulunan numaralı bağımsız bölümün ilk satışı işlemi olduğu sabit olduğundan yukarıda belirtilen mevzuat uyarınca davacıdan tapu harcı tahsiline ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığından davacı itirazının kabulü gerekmiştir.’’

Av. Serhat TİMUR

6306 Sayılı Kanun Kapsamında Vergi, Harç ve Ücret Muafiyeti

Fiziki Takibin Hukuka Uygunluk Şartları

Hukuk Devleti Sosyal Teorisi (Social Theory of The Rule of Law)

Kolluk Elkoyulan Araçları Kullanabilir mi?

Yargı Kararlarıyla Muris Muvazaasının İspatı Ve Unsurları

EV SAHİPLERİ İÇİN TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ NEDİR? NEDEN ÖNEMLİDİR?

ANONİM ORTAKLIĞIN HAKLI SEBEPLE FESHİ DAVASINDA (TTK M.531) USULİ BAKIMDAN ÖZELLİK ARZ EDEN BAZI HUSUSLAR

EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI AMACIYLA EŞLER ARASINDA ALINABİLECEK HUKUKİ TEDBİRLER

EK TASFİYE VE TTK md.547 UYARINCA ŞİRKETİN GEÇİCİ OLARAK İHYASI

KİRACI HANGİ DURUMLARDA EVDEN ÇIKARILABİLİR?

TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİNE DAYALI OLARAK KİRACININ TAŞINMAZDAN TAHLİYESİ