AYM'nin 2020/12405 başvuru numaralı kararı

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, farklı ceza infaz kurumlarında bulunan eşlerin kapalı ve açık görüş yapma talebinin reddedilmesi nedeniyle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, bulunduğu ceza infaz kurumuna başvurarak eşiyle kapalı ve açık görüş yapma talebinde bulunmuştur. Kurumun İdare ve Gözlem Kurulu Başkanlığı başvurucunun talebini, eşinin bulunduğu ceza infaz kurumunun Kocaeli Ceza İnfaz Kurumları yerleşkesi dışında olduğunu belirterek Hükümlü ve Tutukluların Ziyaret Edilmeleri Hakkında Yönetmelik'in (Yönetmelik) 9. maddesinin (3) numaralı fıkrası uyarınca reddetmiştir.

3. Başvurucu; eşi ve çocuklarıyla kapalı ve açık görüşlerde ailece bir araya gelemediklerini ve bu durumdan çocuklarının olumsuz etkilendiğini vurgulayarak infaz hâkimliğine şikâyette bulunmuştur. İnfaz hâkimliği Yönetmelik'in ilgili maddesine atıfta bulunarak başvurucunun şikâyetini 2/5/2019 tarihinde reddetmiştir.

4. Başvurucu bu karara karşı ağır ceza mahkemesine itirazda bulunmuştur. İtiraz henüz inceleme aşamasındayken başvurucu 13/5/2019 tarihli dilekçesiyle başsavcılıktan eşiyle kapalı ve açık görüş yapma talebinde bulunmuştur. Ağır ceza mahkemesi ise infaz hâkimliği kararında usul ve yasaya aykırı bir husus bulunmadığı gerekçesiyle 23/5/2019 tarihinde itirazın reddine karar vermiştir.

5. Başvurucu ağır ceza mahkemesinin ret kararı sonrasında eşiyle kapalı ve açık görüş yapma talebinin reddedilmesi nedeniyle aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğini ileri sürerek 30/5/2019 tarihinde Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştur.

6. Bireysel başvuru incelemesi devam ederken başvurucu Başsavcılıkça eşiyle kapalı veya açık görüş talebine bir cevap verilmediğini belirterek 7/2/2020 tarihli dilekçesi ile başsavcılıktan talebini yinelemiştir. Başsavcılık 3/3/2020 tarihli kararı ile Yönetmelik'in ilgili maddesine atıfta bulunarak başvurucunun talebini reddetmiştir. Başvurucu bu karara karşı 5/3/2020 tarihinde infaz hâkimliğine şikâyette bulunmuştur. İnfaz hâkimliği 6/3/2020 tarihli yazısı ile başvurucunun dilekçesinin işlemsiz olarak iadesine karar vermiştir. Başvurucu 17/3/2020 tarihinde işlemsiz iade kararının kaldırılması talebi ile ağır ceza mahkemesine gönderilmek üzere infaz hâkimliğine dilekçe sunmuştur. İnfaz hâkimliği 17/3/2020 tarihli yazısı ile iade yazısının gerekçeli karar olmadığı, bu nedenle itiraz yolunun açık olmadığını belirterek başvurucunun dilekçesinin işlemsiz olarak iadesine karar vermiştir.

7. Başvurucu, nihai hükmü 20/3/2020 tarihinde öğrendikten sonra 23/3/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

8. Başvurucunun daha önce Anayasa Mahkemesine yaptığı bireysel başvuru 11/1/2023 tarihinde aile hayatına saygı hakkına yönelik bir ihlalin olmadığının açık olduğu gerekçesiyle kabul edilemez bulunmuştur (Aydın Kahveci, B. No: 2019/20524, 11/1/2023). Başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

II. DEĞERLENDİRME

9. Ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.

10. Başvurucu; kendisinin ve eşinin uzun bir süredir tutuklu olduğunu, iki çocukları bulunduğunu, tutuklulukları süresince ailece bir araya gelemediklerini ve aile bütünlüklerinin bozulduğunu, infaz hâkimliğine yaptığı şikâyetin işlemsiz olarak iade edildiğini, bu nedenle özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ve adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür. Bakanlık görüşünde; sürece, ilgili mevzuata ve içtihada ilişkin bilgiler sunulmuş, derece mahkemelerinin başvurucunun talebi ile ilgili daha önceki kararları çerçevesinde başvurunun süresi içinde yapılıp yapılmadığının değerlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Başvurucu, Bakanlığın görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

11. Başvurucu, aynı ihlal iddiasıyla daha önce bireysel başvuru yapmıştır. Anayasa Mahkemesi söz konusu başvuruda aile hayatına saygı hakkına yönelik bir ihlalin olmadığının açık olduğu sonucuna varmış ve başvuruyu açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez bulmuştur (bkz. § 8).

12. Başvurunun mükerrer başvuru niteliğinde olması nedeniyle reddine karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Başvurunun mükerrer olması nedeniyle REDDİNE,

C. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 3/5/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.