TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

 

 

BİRİNCİ BÖLÜM

 

KARAR

 

BAYRAM KARABIYIK BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2020/19072)

 

Karar Tarihi: 2/3/2023

BİRİNCİ BÖLÜM

 

KARAR

 

Başkan

:

Hasan Tahsin GÖKCAN

Üyeler

:

Muammer TOPAL

 

 

Recai AKYEL

 

 

Yusuf Şevki HAKYEMEZ

 

 

İrfan FİDAN

Raportör

:

Yüksel GÜNARSLAN

Başvurucu

:

Bayram KARABIYIK

Vekili

:

Av. Emre AKARYILDIZ

 

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, ceza davasında başvurucunun (sanığın) hazır bulunma talebi reddedilerek ses ve görüntü aktarımı suretiyle duruşmaya uzaktan katılımının sağlanması nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Komisyon; duruşmada hazır bulunma hakkı dışındaki şikâyetlerin kabul edilemez olduğuna, anılan hakka ilişkin şikâyetin kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar vermiştir.

3. Başvurucu, silahlı terör örgütüne üye olma suçundan yargılanmıştır. Adana 11. Ağır Ceza Mahkemesince (Mahkeme) görülen yargılama beş oturumda tamamlanmıştır. Yargılamada 4/4/2017 tarihinde duruşma hazırlığı işlemleri yapılmıştır. Tensip Tutanağı'nda duruşmanın 14/6/2017 tarihinde yapılmasına ve başvurucunun duruşma tarihinde Ses ve Görüntü Bilişim Sistemi (SEGBİS) aracılığı ile duruşmada hazır bulundurulmasına karar verilmiştir.

4. Başvurucu, tutuklu bulunduğu ceza infaz kurumu aracılığıyla Mahkemeye gönderdiği 1/6/2017 tarihli dilekçesiyle ilk oturumda duruşma salonunda hazır bulunmayı talep etmiştir.

5. Başvurucu, yargılamanın 14/6/2017 tarihli ilk oturumuna SEGBİS aracılığı ile katılmıştır. Duruşma Tutanağı'nda başvurucunun SEGBİS aracılığıyla duruşmaya katılmak istemediği yönünde Mahkemeye itirazda bulunduğuna dair herhangi bir beyanı yer almamaktadır. Duruşmada başvurucu, müdafiinin de hazır bulunmasıyla savunma yapmıştır. Mahkeme bir sonraki oturumda başvurucunun duruşmada SEGBİS aracılığıyla hazır edilmesine karar vererek duruşmayı 20/9/2017 tarihine ertelemiştir.

6. Başvurucu duruşmanın ikinci, üçüncü ve dördüncü oturumlarına da SEGBİS aracılığıyla katılarak aleyhindeki delillere yönelik savunma yapmıştır.

7. Yargılamanın hükmün açıklandığı 6/6/2018 tarihli son oturumuna da SEGBİS aracılığıyla katılan başvurucunun duruşmada bizzat hazır bulunmak istediğine dair Mahkemeye bildirimde bulunduğunu ortaya koyan somut bir veriye rastlanmamıştır. Mahkeme, başvurucunun silahlı terör örgütü üyeliği suçundan hapis cezasıyla cezalandırılmasına karar vermiştir.

8. Başvurucunun bu karara karşı yaptığı istinaf kanun yolu başvurusu Adana Bölge Adliye Mahkemesi 2. Ceza Dairesinin 6/3/2019 tarihli kararıyla esastan reddedilmiştir. Başvurucu bu karara karşı 8/4/2019 tarihinde temyiz kanun yolu başvurusunda bulunmuştur. Başvuru formu ekinde yer alan temyiz kanun yolu başvuru dilekçesinde rızasına aykırı olarak duruşmaya SEGBİS vasıtasıyla uzaktan katılımının sağlandığı yönünde herhangi bir itiraza yer verilmemiştir.

9. Yargıtay 16. Ceza Dairesi 4/2/2020 tarihinde temyiz isteminin reddi ile hükmün onanmasına karar vermiştir.

10. Başvurucu, nihai hükmü -COVID-19 salgını nedeniyle yargı alanındaki sürelerin durduğu dönem içerisinde- 16/4/2020 tarihinde öğrendikten sonra 7/7/2020 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

II. DEĞERLENDİRME

11. Ödeme gücünden yoksun olduğu anlaşılan başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir.

12. Başvurucu; duruşmalara katılımının SEGBİS vasıtasıyla sağlandığını, bizzat katılmasına imkân tanınmadığını, bu suretle de savunma hakkının kısıtlandığını ileri sürmüştür.

13. Bakanlık görüşünde, başvurucunun müdafi yardımından da yararlanmak suretiyle herhangi bir sınırlamaya maruz kalmadan ve teknik bir bağlantı sorunu yaşamadan etkili bir şekilde savunma yapma imkânı bulduğu ifade edilmiştir.

14. Başvurucu, Bakanlık görüşüne ilişkin beyanında genel olarak bireysel başvuru formundaki iddialarını tekrarlamıştır.

15. Başvuru, adil yargılanma hakkı kapsamındaki duruşmada hazır bulunma hakkı yönünden incelenmiştir.

16. Bireysel başvurunun ikincil niteliğinin bir sonucu olarak olağan kanun yollarında ve mahkemeler önünde ileri sürülmeyen iddialar ile bu mahkemelere sunulmayan bilgi ve belgeler bireysel başvuru konusu edilemez (Bayram Gök, B. No: 2012/946, 26/3/2013, § 20).

17. Somut olayda başvurucunun ihlale neden olduğunu ileri sürdüğü iddiaları temyiz kanun yolunda ileri sürmediği ve böylece başvuru yollarını usulüne uygun tüketmediği anlaşılmıştır.

18. Açıklanan gerekçelerle başvurunun başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Duruşmada hazır bulunma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın başvuru yollarının tüketilmemesi nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 2/3/2023 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.