AYM'nin 2019/16567 başvuru numaralı kararı

I. BAŞVURUNUN ÖZETİ

1. Başvuru, ceza infaz kurumunda bulunan başvurucunun kardeşinin cenaze törenine katılması ve taziyeleri kabul etmesi için izin verilmemesi nedeniyle özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

2. Başvurucu, kasten öldürme suçundan Şanlıurfa 1 No.lu T Tipi Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda (İnfaz Kurumu) hükümözlü olarak bulunmaktadır. Başvurucu 15/2/2019 tarihinde kardeşinin vefatı nedeniyle cenaze törenine katılma talebiyle Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığına (Başsavcılık) başvurmuştur. Başsavcılık başvurucunun müebbet hapis cezası ile hükümözlü olması nedeniyle uygun görülmediğinden talebi reddetmiştir.

3. Başvurucu karara itiraz etmiştir. Şanlıurfa İnfaz Hâkimliği (İnfaz Hâkimliği) 13/3/2019 tarihinde itirazın reddine karar vermiştir. Mahkeme kararında başvurucu hakkında müebbet hapis cezasına hükmedildiği, kararın henüz kesinleşmediği, Hükümlü ve Tutuklulara Yakınlarının Ölümü veya Hastalığı Nedeniyle Verilebilecek Mazeret İzinlerine Dair Yönetmeliğin 5. maddesi hükümleri dikkate alındığında itiraza konu mazeret izin talebi hakkında güvenlik bakımından sakınca oluşturmaması koşuluyla tehlikeli olmayan hükümlülere izin verilebileceği yönündeki düzenleme doğrultusunda Başsavcılık kararında usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı belirtilmiştir.

4. Başvurucu karara itiraz etmiş, itirazı inceleyen Şanlıurfa 1. Ağır Ceza Mahkemesi 2/4/2019 tarihinde kararın usul ve yasaya uygun olduğu gerekçesiyle itirazı reddetmiştir.

5. Başvurucu nihai kararı 8/4/2019 tarihinde tebliğ ettikten sonra 9/5/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

6. Ödeme gücünden yoksun olduğunu belirten başvurucunun adli yardım talebinin kabulüne karar verilmesi gerekir (Mehmet Şerif Ay, B. No: 2012/1181, 17/9/2013).

II. DEĞERLENDİRME

7. Başvurucu, haklı bir gerekçe olmadan cenaze defin işlemlerine katılması ve taziyeleri kabul etmesi için izin verilmediğinden ailesine karşı son görevini yerine getiremediğini ve bu durumun ağır bir manevi üzüntü ve travmaya neden olduğundan özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğini iddia etmiştir.

8. Bakanlık görüşünde, mevcut başvuruda başvurunun bireysel başvuru süresi içinde yapılıp yapılmadığının öncelikle değerlendirilmesi gerektiği, başvurucunun özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edilip edilmediği konusunda inceleme yapılırken Anayasa ve ilgili mevzuat hükümleri, Anayasa Mahkemesi içtihadı ve somut olayın kendine özgü koşullarının da dikkate alınması gerektiği ifade edilmiştir. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyanda bulunmamıştır.

9. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 47. maddesinin (5) numaralı fıkrası ile Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü'nün (İçtüzük) 64. maddesinin (1) numaralı fıkrası gereği bireysel başvurunun başvuru yollarının tüketildiği, başvuru yolu öngörülmemiş ise ihlalin öğrenildiği tarihten itibaren otuz gün içinde yapılması gerekir.

10. Kesin nitelikteki kararların öğrenilmesinden itibaren bireysel başvuru süresi başlar. Bu nitelikteki kararlara karşı kanun yoluna başvurulmasının bireysel başvuru süresine bir etkisi bulunmamaktadır (benzer bir değerlendirme için bkz. Nesin Kayserilioğlu, B. No: 2012/613, 13/6/2013, § 17).

11. Somut olayda başvurucunun ağır ceza mahkemesi kararını tebliğ ettiği 8/4/2019tarihinden itibaren otuz gün içinde bireysel başvuru yapması gerekirken bu süre geçtikten sonra 9/5/2019 tarihinde bireysel başvuruda bulunduğu anlaşılmaktadır.

12. Açıklanan gerekçelerle başvurunun süre aşımı nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

III. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Adli yardım talebinin KABULÜNE,

B. Özel hayata ve aile hayatına saygı hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın süre aşımı nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

C. 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 339. maddesinin (2) numaralı fıkrası uyarınca tahsil edilmesi mağduriyetine neden olacağından adli yardım talebi kabul edilen başvurucunun yargılama giderlerini ödemekten TAMAMEN MUAF TUTULMASINA 22/11/2022 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.