Bu anlamda mahkemece tarafların dinlenilmemesi, delillere karşı çıkma imkânı verilmemesi, yargılama faaliyetinin hakkaniyete aykırı hâle gelmesine neden olabilecektir. Dolayısıyla ceza davalarında mahkemenin kararını etkilemek amacıyla dosyaya sunulan görüş ve delillerden sanığın haberdar olmasına ve bunlara karşı etkili bir şekilde karşı çıkmasına fırsat verilmesi gerekir.

Çelişmeli yargılamanın bir amacı da dosyaya bir görüşün/talebin girmesini sağlamakla sınırlı olmayıp onun mahkemece dikkate alınarak bir sonuca ulaşmasını sağlamaktır. Çelişmeli yargılama ilkesi, sanığın aleyhindeki delillerin çelişmeli bir usul ile mahkemeye sunulmasını ve sadece tanıkların değil diğer delillerin de tartışılmasını gerektirir. Böylelikle başvurucular delilin davayla ilgisini ve ağırlığını değerlendirerek güvenirliği hususundaki iddia ve itirazlarını dile getirebilecektir.

Bu güvencelere yer verildiği bazı somut yasal düzenlemeler de bulunmaktadır. Örneğin 5271 sayılı Kanun'un 209. maddesinin (1) numaralı fıkrasında delil olarak kullanılacak belgelerin duruşmada okunması, bir belge veya yazının delil olarak kullanılabilmesi duruşmada okunmasına bağlı olduğu; 215. maddesinin (1) numaralı fıkrasında, herhangi bir belgenin okunmasından sonra ilgililerden diyeceklerinin sorulması; 217. maddesinin (1) numaralı fıkrasında ise hâkimin kararını ancak duruşmaya getirilmiş ve huzurunda tartışılmış delillere dayandırabileceği öngörülmüştür. Çelişmeli yargılama ilkesinin somut görünümlerinden olan bu düzenlemelere göre, sözgelimi, sanığın telefon konuşmalarının dinlenmesi ve kayda alınması konusunda verilmiş bir karar varsa getirtilip telefon konuşmalarına ilişkin çözüm tutanakları ile birlikte duruşmada okunması ve ilgililerden diyeceklerinin sorulması gereklidir.

İlgili Kararlar:

(Sencer Başat ve diğerleri [GK], B. No: 2013/7800, 18/6/2014) 

(Ahmet Gökhan Rahtuvan, B. No: 2014/4991, 20/6/2014)

(Cezair Akgül, B. No: 2014/10634, 26/10/2016)

---

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

 

 

GENEL KURUL

 

KARAR

 

SENCER BAŞAT VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2013/7800)

 

Karar Tarihi: 18/6/2014

 

GENEL KURUL

 

KARAR

 

 

Başkan

:

Haşim KILIÇ

Başkanvekili

:

Serruh KALELİ

Başkanvekili

:

Alparslan ALTAN

Üyeler

:

Serdar ÖZGÜLDÜR

 

 

Osman Alifeyyaz PAKSÜT

 

 

Zehra Ayla PERKTAŞ

 

 

Recep KÖMÜRCÜ

 

 

Burhan ÜSTÜN

 

 

Engin YILDIRIM

 

 

Nuri NECİPOĞLU

 

 

Hicabi DURSUN

 

 

Celal Mümtaz AKINCI

 

 

Erdal TERCAN

 

 

Muammer TOPAL

 

 

Zühtü ARSLAN

 

 

M. Emin KUZ

 

 

Hasan Tahsin GÖKCAN

Raportör

:

Serhat ALTINKÖK

 

 

Yunus HEPER

 

 

Recep ÜNAL

 

 

Muharrem İlhan KOÇ

 

 

Özcan ÖZBEY

1. Başvurucu

:

Sencer BAŞAT

2. Başvurucu

:

Aşkın ÖZTÜRK

Vekili

:

Av. Kemal Nevzat GÜLEŞEN

3. Başvurucu

 

Turgut KETKEN

4. Başvurucu

:

Yavuz KILIÇ

Vekili

:

Av. Kemal Nevzat GÜLEŞEN

5. Başvurucu

:

Ökkeş Alp KIRIKKANAT

6. Başvurucu

:

Ali Cengiz ŞİRİN

Vekili

:

Av. Ayfer UZUNIRMAK

7. Başvurucu

:

Bulut Ömer MİMİROĞLU

Vekili

:

Av. Kazım GÖZÜŞİRİN

8. Başvurucu

:

Bayram Ali TAVLAYAN

Vekili

: