Türkiye ’nin yedinci Cumhurbaşkanı ve 12 Eylül askeri darbesinin lideri Kenan Evren'in ölümü, dış basında da yer buldu. Times gazetesi Kenan Evren'in geçen yıl 12 Eylül davasında müebbet hapis cezasına çarptırıldığını hatırlatarak başladığı yazıda "Müthiş bir askeri ve siyasi kariyere küçük düşürücü bir son" diyor.<br /> <br /> Yazıda yer alan ifadelerden bazıları şöyle:<br /> <br /> "(Kenan Evren), Türk ordusunun, ülkenin laik mirası ve anayasasının korumasındaki ayrıcalıklı role olan inancının sembolüydü. Ve uzun bir dönem, iktidardayken yürürlüğe koyduğu yasaların kendisine dokunulmazlık sağlayacağını var saydı. 2009'da yargılanması gündeme gelince de 'Milletimin önünde herkese söz veriyorum. Bu işi yargıya bırakmam. İntihar ederim' demişti. Fakat şimdi Türkiye'de egemen olan siyasi muhalifleri, orduyu ehlileştirmeye kararlıydı ve yargı yolunu açan yasa değişikliği referandumla onaylandı."<br /> <br /> <strong>'RADYASYON KEMİKLERE İYİ GELİYOR'</strong><br /> <br /> Kenan Evren'in biyografisi, yargı süreci ve darbe döneminde yaşananların ayrıntılarının da aktarıldığı makale şöyle devam ediyor:<br /> <br /> "(…) Ordunun sanayileşmiş, modernleşmiş bir ülke fikri, gizemli milliyetçilik veya İslami radikalleşmeye direnci Atatürk 'ün geleneği olarak görülüyordu. (…) Evren'in cumhurbaşkanlığında Türkiye'nin sosyal ve ekonomik gelişimini takdir edenler de vardı. İslami muhafazakarlığa karşı kadın hakları için mücadele etti ve kürtaj yasallaştı. Sınai kalkınma ve istihdam hızlandı, yoksul kırsal kesimlere telefon ve elektrik ulaştırılması gibi faydaları oldu. Fakat, 1986'daki Çernobil felaketinden sonra 'radyasyonun kemiklere iyi geldiğini' iddia eden Evren'in nükleer enerji kuşağını savunması da açıkça alışılmışın dışındaydı."<br /> <br /> <strong>'ÇOK DÜŞMAN EDİNDİ'</strong><br /> <br /> <strong>Times gazetesi,</strong> Kenan Evren döneminde darbe sonrası çok partili seçimlerin yapılmasıyla Türkiye'nin Avrupa Ekonomik Topluluğu'na üyeliğinin yolunun açıldığını da hatırlatıyor. Gazete Evren'in resme olan ilgisini de aktardığı makalesini şu ifadelerle noktalıyor:<br /> <br /> "Evren için, ülkesinde maruz kaldığı siyasi ortam daha İslami bir yöne evrilirken, kendi korumalarının varlığı, Türkiye içinde ve dışında ne kadar çok düşman edindiğinin de işareti. Geçen yıl yargılanması, bir general ve bir cumhurbaşkanı olarak oluşturduğu imajdan çok daha farklı bir intiba yarattı. Kendisini, bir değişime rehberlik ederken, ülkeyi Atatürk'ün vizyonunda tutarken gördü. Fakat Türkiye'nin geleceğinin, çok daha karmaşık ve belirsiz olduğu görüldü ve Kenan Evren'in rolü de kendi varsayımından çok daha tartışmalı bir hal aldı."<br /> <br /> <strong>GUARDIAN</strong>: Guardian gazetesi de Kenan Evren'le ilgili yazısına, 12 Eylül davasıyla ilgili ayrıntıları aktararak başlıyor. Makalesinde darbe dönemindeki idamlara, işkencelere ve tutuklamalara da yer veren Guardian gazetesi Evren'in idaresinde 'solun büyümesine engel olmak için okullarda İslam dini eğiminin yeniden canlandırıldığını' da ekledi. Gazete makaleyi, 1982 anayasasının da yürürlüğe girdiğini, seçimlerde Turgut Özal'ın başa geldiğini ve Kenan Evren'in de emeklilik hayatını Bodrum'da resim yaparak geçirdiğini aktararak sonlandırdı.<br /> <br /> <strong>REUTERS:</strong> Türkiye'deki 1980 darbesine öncülük eden eski genelkurmay başkanı ve cumhurbaşkanı Kenan Evren 97 yaşında öldü. Türk ordusunun siyaset üzerinde on yıllarca süren nüfuzunun sembolü olan Evren, geçen Haziran'da müebbet hapis cezasına çarptırılmıştı.<br /> <br /> Yaygın işkence, tutuklama ve ölümlerle sonuçlanan 1980 darbesini gerçekleştirdiği için hüküm giyen Evren, sağlık sorunları nedeniyle duruşmalara katılmamıştı. Evren hem bu yüzden hem de ilerlemiş yaşı sebebiyle cezaevine girmemişti.<br /> <br /> <strong>AFP:</strong> Türkiye'de bazılarınca bir ulusun kurtarıcısı, bazıları tarafından ise eli kanlı bir adam olarak görülen eski cunta lideri Kenan Evren 97 yaşında öldü. Yaptığı askeri darbeden sonra 50 kişi asıldı, onlarca insan işkenceden öldü, tüm siyasi görüşlerden 600 bini aşkın insan da tutuklandı.<br /> <br /> <strong>AP:</strong> Kenan Evren 5 bin kişinin ölümüne neden olan çatışmaları sonlandırdığı için o dönem kahraman olarak görülüyordu. Ancak kısa süre sonra ülkenin en tartışmalı liderlerinden biri haline geldi. Ve daha çok eski militanlara ve destekçilerine yapılan işkencelerle, özgürlükleri kısıtlayan anayasayı yürürlüğe sokmasıyla ve ordunun siyasetteki rolüne resmiyet kazandırmasıyla hatırlanır oldu.<br /> <br /> <strong>NEW YORK TIMES:</strong> Türkiye tarihindeki en sert baskıyı uygulayarak bir askeri darbeye öncülük eden ve 30 yıl sonra bu yüzden hüküm giyen General Kenan Evren, 97 yaşında öldü.<br /> <br /> 12 Eylül 1980'deki darbe gerçekleştiğinde, Türkiye'de neredeyse anarşi hakimdi. Siyasi çeteler birbiriyle savaşıyordu. Silah ve bomba sesi rutinleşmişti. Komutanlar, 1979'da İran'da gerçekleşen devrime benzer bir gelişmenin Türkiye'de de yaşanmasından ve mevcut düzenin yıkılmasından korkuyordu. Şiddet olayları öyle bir noktaya ulaşmıştı ki; birçok Türk, askeri müdahaleyi destekliyordu. Ancak çok az kişi, ardından yaşanacaklara hazırlıklıydı.<br /> <br /> Beş kişilik bir cunta yönetimine başkanlık eden General Evren, kendisini cumhurbaşkanı ilan etti. Sıkıyönetim döneminde, aralarında çok sayıda sanatçı ve entelektüelin de bulunduğu 500 bin kişi siyasi suçlamalarla hapse atıldı. İşkence yaygındı. Yaklaşık 300 mahkum hapiste öldü. Bazıları işkencedendi. Diğerlerininse intihar ettiği, "çatışmalarda" ya da kaçmaya çalışırken öldüğü bildirildi. 50 kişi asıldı. General Evren, meydanlardaki halka, "Asmayalım da besleyelim mi?" diye sordu.<br /> <br /> <strong>BBC:</strong> Türkiye'nin eski Cumhurbaşkanı Kenan Evren, 97 yaşında hayatını kaybetti. General Evren 12 Eylül 1980'de yaptığı askeri darbeyle hükümeti devirdi. 1989 yılına kadar cumhurbaşkanlığı yaptı. Doksanlı yaşlarında yargılandı ve geçen sene müebbet hapis cezasına çarptırıldı. Darbe sırasında yaklaşık 600 bin kişi gözaltına alındı ve 50 kişi asıldı. Tüm siyasi partiler yasaklandı. Özellikle solcu aktivistler hedef alındı.<br /> <br /> Eski cumhurbaşkanı Ankara 'daki bir hastanede öldü. Sağlık durumu 2012'den beri kötüydü. Hüküm giydiği duruşmaya çıkamamıştı. (Hürriyet/BBC Türkçe) <br /> <br />