İŞVERENCE HAKSIZ ŞEKİLDE FESİH İDDİASINDAN KAYNAKLANAN İŞÇİLİK ALACAKLARININ TAHSİLİ İSTEMİ

T.C. YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ E. 2015/34157 K. 2019/19138 T. 5.11.2019

İŞVERENCE HAKSIZ ŞEKİLDE FESİH İDDİASINDAN KAYNAKLANAN İŞÇİLİK ALACAKLARININ TAHSİLİ İSTEMİ ( Olayda Mevcut Delillere Göre İtalyan Makamlarına Teslim Edilmesi Gereken Belgenin Hatalı veya Eksik Doldurulmasında Davacının Kastı Olduğunun Söylenemeyeceği - Davacının Davalı İşyerinde 10 Yılı Aşkın Kıdemle Uluslararası Tır Şoförlüğü Yaptığı Dikkate Alındığında İhmali Nedeniyle Kusurlu Olduğu/İşverence Yapılan Fesih Haklı Olup Mahkemece Hatalı Değerlendirme Karar Verilmesinin Hatalı Olduğu )

BELGENİN HATALI VEYA EKSİK DOLDURULMASI ( İşverence Haksız Şekilde Feshedildiği İddiasından Kaynaklanan İşçilik Alacaklarının Tahsili İstemi/Mevcut Delillere Göre İtalyan Makamlarına Teslim Edilmesi Gereken Belgenin Doldurulmasında Davacının Kastı Olduğunun Söylenemeyeceği - Davacının Davalı İşyerinde 10 Yılı Aşkın Kıdemle Uluslararası Tır Şoförlüğü Yaptığı Dikkate Alındığında İhmali Nedeniyle Kusurlu Olduğu/İşverence Yapılan Fesih Haklı Olup Mahkemece Hatalı Değerlendirme Karar Verilmesinin Hatalı Olduğu )

KIDEMLİ ŞOFÖRÜN İHMAL KUSURU ( Davacının Davalı İşyerinde 10 Yılı Aşkın Kıdemle Uluslararası Tır Şoförlüğü Yaptığı Dikkate Alındığında İhmali Nedeniyle Kusurlu Olduğu - Açıklanan Nedenlerle İşverence Yapılan Fesih Haklı Olup Mahkemece Hatalı Değerlendirme Karar Verilmesinin Hatalı Olduğu/İşverence Haksız Şekilde Feshedildiği İddiasından Kaynaklanan İşçilik Alacaklarının Tahsili İstemi )

4857/m. 25, 26

ÖZET : Dava, iş sözleşmesinin işverence haksız şekilde feshedildiği iddiasından kaynaklanan kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının tahsili istemine ilişkindir. Olayda, Mahkemece, dosyaya alınan bilirkişi raporuna atıfla davacının feshe konu olayda kusuru olmadığı, gerekçesi ile işveren feshi haksız bulunup kıdem ve ihbar tazminatları hüküm altına alınmıştır. Davalı tarafça savunmayı teyit amaçlı sunulan belgelerden davacının İtalya seferinde İtalyan makamlarına teslim etmesi gereken belgede eksik veya hatalı içerik olduğu ve bu nedenle işverene cezai işlem uygulanıp aracın bağlandığı, işverence davacının 30 günlük ücretini aşar şekilde toplam 7.000 Euro bedel ödenerek aracın geri alındığı, anlaşılmaktadır.

Mevcut delillere göre, söz konusu belgenin hatalı veya eksik doldurulmasında davacının kastı olduğu söylenemez ise de, davacının davalı işyerinde 10 yılı aşkın kıdemle uluslararası tır şoförlüğü yaptığı dikkate alındığında ihmali nedeniyle kusurlu olduğu açıktır. Açıklanan nedenlerle, işverence yapılan fesih haklı olup Mahkemece hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup, kararın bozulması gerekir.

DAVA : Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı vekili tarafından istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : A-) Davacı İsteminin Özeti:

Davacı vekili, davacının davalıya ait işyerinde uluslararası tır şoförü olarak çalışırken iş sözleşmesinin işverence haksız şekilde fesh edildiğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile yıllık izin, ulusal bayram ve genel tatil alacaklarının tahsilini, istemiştir.

B-) Davalı Cevabının Özeti:

Davalı vekili, zamanaşımı def'ini öne sürüp, davacının, iş sözleşmesinin, kusurlu hareketi sonucu işvereni otuz günlük ücretinin üzerinde maddi zarara uğratması nedeniyle haklı sebeple feshedildiğini, tazminat hakkı olmadığını, iş sözleşmesinde yer alan düzenleme gereği bayram ve genel tatil ücretlerinin aylık ücrete dahil olduğunu, davacının yıllık izinlerini kullandığını ve alacağı olmadığını savunarak davanın reddini istemiştir.

C-) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:

Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, iş sözleşmesinin feshine yönelik olarak, davalı tarafça fesih nedeni olarak durumla ilgili alınan bilirkişi raporunda davacının kastı veya ihmaline yönelik veri olmadığının ayrıca davacı işçiye gerekli bilgilendirme ve konuyla ilgili eğitim verilmediğinin ve bu nedenle davacıya bir kusur affedilemeyeceğinin belirtildiği, buna göre işverence yapılan feshin haksız olduğu davacının kıdem ve ihbar tazminatına hak kazandığı ayrıca yıllık izin ve genel tatil ücreti alacakları da olduğu gerekçesi ile davanın kısmen kabulüne, karar verilmiştir.

D-) Temyiz:

Kararı davalı vekili temyiz etmiştir.

E-) Gerekçe:

1-) Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.

2-) İş sözleşmesinin, işveren tarafından işçinin işverene zarar vermesi nedeniyle ve haklı olarak feshedilip feshedilmediği noktasında taraflar arasında uyuşmazlık söz konusudur.

4857 Sayılı İş Kanununun 25. maddesinin (II) numaralı bendinin (ı) alt bendinde, işverenin malı olan veya eli altında bulunan makine, tesisat, eşya ya da maddelere otuz günlük ücreti tutarını aşacak şekilde zarar vermesi halinde, işverenin haklı fesih imkânının bulunduğu belirtilmiştir.

İşçinin kusursuz olduğunun ortaya çıkması durumunda, işverenin haklı fesih imkânı olmadığı gibi işçinin kusuru belli bir yüzde ya da belli bir oran olarak saptanmışsa; zararın miktarının bu kusur nispetinde azaltıldıktan sonra otuz günlük ücreti aşıp aşmadığına bakılmalıdır (Yargıtay 9.HD. 281.2010 gün, 2008/14825 E, 2010/1448 K.).

Zararın işçinin kasıtlı davranışından ya da taksirli eyleminden kaynaklanmasının hukukî sonuca etkisi bulunmamaktadır. Örneğin işverene ait iş makinesi paletlerine kasten metal cisim sokmak suretiyle zarar veren veya trafik kazası sonucu işvereni zarara uğratan işçinin aynı şekilde iş sözleşmeleri haklı nedenle sona erdirilebilir. İşçinin kusuru ve zararı, ayrı ayrı uzman kişilerce belirlenmelidir (Yargıtay 9.HD. 26.1.2010 gün, 2009/25906 E, 2010/1326 K). Zarar tutarı ile karşılaştırılacak olan işçinin otuz günlük ücretinin brüt ya da net olarak dikkate alınması gerektiği noktasında Yasada herhangi bir açıklık bulunmamakla birlikte, işçi lehine yorum ilkesi uyarınca brüt ücretin esas alınması gerekir. Otuz gün, bir aydan farklı bir kavramdır. Bu noktada işçiye aylık olarak ödenen ücret yerine, günlük yevmiyesinin otuz katı tutarı dikkate alınmalıdır.

Maddede sözü edilen ücret dar anlamda ücrettir. İkramiye, prim, fazla çalışma ücreti ve benzeri ödemeler bu maddede yer alan otuz günlük ücret içersinde değerlendirilmemelidir. Ancak, ücretin garanti ücret üzerine yapılan işe göre ilave ücret veya satış pirimi olarak belirlendiği hallerde, gerçek ücretin bu ödemelerin toplamı olarak değerlendirilmesi yerinde olur. Örneğin uygulamada uluslararası yük taşıyan tır şoförleri asgarî ücret ve sefer pirimi karşılığı çalışmaktadır. Sefer pirimi olarak adlandırılan kısım da dar anlamda ücrettir. Bu durumda maddenin uygulanması anlamında otuz günlük ücret, tır şoförleri yönünden her iki ödemenin toplamına göre belirlenmelidir (Yargıtay 9.HD. 24.11.2008 gün 2007/32361 E, 2008/32028 K.).

Zararın otuz günlük ücreti aşması durumunda işverenin fesih hakkı doğar. İşçinin zararı derhal ödemiş ya da ödeyecek olması, işverenin bu hakkını ortadan kaldırmaz. İşverence zarar tutarının işçiden talep edilmemiş olması fesih hakkını ortadan kaldırmaz.

4857 Sayılı İş Kanununun 26. maddesi yönünden bir yıllık hak düşürücü süre, zarara neden olan olayın oluşumu tarihinden itibaren başlar. Ancak altı iş günlük ikinci süre, zarar miktarının belirlenmesinin ardından, bu durumun feshe yetkili makama iletilmesiyle işlemeye başlayacaktır. Zarar miktarının belirlenmesi bazen uzun zaman alabilir ve fesih hakkının kullanılması bakımından zarar miktarının belirlenmesi ve işçinin ücreti ile kıyaslanması zorunluluğu vardır.

Somut uyuşmazlıkta, davacı, iş sözleşmesinin işverence haklı neden olmadan fesh edildiğini iddia ederken, davalı taraf, şirkette 10 yılı aşkın süre ile uluslararası tır şoförü olarak çalışan davacının İtalya seferinde gerekli belgeleri eksik/hatalı doldurduğunu, bu nedenle İtalya makamlarınca aracın bağlanıp şirkete de ceza verildiğini, aracın tekrar alınması için ödenen toplam bedelin davacının 30 günlük ücretini aşması nedeniyle iş sözleşmesinin 4857 Sayılı Kanun'un 25/II,e ve ı hükümlerine göre fesh edildiğini savunmuştur.

Mahkemece, dosyaya alınan bilirkişi raporuna atıfla davacının feshe konu olayda kusuru olmadığı, gerekçesi ile işveren feshi haksız bulunup kıdem ve ihbar tazminatları hüküm altına alınmıştır.

Davalı tarafça savunmayı teyit amaçlı sunulan belgelerden davacının İtalya seferinde İtalyan makamlarına teslim etmesi gereken belgede eksik veya hatalı içerik olduğu ve bu nedenle işverene cezai işlem uygulanıp aracın bağlandığı, işverence davacının 30 günlük ücretini aşar şekilde toplam 7.000 Euro bedel ödenerek aracın geri alındığı, anlaşılmaktadır.

Mevcut delillere göre, söz konusu belgenin hatalı veya eksik doldurulmasında davacının kastı olduğu söylenemez ise de, davacının davalı işyerinde 10 yılı aşkın kıdemle uluslararası tır şoförlüğü yaptığı dikkate alındığında ihmali nedeniyle kusurlu olduğu açıktır. Buna göre işverence yapılan fesih haklı olup Mahkemece hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.

SONUÇ : Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı sebepten dolayı BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 05.11.2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr

İŞVERENCE HAKSIZ ŞEKİLDE FESİH İDDİASINDAN KAYNAKLANAN İŞÇİLİK ALACAKLARININ TAHSİLİ İSTEMİ

BOŞANMA - ZİNA - NÜFUS KAYDI DELİLİ

İstinaf İncelemesinde Tutuklama veya Adli Kontrol Kararı

BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇUNUN YARGITAY KARARLARI VE DOKTRİNDEKİ GÖRÜŞLER DOĞRULTUSUNDA MAĞDUR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2019/99 E. ve 2023/604 K. sayılı kararı

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2016/3052 E. ve 2016/5378 K. sayılı kararı

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2021/47 E. ve 2023/612 K. sayılı kararı

İHYA DAVASI - TEBLİGATLARIN USULÜNE UYGUN YAPILMASI - TASFİYE MEMURU

İLAMA MÜSTENİT ALACAĞIN ÖDENMEMESİ NEDENİYLE DOĞRUDAN İFLAS İSTEMİ - İLAM NİTELİĞİNDEKİ BELGE - ARABULUCULUK ANLAŞMA TUTANAĞININ İFLAS KARARINA DAYANAK EDİLMESİ

CEZA DAVASINDA HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ UYGULANMIŞSA TAZMİNAT DAVASINDA DA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT BELİRLENİRKEN İNDİRİM YAPILMALIDIR

ÇOCUĞUN NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMARI SUÇU - REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU - ZİNCİRLEME SUÇ