Kanun Çıkarılarak Yürümekte Olan Davaya Müdahale Edilmesi

Devletin, kendisi taraf olsun ya da olmasın, davanın taraflarından birini diğerine nazaran önemli ölçüde avantajlı hale getiren kanuni düzenlemeler yapması, silahların eşitliği ilkesi ve dolayısıyla yargılamanın hakkaniyete uygun yürütülmesi kuralına aykırılık oluşturur.

25.09.2023 - 11:41 26.09.2023 - 11:54 Okunma Süresi: 389 Dk

Bir başka ifadeyle yasama organının, yargılamadaki taraflardan birinin lehine sonuç doğuracak şekilde kanun çıkarttığı durumlarda, davanın taraflarının eşit konumda olduğu söylenemez. Bunun için, yargısal süreci etkilediği iddia edilen düzenlemenin taraflardan birinin davadaki başarı şansını önemli ölçüde azaltması, ortaya çıkan bu sonuç ile kanuni düzenleme arasında bir illiyet bağı bulunması ve bu illiyet bağını kesen veya zayıflatan başka etken ortaya çıkmamış olması gerekir.

Bu doğrultuda Anayasa Mahkemesi yasama müdahalesi ile ilgili olarak silahların eşitliği güvencesini değerlendirirken, yapılan müdahalenin yargılamanın taraflarından birinin konumunda, diğer tarafa nazaran orantısız ve açık bir dengesizlik veya dezavantaj oluşturup oluşturulmadığını tespit etmektedir.

İlgili Kararlar:

♦ (Yasemin Mutlu, B. No: 2013/1426, 25/3/2014)
♦ (Zekiye Şanlı, B. No: 2012/931, 26/6/2014)
♦ (Hülya Karacaoğlan ve diğerleri, B. No: 2015/3068, 21/3/2018)
♦ (Cihan Tandoğan, B. No: 2015/8604, 12/6/2019)

---

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

İKİNCİ BÖLÜM

KARAR

YASEMİN MUTLU BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2013/1426)

Karar Tarihi: 25/3/2014

R.G. Tarih- Sayı: 18/6/2015-29390

İKİNCİ BÖLÜM

KARAR

Başkan	:	Alparslan ALTAN
Üyeler	:	Osman Alifeyyaz PAKSÜT
		Recep KÖMÜRCÜ
		Engin YILDIRIM
		Celal Mümtaz AKINCI
Raportör	:	Recep ÜNAL
Başvurucu	:	Yasemin MUTLU

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvurucu, 17/7/1964 tarih ve 506 sayılı mülga Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine, 13/2/2011 tarih ve 6111 sayılı Kanunla eklenen beşinci fıkra ile devam eden yargı süreçlerine müdahale edilerek adil yargılanma ile mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüş ve zararının tazminini talep etmiştir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru, 19/2/2013 tarihinde Anayasa Mahkemesine doğrudan yapılmıştır. Başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinde Komisyona sunulmasına engel bir eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. İkinci Bölüm Birinci Komisyonunca, 30/5/2013 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

4. İkinci Bölümün 24/7/2013 tarihli ara kararı gereğince başvurunun, kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına ve bir örneğinin görüş için Adalet Bakanlığına (Bakanlık) gönderilmesine karar verilmiştir.

5. Başvuru konusu olay ve olgular 30/7/2013 tarihinde Bakanlığa bildirilmiştir. Adalet Bakanlığı'nın 25/9/2013 tarihli görüş yazısı 22/10/2013 tarihinde başvurucuya tebliğ edilmiş olup, başvurucu Bakanlık görüşüne karşı cevap vermemiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

7. Başvurucu, Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığında (Banka) çalıştığı süre zarfında, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi uyarınca kurulmuş bulunan T. Vakıflar Bankası T.A.O. Memur ve Hizmetlileri Emekli Sağlık Yardım Sandığı Vakfına (Vakıf) ödediği primler karşılığında emekliliğe hak kazanmış olup, hâlihazırda adı geçen sandıktan emekli aylığı almaktadır.

8. Vakıf, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumları dışında kalan, ancak onlara denk kabul edilen bir tüzel kişilik olup, sandık mensupları bakımından zorunlu sosyal güvenlik kurumu niteliğindedir.

9. Vakfın amacı, Vakıf Senedi’nin 4. maddesinde şöyle ifade edilmiştir.

“...

a) İş bu vakıf senedi hükümleri dairesinde üyelerin emeklilik, malullük, ölüm, hastalık, analık, iş kazaları ve meslek hastalıkları hallerinde ve eş ve çocukları ile üyenin geçindirmekle yükümlü bulunduğu ana ve babasının hastalıklarında, Sosyal Sigortalar Kanunları ile temin edilen yardımlardan az olmamak üzere hak sahiplerine yardımda bulunmak;

…”

10. Vakfın gelirleri, sandık üyelerinin aylıklarından yapılan prim kesintilerinden ve diğer gelirlerden oluşmaktadır. Banka da her ay, aynı esaslar çerçevesinde hesaplanan tutarı işveren hissesi olarak Vakfa aktarmaktadır.

11. Vakıf, üyelerine yapacağı yardımın miktarını ve dolayısıyla emekli aylıklarına ilişkin artışları, Vakıf Senedi’nde yazılı hükümler çerçevesinde tek taraflı olarak belirlemekte olup, bunun 506 sayılı Kanunla belirlenmiş asgari standardın altına düşmemesi gerekmektedir.

12. Sandık üyeleri, yapılan artışların 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine uygun bir şekilde yapılmadığı gerekçesiyle Vakıf aleyhine iş mahkemeleri önünde alacak davaları açmışlardır. Bu davalar sonucunda 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin nasıl anlaşılıp uygulanacağı konusunda bir yargısal içtihat yerleşmiştir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun (HGK) bu çerçeveyi çizen, 24/3/2010 tarih ve E.2010/10-155, K.2010/170 sayılı kararı şöyledir:

“Görüldüğü gibi, 506 Sayılı Yasa, banka zorunlu sandıkları için bir alt sınır oluşturur.

Bu husus, 506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. Maddesinde; ‘…’ hükmünden anlaşılmaktadır.

Öte yandan çözülmesi gereken sorun, anılan maddede değinilen alt sınırın ne anlama geldiği hususudur. Yani bu alt sınırın belirlenmesinde Yerel Mahkemece belirtildiği gibi fiilen ödenen yaşlılık aylığı miktarı bazında mı düşünülecek, yoksa Özel Daire bozma ilamında değinildiği üzere, yaşlılık aylığı artış oranlarının kıyaslanması suretiyle mi hareket edilecektir?

Sosyal hukuk devleti ilkesi içerisinde Devletin görevi, zorunlu yardım sandıklarını, başı boş bırakmak değil, onların güçlenmesini sağlamak ve bu yolla ilgililerin sosyal güvenlik haklarını güvence altına almaktır. Bu kuruluşlar, Devletin asli görevi olan sosyal güvenliği sağlama yükümünü, onun adına yerine getirdiğine göre, devletin bu sandıklar üzerinde, tesis senetlerinden ve senetlerin içeriğinden, mali durumlarına kadar geniş bir alanda denetim ve gözetim hakkının bulunması da olağandır.

Davalı Vakfın gayesi gözetildiğinde, yıllarca yüksek prim ödeyerek emekli olan davalı sandık mensuplarının aylıklarına daha düşük oranlarda zam yapılarak, yaşlılık aylıklarının daha düşük prim ödeyerek emekli olan 506 Sayılı Yasa’ya tabi olarak yaşlılık aylığı alanların aylıkları ile eşitlenmesi düşünülemez. Geçici 20. madde zorunlu banka sandıkları için bir güvence getirdiğine göre, bu durum mensuplarına yapılacak yaşlılık aylığı artışlarının da en az 506 Sayılı Yasa’ya tabi olanlara uygulanacak artış oranları kadar olması sonucunu doğuracaktır.

Kaldı ki, yargılama sırasında 16.6.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun Geçici 20. maddesinde ‘…506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıkların bu maddenin yayımı tarihinden itibaren 3 yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumu’na devredileceği ve bu kanun kapsamına alınacağı…’ hususu düzenlenmiştir. Anılan madde hükmü de gözetildiğinde, 506 Sayılı Yasa mensuplarına sağlanan aylık artış oranlarına ilişkin hakların davalı sandıklara tabi olanlara uygulanmasının 506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. maddesinin konuluş ruhuna aykırı olmayacaktır.

Neticeten, Özel Daire bozma ilamında da belirtildiği gibi, Hukuk Genel Kurulu görüşmeleri sonucunda, 506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. maddesinde değinilen alt sınır belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının, SGK (Devredilen SSK) sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılması suretiyle bulunması gerektiği, artış oranının, 506 sayılı Yasa uyarınca yaşlılık aylığı alanlara yapılan artış oranından daha az olması durumunda, davalı Sandık yönünden yaşlılık aylığı artış oranı konusunda ek yükümlülük doğacağından, Vakıf Senedindeki düzenlemelere göre aylıklarında artış olan kimselerin, ayrıca 506 Sayılı Yasa’nın aylık artışlarına dair hükümlerinden de yara(r)lanmaları gerekeceği kanaatine varılmıştır.”

13. 1/7/2002 tarihinden 1/1/2005 tarihine kadar başvurucunun emekli aylığında artış yapılmamıştır. Başvurucu bu nedenle Ankara 11. İş Mahkemesinde (İş Mahkemesi) Vakıf aleyhine 30/1/2009 tarihinde açtığı alacak davası ile “eksik ödenen yaşlılık aylıklarının tespit edilerek davalıdan tahsiline karar verilmesini” talep etmiştir.

14. Bilirkişi tarafından İş Mahkemesine sunulan 26/10/2010 tarihli raporda, başvurucu ile ilgili olarak toplam eksik ödemenin 10 yıllık zamanaşımı süresine göre 46.373,41 TL, beş yıllık zamanaşımı süresine göre ise 43.341,34 TL olduğu tespit edilmiştir.

15. 13/2/2011 tarih ve 6111 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ve Diğer Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra ile aynı maddenin sandık emeklilerine yapılacak yardımların düzenlendiği birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırmasının esas alınacağı, bunun mevcut davalara da uygulanacağı düzenlenmiştir.

16. 6111 sayılı Kanun, 25/2/2011 tarih ve 27857 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

17. Bilirkişi tarafından İş Mahkemesine sunulan 6/7/2011 tarihli raporda ise, 6111 sayılı kanun göz önüne alınarak başvurucu ile ilgili olarak eksik ödemenin bulunmadığına ilişkin görüş bildirilmiştir.

18. İş Mahkemesi, 21/5/2012 tarih ve E.2009/95, K.2012/384 sayılı kararı ile başvurucunun davasını reddetmiştir. Kararının gerekçesi şöyledir:

“…

Tüm dosya kapsamından, davacıya bağlanan aylığın Yargıtay içtihatları ile belirlenen muadil aylık ölçütüne göre SGK sigortalısına ödenen muadil aylıktan düşük olamayacağı, muadil aylık ve davacının aylıklarının mahkememizce de kabul gören bilirkişi raporunda ayrıntılı olarak açıklandığı, davacıya yapılan emekli aylığı ödemelerinde noksan ödeme bulunmadığı, talebin yersiz olduğu anlaşılmış, reddine karar vermek gerekmiştir.

…”

19. Başvurucunun temyiz yoluna başvurması üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 27/11/2012 tarih ve E.2012/21584, K.2012/23440 sayılı kararıyla anılan İş Mahkemesi kararının “düzeltilerek onanmasına” karar vermiş ve bu şekilde başvuru yolları tüketilmiştir. Yargıtayın düzelterek onama gerekçesi şöyledir:

“…

2- Açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olan davanın, yasal dayanağını oluşturan düzenlemenin, yargılama sürecindeki yasa değişikliğiyle ortadan kalkması nedeniyle reddinde, tarafların sorumluluğu bulunmadığı halde; her davanın açıldığı tarihteki koşullara göre değerlendirileceği yönündeki usul kuralından hareketle davacının, davada haksız çıkan taraf olarak nitelenip vekalet ücretiyle sorumluluğuna hükmedilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

Ne var ki, bu yanlışlığın giderilmesi, yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, hüküm bozulmamalı, … 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi gereğince düzeltilerek onanmalıdır.

…”

20. Onama kararı, başvurucuya 21/1/2013 tarihinde tebliğ edilmiş olup, başvurucu, süresi içerisinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

B. İlgili Hukuk

21. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi şöyledir:

“…b) Bu personelin, iş kazalariyle meslek hastalıkları, hastalık, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm, eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalık hallerinde, en az bu kanunda belirtilen yardımları sağlıyacak…,”

22. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle eklenen (beşinci) fıkra şöyledir:

“… Birinci fıkranın (b) bendinin uygulanmasında, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırması esas alınır. Ancak, gelir ve aylıkların artırılmasında 506 sayılı Kanuna göre bağlanan gelir ve aylıkların artırımına ilişkin hükümler devir tarihine kadar uygulanmaz. 5510 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinin onikinci fıkrasında yer alan sınırlama dâhilinde sandıkların kuruluş senetlerinde yer alan hükümler ve sandıkların uygulamaları saklıdır. Bu hüküm, yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda ve görülmekte olan davalar hakkında da uygulanır…”

23. Ana muhalefet partisi, Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle anılan kanuni düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmuş olup, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 9/5/2013 tarihli toplantısında, E.2011/42 sayılı dosya kapsamında iptal başvurusunu görüşmüştür. Anayasa Mahkemesinin kararı şöyledir:

“2- Anayasa’ya Aykırılık Sorunu

Dava dilekçesinde, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde belirtilen sandıkların, bağlı bulundukları kuruluşların personeli hakkında yasal düzenleme alanı içinde SGK’nın yüklendiği görevleri, sağladığı hakları, o düzeyin altına düşmemek üzere yüklenmiş kuruluşlar olduğu, bunların görev ve yükümlülüklerinin kanunla belirlendiği, mahkemeler tarafından vakıf sandıklarınca bağlanan aylıklara yapılan artışın oran olarak alt sınırının 506 sayılı Kanun uyarınca aylık alanlara yapılan artış oranından az olmaması gerektiği yönünde kararlar verildiği, eklenen fıkra ile alt sınırın belirlenmesinde miktar karşılaştırmasının esas alınmasının öngörüldüğü, bunun ise kazanılmış hakları ortadan kaldırdığı, yasaların geriye yürümeyeceği ilkesine aykırı olduğu ve görülmekte olan davaları geçersiz kıldığı, sandık kapsamındaki sigortalıların emekli maaş artışı konusunda açmış oldukları davalardan bir kısmının kesinleştiği bir kısmının ise hâlen devam ettiği ve düzenleme ile görülmekte olan davaların ortadan kaldırıldığı belirtilerek kuralın, Anayasa’nın 2. ve 138. maddelerine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti, eylem ve işlemleri hukuka uygun, insan haklarına dayanan, bu hak ve özgürlükleri koruyup güçlendiren, her alanda adil bir hukuk düzeni kurup bunu geliştirerek sürdüren, Anayasa’ya aykırı durum ve tutumlardan kaçınan, hukukun üstün kurallarıyla kendini bağlı sayan, yargı denetimine açık olan devlettir.

Anayasa’nın 2. maddesinde yer alan hukuk devleti ilkesinin vazgeçilmez unsurlarından birisi kanunların hukuk güvenliğini sağlaması, bu doğrultuda geleceğe yönelik, öngörülebilir kurallar içermesi gerekliliğidir. Bu nedenle, hukuk devletinde güven ve istikrarın korunabilmesi için kural olarak kanunlar, yürürlüğe girdikleri tarihten sonraki olaylara uygulanırlar. Kanunların geriye yürümezliği ilkesi uyarınca, kanunlar kamu yararı ve kamu düzeninin gereği, kazanılmış hakların korunması, mali haklarda iyileştirme gibi kimi ayrıksı durumlar dışında ilke olarak yürürlük tarihlerinden sonraki olay, işlem ve eylemlere uygulanmak üzere çıkarılırlar. Yürürlüğe giren kanunların geçmişe ve kesin nitelik kazanmış hukuksal durumlara etkili olmaması hukukun genel ilkelerindendir.

Kazanılmış haklara saygı ilkesi, hukukun genel ilkelerinden birisi olup, hukuk güvenliği ilkesinin bir sonucudur. Kazanılmış bir haktan söz edilebilmesi için bu hakkın, yeni kanundan önce yürürlükte olan kurallara göre bütün sonuçlarıyla fiilen elde edilmiş olması gerekir. Kazanılmış hak, kişinin bulunduğu statüden doğan, kendisi yönünden kesinleşmiş ve kişisel niteliğe dönüşmüş haktır. Bir statüye bağlı olarak ileriye dönük, beklenen haklar ise bu nitelikte değildir. Kanunlarda yapılan değişiklikler kazanılmış hakları etkilemediği ve hukuk güvenliğini zedelemediği sürece bu değişikliklerin hukuk devleti ilkesine aykırı oldukları ileri sürülemez.

Anayasa’nın 138. maddesinde hâkimlerin görevlerinde bağımsız oldukları, Anayasa, kanun ve hukuka uygun olarak vicdani kanaatlerine göre hüküm verecekleri, hiç bir organ, makam, merci veya kişinin yargı yetkisinin kullanılmasında mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat veremeyeceği, genelge gönderemeyeceği, tavsiye ve telkinde bulunamayacağı, görülmekte olan bir dava hakkında Yasama Meclisinde yargı yetkisinin kullanılması ile ilgili soru sorulamayacağı, görüşme yapılamayacağı veya herhangi bir beyanda bulunulamayacağı, yasama ve yürütme organları ile idarenin mahkeme kararlarına uymak zorunda bulundukları, bu organlar ve idarenin mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.

Yasama organının mahkeme kararlarını değiştirememesi ilkesi yasama organının kanun yoluyla kesinleşmiş olan kararları ortadan kaldıramaması anlamına gelir. Mahkeme kararının kanun yoluyla değiştirilememesi ilkesi, maddi hukukta herhangi bir değişiklik yapmaksızın sadece somut mahkeme kararlarının kanun yoluyla değiştirilmesi ya da uygulanmasının engellenmesi hâlleri için söz konusu olacaktır.

506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde, bazı kuruluşlara personelinin sosyal güvenliğini sağlaması amacıyla vakıf veya dernek şeklinde sandık kurabilme yetkisi verilmiştir. Maddenin birinci fıkrasının (b) bendinde, bu madde uyarınca kurulan sandıkların üyelerine en az 506 sayılı Kanun’da belirtilen yardımları sağlayacağı belirtilmiştir.

Kural, sandıklarca sağlanan yardımların SGK sigortalısına sağlanan yardımlardan aşağı olmaması yönündeki hükmün uygulanmasında, yardım miktarları dışında aylık artış oranlarının da SGK sigortalısının aylık artış oranlarından aşağı olamayacağı yönünde ortaya çıkan ihtilafların giderilmesi amacıyla getirilmiştir. Düzenlemeyle, sandıkların sağladıkları yardımın alt sınırının belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırmasının esas alınacağı belirtilmek suretiyle mevcut hükümden ne anlaşılması gerektiği ve maddenin lafzına ve amacına uygun nasıl uygulanacağı konusu açıklığa kavuşturulmuştur.

Vakıf senedi gereği üyelerine sağladıkları yardımlardaki artış oranını SGK tarafından uygulanan oranın altında tutan vakıf sandıklarının bu uygulamasını onun mali yapısını ve aktüeryal dengesini sağlam tutmaya yönelik bağımsız bir kararı olarak görmek gerekmektedir. Dolayısıyla, sandıkların alt sınır kuralını ihlal etmedikleri sürece, sağladıkları yardımlar için SGK’dan daha düşük artış oranı belirleyebilmeleri mümkün görülmelidir. Aksi hâlde sandığın asli görevi olan üyelerinin sosyal güvenliğini sağlama fonksiyonu tehlikeye girecektir.

Kanunların, kamu yararının sağlanması amacına yönelik olması, genel, objektif, adil kurallar içermesi ve hakkaniyet ölçütlerini gözetmesi ve kazanılmış hakları ihlal etmemesi Anayasa’nın 2. maddesinde belirtilen hukuk devleti olmanın gereğidir. Bu nedenle kanun koyucunun hukuki düzenlemelerde kendisine tanınan takdir yetkisini anayasal sınırlar içinde adalet, hakkaniyet ve kamu yararı ölçütlerini göz önünde tutarak kullanması gerekir.

Vakıf sandıklarının mali yapısını ve aktüeryal dengesini sağlam tutarak üyelerinin sosyal güvenliğini sağlama yönündeki asli görevini yerine getirebilmesinin tehlikeye girmemesi için mevcut kanun hükmünün uygulanmasına ilişkin olarak ortaya çıkan ihtilafların giderilmesi amacıyla yapıldığı hususu göz önünde bulundurulduğunda, yeni bir uygulama getirmeyen ve sadece sandıkların sağladıkları yardımın alt sınırı belirlenirken muadil miktar karşılaştırmasının esas alınacağı belirtilmek suretiyle mevcut hükümden ne anlaşılması gerektiğini açıklığa kavuşturan kural, kamu yararı amacıyla getirilmiş olup, Anayasa’ya aykırı bir yönü bulunmamaktadır.

Diğer taraftan, söz konusu sandıklar tarafından bağlanan aylık ve gelirlerin artırılmasında muadil miktar karşılaştırmasının esas alınmasının sağlanmasına yönelik düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda da uygulanacağı öngörülerek geriye yürütülmesi, sandık tarafından yapılan yardımlarda alt sınırın hatalı belirlenmesi sonucu aleyhine uygulamada bulunulan sandık üyelerinin haklarının ihlal edilmemesi amacıyla kabul edildiği anlaşıldığından, hukuk güvenliği ilkesini ihlal eden bir durum da bulunmamaktadır.

Kanun koyucu tarafından bir kanun hükmünün farklı yorumlanmasından kaynaklanan ihtilafları gidermek amacıyla yapılan düzenlemelerin söz konusu ihtilaf nedeniyle açılmış ve düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla henüz sonuçlanmamış davalar hakkında da uygulanmasını sağlamak amacıyla getirilen kuralın, yargılamanın ne yönde yapılacağı veya belirli somut bir uyuşmazlığı nasıl karara bağlayacağı hususunda bir ifade içermediği gibi hâkimlerin görevlerini bağımsızlık içinde yapmalarını, Anayasa’ya, kanuna ve hukuka uygun olarak vicdanî kanaatlerine göre hüküm vermelerini engelleyen ve yargı yetkisinin kullanılması bakımından mahkemelere ve hâkimlere emir ve talimat verilmesine yol açan bir yönü de bulunmamaktadır.

Her kanunun muhatapları ve uygulayıcılar açısından uyulması zorunlu emirler niteliğinde olması hukuk kurallarının normatif doğasından kaynaklanır. Bir hukuk devletinde her kamusal yetkinin hukuka uygun kullanılması gerektiği gibi mahkemelerin de önlerine gelen uyuşmazlıklar hakkında karar verirken ilgili kanunlara uyma yükümlülüğü vardır. Bu nedenle sandıklarca yapılacak yardımlardan kaynaklanan uyuşmazlıkları karara bağlarken mahkemelerin uymaları gereken esasları belirleyen kuralın yargı bağımsızlığını ihlal edici nitelikte olduğu söylenemez.

Öte yandan, sandıkça ödenecek gelir ve aylıklar nedeniyle açılacak davaların kazanılmış hak doğurması, davada, sigortalı lehine karar verilmesi ve bu kararın kesinleşmesiyle söz konusu olacaktır. Anılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak dava açılmış olması, o ihtilafın sigortalı lehine sonuçlanacağı anlamına gelmeyeceği gibi bu kişiler için kazanılmış herhangi bir haktan da söz edilemez.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2. ve 138. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.

Serdar ÖZGÜLDÜR maddenin tümü yönünden; Mehmet ERTEN ile Osman Alifeyyaz PAKSÜT maddenin dördüncü cümlesi yönünden; Serruh KALELİ ile Zehra Ayla PERKTAŞ ise maddenin dördüncü cümlesinin ‘…yürürlüğe girdiği tarihten önceki artışlarda ve…’ bölümü yönünden bu görüşe katılmamışlardır.”

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

24. Mahkemenin 25/3/2014 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 19/2/2012 tarih ve 2013/1426 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

25. Başvurucu, yüksek miktarda prim ödemesine rağmen daha düşük miktarda prim ödeyenlerle aynı miktarda emekli aylığı almak zorunda bırakıldığını, bu çerçevede 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkra ile Vakfa ödediği primlere el konulduğunu ve belirtilen kanuni düzenlemenin devam eden davalara da uygulanmasına ilişkin hükmünün İş Mahkemesinde açtığı alacak davasının dayanağı olan ve lehine olan Yargıtay içtihatlarını uygulanamaz hale getirdiğini, sonradan çıkarılan Kanunla devam eden yargı sürecine müdahale edildiğini, sonuç itibarıyla kendisinden tahsil edilen primlerin yarısının emekli aylığına yansıtılmadığını belirterek Anayasa’da güvence altına alınan adil yargılanma ve mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüş, oluşan zararın tespiti talebinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

a. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiği İddiası

26. Başvurucu, yüksek miktarda prim ödemesine rağmen daha düşük miktarda prim ödeyenlerle aynı miktarda emekli aylığı almak zorunda bırakıldığını, bu çerçevede 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkra ile Vakfa ödediği primlere el konulduğunu belirterek, Anayasa’da güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

27. Bakanlık görüş yazısında, emeklilik maaşına veya diğer sosyal güvenlik haklarına sahip olmanın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne (Sözleşme) Ek 1 No’lu Protokol’ün (1 No’lu Protokol) 1. maddesi kapsamına girdiği, bu kapsamdaki menfaatin kısıtlanması hakkın özünü etkilese de bu hükmün bireyin belirli bir miktarda emeklilik maaşı alma hakkı ya da iç hukukta yer almayan emekli maaşı veya diğer sosyal güvenlik haklarına sahip olmayı da garanti ettiği anlamının çıkarılmaması gerektiği, ancak sözleşmeci devletin yürürlükteki mevzuatında, önceden prim ödeme şartıyla veya şartsız olarak sosyal yardım şeklinde bir ödeme yapılmasının öngörülmüş olması halinde, bu mevzuatın şartlarını yerine getiren kişiler bakımından 1. madde kapsamına giren mülkiyetle ilgili bir menfaat doğduğunun kabul edilmesi gerektiği, davayı açtığı tarihte ve özellikle davanın devamı sırasında geçerli olan Yargıtay içtihatları göz önünde bulundurulduğunda, başvurucunun eksik ödenen emekli maaşlarını alabileceğine dair meşru bir beklentisi olduğunun düşünüldüğü bildirilmiştir.

28. Anayasa’nın 148. maddesinin üçüncü ve 6216 sayılı Kanun’un 45. maddesinin (1) numaralı fıkrası hükümlerine göre, Anayasa Mahkemesine yapılan bir bireysel başvurunun esasının incelenebilmesi için, kamu gücü tarafından müdahale edildiği iddia edilen hakkın Anayasa’da güvence altına alınmış olmasının yanı sıra Sözleşme ve Türkiye’nin taraf olduğu ek protokollerinin kapsamına da girmesi gerekir. Bir başka ifadeyle, Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı dışında kalan bir hak ihlali iddiasını içeren başvurunun esasının incelenmesi mümkün değildir (B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 18).

29. Başvurucunun ihlal iddiasına konu olan mülkiyet hakkı, Anayasa’nın 35. ve Sözleşme’ye Ek 1 No’lu Protokol’ün (1 No’lu Protokol) 1. maddesinde düzenlenmiştir.

30. Anayasa’nın “Mülkiyet hakkı” kenar başlıklı 35. maddesi şöyledir:

“Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir.

Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir.

Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz.”

31. 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesi şöyledir:

“Her gerçek ve tüzel kişinin mal ve mülk dokunulmazlığına saygı gösterilmesini isteme hakkı vardır. Bir kimse, ancak kamu yararı sebebiyle ve yasada öngörülen koşullara ve uluslararası hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mülkünden yoksun bırakılabilir.

Yukarıdaki hükümler, devletlerin, mülkiyetin kamu yararına uygun olarak kullanılmasını düzenlemek veya vergilerin ya da başka katkıların veya para cezalarının ödenmesini sağlamak için gerekli gördükleri yasaları uygulama konusunda sahip oldukları hakka halel getirmez.”

32. Anayasa’nın 35. maddesi kapsamındaki mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri süren başvurucu, böyle bir hakkın varlığını kanıtlamak zorundadır. Bu nedenle, öncelikle başvurucunun, Anayasa’nın 35. maddesi uyarınca korunmayı gerektiren mülkiyete ilişkin bir menfaate sahip olup olmadığı noktasındaki hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekir (B. No. 2013/382, 16/4/2013, § 26).

33. Mülkiyet hakkı kişinin şahsında mündemiç olmayıp, Anayasa’nın 35. maddesi kapsamında hukuki korumadan istifade edilebilmesi açısından, öncelikle mülkiyet hakkının var olması aranır. Anayasa’nın 35. maddesi ile 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesi mülk edinme talebini değil, kişinin var olan mülkiyet hakkını güvence altına almaktadır. Bu durum hakkın kazanılmış olması veya mevcut olması şeklinde de ifade edilebilir.

34. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) içtihatlarında, nelerin mülkiyet hakkına konu olabileceği hususunda, mevzuat hükümlerinden ve derece mahkemelerinin bunlara ilişkin yorumundan bağımsız olarak “özerk bir yorum” esas alınmaktadır (bkz. Depalle/Fransa [BD], B. No: 34044/02, 29/3/2010 § 62; Anheuser-Busch Inc./Portekiz [BD], B. No: 73049/01, 11/1/2007, § 63; Öneryıldız/Türkiye [BD], B. No: 48939/99, 30/11/2004, § 124; Broniowski/Polonya [BD], B. No: 31443/96, 22/6/2004, § 129; Beyeler/İtalya [BD], B. No: 33202/96, 5/1/2000, § 100; Iatridis/Yunanistan [BD], B. No: 31107/96, 25/3/1999, §54).

35. Anayasa’nın 35. maddesi ile 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesinin koruma alanı içinde yer alan menfaatlerin kapsamına, mevcut bir mülk (“existing possessions”) girebileceği gibi alacak hakları (AYM, E.2000/42, K.2001/361, K.T. 10/12/2001; AYM, E.2006/142, K.2008/148, K.T. 24/9/2008) veya kesin bir şekilde tanımlanmış talep hakları (“claims”) da girebilir. Bu kapsamda bir alacak hakkı ya da talebin, mülkiyet hakkı kapsamında korunması için mahkeme hükmü, hakem kararı veya idari karar gibi yeterli derecede icra edilebilir kılınması halinde bir “mülk” teşkil edebilir (Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Krstıć/Sırbistan, B. No: 45394/06, 10/12/2013, § 76). Ancak, hakkın tam olarak kazanılmamış olduğu bazı hallerde, özellikle ekonomik hayatın gerekleri ve hukuki güvenlik anlayışı, hakkın ileride mevcut olacağına dair hukuki umudu ifade eden bir kısım meşru beklenti hallerinin de mülkiyet hakkının güvence kapsamına dâhil edilmesi gereğini ortaya koymaktadır. Ancak bu hallerde, hakkın kazanılacağı yönünde salt bir umudun ötesinde kişinin, hakkın mevcudiyeti yönünde meşru bir beklentisi olması gerekir (Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Maltzan ve Diğerleri/Almanya (k.k.) [BD], B. No: 71916/01, 71917/01, 10260/02, 2/3/2005, § 74).

36. Bu şekildeki bir beklentiye vücut verebilecek ve talep halindeki bir malvarlığı yararının Anayasa’nın 35. maddesi anlamında kıymet oluşturmasını sağlayabilecek unsurlardan biri, bu talebi destekleyen yerleşik içtihat gibi bir hukuksal temelin bulunmasıdır. Ancak sırf bir yargı yerine başvurularak dile getirilen talepler yeterli temel sağlamaktan uzaktır. Önemli olan, bahsedilen hukuki dayanağın Anayasa’nın 35. maddesi kapsamında sağlanan güvenceyi aktif hale getirebilecek yeterlilikte olmasıdır (Benzer yöndeki AİHM kararları için bkz. Kopecky/Slovakya, B. No: 44912/98, 28/9/2004, § 52; Draon/Fransa [BD], B. No: 1513/03, 6/10/2005, § 68; Maurice/Fransa [BD], B. No: 11810/03, 6/10/2005, § 66; Özden/Türkiye, B. No: 11841/02, 3/5/2007, § 27).

37. Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, başvurucu tarafından hakkın mevcudiyeti veya bu yönde meşru bir beklentinin bulunduğu ortaya konulmalıdır.

38. Başvurunun konusu, başvurucunun daha önce tahakkuk etmiş olan emekli aylığı veya bu aylığın miktarından öte, bu aylığa daha önce yapılması gerekirken yapılmadığını iddia ettiği artış oranından kaynaklanan fark nedeniyle oluşan alacak hakkına ilişkin beklentilerinin karşılanmamasıdır. Mülkiyet hakkını güvence altına alan Anayasa’nın 35. maddesinin, belirli bir miktar emekli aylığı almaya ilişkin olarak bireylere talep hakkı sağlamadığı açıktır. Ancak bu yöndeki bir talebin, kanuni düzenleme ve içtihatlarda yeterli dayanağa sahip olması halinde, Anayasa’nın 35. maddesi anlamında mülk oluşturduğu kabul edilebilir. Bir başka ifadeyle mülk edinme yönündeki bir beklenti, ancak hukuken belli bir dayanağa sahip olduğu takdirde, belli koşullar altında mülk olarak nitelendirilebilir. Aynı doğrultuda, hukuk sistemi bireylere sosyal güvenlik hakkı ve buna ilişkin menfaatleri sağlamaya yönelik düzenlemeler içerdiği takdirde bu konuda bir mülkiyet hakkı oluşmakta, yargısal içtihatlara paralel olarak, ilgili mevzuatın aradığı şartları yerine getiren bireyin, Anayasa’nın 35. maddesi kapsamına giren mülkiyetle ilgili bir menfaatinin doğduğunun kabulü gerekmektedir (Benzer yöndeki AİHM kararları için bkz. Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 76; Klein/Avusturya, B. No. 57028/00, 3/3/2011, §§ 41-47). Bu noktada değerlendirilmesi gereken husus, başvurucunun aylığına yapılması gerektiğini iddia ettiği artış oranına ilişkin hukuki beklentisinin, Anayasa’nın 35. maddesi kapsamındaki güvence hükmüne uygulama alanı sağlayacak yeterlilikte olup olmadığıdır.

39. Başvurucu bahse konu beklentisini, Ankara 11. İş Mahkemesinde 30/1/2009 tarihinde açtığı alacak davası ile somutlaştırmış olup, başvurucu tarafından ileri sürülen beklentinin, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin, açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olan davanın kanuni dayanağını oluşturan düzenlemenin, yargılama sürecindeki kanun değişikliğiyle ortadan kalkması nedeniyle davanın reddedildiğini vurgulayan 27/11/2012 tarih ve E.2012/21584, K.2012/23440 sayılı ilâmı çerçevesinde, talebi destekleyen yerleşik içtihat şeklinde bir hukuksal temelinin bulunduğu açıktır (Ayrıca bkz. § 12’de nakledilen HGK kararı).

40. Başvurucunun belirtilen kanun değişikliğinden önce mevzuat ve yargısal uygulamaya uygun olarak gündeme gelmiş olan güncel talebinin, başvurucu lehine bir meşru beklentiye vücut verdiği ve başvurucunun ihlal iddiasına konu söz konusu beklentisinin, Anayasa’nın 35. maddesi ile 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesinin güvence kapsamında yer aldığı anlaşılmaktadır.

41. Açıklanan nedenlerle, Anayasa Mahkemesinin konu bakımından yetkisi kapsamında yer alan, açıkça dayanaktan yoksun olmayan ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden bulunmayan başvurunun, kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

b. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği İddiası

42. Başvurucu, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra ile devam eden yargı süreçlerine müdahale edilerek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

43. Bakanlık tarafından, başvurunun bu kısmının kabul edilebilirliği konusunda herhangi bir görüş bildirilmemiştir.

44. Yasama organı tarafından çıkarılan bir kanunla, devam etmekte olan yargısal sürece müdahale edilerek, başvurucunun davalı Vakıf karşısında dezavantajlı duruma düşürüldüğü olgusuna dayanan ihlal iddiasının, adil yargılanma hakkının bir unsuru olan silahların eşitliği ilkesi çerçevesinde değerlendirilmesi gerekir.

45. Anayasa Mahkemesine yapılan bir bireysel başvurunun esasının incelenebilmesi için, kamu gücü tarafından müdahale edildiği iddia edilen hakkın Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı kapsamında yer alması gerekir (§ 28).

46. Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında herkesin meşru vasıta ve yollardan faydalanmak suretiyle yargı mercileri önünde davacı veya davalı olarak iddia ve savunma ile adil yargılanma hakkına sahip olduğu belirtilmiştir. Anayasa’da adil yargılanma hakkının kapsamı düzenlenmediğinden bu hakkın kapsam ve içeriğinin, Sözleşme’nin “Adil yargılanma hakkı” kenar başlıklı 6. maddesi çerçevesinde belirlenmesi gerekir (B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 22). Sözleşme’nin “Adil yargılanma hakkı” kenar başlıklı 6. maddesinin (1) numaralı fıkrası şöyledir:

“1. Herkes medeni hak ve yükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar ya da cezai alanda kendisine yöneltilen suçlamalar konusunda karar verecek olan, kanunla kurulmuş bağımsız ve tarafsız bir mahkeme tarafından davasının makul bir süre içinde, hakkaniyete uygun ve açık olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir. …”

47. Sosyal güvenlik hukukuna ilişkin olan somut uyuşmazlığın, özel kişiler arasında veya özel kişiler ile devlet arasındaki hak ve yükümlülüklere ilişkin olması ve Sözleşme’nin 6. maddesinde ifade edilen “medeni hak ve yükümlülükler” kavramı içerisinde yer alması itibariyle Anayasa ve Sözleşme’de düzenlenen adil yargılanma hakkının koruma alanı kapsamında yer aldığı konusunda tereddüt yoktur.

48. Açıklanan nedenlerle, Anayasa Mahkemesinin konu bakımından yetkisi kapsamında yer alan, açıkça dayanaktan yoksun olmayan ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden bulunmayan başvurunun, kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Esas Yönünden

a. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiği İddiası

49. Başvurucu, yüksek miktarda prim ödemesine rağmen daha düşük miktarda prim ödeyenlerle aynı miktarda emekli aylığı almak zorunda bırakıldığını, bu çerçevede 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkra ile Vakfa ödediği primlere el konulduğunu belirterek, Anayasa’da güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür (§ 25).

50. Bakanlık görüş yazısında, 6111 sayılı Kanunla yapılan değişikliğin kamu yararına uygun olup olmadığına değinilerek, mülkiyet hakkına yönelik müdahalelerde kamu makamlarının belirli bir takdir alanına sahip oldukları ve ekonomik veya toplumsal yararları hayata geçirmek amacıyla mülkiyet hakkına yapmış oldukları olası müdahalelerde, meşru amacın olduğunun varsayıldığı ifade edilmiştir. Ayrıca, 6111 sayılı Kanun’un gerekçesine göre genel olarak sandık vakıflarının aktüeryal dengelerinin korunmasının amaçlandığı, bu nedenle sosyal güvenlik kurumlarının kaynakları ile hizmetleri arasındaki dengenin korunmasında zorlayıcı kamu yararı bulunduğu, sandığın mevcut ve ileride elde edeceği kaynaklar ile yükümlü olduğu hizmeti sağlayamaması durumunda birçok sandık emeklisinin mağdur olabileceği, kanun koyucunun bu şekilde ortaya çıkan zorlayıcı kamu yararını göz önüne alarak, belirtilen değişikliğe gittiği bildirilmiştir. Görüş yazısında son olarak, Vakıf emeklilerinin maaşlarında artış yapılmasına ilişkin geçici 20. maddede yapılan değişikliğin 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesi ile bağdaşması için başvurucu üzerine orantısız ve aşırı bir yük yüklememesi gerektiği, yasama organının tercihine ilişkin konuların incelenmesinde, AİHM’in sosyal ve ekonomik alanlarda neyin kamu yararına olduğunu takdir etmede, ulusal makamların uluslararası yargıçlardan daha iyi konumda olduğunu, ayrıca sosyal güvenlik yardımlarının mutlak mahiyette olmadığını ve ulusal makamların düzenli olarak kamu gereksinimlerini değerlendirmesine tabi olduğunu kabul ettiğini; bu kapsamda kanun koyucunun vakıf emeklilerinin maaş zamlarında dikkate alınacak kıstası değiştirirken vakıfların aktüeryal dengelerinin korunmasını hedeflediği hususunun değişiklik gerekçesinde açıkça ifade edildiği belirtilmiştir.

51. Mülkiyet hakkının sınırlamaları ve güvenceleri açısından Anayasa’nın 35. maddesinin 13. maddeyle birlikte değerlendirilmesinden doğan genel rejim yanında, Anayasa’nın başka maddelerinde de mülkiyete ilişkin ek güvence ve sınırlama hükümlerine yer verilmekle birlikte, bunlardan en önemlisi şüphesiz mülkiyeti bir hak olarak tanımlayan 35. maddedir. Maddenin birinci fıkrasında genel olarak hak tanınmakta; ikinci ve üçüncü fıkralarda ise sınırlama ve güvence ölçütleri gösterilmektedir. Bu sınırlama ve güvence ölçütlerinin Anayasa’nın 13. maddesi ışığında yorumlanması gerekir. Bu kapsamda mülkiyet hakkı, özüne dokunulmaksızın, kamu yararı amacıyla ve kanunla sınırlanabilir. Ayrıca yapılan sınırlamalar Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzenine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

52. Kanunla sınırlama ilkesi, anayasal temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında vazgeçilmez bir unsur olup, bu koşulun sağlanmaması durumunda diğer güvence ölçütlerinin değerlendirilmesinin bir anlamı yoktur.

53. Toplum yararı, ortak çıkar, genel yarar gibi birbirinin yerine kullanılan kavramlarla ifade edilen ve bireysel çıkardan farklı, onun üstünde ortak bir yarar olan kamu yararı amacı 35. maddenin mülkiyet hakkı açısından öngördüğü özel sınırlandırma sebebi olup, genel yarar ve toplumsal yarar gibi ifadeleri de kapsayacak şekilde geniş yorumlanmaktadır (AYM, E.1999/46, K.2000/25, K.T. 20/9/2000). Kamu yararı kavramı, devlet organlarının takdir yetkisini de beraberinde getiren bir unsur olup, objektif bir tanımlamaya elverişli olmayan bu ölçütün her somut olay temelinde ayrıca değerlendirilmesi asıldır.

54. Mülkiyet hakkının Anayasa’nın sözüne ve ruhuna uygun biçimde sınırlandırılması, bu kapsamda, Anayasa’nın bütünü dikkate alınmak suretiyle bu hak için öngörülen ek güvencelere riayet edilmesi ve kamu yararı dışında amaçlarla sınırlandırılmaması, ayrıca hakkın özüne dokunulmadan ve ölçülülük ilkesine riayet edilerek sınırlandırılması gerekmektedir. Mülkiyet hakkına ilişkin Anayasa Mahkemesi kararlarında söz konusu ölçütler çoğunlukla birlikte uygulanmakta ve bireyin hakkıyla kamu yararı arasında kurulması gereken adil dengeye vurgu yapılmaktadır (AYM, E.1999/33, K.1999/51, K.T. 29/12/1999). Bu noktada, ihlal teşkil ettiği iddia edilen önlemin temelini oluşturan kamu yararı karşısında, bireye düşen fedakârlığın ağırlığı göz önünde bulundurulmalıdır.

55. Başvurucu, 1/7/2002 tarihinden 2004 yılının sonuna kadar emekli aylığında artış yapılmaması nedeniyle Vakıf aleyhine 30/1/2009 tarihinde alacak davası açmıştır. Yargılama süreci devam ederken 25/2/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkranın dördüncü cümlesinde, yardım sandıklarından emekli olanlara yapılacak yardımlar ve dolayısıyla emekli aylıklarındaki artışlar bakımından alt sınırın muadil miktar karşılaştırması esas alınarak belirleneceği ve bu düzenlemenin Kanun’un yürürlüğe girmesinden önceki artışlar ve görülmekte olan davalarda da uygulanacağı kurala bağlanmıştır. Bu düzenleme nedeniyle, başvurucunun açtığı dava reddedilmiştir.

56. Meşru beklenti kategorisinde yer alan hukuksal çıkarların büyük bir kısmına temel olan hukuki güvenlik ve bu ilkenin gerekleri olan öngörülebilirlik ve belirlilik unsurları, kişiye hakka sahip olacağı noktasında objektif olarak makul nedenler sağlayacağı için, öngörülebilirlik niteliğini taşımayan geriye yürür nitelikte hukuki işlemler, lehe olan kararlara ya da işlemlere dayanan meşru beklentilere açık bir müdahale oluşturacaktır. Bu müdahalenin haklılığı ise, ancak yukarıda yer verilen sınırlama ve güvence ölçütlerine riayetle sağlanabilir.

57. Sosyal güvenlik, devlet tarafından üstlenilen önemli bir sorumluluk olup, bu sorumluluğun gereklerinin sağlıklı bir şekilde yerine getirilebilmesi için bir takım düzenlemeler yapılması kaçınılmazdır. Dolayısıyla devletin sosyal güvenlik alanına ilişkin takdir yetkisi geniştir. AİHM de sosyal güvenliğe ilişkin düzenlemelerin değiştirilmeye açık olduğunu, yasama organının bu konuda engellenemeyeceğini, kanunlara veya mahkeme kararlarına dayalı olarak tanınmış emeklilik haklarının, geçmişe etkili yeni kanunlarla değiştirilebileceğini, bu kapsamdaki bir düzenlemenin, açıkça keyfi olduğu tespit edilmedikçe, kanunilik şartını sağlayacağını kabul etmektedir (Bkz. Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 81; Maggio ve Diğerleri/İtalya B. No: 46286/09, 52851/08, 53727/08, 54486/08, 56001/08, 31/5/2011, § 60; Maurice/Fransa [BD], B. No: 11810/03, 6/1/2005, § 81; Draon/Fransa [BD], B. No: 1513/03, 6/1/2005, § 73; Kuznetsova/Rusya [BD], B. No: 67579/01, 7/6/2007, § 50). Belirtilen tespitler, başvuruya konu müdahalenin dayanağı olan kanuni düzenleme bakımından da geçerli olup, bu kapsamda, somut olay açısından müdahalenin hukukiliği şartının sağlanmış olduğu sonucuna varılmaktadır.

58. Meşru beklentiye yönelik müdahale oluşturan düzenlemenin, meşru kabul edilebilmesi bakımından, kamu yararını gerçekleştirme amacını taşıması ve müdahale sonucunda ortaya çıkan yeni durumun ve bozulan yararlar dengesinin, birey açısından tahammül edilemez bir boyuta ulaşmaması gerekir.

59. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde değişiklik yapan 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesinin gerekçesinde, anılan geçici madde kapsamındaki sandıklar tarafından bağlanan aylık ve gelirlerin artırılmasında 506 sayılı Kanun’a göre bağlanan aylıklara uygulanan artışların söz konusu sandıkların aktüeryal dengelerini bozmasından dolayı, aylık ve gelirlerde yapılacak artışlarda muadil miktar karşılaştırmasının esas alınmasının sağlanması ve bu nedenle doğmuş ve doğacak olan uyuşmazlıkların giderilmesi amacıyla yeni bir düzenleme yapılması gereğinden bahsedilmek suretiyle, somut başvuruya konu düzenlemenin amacına işaret edilmektedir.

60. Bu gerekçeye göre, düzenlemenin amacının esas itibarıyla, sözü edilen sandıkların 506 sayılı Kanun’a göre bağlanan aylıklara uygulanan artışlar nedeniyle aktüeryal dengelerinin bozulmasını engellemek olduğu anlaşılmaktadır. Sosyal güvenlik hizmetlerinde aktüeryal denge, mevcut ve gelecekteki varlıkların toplamının yine mevcut ve gelecekteki yükümlülüklerin toplamına eşit olması ve sistemdeki bireylere verilen taahhütlerin, sistem tarafından karşılanabilir olması anlamına gelmekte olup, 5510 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi gereğince belirli bir süre sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) devredilecek olan bu sandıkların mali dengelerinin korunmasında, genel sosyal güvenlik sisteminin mali yapısının korunması ve sosyal güvenlik planlaması çerçevesinde toplumun korunmaya daha çok muhtaç olan fertlerinin de bu sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınması bakımından zorlayıcı nitelikteki kamu yararı olduğu açıktır.

61. Somut başvuru açısından, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde değinilen alt sınırın belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının, SGK sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılması suretiyle tespit edilmesi gereğini, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırmasının esas alınması şeklinde değiştiren kanuni düzenleme neticesinde başvurucunun, büsbütün emekli aylığından veya aylık miktarının belirli bir asgari standardın altına düşmemesine ilişkin güvenceden mahrum bırakılmış olmadığı, yalnızca kanunda öngörülen alt sınırın belirlenmesinde, SGK sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılma ölçütü yerine, muadil miktar karşılaştırması esasının getirildiği, bu durumun da meşru beklentisine konu olan eksik ödemelere ilişkin alacağın (§ 14) başvurucuya ödenmemesi ile sınırlı bir sonuç doğurduğu, bu çerçevede, yukarıda ifade edilen zorlayıcı nitelikte kamu yararı amacına dayanan düzenlemenin, başvurucuyu ağır ve tahammül edilemez bir yük altına sokmadığı, müdahalenin amacı ile başvurucuya yüklenen külfetin orantılı olduğu sonucuna varılmıştır.

62. Yukarıda açıklanan nedenlerle, belirtilen sınırlama ve güvence ölçütlerine aykırı olmadığı anlaşılan, başvuruya konu müdahale sonucunda, Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir.

b. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği İddiası

63. Başvurucu, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın devam eden davalara da uygulanmasına ilişkin ibaresiyle İş Mahkemesinde açtığı alacak davasının dayanağı olan ve kendisini haklı kılan Yargıtay içtihatlarının ortadan kaldırıldığını, çıkarılan kanunla devam eden yargı süreçlerine müdahale edildiğini belirterek Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür (§ 25).

64. Bakanlık görüş yazısında, AİHM içtihatlarına göre, sosyal güvenlik ve sosyal yardım haklarının 6. maddenin kapsamına girdiği, başvurucunun şikâyetinin silahların eşitliği ilkesi ile ilgili olduğu, bu ilkenin Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında olduğu, bu ilkenin korunmadığı bir davada adil bir yargılanmadan söz edilemeyeceği, Anayasa Mahkemesinin gerek hukuk devletini düzenleyen 2. maddeyi dayanak alarak; gerekse 36. ve 38. maddeleri birlikte yorumlayarak, adil yargılanma hakkının birçok gereğini Anayasa’nın bir parçası haline getirdiği, bazı kararlarında geriye yürür biçimde kanun çıkarmanın bazı koşullarda devletin tarafı olduğu yargılamaya silahların eşitliği ilkesini ihlal eder biçimde müdahalesi olarak ele alıp değerlendirdiği bildirilmiştir.

65. Bakanlık görüş yazısında ayrıca, AİHM içtihatlarına atfen, silahların eşitliği ilkesinin, her bir tarafa davasını, kendisini karşı taraf karşısında ciddi düzeyde dezavantajlı hale düşürmeyecek şartlar altında sunmasını sağlayacak makul imkânların verilmesini gerektirdiği, bu ilkenin kural olarak ceza davalarında olduğu gibi kişisel haklara ilişkin davalarda da uygulanmakta olduğu, kanunların geriye yürümezliği ilkesinin de silahların eşitliği ilkesi gibi hukukun genel ilkelerinden biri olduğu, devletin, tarafı olduğu ve devam etmekte olan bir yargılamada kendi lehine bazı sonuçlar sağlayacak şekilde geriye yürür biçimde kanun çıkarmasının, Sözleşme’nin 6. maddesi çerçevesinde silahların eşitliği açısından hakkaniyete uygun yargılamaya aykırılık oluşturabileceği, 6. maddenin, bir uyuşmazlık hakkındaki yargı kararını etkilemek için yasama organı tarafından yapılan herhangi bir müdahaleyi yasakladığı, ancak AİHM’e göre bu yasağın mutlak olmadığı, yargılama henüz inter partes bir yargılama aşamasına ulaşmamışsa, yasamanın zorlayıcı bir kamu yararı saiki var ise, söz konusu müdahale öngörülebilir ise, yargılama sürecine kanuni müdahalenin hakkaniyete uygun yargılama hakkına aykırı olmayabileceği ifade edilmiştir. Görüş yazısında, devletin davaya taraf olmadığı hallerde de kanunların geriye yürütülmesi yasağının geçerli olduğu, somut başvuru açısından, başvurucunun açtığı alacak davası devam ederken 6111 sayılı Kanunla davaya uygulanacak madde üzerinde değişiklik yapıldığı, bu değişikliğin Yargıtay içtihatlarını da değiştirdiği, bu şekilde kanuni düzenlemenin, davanın sonucunu etkilediği, somut olayda devlet veya kamu makamlarının davanın doğrudan tarafı olmadıkları, bununla birlikte, devletin sosyal güvenlik kurumu niteliğinde olan özel vakıf sandıkları üzerinde denetim ve gözetim görevi bulunması itibariyle yapılan kanuni değişikliğin başvurucu üzerindeki etkilerinin silahların eşitliği ilkesi bakımından göz önüne alınabileceği bildirilmiştir.

66. Başvurucu, 1/7/2002 tarihinden 2004 yılının sonuna kadar emekli aylığında artış yapılmaması nedeniyle Vakıf aleyhine 30/1/2009 tarihinde alacak davası açmıştır. Başvurucu tarafından açılan dava, yargılama süreci devam ederken 25/2/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra nedeniyle İş Mahkemesi tarafından reddedilmiştir. Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 27/11/2012 tarihli düzelterek onama kararının (§ 19) gerekçesinde temas edilen hususlar çerçevesinde, dava açtığı sırada başvurucunun iddiasının dayanağı mevcut olup, davasının başarı şansı yüksektir. Bu çerçevede, başvurucunun yerleşik Yargıtay içtihadına dayanarak başlattığı yargısal sürece kanunla yapılan müdahalenin, silahların eşitliği ilkesine ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına yönelik bir ihlal oluşturup oluşturmadığı sorunu, esas incelemesinin özünü oluşturmaktadır.

67. Öncelikle, Anayasa Mahkemesince yapılan bireysel başvuru incelemesinde norm denetimden farklı olarak, kanunun Anayasa’ya uygunluğunun değil, kanuna dayalı somut uygulamanın Anayasa’ya uygunluğunun denetlendiği belirtilmelidir.

68. Sözleşme’nin 6. maddesindeki “Herkes, … medeni hak ve yükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar … konusunda … davasının … hakkaniyete uygun … olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir.” ifadesi ile işaret olunan hakkaniyete uygun yargılama ilkesinin bir gereği de yargılama kapsamında taraflar arasında silahların eşitliğinin sağlanmasıdır.

69. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığın adil bir çözüme kavuşturulması, taraflar arasındaki yargılamanın hakkaniyete uygun bir şekilde yürütülebilmesine bağlıdır. Bu kapsamda, tarafların yargılamadaki konumları ile paralel olarak, tez ve antitezlerini ileri sürerken eşit şartlar altında olmaları, birinin diğerine nazaran dezavantajlı olmaması gerekir.

70. Devletin, kendisi taraf olsun ya da olmasın, davanın taraflarından birini diğerine nazaran önemli ölçüde avantajlı hale getiren kanuni düzenlemeler yapması, silahların eşitliği ilkesi ve dolayısıyla yargılamanın hakkaniyete uygun yürütülmesi kuralına aykırılık oluşturur (Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 43; Ducret/Fransa, B. No: 40191/02, 12/6/2007, § 33). Bir başka ifadeyle yasama organının, yargılamadaki taraflardan birinin lehine sonuç doğuracak şekilde kanun çıkarttığı durumlarda, davanın taraflarının eşit konumda olduğu söylenemez. Bunun için, yargısal süreci etkilediği iddia edilen düzenlemenin taraflardan birinin davadaki başarı şansını önemli ölçüde azaltması, ortaya çıkan bu sonuç ile kanuni düzenleme arasında bir illiyet bağı bulunması ve bu illiyet bağını kesen veya zayıflatan başka etken ortaya çıkmamış olması gerekir.

71. Özetle, yasama müdahalesi ile ilgili olarak silahların eşitliği güvencesi değerlendirilirken, yapılan müdahalenin yargılamanın taraflarından birinin konumunda, diğer tarafa nazaran orantısız ve açık bir dengesizlik veya dezavantaj oluşturup oluşturulmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.

72. Bu açıklamalar çerçevesinde başvuru konusu davanın özel koşullarına bakıldığında, başvurucunun dava açmadan önceki dönemde ve davanın ilk aşamalarında, mevcut Yargıtay içtihatları çerçevesinde önemli ölçüde başarı şansı olan davası, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra nedeniyle reddedilmiştir. Buna göre başvurucu, başlangıçta başarı şansı oldukça yüksek olan davasını, değişikliğin devam etmekte olan davalara da uygulanacağı kuralını içeren sözü edilen kanun değişikliği nedeniyle kaybetmiştir. Yasama organınca kabul edilen Kanun’un başvuruya konu davanın sonucunu doğrudan etkilediği, başvurucuyu davalı Vakıf karşısında önceki konumuyla mukayese edilemeyecek ölçüde dezavantajlı duruma düşürdüğü anlaşılmaktadır. Daha net bir ifadeyle, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi, uyuşmazlığın esasına ilişkin sonucu belirlemiş, başvurucunun dava açmış olmasını ve dolayısıyla davayı devam ettirmesini anlamsız hale getirmiştir. Bu durumun silahların eşitliği ilkesine ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına müdahale oluşturduğu açıktır.

73. Anayasa’nın 36. maddesinde, adil yargılanma hakkı için herhangi bir sınırlama nedeni öngörülmemiş olmakla birlikte, bunun hiçbir şekilde sınırlandırılması mümkün olmayan mutlak bir hak olduğu söylenemez. Özel sınırlama nedeni öngörülmemiş hakların da hakkın doğasından kaynaklanan bazı sınırları bulunduğu kabul edilmektedir. Ayrıca hakkı düzenleyen maddede herhangi bir sınırlama nedenine yer verilmemiş olsa da, Anayasa’nın başka maddelerinde yer alan kurallara dayanarak bu hakların sınırlandırılması da mümkün olabilir. Adil yargılanma hakkının kapsamına ve kullanım koşullarına ilişkin bir kısım düzenlemelerin özgürlüğün doğasından kaynaklanan sınırları ortaya koyan ve hakkın norm alanını belirleyen kurallar olduğu açıktır. Ancak bu sınırlamalar Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan güvencelere aykırı olamaz (AYM, E.2010/83, K.2012/169, K.T. 1/11/2012). Silahların eşitliği ilkesi de adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak mutlak bir ilke olmayıp meşru kabul edilebilecek bir takım sınırlamalara tabi tutulabilir.

74. Anayasa’nın “Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması” kenar başlıklı 13. maddesi şöyledir:

“Temel hak ve hürriyetler, özlerine dokunulmaksızın yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak ve ancak kanunla sınırlanabilir. Bu sınırlamalar, Anayasanın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve lâik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.”

75. Belirtilen Anayasa kuralına göre, silahların eşitliği ilkesi ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına yönelik kanuni sınırlamanın, hakkın özüne dokunmaması, Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkelerine aykırı nitelikte olmaması gereklidir.

76. AİHM de yargılama sürecine yönelik yasama müdahalesi çerçevesinde silahların eşitliği ilkesinin mutlak olmadığını ve bazı şartlar altında müdahalenin meşru görülebileceğini kabul etmektedir. Bunun için müdahalenin öngörülebilir nitelikte olması, yasama organının böyle bir müdahalede bulunmak için zorlayıcı bir kamu yararı gerekçesinin bulunması ve kanuni düzenlemenin taraflar arasında yargılama aşamasına geçilmeden yapılmış olması gerekir. Bu şartlardan en az birinin gerçekleşmemiş olması, müdahalenin hak ihlali olarak nitelendirilmesi için yeterlidir. (The National & Provincial Building Society, The Leeds Permanent Building Society And The Yorkshire Building Society/Birleşik Krallık, B. No: 21319/93, 21449/93, 21675/93, 23/10/1997, § 112).

77. Benzer bir başvuruda AİHM, zorlayıcı kamu yararı gerekçesini tekrarlamıştır. Homojen nitelikte bir emeklilik sisteminin tesisi için, belirli bir emekli kategorisine tanınmış bir imtiyazı ortadan kaldıran kanuni düzenlemenin genel olarak kamu yararı kapsamında değerlendirilebileceğini ancak hükümet gerekçesinin, kanunun devam etmekte olan davalara etki edecek şekilde geçmişe yürütülmesine ilişkin sakıncaları ortadan kaldıracak derecede yeterli olduğunun ispatlanması gerektiği yönünde bir içtihat ortaya koymuştur (Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 49).

78. Adil yargılanma hakkının bir unsuru ve hakkaniyete uygun yargılamanın bir gereği olan silahların eşitliği ilkesine ilişkin AİHM içtihatları çerçevesinde beliren yukarıdaki ilkeler ve müdahaleyi meşru kılan nedenler, Anayasa’nın 13. maddesindeki sınırlama ilkeleri ile paralel olup, başvuruya konu silahların eşitliği hakkına yönelik müdahalenin meşru olup olmadığının bu şartlar çerçevesinde incelenmesi gerekmektedir.

79. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin amacı, vakıf sandıklarına üye personele ödenen aylık ve gelir miktarının, belirli bir alt sınırın altında kalmamasını sağlamak olmakla birlikte, uygulamada, yardım miktarları dışında aylık artış oranlarının da Sosyal Sigortalar Kurumunun aylık artış oranlarından aşağı olamayacağı yönünde ihtilaflar çıktığı görülmüş, bunun da ilgili vakıfların “aktüeryal” dengelerini olumsuz olarak etkileyebileceği düşünülerek, anılan beşinci fıkra 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenmiştir.

80. Sosyal güvenlik kurumlarının tek bir çatı altında toplanmasını amaçlayan 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girinceye kadar devlet, sosyal güvenlik hakkı ile ilgili anayasal yükümlülüğünü, çıkardığı kanunlarla ve sosyal güvenlik kurumları eliyle, mali imkânlar nispetinde yerine getirmiştir. Devlet, bu fonksiyonunu tamamlaması bakımından, banka ve sigorta sandıklarının da vakıf tüzel kişiliği altında sosyal güvenlik sistemi dışında sosyal güvenlik hizmeti vermesine imkân tanıyan hukuki düzenlemeler yapmış ve bu alandaki hizmetlerin sağlıklı yürütülebilmesi için bir takım önlemler almıştır. Bu kapsamda 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi ile bir taraftan genel sosyal güvenlik sisteminden daha gelişmiş sosyal güvenlik imkânları sağlayan yardım vakıfları kurulmasının önü açılmış ve bu kuruluşlarla ilgili bir takım düzenlemeler yapılarak hizmetlerinin belirli bir standarda kavuşturulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklar için, “en az bu Kanun’da belirlenen yardımları sağlama” yükümlülüğü öngörülmüş ve sosyal güvenlik sistemi açısından bir nevi “sigorta” olarak kabul edilebilecek olan aynı Kanun’un 36. maddesi hükmü ile bu asgari standardı sağlayamayan sandıkların tasfiye edileceği ve ilgili kuruma devredileceği düzenlemesine yer verilmiştir. Buna karşılık sözü edilen sandıklara genel sosyal güvenlik sisteminin sağladığı standardın üzerine çıkma görevi yüklenmediği gibi aksi yönde bir sınırlama da öngörülmemiştir.

81. Sandıkların, üyelerine ödeyecekleri aylıklara ilişkin artışların oransal olarak denetime tabi tutulması, bu kurumların mali istikrarlarının bozulmasına yol açabileceği gibi, öngörülmesi mümkün olmayan bir mali yükün altına girmelerine de neden olabilecektir. Bu durum, sandığın asli görevi olan üyelerinin sosyal güvenliğini sağlama fonksiyonunu tehlikeye sokabilecek ve kendisinden beklenen standartları sağlayamayan sandıkların tasfiye edilerek ilgili kamu kurumuna devredilmesine neden olacaktır. Ayrıca 5510 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine göre söz konusu sandıkların tamamı belirli bir süre sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna devredileceğinden, mali yapıları ve aktüeryal dengeleri bozulmuş sandıkların yükünü Sosyal Güvenlik Kurumu ve dolayısıyla genel sosyal güvenlik sistemine tâbi, çalışan ve emekliler çekmek zorunda kalabilecektir.

82. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda, 6111 sayılı Kanunla yapılan düzenlemenin “… aylıklara uygulanan artışların söz konusu sandıkların aktüeryal dengelerini bozması …” şeklinde ifade edilen gerekçesinin, genel sosyal güvenlik sisteminin istikrarını koruma kaygısını yansıttığı ve dolayısıyla belirtilen geriye etkili düzenlemenin tüm toplumu ilgilendiren zorlayıcı kamu yararını hedeflediği sonucuna ulaşılmıştır.

83. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sandıkların “… iş kazalariyle meslek hastalıkları, hastalık, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm, eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalık hallerinde, en az bu kanunda belirtilen yardımları…” sağlama yükümlülüğü öngörülmüş olup, bu hüküm, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından (§ 12) “506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. maddesinde değinilen alt sınır belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının, SGK (Devredilen SSK) sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılması suretiyle bulunması gerektiği” şeklinde yorumlanmış ve bu yöndeki içtihat yerleşik hale gelmiştir. Her ne kadar bu karar, başvurucunun dava açtığı 30/1/2009 tarihinden sonra verilmiş ise de, başvurucunun temyizi üzerine ilk derece mahkemesinin kararını inceleyen Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin düzelterek onama kararında (§ 19) yer verilen “… açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olan davanın, yasal dayanağını oluşturan düzenlemenin, yargılama sürecindeki yasa değişikliğiyle ortadan kalkması nedeniyle …” ifadelerinden, dava açtığı tarih itibariyle başvurucunun davasının yerleşik Yargıtay içtihadına dayandığı ve başarı şansının yüksek olduğu anlaşılmaktadır. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi farklı bir şekilde yorumlanmaya, hatta 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle eklenen beşinci fıkrada ifade edilen “muadil miktar karşılaştırması” şeklinde anlaşılmaya müsait ise de, belirtilen Yargıtay kararları çerçevesinde, 6111 sayılı Kanunla eklenen fıkranın başvurucu açısından öngörülebilir olduğunu söylemek mümkün değildir.

84. Somut olayda başvurucu, alacak davasını 30/1/2009 tarihinde açmıştır. Bu dava kapsamında bilirkişi tarafından sunulan 26/10/2010 tarihli bilirkişi raporundaki tespitlere göre, davacı (başvurucu) ve davalının davaya ilişkin iddia ve savunmalarını, karşılıklı olarak yaptıkları, bu çerçevede yargılama sürecinin taraflar arasında belli bir aşamaya ulaştığı; kanuni düzenlemenin ise bu aşamadan sonra 25/2/2011 tarihinde yürürlüğe girdiği, dolayısıyla kanuni düzenlemenin, taraflar arasında yargılama süreci başladıktan sonra yapıldığı anlaşılmaktadır.

85. Görüldüğü üzere, her ne kadar kanun koyucunun, mevcut davaya etkili kanun çıkararak görülmekte olan davaya müdahale etmesinde zorlayıcı bir kamu yararı olduğu kanaatine ulaşılmışsa da yasamanın müdahalesinin taraflar arasında yargılama başladıktan sonra gerçekleştiği ve davanın esasına ilişkin sonucu belirlediği, müdahale sonucunda başvurucunun davayı kazanmasının imkânsız hale geldiği, oysa dava açıldığı zaman yerleşik içtihat çerçevesinde başvurucunun davayı kazanmasının kuvvetle muhtemel olduğu, bu çerçevede öngörülebilir olmayan müdahalenin meşru kabul edilemeyeceği, müdahale sonucunda davalı Vakfın, başvurucuya nazaran önemli ölçüde avantajlı hale geldiği, bu şekilde yararlar dengesinin kendisine katlanılması zor külfetler yüklenen başvurucu aleyhine bozulduğu ve bu durumun silahların eşitliği hakkına yönelik orantısız bir müdahale oluşturduğu açıktır.

86. Açıklanan nedenlerle, başvurucunun Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

3. 6216 Sayılı Kanunun 50. Maddesi Yönünden

87. 6216 sayılı Kanun’un “Kararlar” kenar başlıklı 50. maddesinin (2) numaralı fıkrası şöyledir:

“Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir. Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir. Yeniden yargılama yapmakla yükümlü mahkeme, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde mümkünse dosya üzerinden karar verir.”

88. Başvurucu, bilirkişi raporuna istinaden tespit edilecek maddi zararının tazminini talep etmiştir.

89. Başvurucu, tespit edilen ihlal sonucunda başarı şansı yüksek olan davasını kaybetmiş olup, bu şartlar altında salt ihlal tespitiyle giderilemeyecek zararlara uğradığı açıktır. Bu çerçevede, tespit edilen ihlal nedeniyle dosyada mübrez bilirkişi raporu da nazara alınarak hakkaniyet temelinde belirlenen net 23.200,00 TL tazminatın başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

90. Başvurucu tarafından yapılan ve dosyadaki belgeler uyarınca tespit edilen 198,35 TL harçtan oluşan yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan nedenlerle;

A. Başvurucunun,

1. Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği yönündeki iddiasının,

2. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiği yönündeki iddiasının,

KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Başvurucunun,

1. Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının İHLAL EDİLMEDİĞİNE,

2. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Tespit edilen ihlal nedeniyle başvurucuya net 23.200,00 TL TAZMİNAT ÖDENMESİNE,

D. Başvurucunun diğer taleplerinin REDDİNE,

E. Başvurucu tarafından yatırılan 198,35 TL harçtan oluşan yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,

F. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına; ödemede gecikme olması halinde, bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal faiz uygulanmasına,

25/3/2014 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.

---

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

KARAR

ZEKİYE ŞANLI BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2012/931)

Karar Tarihi: 26/6/2014

BİRİNCİ BÖLÜM

KARAR

Başkan	:	Serruh KALELİ
Üyeler	:	Zehra Ayla PERKTAŞ
		Burhan ÜSTÜN
		Erdal TERCAN
		Zühtü ARSLAN
Raportör	:	Recep ÜNAL
Başvurucu	:	Zekiye ŞANLI
Vekili	:	Av. Ebru TARAKÇI ÇİMEN

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvurucu, 17/7/1964 tarih ve 506 sayılı mülga Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesine, 13/2/2011 tarih ve 6111 sayılı Kanunla eklenen beşinci fıkra ile devam eden yargı süreçlerine müdahale edilerek adil yargılanma, sosyal güvenlik ve mülkiyet haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüş ve tazminat talebinde bulunmuştur.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru, 29/11/2012 tarihinde Ankara 11. Asliye Hukuk Mahkemesi vasıtasıyla yapılmıştır. Dilekçe ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemesinde, belirlenen eksiklikler tamamlatılmış ve Komisyona sunulmasına engel bir eksikliğin bulunmadığı tespit edilmiştir.

3. Birinci Bölüm İkinci Komisyonunca, 18/3/2013 tarihinde, kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına, dosyanın Bölüme gönderilmesine karar verilmiştir.

4. Birinci Bölümün 24/7/2013 tarihli ara kararı gereğince başvurunun, kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına ve bir örneğinin görüş için Adalet Bakanlığına gönderilmesine karar verilmiştir.

5. Başvuru konusu olay ve olgular 30/7/2013 tarihinde Bakanlığa bildirilmiştir. Bakanlık görüş yazısı, 25/9/2013 tarihinde Anayasa Mahkemesine sunulmuş ve 9/10/2013 tarihinde başvurucu vekiline tebliğ edilmiş olup, başvurucu Bakanlık görüşüne karşı cevap dilekçesini 23/10/2013 tarihinde sunmuştur.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Olaylar

6. Başvuru dilekçesi ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

7. Başvurucu, Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığında (Banka) çalıştığı süre zarfında, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi uyarınca kurulmuş bulunan T. Vakıflar Bankası T.A.O. Memur ve Hizmetlileri Emekli Sağlık Yardım Sandığı Vakfına (Vakıf) ödediği primler karşılığında 27/6/1995 tarihinde emekliliğe hak kazanmış olup, hâlihazırda adı geçen sandıktan emekli aylığı almaktadır.

9. Vakfın amacı, Vakıf Senedi’nin 4. maddesinde şöyle ifade edilmiştir.

“...

…”

“Görüldüğü gibi, 506 Sayılı Yasa, banka zorunlu sandıkları için bir alt sınır oluşturur.

Bu husus, 506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. Maddesinde; ‘…’ hükmünden anlaşılmaktadır.

13. 1/7/2002 tarihinden 2005 yılının sonuna kadar başvurucunun emekli aylığında artış yapılmamıştır. Başvurucu bu nedenle Ankara 4. İş Mahkemesinde (İş Mahkemesi) Vakıf aleyhine 30/1/2009 tarihinde açtığı alacak davası ile “eksik ödenen yaşlılık aylıklarının tespit edilerek davalıdan tahsiline karar verilmesini” talep etmiştir.

14. Bilirkişi tarafından İş Mahkemesine sunulan 13/1/2011 tarihli raporda, başvurucu ile ilgili olarak 1/6/2002 – 1/1/2009 tarihleri arasındaki toplam eksik ödemenin 35.103,59 TL olduğu tespit edilmiştir.

16. 6111 sayılı Kanun, 25/2/2011 tarih ve 27857 mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

17. İş Mahkemesi, 8/3/2012 tarih ve E.2009/125, K.2012/517 sayılı kararı ile 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkradaki düzenleme nedeniyle başvurucunun davasını reddetmiştir. Kararının gerekçesi şöyledir:

“… 25.02.2011 tarih 27857 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanunun 53. maddesi ile 506 sayılı Kanunun geçici 20. maddesine eklenen yeni fıkra ile ‘…’ hükmünün öngörülmesi karşısında, alt sınırın belirlenmesinde, Vakıf emeklisi ile emsal durumda bulunan SSK emeklisine ödenen yaşlılık aylığı miktarı ile Vakıf emeklisine ödenen yaşlılık aylığı miktarlarının karşılaştırılmasının yapılmasına, yapılacak karşılaştırma sonucu SSK emeklisine ödenen aylığın Vakıf emeklisine ödenen aylıklardan fazla olması durumunda, davalı Vakıf yönünden yaşlılık aylığı miktarı konusunda ek yükümlülük doğacağından aradaki farkın Vakıf emeklisine ödenmesinin gerekir.

… tüm dosya kapsamından, dava konusu dönemde Vakıf emeklisi davacıya, Vakıf senedi hükümlerine uygun olarak ödenen aylıkların, emsali durumda olan SSK emeklisine ödenen aylığın ve uygulanan maaş artışlarının altına düşmediği kanaatine varılmış ve mahkememizce verilen benzer dosyalardaki bilirkişi raporları ile kararlar da dikkate alınarak bu dosyamız için sunulan bilirkişi … rapor ve ek raporlarının dosya kapsamına uygun bulunmadığı sonucuna varılıp açılan davanın reddine …”

18. Başvurucunun temyiz yoluna başvurması üzerine dosyayı inceleyen Yargıtay 10. Hukuk Dairesi, 9/10/2012 tarih ve E.2012/11783, K.2012/18117 sayılı kararıyla anılan İş Mahkemesi kararının “düzeltilerek onanmasına” karar vermiş ve bu şekilde başvuru yolları tüketilmiştir. Yargıtayın düzelterek onama gerekçesi şöyledir:

“…

Ancak, açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olan davanın, yasal dayanağını oluşturan düzenlemenin, yargılama sürecindeki yasa değişikliğiyle ortadan kalkması nedeniyle reddinde, tarafların sorumluluğu bulunmadığı halde; her davanın açıldığı tarihteki koşullara göre değerlendirileceği yönündeki usul kuralından hareketle davacının, davada haksız çıkan taraf olarak nitelenip vekalet ücretiyle sorumluluğuna hükmedilmiş olması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

…”

19. Onama kararı, başvurucuya 12/12/2012 tarihinde tebliğ edilmiş olup başvurucu bu tarihten önce, 29/11/2012 tarihinde, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruda bulunmuştur.

B. İlgili Hukuk

20. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi şöyledir:

21. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle eklenen (beşinci) fıkra şöyledir:

22. Ana muhalefet partisi, Anayasa’ya aykırı olduğu gerekçesiyle anılan kanuni düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesine başvurmuş olup, Anayasa Mahkemesi Genel Kurulu, 9/5/2013 tarihli toplantısında, E.2011/42 sayılı dosya kapsamında iptal başvurusunu görüşmüştür. Anayasa Mahkemesinin kararı şöyledir:

“2- Anayasa’ya Aykırılık Sorunu

Açıklanan nedenlerle, dava konusu kural Anayasa’nın 2. ve 138. maddelerine aykırı değildir. İptal isteminin reddi gerekir.

IV. İNCELEME VE GEREKÇE

23. Mahkemenin 26/6/2014 tarihinde yapmış olduğu toplantıda, başvurucunun 29/11/2012 tarih ve 2012/931 numaralı bireysel başvurusu incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

24. Başvurucu, yüksek miktarda prim ödemesine rağmen daha düşük miktarda prim ödeyenlerle aynı miktarda emekli aylığı almak zorunda bırakıldığını, bu çerçevede 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkra ile Vakfa ödediği primlere el konulduğunu ve belirtilen kanuni düzenlemenin devam eden davalara da uygulanmasına ilişkin hükmünün İş Mahkemesinde açtığı alacak davasının dayanağı olan ve lehine olan Yargıtay içtihatlarını uygulanamaz hale getirdiğini, sonradan çıkarılan Kanunla devam eden yargı sürecine müdahale edildiğini, sonuç itibariyle kendisinden tahsil edilen primlerin yarısının emekli aylığına yansıtılmadığını belirterek Anayasa’da güvence altına alınan adil yargılanma, mülkiyet ve sosyal güvenlik haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüş, anılan Kanun hükmünün iptali ve tazminat taleplerinde bulunmuştur.

B. Değerlendirme

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

a. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiği İddiası

26. Bakanlık görüş yazısında, emeklilik maaşına veya diğer sosyal güvenlik haklarına sahip olmanın 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesi kapsamına girdiği, bu kapsamdaki menfaatin kısıtlanması hakkın özünü etkilese de, bu hükmün bireyin belirli bir miktarda emeklilik maaşı alma hakkı ya da iç hukukta yer almayan emekli maaşı veya diğer sosyal güvenlik haklarına sahip olmayı da garanti ettiği anlamının çıkarılmaması gerektiği, ancak sözleşmeci devletin yürürlükteki mevzuatında, önceden prim ödeme şartıyla veya şartsız olarak sosyal yardım şeklinde bir ödeme yapılmasının öngörülmüş olması halinde, bu mevzuatın şartlarını yerine getiren kişiler bakımından 1. madde kapsamına giren mülkiyetle ilgili bir menfaat doğduğunun kabul edilmesi gerektiği, davayı açtığı tarihte ve özellikle davanın devamı sırasında geçerli olan Yargıtay içtihatları göz önünde bulundurulduğunda, başvurucunun eksik ödenen emekli maaşlarını alabileceğine dair meşru bir beklentisi olduğunun düşünüldüğü bildirilmiştir.

27. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyan dilekçesinde, Bakanlık görüşünde mağduriyetinin, talebinin ve dava aşamalarının doğru olarak tespit edildiğini, meşru beklentisinin var olduğunu bildirmiştir.

28. Anayasa’nın 148. maddesinin üçüncü ve 6216 sayılı Kanun’un 45. maddesinin (1) numaralı fıkrası hükümlerine göre, Anayasa Mahkemesine yapılan bir bireysel başvurunun esasının incelenebilmesi için, kamu gücü tarafından müdahale edildiği iddia edilen hakkın Anayasa’da güvence altına alınmış olmasının yanı sıra Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (Sözleşme) ve Türkiye’nin taraf olduğu ek protokollerinin kapsamına da girmesi gerekir. Bir başka ifadeyle, Anayasa ve Sözleşme’nin ortak koruma alanı dışında kalan bir hak ihlali iddiasını içeren başvurunun esasının incelenmesi mümkün değildir (B. No: 2012/1049, 26/3/2013, § 18).

29. Başvurucunun ihlal iddiasına konu olan mülkiyet hakkı, Anayasa’nın 35. ve Sözleşme’ye Ek 1 No’lu Protokol’ün (1 No’lu Protokol) 1. maddesinde düzenlenmiştir.

30. Anayasa’nın “Mülkiyet hakkı” kenar başlıklı 35. maddesi şöyledir:

“Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir.

Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir.

Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz.”

31. 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesi şöyledir:

34. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi içtihatlarında, nelerin mülkiyet hakkına konu olabileceği hususunda, mevzuat hükümlerinden ve derece mahkemelerinin bunlara ilişkin yorumundan bağımsız olarak “özerk bir yorum” esas alınmaktadır (bkz. Depalle/Fransa [BD], B. No: 34044/02, 29/3/2010 § 62; Anheuser-Busch Inc./Portekiz [BD], B. No: 73049/01, 11/1/2007, § 63; Öneryıldız/Türkiye [BD], B. No: 48939/99, 30/11/2004, § 124; Broniowski/Polonya [BD], B. No: 31443/96, 22/6/2004, § 129; Beyeler/İtalya [BD], B. No: 33202/96, 5/1/2000, § 100; Iatridis/Yunanistan [BD], B. No: 31107/96, 25/3/1999, §54).

35. Anayasa’nın 35. maddesi ile 1 No’lu Protokol’ün 1. maddesinin koruma alanı içinde yer alan menfaatlerin kapsamına, mevcut bir mülk (“existing possessions”) girebileceği gibi alacak hakları (AYM, E.2000/42, K.2001/361, K.T. 10/12/2001; AYM, E.2006/142, K.2008/148, K.T. 24/9/2008) veya kesin bir şekilde tanımlanmış talep hakları (“claims”) da girebilir. Bu kapsamda bir alacak hakkı ya da talebin, mülkiyet hakkı kapsamında korunması için mahkeme hükmü, hakem kararı veya idari karar gibi yeterli derecede icra edilebilir kılınması halinde bir “mülk” teşkil edebilir (Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Krstıć/Sırbistan, B. No: 45394/06, 10/12/2013, § 76). Ancak, hakkın tam olarak kazanılmamış olduğu bazı hallerde, özellikle ekonomik hayatın gerekleri ve hukuki güvenlik anlayışı, hakkın ileride mevcut olacağına dair hukuki umudu ifade eden bir kısım meşru beklenti hallerinin de mülkiyet hakkının güvence kapsamına dâhil edilmesi gereğini ortaya koymaktadır. Ancak bu hallerde, hakkın kazanılacağı yönünde salt bir umudun ötesinde kişinin, hakkın mevcudiyeti yönünde meşru bir beklentisi olması gerekir (Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Maltzan ve Diğerleri/Almanya (k.k.) [BD], B. No: 71916/01, 71917/01, 10260/02, 2/3/2005, § 74).

37. Yukarıda yer verilen tespitler uyarınca, başvurucu tarafından hakkın mevcudiyeti veya bu yönde meşru bir beklentinin bulunduğu ortaya konulmalıdır.

38. Başvurunun konusu, başvurucunun daha önce tahakkuk etmiş olan emekli aylığı veya bu aylığın miktarından öte, bu aylığa daha önce yapılması gerekirken yapılmadığını iddia ettiği artış oranından kaynaklanan fark nedeniyle oluşan alacak hakkına ilişkin beklentilerinin karşılanmamasıdır. Mülkiyet hakkını güvence altına alan Anayasa’nın 35. maddesinin, belirli bir miktar emekli aylığı almaya ilişkin olarak bireylere talep hakkı sağlamadığı açıktır. Ancak bu yöndeki bir talebin, kanuni düzenleme ve içtihatlarda yeterli dayanağa sahip olması halinde, Anayasa’nın 35. maddesi anlamında mülk oluşturduğu kabul edilebilir. Bir başka ifadeyle mülk edinme yönündeki bir beklenti, ancak hukuken belli bir dayanağa sahip olduğu takdirde, belli koşullar altında mülk olarak nitelendirilebilir. Aynı doğrultuda, hukuk sistemi bireylere sosyal güvenlik hakkı ve buna ilişkin menfaatleri sağlamaya yönelik düzenlemeler içerdiği takdirde bu konuda bir mülkiyet hakkı oluşmakta, yargısal içtihatlara paralel olarak, ilgili mevzuatın aradığı şartları yerine getiren bireyin, Anayasa’nın 35. maddesi kapsamına giren mülkiyetle ilgili bir menfaatinin doğduğunun kabulü gerekmektedir (Benzer yöndeki AİHM kararları için bkz. Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 76; Klein/Avusturya, B. No. 57028/00, 3/3/2011, § 41-47). Bu noktada değerlendirilmesi gereken husus, başvurucunun aylığına yapılması gerektiğini iddia ettiği artış oranına ilişkin hukuki beklentisinin, Anayasa’nın 35. maddesi kapsamındaki güvence hükmüne uygulama alanı sağlayacak yeterlilikte olup olmadığıdır.

39. Başvurucu bahse konu beklentisini, Ankara 4. İş Mahkemesinde 30/1/2009 tarihinde açtığı alacak davası ile somutlaştırmış olup, başvurucu tarafından ileri sürülen beklentinin, Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin, açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olan davanın kanuni dayanağını oluşturan düzenlemenin, yargılama sürecindeki kanun değişikliğiyle ortadan kalkması nedeniyle davanın reddedildiğini vurgulayan 9/10/2012 tarih ve E.2012/11783, K.2012/18117 sayılı ilamı çerçevesinde, talebi destekleyen yerleşik içtihat şeklinde bir hukuksal temelinin bulunduğu açıktır (Ayrıca bkz. § 12’de nakledilen HGK kararı).

b. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği İddiası

43. Bakanlık tarafından, başvurunun bu kısmının kabul edilebilirliği konusunda herhangi bir görüş bildirilmemiştir.

2. Esas Yönünden

a. Mülkiyet Hakkının İhlal Edildiği İddiası

51. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyan dilekçesinde, Bakanlık görüşünde mağduriyetinin, talebinin ve dava aşamalarının doğru olarak tespit edildiğini, 6111 sayılı Kanun nedeniyle alacağını tahsil edemediğini ve maaşının belirli bir kısmından yoksun bırakıldığını, kanun değişikliğinin sosyal güvenlik sisteminin devamı için yapılmadığını, davasının kabul edilmesi halinde Vakfa getireceği ek külfetin yük oluşturmayacağını ve yük oluştursa dahi bunun hakka müdahale edilmesini gerektirmediğini bildirmiştir.

52. Mülkiyet hakkının sınırlamaları ve güvenceleri açısından Anayasa’nın 35. maddesinin 13. maddeyle birlikte değerlendirilmesinden doğan genel rejim yanında, Anayasa’nın başka maddelerinde de mülkiyete ilişkin ek güvence ve sınırlama hükümlerine yer verilmekle birlikte, bunlardan en önemlisi şüphesiz mülkiyeti bir hak olarak tanımlayan 35. maddedir. Maddenin birinci fıkrasında genel olarak hak tanınmakta; ikinci ve üçüncü fıkralarda ise sınırlama ve güvence ölçütleri gösterilmektedir. Bu sınırlama ve güvence ölçütlerinin Anayasa’nın 13. maddesi ışığında yorumlanması gerekir. Bu kapsamda mülkiyet hakkı, özüne dokunulmaksızın, kamu yararı amacıyla ve kanunla sınırlanabilir. Ayrıca yapılan sınırlamalar Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzenine ve ölçülülük ilkesine aykırı olamaz.

53. Kanunla sınırlama ilkesi, anayasal temel hak ve özgürlüklerin sınırlandırılmasında vazgeçilmez bir unsur olup, bu koşulun sağlanmaması durumunda diğer güvence ölçütlerinin değerlendirilmesinin bir anlamı yoktur.

54. Toplum yararı, ortak çıkar, genel yarar gibi birbirinin yerine kullanılan kavramlarla ifade edilen ve bireysel çıkardan farklı, onun üstünde ortak bir yarar olan kamu yararı amacı 35. maddenin mülkiyet hakkı açısından öngördüğü özel sınırlandırma sebebi olup, genel yarar ve toplumsal yarar gibi ifadeleri de kapsayacak şekilde geniş yorumlanmaktadır (AYM, E.1999/46, K.2000/25, K.T. 20/9/2000). Kamu yararı kavramı, devlet organlarının takdir yetkisini de beraberinde getiren bir unsur olup, objektif bir tanımlamaya elverişli olmayan bu ölçütün her somut olay temelinde ayrıca değerlendirilmesi asıldır.

55. Mülkiyet hakkının Anayasa’nın sözüne ve ruhuna uygun biçimde sınırlandırılması, bu kapsamda, Anayasa’nın bütünü dikkate alınmak suretiyle bu hak için öngörülen ek güvencelere riayet edilmesi ve kamu yararı dışında amaçlarla sınırlandırılmaması, ayrıca hakkın özüne dokunulmadan ve ölçülülük ilkesine riayet edilerek sınırlandırılması gerekmektedir. Mülkiyet hakkına ilişkin Anayasa Mahkemesi kararlarında söz konusu ölçütler çoğunlukla birlikte uygulanmakta ve bireyin hakkıyla kamu yararı arasında kurulması gereken adil dengeye vurgu yapılmaktadır (AYM, E.1999/33, K.1999/51, K.T. 29/12/1999). Bu noktada, ihlal teşkil ettiği iddia edilen önlemin temelini oluşturan kamu yararı karşısında, bireye düşen fedakârlığın ağırlığı göz önünde bulundurulmalıdır.

56. Başvurucu, 1/7/2002 tarihinden 2005 yılının sonuna kadar emekli aylığında artış yapılmaması nedeniyle Vakıf aleyhine 30/1/2009 tarihinde alacak davası açmıştır. Yargılama süreci devam ederken 25/2/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkranın dördüncü cümlesinde, yardım sandıklarından emekli olanlara yapılacak yardımlar ve dolayısıyla emekli aylıklarındaki artışlar bakımından alt sınırın muadil miktar karşılaştırması esas alınarak belirleneceği ve bu düzenlemenin Kanun’un yürürlüğe girmesinden önceki artışlar ve görülmekte olan davalarda da uygulanacağı kurala bağlanmıştır. Bu düzenleme nedeniyle, başvurucunun açtığı dava reddedilmiştir.

57. Meşru beklenti kategorisinde yer alan hukuksal çıkarların büyük bir kısmına temel olan hukuki güvenlik ve bu ilkenin gerekleri olan öngörülebilirlik ve belirlilik unsurları, kişiye hakka sahip olacağı noktasında objektif olarak makul nedenler sağlayacağı için, öngörülebilirlik niteliğini taşımayan geriye yürür nitelikte hukuki işlemler, lehe olan kararlara ya da işlemlere dayanan meşru beklentilere açık bir müdahale oluşturacaktır. Bu müdahalenin haklılığı ise, ancak yukarıda yer verilen sınırlama ve güvence ölçütlerine riayetle sağlanabilir.

58. Sosyal güvenlik, devlet tarafından üstlenilen önemli bir sorumluluk olup, bu sorumluluğun gereklerinin sağlıklı bir şekilde yerine getirilebilmesi için bir takım düzenlemeler yapılması kaçınılmazdır. Dolayısıyla devletin sosyal güvenlik alanına ilişkin takdir yetkisi geniştir. AİHM de sosyal güvenliğe ilişkin düzenlemelerin değiştirilmeye açık olduğunu, yasama organının bu konuda engellenemeyeceğini, kanunlara veya mahkeme kararlarına dayalı olarak tanınmış emeklilik haklarının, geçmişe etkili yeni kanunlarla değiştirilebileceğini, bu kapsamdaki bir düzenlemenin, açıkça keyfi olduğu tespit edilmedikçe, kanunilik şartını sağlayacağını kabul etmektedir (Bkz. Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 81; Maggio ve Diğerleri/İtalya B. No: 46286/09, 52851/08, 53727/08, 54486/08, 56001/08, 31/5/2011, § 60; Maurice/Fransa [BD], B. No: 11810/03, 6/1/2005, § 81; Draon/Fransa [BD], B. No: 1513/03, 6/1/2005, § 73; Kuznetsova/Rusya [BD], B. No: 67579/01, 7/6/2007, § 50). Belirtilen tespitler, başvuruya konu müdahalenin dayanağı olan kanuni düzenleme bakımından da geçerli olup, bu kapsamda, somut olay açısından müdahalenin hukukiliği şartının sağlanmış olduğu sonucuna varılmaktadır.

59. Meşru beklentiye yönelik müdahale oluşturan düzenlemenin, meşru kabul edilebilmesi bakımından, kamu yararını gerçekleştirme amacını taşıması ve müdahale sonucunda ortaya çıkan yeni durumun ve bozulan yararlar dengesinin, birey açısından tahammül edilemez bir boyuta ulaşmaması gerekir.

60. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde değişiklik yapan 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesinin gerekçesinde, anılan geçici madde kapsamındaki sandıklar tarafından bağlanan aylık ve gelirlerin artırılmasında 506 sayılı Kanun’a göre bağlanan aylıklara uygulanan artışların söz konusu sandıkların aktüeryal dengelerini bozmasından dolayı, aylık ve gelirlerde yapılacak artışlarda muadil miktar karşılaştırmasının esas alınmasının sağlanması ve bu nedenle doğmuş ve doğacak olan uyuşmazlıkların giderilmesi amacıyla yeni bir düzenleme yapılması gereğinden bahsedilmek suretiyle, somut başvuruya konu düzenlemenin amacına işaret edilmektedir.

61. Bu gerekçeye göre, düzenlemenin amacının esas itibariyle, sözü edilen sandıkların 506 sayılı Kanun’a göre bağlanan aylıklara uygulanan artışlar nedeniyle aktüeryal dengelerinin bozulmasını engellemek olduğu anlaşılmaktadır. Sosyal güvenlik hizmetlerinde aktüeryal denge, mevcut ve gelecekteki varlıkların toplamının yine mevcut ve gelecekteki yükümlülüklerin toplamına eşit olması ve sistemdeki bireylere verilen taahhütlerin, sistem tarafından karşılanabilir olması anlamına gelmekte olup, 5510 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi gereğince belirli bir süre sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) devredilecek olan bu sandıkların mali dengelerinin korunmasında, genel sosyal güvenlik sisteminin mali yapısının korunması ve sosyal güvenlik planlaması çerçevesinde toplumun korunmaya daha çok muhtaç olan fertlerinin de bu sosyal güvenlik şemsiyesi altına alınması bakımından zorlayıcı nitelikteki kamu yararı olduğu açıktır.

62. Somut başvuru açısından, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinde değinilen alt sınırın belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının, SGK sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılması suretiyle tespit edilmesi gereğini, yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırmasının esas alınması şeklinde değiştiren kanuni düzenleme neticesinde başvurucunun, büsbütün emekli aylığından veya aylık miktarının belirli bir asgari standardın altına düşmemesine ilişkin güvenceden mahrum bırakılmış olmadığı, yalnızca kanunda öngörülen alt sınırın belirlenmesinde, SGK sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılma ölçütü yerine, muadil miktar karşılaştırması esasının getirildiği, bu durumun da meşru beklentisine konu olan eksik ödemelere ilişkin alacağın (§ 14) başvurucuya ödenmemesi ile sınırlı bir sonuç doğurduğu, bu çerçevede, yukarıda ifade edilen zorlayıcı nitelikte kamu yararı amacına dayanan düzenlemenin, başvurucuyu ağır ve tahammül edilemez bir yük altına sokmadığı, müdahalenin amacı ile başvurucuya yüklenen külfetin orantılı olduğu sonucuna varılmıştır.

63. Yukarıda açıklanan nedenlerle, belirtilen sınırlama ve güvence ölçütlerine aykırı olmadığı anlaşılan, başvuruya konu müdahale sonucunda, Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edilmediğine karar verilmesi gerekir.

b. Adil Yargılanma Hakkının İhlal Edildiği İddiası

64. Başvurucu, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın devam eden davalara da uygulanmasına ilişkin ibaresiyle İş Mahkemesinde açtığı alacak davasının dayanağı olan ve kendisini haklı kılan Yargıtay içtihatlarının ortadan kaldırıldığını, çıkarılan kanunla devam eden yargı süreçlerine müdahale edildiğini belirterek Anayasa’nın 36. maddesinin birinci fıkrasında düzenlenen adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür (§ 24).

65. Bakanlık görüş yazısında, AİHM içtihatlarına göre, sosyal güvenlik ve sosyal yardım haklarının 6. maddenin kapsamına girdiği, başvurucunun şikâyetinin silahların eşitliği ilkesi ile ilgili olduğu, bu ilkenin Anayasa’nın 36. maddesi kapsamında olduğu, bu ilkenin korunmadığı bir davada adil bir yargılanmadan söz edilemeyeceği, Anayasa Mahkemesinin gerek hukuk devletini düzenleyen 2. maddeyi dayanak alarak; gerekse 36. ve 38. maddeleri birlikte yorumlayarak, adil yargılanma hakkının birçok gereğini Anayasa’nın bir parçası haline getirdiği, bazı kararlarında geriye yürür biçimde kanun çıkarmanın bazı koşullarda devletin tarafı olduğu yargılamaya silahların eşitliği ilkesini ihlal eder biçimde müdahalesi olarak ele alıp değerlendirdiği bildirilmiştir.

66. Bakanlık görüş yazısında ayrıca, AİHM içtihatlarına atfen, silahların eşitliği ilkesinin, her bir tarafa davasını, kendisini karşı taraf karşısında ciddi düzeyde dezavantajlı hale düşürmeyecek şartlar altında sunmasını sağlayacak makul imkânların verilmesini gerektirdiği, bu ilkenin kural olarak ceza davalarında olduğu gibi kişisel haklara ilişkin davalarda da uygulanmakta olduğu, kanunların geriye yürümezliği ilkesinin de silahların eşitliği ilkesi gibi hukukun genel ilkelerinden biri olduğu, devletin, tarafı olduğu ve devam etmekte olan bir yargılamada kendi lehine bazı sonuçlar sağlayacak şekilde geriye yürür biçimde kanun çıkarmasının, Sözleşme’nin 6. maddesi çerçevesinde silahların eşitliği açısından hakkaniyete uygun yargılamaya aykırılık oluşturabileceği, 6. maddenin, bir uyuşmazlık hakkındaki yargı kararını etkilemek için yasama organı tarafından yapılan herhangi bir müdahaleyi yasakladığı, ancak AİHM’e göre bu yasağın mutlak olmadığı, yargılama henüz inter partes bir yargılama aşamasına ulaşmamışsa, yasamanın zorlayıcı bir kamu yararı saiki var ise, söz konusu müdahale öngörülebilir ise, yargılama sürecine kanuni müdahalenin hakkaniyete uygun yargılama hakkına aykırı olmayabileceği ifade edilmiştir. Görüş yazısında, devletin davaya taraf olmadığı hallerde de kanunların geriye yürütülmesi yasağının geçerli olduğu, somut başvuru açısından, başvurucunun açtığı alacak davası devam ederken 6111 sayılı Kanunla davaya uygulanacak madde üzerinde değişiklik yapıldığı, bu değişikliğin Yargıtay içtihatlarını da değiştirdiği, bu şekilde kanuni düzenlemenin, davanın sonucunu etkilediği, somut olayda devlet veya kamu makamlarının davanın doğrudan tarafı olmadıkları, bununla birlikte, devletin sosyal güvenlik kurumu niteliğinde olan özel vakıf sandıkları üzerinde denetim ve gözetim görevi bulunması itibariyle yapılan kanuni değişikliğin başvurucu üzerindeki etkilerinin silahların eşitliği ilkesi bakımından göz önüne alınabileceği bildirilmiştir.

67. Başvurucu, Bakanlık görüşüne karşı beyan dilekçesinde Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 24/3/2010 tarihli içtihadının, alacağını garanti altına aldığını, bu doğrultuda alacak miktarının dava aşamasında bilirkişi marifetiyle hesaplandığını, buna rağmen dava devam ederken yapılan ve mevcut davaya etkili kanun değişikliği sonucunda silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiğini, ayrıca Sözleşme’nin 6. maddesinin yargı kararını etkileyecek şekilde yasama müdahalesini yasakladığını bildirmiştir.

68. Başvurucu, 1/7/2002 tarihinden 2005 yılının sonuna kadar emekli aylığında artış yapılmaması nedeniyle Vakıf aleyhine 30/1/2009 tarihinde alacak davası açmıştır. Başvurucu tarafından açılan dava, yargılama süreci devam ederken 25/2/2011 tarihinde yürürlüğe giren 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra nedeniyle İş Mahkemesi tarafından reddedilmiştir. Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin 9/10/2012 tarihli düzelterek onama kararının (§ 18) düzeltme gerekçesinde temas edilen hususlar çerçevesinde, dava açtığı sırada başvurucunun iddiasının dayanağı mevcut olup, davasının başarı şansı yüksektir. Bu çerçevede, başvurucunun yerleşik Yargıtay içtihadına dayanarak başlattığı yargısal sürece kanunla yapılan müdahalenin, silahların eşitliği ilkesine ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına yönelik bir ihlal oluşturup oluşturmadığı sorunu, esas incelemesinin özünü oluşturmaktadır.

69. Öncelikle, Anayasa Mahkemesince yapılan bireysel başvuru incelemesinde norm denetimden farklı olarak, kanunun Anayasa’ya uygunluğunun değil, kanuna dayalı somut uygulamanın Anayasa’ya uygunluğunun denetlendiği belirtilmelidir.

70. Sözleşme’nin 6. maddesindeki “Herkes, … medeni hak ve yükümlülükleri ile ilgili uyuşmazlıklar … konusunda … davasının … hakkaniyete uygun … olarak görülmesini istemek hakkına sahiptir.” ifadesi ile işaret olunan hakkaniyete uygun yargılama ilkesinin bir gereği de yargılama kapsamında taraflar arasında silahların eşitliğinin sağlanmasıdır.

71. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin uyuşmazlıklarda, uyuşmazlığın adil bir çözüme kavuşturulması, taraflar arasındaki yargılamanın hakkaniyete uygun bir şekilde yürütülebilmesine bağlıdır. Bu kapsamda, tarafların yargılamadaki konumları ile paralel olarak, tez ve antitezlerini ileri sürerken eşit şartlar altında olmaları, birinin diğerine nazaran dezavantajlı olmaması gerekir.

72. Devletin, kendisi taraf olsun ya da olmasın, davanın taraflarından birini diğerine nazaran önemli ölçüde avantajlı hale getiren kanuni düzenlemeler yapması, silahların eşitliği ilkesi ve dolayısıyla yargılamanın hakkaniyete uygun yürütülmesi kuralına aykırılık oluşturur (Benzer yöndeki AİHM kararı için bkz. Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 43; Ducret/Fransa, B. No: 40191/02, 12/6/2007, § 33). Bir başka ifadeyle yasama organının, yargılamadaki taraflardan birinin lehine sonuç doğuracak şekilde kanun çıkarttığı durumlarda, davanın taraflarının eşit konumda olduğu söylenemez. Bunun için, yargısal süreci etkilediği iddia edilen düzenlemenin taraflardan birinin davadaki başarı şansını önemli ölçüde azaltması, ortaya çıkan bu sonuç ile kanuni düzenleme arasında bir illiyet bağı bulunması ve bu illiyet bağını kesen veya zayıflatan başka etken ortaya çıkmamış olması gerekir.

73. Özetle, yasama müdahalesi ile ilgili olarak silahların eşitliği güvencesi değerlendirilirken, yapılan müdahalenin yargılamanın taraflarından birinin konumunda, diğer tarafa nazaran orantısız ve açık bir dengesizlik veya dezavantaj oluşturup oluşturulmadığının tespit edilmesi gerekmektedir.

74. Bu açıklamalar çerçevesinde başvuru konusu davanın özel koşullarına bakıldığında, başvurucunun dava açmadan önceki dönemde ve davanın ilk aşamalarında, mevcut Yargıtay içtihatları çerçevesinde önemli ölçüde başarı şansı olan davası, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra nedeniyle reddedilmiştir. Buna göre başvurucu, başlangıçta başarı şansı oldukça yüksek olan davasını, değişikliğin devam etmekte olan davalara da uygulanacağı kuralını içeren sözü edilen kanun değişikliği nedeniyle kaybetmiştir. Yasama organınca kabul edilen Kanun’un başvuruya konu davanın sonucunu doğrudan etkilediği, başvurucuyu davalı Vakıf karşısında önceki konumuyla mukayese edilemeyecek ölçüde dezavantajlı duruma düşürdüğü anlaşılmaktadır. Daha net bir ifadeyle, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi, uyuşmazlığın esasına ilişkin sonucu belirlemiş, başvurucunun dava açmış olmasını ve dolayısıyla davayı devam ettirmesini anlamsız hale getirmiştir. Bu durumun silahların eşitliği ilkesine ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına müdahale oluşturduğu açıktır.

75. Anayasa’nın 36. maddesinde, adil yargılanma hakkı için herhangi bir sınırlama nedeni öngörülmemiş olmakla birlikte, bunun hiçbir şekilde sınırlandırılması mümkün olmayan mutlak bir hak olduğu söylenemez. Özel sınırlama nedeni öngörülmemiş hakların da hakkın doğasından kaynaklanan bazı sınırları bulunduğu kabul edilmektedir. Ayrıca hakkı düzenleyen maddede herhangi bir sınırlama nedenine yer verilmemiş olsa da, Anayasa’nın başka maddelerinde yer alan kurallara dayanarak bu hakların sınırlandırılması da mümkün olabilir. Adil yargılanma hakkının kapsamına ve kullanım koşullarına ilişkin bir kısım düzenlemelerin özgürlüğün doğasından kaynaklanan sınırları ortaya koyan ve hakkın norm alanını belirleyen kurallar olduğu açıktır. Ancak bu sınırlamalar Anayasa’nın 13. maddesinde yer alan güvencelere aykırı olamaz (AYM, E.2010/83, K.2012/169, K.T. 1/11/2012). Silahların eşitliği ilkesi de adil yargılanma hakkının bir unsuru olarak mutlak bir ilke olmayıp meşru kabul edilebilecek bir takım sınırlamalara tabi tutulabilir.

76. Anayasa’nın “Temel hak ve hürriyetlerin sınırlanması” kenar başlıklı 13. maddesi şöyledir:

77. Belirtilen Anayasa kuralına göre, silahların eşitliği ilkesi ve dolayısıyla adil yargılanma hakkına yönelik kanuni sınırlamanın, hakkın özüne dokunmaması, Anayasa’nın sözüne ve ruhuna, demokratik toplum düzeninin ve laik Cumhuriyetin gereklerine ve ölçülülük ilkelerine aykırı nitelikte olmaması gereklidir.

78. AİHM de yargılama sürecine yönelik yasama müdahalesi çerçevesinde silahların eşitliği ilkesinin mutlak olmadığını ve bazı şartlar altında müdahalenin meşru görülebileceğini kabul etmektedir. Bunun için müdahalenin öngörülebilir nitelikte olması, yasama organının böyle bir müdahalede bulunmak için zorlayıcı bir kamu yararı gerekçesinin bulunması ve kanuni düzenlemenin taraflar arasında yargılama aşamasına geçilmeden yapılmış olması gerekir. Bu şartlardan en az birinin gerçekleşmemiş olması, müdahalenin hak ihlali olarak nitelendirilmesi için yeterlidir. (The National & Provincial Building Society, The Leeds Permanent Building Society And The Yorkshire Building Society/Birleşik Krallık, B. No: 21319/93, 21449/93, 21675/93, 23/10/1997, § 112).

79. Benzer bir başvuruda AİHM, zorlayıcı kamu yararı gerekçesini tekrarlamıştır. Homojen nitelikte bir emeklilik sisteminin tesisi için, belirli bir emekli kategorisine tanınmış bir imtiyazı ortadan kaldıran kanuni düzenlemenin genel olarak kamu yararı kapsamında değerlendirilebileceğini ancak hükümet gerekçesinin, kanunun devam etmekte olan davalara etki edecek şekilde geçmişe yürütülmesine ilişkin sakıncaları ortadan kaldıracak derecede yeterli olduğunun ispatlanması gerektiği yönünde bir içtihat ortaya koymuştur (Arras ve Diğerleri/İtalya, B. No: 17972/07, 14/2/2012, § 49).

80. Adil yargılanma hakkının bir unsuru ve hakkaniyete uygun yargılamanın bir gereği olan silahların eşitliği ilkesine ilişkin AİHM içtihatları çerçevesinde beliren yukarıdaki ilkeler ve müdahaleyi meşru kılan nedenler, Anayasa’nın 13. maddesindeki sınırlama ilkeleri ile paralel olup, başvuruya konu silahların eşitliği hakkına yönelik müdahalenin meşru olup olmadığının bu şartlar çerçevesinde incelenmesi gerekmektedir.

81. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin amacı, vakıf sandıklarına üye personele ödenen aylık ve gelir miktarının, belirli bir alt sınırın altında kalmamasını sağlamak olmakla birlikte, uygulamada, yardım miktarları dışında aylık artış oranlarının da Sosyal Sigortalar Kurumunun aylık artış oranlarından aşağı olamayacağı yönünde ihtilaflar çıktığı görülmüş, bunun da ilgili vakıfların “aktüeryal” dengelerini olumsuz olarak etkileyebileceği düşünülerek, anılan beşinci fıkra 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenmiştir.

82. Sosyal güvenlik kurumlarının tek bir çatı altında toplanmasını amaçlayan 5510 sayılı Kanun yürürlüğe girinceye kadar devlet, sosyal güvenlik hakkı ile ilgili anayasal yükümlülüğünü, çıkardığı kanunlarla ve sosyal güvenlik kurumları eliyle, mali imkânlar nispetinde yerine getirmiştir. Devlet, bu fonksiyonunu tamamlaması bakımından, banka ve sigorta sandıklarının da vakıf tüzel kişiliği altında sosyal güvenlik sistemi dışında sosyal güvenlik hizmeti vermesine imkân tanıyan hukuki düzenlemeler yapmış ve bu alandaki hizmetlerin sağlıklı yürütülebilmesi için bir takım önlemler almıştır. Bu kapsamda 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi ile bir taraftan genel sosyal güvenlik sisteminden daha gelişmiş sosyal güvenlik imkânları sağlayan yardım vakıfları kurulmasının önü açılmış ve bu kuruluşlarla ilgili bir takım düzenlemeler yapılarak hizmetlerinin belirli bir standarda kavuşturulması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda, 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesi kapsamındaki sandıklar için, “en az bu Kanun’da belirlenen yardımları sağlama” yükümlülüğü öngörülmüş ve sosyal güvenlik sistemi açısından bir nevi “sigorta” olarak kabul edilebilecek olan aynı Kanun’un 36. maddesi hükmü ile bu asgari standardı sağlayamayan sandıkların tasfiye edileceği ve ilgili kuruma devredileceği düzenlemesine yer verilmiştir. Buna karşılık sözü edilen sandıklara genel sosyal güvenlik sisteminin sağladığı standardın üzerine çıkma görevi yüklenmediği gibi aksi yönde bir sınırlama da öngörülmemiştir.

83. Sandıkların, üyelerine ödeyecekleri aylıklara ilişkin artışların oransal olarak denetime tabi tutulması, bu kurumların mali istikrarlarının bozulmasına yol açabileceği gibi, öngörülmesi mümkün olmayan bir mali yükün altına girmelerine de neden olabilecektir. Bu durum, sandığın asli görevi olan üyelerinin sosyal güvenliğini sağlama fonksiyonunu tehlikeye sokabilecek ve kendisinden beklenen standartları sağlayamayan sandıkların tasfiye edilerek ilgili kamu kurumuna devredilmesine neden olacaktır. Ayrıca 5510 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine göre söz konusu sandıkların tamamı belirli bir süre sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna devredileceğinden, mali yapıları ve aktüeryal dengeleri bozulmuş sandıkların yükünü Sosyal Güvenlik Kurumu ve dolayısıyla genel sosyal güvenlik sistemine tâbi, çalışan ve emekliler çekmek zorunda kalabilecektir.

84. Tüm bu hususlar göz önünde bulundurulduğunda, 6111 sayılı Kanunla yapılan düzenlemenin “… aylıklara uygulanan artışların söz konusu sandıkların aktüeryal dengelerini bozması …” şeklinde ifade edilen gerekçesinin, genel sosyal güvenlik sisteminin istikrarını koruma kaygısını yansıttığı ve dolayısıyla belirtilen geriye etkili düzenlemenin tüm toplumu ilgilendiren zorlayıcı kamu yararını hedeflediği sonucuna ulaşılmıştır.

85. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde sandıkların “… iş kazalariyle meslek hastalıkları, hastalık, analık, malûllük, yaşlılık ve ölüm, eşlerinin analık, eş ve çocuklarının hastalık hallerinde, en az bu kanunda belirtilen yardımları…” sağlama yükümlülüğü öngörülmüş olup, bu hüküm, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından (§ 12) “506 Sayılı Yasa’nın Geçici 20. maddesinde değinilen alt sınır belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının, SGK (Devredilen SSK) sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılması suretiyle bulunması gerektiği” şeklinde yorumlanmış ve bu yöndeki içtihat yerleşik hale gelmiştir. Her ne kadar bu karar, başvurucunun dava açtığı 30/1/2009 tarihinden sonra verilmiş ise de, başvurucunun temyizi üzerine ilk derece mahkemesinin kararını inceleyen Yargıtay 10. Hukuk Dairesinin düzelterek onama kararında (§ 18) yer verilen “… açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine uygun olan davanın, yasal dayanağını oluşturan düzenlemenin, yargılama sürecindeki yasa değişikliğiyle ortadan kalkması nedeniyle …” ifadelerinden, dava açtığı tarih itibariyle başvurucunun davasının yerleşik Yargıtay içtihadına dayandığı ve başarı şansının yüksek olduğu anlaşılmaktadır. 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi farklı bir şekilde yorumlanmaya, hatta 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle eklenen beşinci fıkrada ifade edilen “muadil miktar karşılaştırması” şeklinde anlaşılmaya müsait ise de, belirtilen Yargıtay kararları çerçevesinde, 6111 sayılı Kanunla eklenen fıkranın başvurucu açısından öngörülebilir olduğunu söylemek mümkün değildir.

86. Somut olayda başvurucu, alacak davasını 30/1/2009 tarihinde açmıştır. Bu dava kapsamında bilirkişi tarafından sunulan 13/1/2011 tarihli (2) no.lu ek bilirkişi raporundaki tespitlere göre, davacı (başvurucu) ve davalının 2/12/2010 tarihli duruşmaya katıldıkları ve davaya ilişkin iddia ve savunmalarını, mahkeme huzurunda, karşılıklı olarak ve yüz yüze yaptıkları, bu çerçevede yargılama sürecinin taraflar arasında belli bir aşamaya ulaştığı; kanuni düzenlemenin ise bu aşamadan sonra 25/2/2011 tarihinde yürürlüğe girdiği, dolayısıyla kanuni düzenlemenin, taraflar arasında yargılama süreci başladıktan sonra yapıldığı anlaşılmaktadır.

87. Görüldüğü üzere, her ne kadar kanun koyucunun, mevcut davaya etkili kanun çıkararak görülmekte olan davaya müdahale etmesinde zorlayıcı bir kamu yararı olduğu kanaatine ulaşılmışsa da yasamanın müdahalesinin taraflar arasında yargılama başladıktan sonra gerçekleştiği ve davanın esasına ilişkin sonucu belirlediği, müdahale sonucunda başvurucunun davayı kazanmasının imkânsız hale geldiği, oysa dava açıldığı zaman yerleşik içtihat çerçevesinde başvurucunun davayı kazanmasının kuvvetle muhtemel olduğu, bu çerçevede öngörülebilir olmayan müdahalenin meşru kabul edilemeyeceği, müdahale sonucunda davalı Vakfın, başvurucuya nazaran önemli ölçüde avantajlı hale geldiği, bu şekilde yararlar dengesinin kendisine katlanılması zor külfetler yüklenen başvurucu aleyhine bozulduğu ve bu durumun silahların eşitliği hakkına yönelik orantısız bir müdahale oluşturduğu açıktır.

88. Açıklanan nedenlerle, başvurucunun Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna ulaşılmıştır.

C. 6216 Sayılı Kanunun 50. Maddesi Yönünden

89. 6216 sayılı Kanun’un 50. maddesi gereğince, esas incelemesi sonucunda başvurucunun hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi halinde, ihlalin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere de hükmedilmesi gerekmektedir. Buna göre tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesi, yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde ise başvurucuya tazminata ödenmesi veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilmesi yönünde karar verilmesi gerekir.

90. Başvurucu, lehine 60.000,00 TL maddi tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.

91. Somut başvuru açısından yalnızca, adil yargılanma hakkının bir usuli güvencesi olan silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiği tespit edilmiş olmakla beraber, tespit edilen ihlalle iddia edilen maddi zarar arasında illiyet bağı bulunmadığı anlaşıldığından, başvurucunun maddi tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekir.

92. Öte yandan başvurucu, lehine 30.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiştir.

93. Başvurucu, tespit edilen ihlal sonucunda başarı şansı yüksek olan davasını kaybetmiştir. Bu şartlar altında başvurucunun salt ihlal tespitiyle giderilemeyecek manevi bir zarara uğradığı açıktır. Bu çerçevede, tespit edilen ihlal nedeniyle başvurucuya takdiren 5.000,00 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

94. Başvurunun incelemesi, dosya üzerinden yapılmıştır. Başvurucu tarafından yapılan ve dosyadaki belgeler uyarınca tespit edilen 172,50 TL harç ve 1.500,00 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 1.672,50 TL yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

V. HÜKÜM

Açıklanan nedenlerle;

A. Başvurucunun,

1. Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiği iddiaları yönünden,

2. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamındaki silahların eşitliği hakkının ihlal edildiği iddiaları yönünden,

KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Başvurucunun,

1. Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının İHLAL EDİLMEDİĞİNE,

2. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Başvurucuya 5.000,00 TL manevi TAZMİNAT ÖDENMESİNE, başvurucunun diğer taleplerinin REDDİNE,

D. Başvurucu tarafından yapılan 172,50 TL harç ve 1.500,00 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 1.672,50 TL yargılama giderinin BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE,

E. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına; ödemede gecikme olması halinde, bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal faiz uygulanmasına,

26/6/2014 tarihinde OY BİRLİĞİYLE karar verildi.

---

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

KARAR

HÜLYA KARACAOĞLAN VE DİĞERLERİ BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2015/3068)

Karar Tarihi: 21/3/2018

BİRİNCİ BÖLÜM

KARAR

Başkan	:	Burhan ÜSTÜN
Üyeler	:	Serruh KALELİ
		Nuri NECİPOĞLU
		Hasan Tahsin GÖKCAN
		Rıdvan GÜLEÇ
Raportör	:	M. Emin ŞAHİNER
Başvurucular	:	Hülya KARACAOĞLAN ve diğerleri [Bkz. Ekli (2)
		Numaralı Tablonun (C) Sütunu]
Vekilleri	:	Bkz. Ekli (2) Numaralı Tablonun (E) Sütunu

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yapılan kanuni düzenleme ile devam eden yargılama sürecine sonuca etkili olacak biçimde müdahale edilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Ekli listede sıralanan başvurulara ait başvuru formları ve eklerinin idari yönden yapılan ön incelemelerinden sonra başvurular Komisyonlara sunulmuştur.

3. Konularının aynı olması nedeniyle ekli (2) No.lu tablonun (B) sütununda numaraları belirtilen başvuru dosyalarının aynı tablonun (1) numaralı satırında yer alan 2015/3068 numaralı bireysel başvuru dosyası ile birleştirilmesine ve incelemenin bu dosya üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.

4. Komisyonlarca kabul edilebilirlik incelemesinin Bölümler tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

5. Bölüm Başkanı tarafından başvuruların kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

6. Aynı konuya ilişkin içtihadın (Zekiye Şanlı, B. No: 2012/931, 26/6/2014; Yasemin Mutlu, B. No: 2013/1426, 25/3/2014) mevcut olması nedeniyle Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 71. maddesinin (2) numaralı fıkrası gereğince başvuru, Bakanlık cevabı beklenmeksizin kabul edilebilirlik ve esas yönünden incelenmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Uyuşmazlığın Arka Planı

7. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle ve Ulusal Yargı Ağı Bilişim Sistemi (UYAP) aracılığıyla erişilen bilgi ve belgeler çerçevesinde olaylar özetle şöyledir:

8. Başvurucular; Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığında (Banka) çalıştıkları süre zarfında, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesi uyarınca kurulmuş bulunan T. Vakıflar Bankası T.A.O. Memur ve Hizmetlileri Emekli Sağlık Yardım Sandığı Vakfına (Vakıf) ödedikleri primler karşılığında emekliliğe hak kazanmışlardır.

9. Vakıf, kanunla kurulan sosyal güvenlik kurumları dışında kalan ancak onlara denk kabul edilen bir tüzel kişilik olup söz konusu sandık mensupları bakımından zorunlu sosyal güvenlik kurumu niteliğindedir.

10. Vakfın amacı, Vakıf Senedi’nin 4. maddesinde şöyle ifade edilmiştir:

“...

…”

11. Vakfın gelirleri, sandık üyelerinin aylıklarından yapılan prim kesintilerinden ve diğer gelirlerden oluşmaktadır. Banka da aynı esaslar çerçevesinde hesaplanan tutarı işveren hissesi olarak her ay Vakfa aktarmaktadır. Vakıf, üyelerine yapacağı yardımın miktarını ve dolayısıyla emekli aylıklarına ilişkin artışları Vakıf Senedi’nde yazılı hükümler çerçevesinde tek taraflı olarak belirlemekte olup bunun 506 sayılı Kanun'la belirlenmiş alt sınırın altına düşmemesi gerekmektedir.

B. Başvurulara Konu Dava Süreçleri

13. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bu çerçeveyi çizen 24/3/2010 tarihli ve E.2010/10-155, K.2010/170 sayılı kararına göre 506 sayılı Kanun'un geçici 20. maddesinde değinilen alt sınırın belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının Sosyal Güvenlik Kurumu (bu Kuruma devredilen SSK) sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranlarıyla karşılaştırılması usulü dikkate alınmalıdır. Böylece bulunan artış oranının 506 sayılı Kanun uyarınca yaşlılık aylığı alanlara yapılan artış oranından daha az olması durumunda da Vakıf Senedi'ndeki düzenlemelere göre aylıklarında artış olacak kişilerin ayrıca 506 sayılı Kanun'un aylık artışlarına dair hükümlerinden yararlanmaları gerekmektedir.

14. Söz konusu Vakıf tarafından kendilerine aylık bağlanan başvurucular, muhtelif tarih aralıklarında emekli aylıklarına artış yapılmaması nedeniyle Ankara iş mahkemelerinde alacak davaları açmışlardır. Açtıkları davalarda başvurucular, emekli aylıklarında artış yapılmayan dönemler yönünden farkın hesaplanarak kendilerine ödenmesini talep etmişlerdir.

15. Bu arada yargılama süreci devam ederken 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra ile aynı maddenin sandık emeklilerine yapılacak yardımların düzenlendiği birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında; yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırmasının esas alınacağı, bunun mevcut davalara da uygulanacağı düzenlenmiştir.

16. 6111 sayılı Kanun 25/2/2011 tarihli ve 27857 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

17. 6111 sayılı Kanun'un yürürlüğe girmesinin ardından davaları görmekte olan yargılama makamları, açıldığı tarihteki mevzuat hükümlerine göre kabul ile sonuçlanacak davaların yasal dayanağını oluşturan düzenlemenin yargılama sürecindeki yasa değişikliğiyle ortadan kalktığı gerekçesine dayanarak ret kararları vermiştir. Davaların reddine ilişkin kararlar, kanun yolu denetiminden geçerek kesinleşmiş ve yargılama süreçleri sona ermiştir.

18. Yargılama süreçlerinin sona ermesinin ardından ekli (2) numaralı tablonun (C) sütununda yer verilen başvurucular, bireysel başvuruda bulunmuşladır.

IV. İLGİLİ HUKUK

19. İlgili hukuk için bkz. Zekiye Şanlı, §§ 20-22; Yasemin Mutlu, §§ 21-23.

V. İNCELEME VE GEREKÇE

20. Mahkemenin 21/3/2018 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvurucuların 2015/3068 başvuru numarası altında birleştirilen başvuruları incelenerek gereği düşünüldü:

A. Silahların Eşitliği İlkesinin İhlal Edildiğine İlişkin İddia

1. Başvurucu Muhsin Dinç Dışındaki Başvurucular Yönünden

a. Başvurucuların İddiaları

21. Başvurucular, 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın devam eden davalara da uygulanmasına ilişkin ibaresiyle açtıkları alacak davasının dayanağı olan ve kendilerini haklı kılan Yargıtay içtihatlarının ortadan kaldırıldığını, dolayısıyla devam eden yargı süreçlerine kanun çıkarılarak müdahale edildiğini ileri sürmüşler; adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini iddia etmişlerdir.

b. Değerlendirme

i. Kabul Edilebilirlik Yönünden

22. Başvurucuların adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetleri açıkça dayanaktan yoksun olmayıp başka bir kabul edilmezlik nedeni de bulunmadığından başvurunun bu kısmının kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

ii. Esas Yönünden

23. Başvuru konusuyla ilgili ilkeler, daha önce Anayasa Mahkemesi tarafından Zekiye Şanlı ile Yasemin Mutlu başvurularına ilişkin 26/6/2014 tarihli kararda ortaya konulmuştur. Buna göre başvurucuların emekli aylıklarına yapılması gerektiğini iddia ettikleri artış oranı yönünden kanunda öngörülen alt sınırın belirlenmesinde, SGK sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranları ile karşılaştırılma ölçütü yerine muadil miktar karşılaştırması esasının getirildiği iddiası mülkiyet hakkı bağlamında incelenmiştir. Anayasa Mahkemesi; 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesindeki düzenlemelere işaret ederek zorlayıcı nitelikte kamu yararı amacına dayanan düzenlemenin başvurucuyu ağır ve tahammül edilemez bir yük altına sokmadığı, müdahalenin amacı ile başvurucuya yüklenen külfetin orantılı olduğu ve bu bakımdan mülkiyet hakkının ihlal edilmediği sonucuna varmıştır (Zekiye Şanlı, §§ 49-632; Yasemin Mutlu, §§ 49-623).

24. Diğer taraftan başvurucuların 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın devam eden davalara da uygulanmasına yönelik şikâyeti ise adil yargılanma hakkının bir unsuru olan silahların eşitliği ilkesi çerçevesinde değerlendirilmiştir (Zekiye Şanlı, § 44; Yasemin Mutlu, § 44). Bu doğrultuda silahların eşitliği ilkesi güvencesi değerlendirilirken kanun çıkarılması suretiyle bu güvenceye yapılan müdahalenin yargılamanın taraflarından birinin konumunda diğer tarafa nazaran orantısız ve açık bir dengesizlik veya dezavantaj oluşturup oluşturulmadığının tespit edilmesi gerektiği vurgulanmış, başvuruya konu olay temelinde böyle bir dengesizlik veya dezavantaj oluşup oluşmadığı irdelenmiştir (Zekiye Şanlı, §§ 64-86; Yasemin Mutlu, §§ 63-86).

25. Bu çerçevede yapılan değerlendirme sonucunda başvuruya konu olaya ilişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun içtihadının varlığı karşısında (bkz. § 13) -her ne kadar zorlayıcı bir kamu yararına dayansa da- kanun değişikliğinin dava açılırken kişi lehine sonuçlanacağı anlaşılan durumu değiştirmeye yönelik olduğu, davanın kişi lehine sonuçlanmasını imkânsız hâle getirdiği tespit edilmiştir. Bu tespit ışığında silahların eşitliği güvencesine yönelik müdahalenin öngörülebilir olmadığından meşru kabul edilemeyeceği, dolayısıyla dezavantajlı hâle getirilen başvurucuya katlanılması zor külfetler yüklendiği belirtilerek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine kanaat getirilmiştir (Zekiye Şanlı,§§ 87, 88; Yasemin Mutlu, §§ 85, 86).

26. Somut başvuruda da Zekiye Şanlı ile Yasemin Mutlu kararında açıklanan ilkelerden ayrılmayı gerektirir bir durumun bulunmadığı anlaşıldığından başvurucuların adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekmektedir.

27. Öte yandan başvurucular; yüksek miktarda prim ödemelerine rağmen daha düşük miktarda prim ödeyenlerle aynı miktarda emekli aylığı almak zorunda bırakıldıklarını, bu çerçevede 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın Vakfa ödedikleri primlere el konulması sonucunu doğurduğunu belirterek mülkiyet ve sosyal güvenlik haklarının ihlal edildiğini ileri sürmüşlerdir. Ancak başvurucuların adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetleri yönünden yapılan değerlendirmede ihlal sonucuna varıldığından mülkiyet ve sosyal güvenlik haklarının ihlal edildiğine yönelik iddialar kapsamında ayrıca değerlendirme yapılmasına gerek görülmemiştir.

2. Başvurucu Muhsin Dinç Yönünden

28. Başvurucu Muhsin Dinç, diğer başvurucular ile aynı iddialarla silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

29. Ancak başvuruya konu davanın kendi koşullarına bakıldığında başvurucunun davasını 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesinin yürürlüğe girdiği tarihte açtığı, dolayısıyla Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihte ortada devam eden bir yargılama bulunmadığından davanın taraflarından birinin leh ve aleyhine bir müdahaleden bahsedilemeyeceği sonucuna varılmaktadır. Bu durumda başvurucu Muhsin Dinç'in adil yargılanma hakkına silahların eşitliği ilkesi yönünden bir müdahalede bulunulmadığı anlaşılmaktadır.

30. Açıklanan gerekçelerle başvurunun bu kısmının diğer kabul edilebilirlik nedenleri incelenmeksizin açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle kabul edilemez olduğuna karar verilmesi gerekir.

B. Makul Sürede Yargılanma Hakkının İhlal Edildiğine İlişkin İddia

31. Başvurucu Göral Savur, yargılamanın uzun sürdüğünü belirterek makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

32. Açıkça dayanaktan yoksun olmadığı ve kabul edilemezliğine karar verilmesini gerektirecek başka bir neden de bulunmadığı anlaşılan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Esas Yönünden

33. Medeni hak ve yükümlülüklere ilişkin olan iş mahkemeleri nezdinde açılan davalarda yargılama süresi tespit edilirken sürenin başlangıç tarihi olarak uyuşmazlığı karara bağlayacak davanın açıldığı tarih; sürenin sona erdiği tarih olarak yargılamanın sona erdiği (Nesrin Kılıç, B. No: 2013/772, 7/11/2013, § 69); yargılaması devam eden davalar yönünden ise Anayasa Mahkemesinin makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetle ilgili kararını verdiği tarih esas alınır (Mehmet Salih Ayyıldız, B. No: 2012/397, 17/11/2014, § 25).

34. İş mahkemelerinde görülen davalarda yargılama süresinin makul olup olmadığı değerlendirilirken yargılamanın karmaşıklığı ve kaç dereceli olduğu, tarafların ve ilgili makamların yargılama sürecindeki tutumu ve başvurucunun yargılamanın süratle sonuçlandırılmasındaki menfaatinin niteliği gibi hususlar dikkate alınır (Nesrin Kılıç, §§ 57, 58).

35. Anılan ilkeler ve Anayasa Mahkemesinin benzer başvurularda verdiği kararlar dikkate alındığında somut olaydaki 7 yıl 2 aylık yargılama süresinin makul olmadığı sonucuna varmak gerekir.

36. Açıklanan gerekçelerle Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekir.

C. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

37. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları şöyledir:

“(1) Esas inceleme sonunda, başvurucunun hakkının ihlal edildiğine ya da edilmediğine karar verilir. İhlal kararı verilmesi hâlinde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilir…

(2) Tespit edilen ihlal bir mahkeme kararından kaynaklanmışsa, ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldırmak için yeniden yargılama yapmak üzere dosya ilgili mahkemeye gönderilir. Yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunmayan hâllerde başvurucu lehine tazminata hükmedilebilir veya genel mahkemelerde dava açılması yolu gösterilebilir. Yeniden yargılama yapmakla yükümlü mahkeme, Anayasa Mahkemesinin ihlal kararında açıkladığı ihlali ve sonuçlarını ortadan kaldıracak şekilde mümkünse dosya üzerinden karar verir.”

38. Başvurucular, adil yargılanma hakkının ihlal edildiğinin tespit edilerek lehlerine maddi tazminata hükmedilmesini talep etmişlerdir.

39. Başvurucu Muhsin Dinç dışındaki başvurucuların Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan silahların eşitliği ilkesinin, başvurucu Göral Savur yönünden ayrıca makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiği sonucuna varılmıştır.

40. Başvurucu Muhsin Dinç dışındaki başvurucuların adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin giderimi yönünden ise 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın devam eden davalara da uygulanmasının ihlal sonucuna yol açtığı dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla Anayasa Mahkemesinin Zekiye Şanlı ile Yasemin Mutlu kararlarında belirtilen ilkeler doğrultusunda, devam eden davalara uygulanması sonucuna yol açan söz konusu kanun hükmünün yürürlüğünden önceki hukuksal duruma göre uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılmasını sağlayabilecek uygun bir çözüm yolu olarak görülmüştür. Bu bağlamda her somut olayın özelliğine göre tazminatın değerlendirilmesi kural olarak derece mahkemelerinin görevine girmektedir. Bu sebeple yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunduğundan kararın bir örneğinin yeniden yargılama yapılmak üzere ekli (2) numaralı tablonun (F) sütununda yer verilen mahkemelere gönderilmesine karar verilmesi gerekir.

41. Silahların eşitliği ilkesinin ihlali nedeniyle yeniden yargılamaya hükmedilmesi yeterli bir giderim oluşturduğundan başvurucuların diğer tazminat taleplerinin reddine karar verilmesi gerekir.

42. İhlal tespitiyle giderilemeyecek olan manevi zararları karşılığında başvurucu Göral Savur'a net 8.100 TL manevi tazminat ödenmesine karar verilmesi gerekir.

43. Avukat Ebru Tarakçı Çimen tarafından temsil edilen başvuruculara 1.980 TL vekâlet ücretinin müştereken ödenmesine, Avukat Yılmaz İçöz tarafından temsil edilen başvuruculara 1.980 TL vekâlet ücretinin müştereken ödenmesine, Avukat Mehmet Erol Alsan tarafından temsil edilen başvuruculara 1.980 TL vekâlet ücretinin müştereken ödenmesine, Avukat Oya Aydın Göktaş ile Hazal Büşra İlhan tarafından temsil edilen başvuruculara 1.980 TL vekâlet ücretinin müştereken ödenmesine, Avukat Atila Doğan tarafından temsil edilen başvurucuya 1.980 TL vekâlet ücretinin ödenmesine, dosyadaki belgelerden tespit edilen 2015 yılında yapılan başvurular için 226,90 TL ve 2016 yılında yapılan başvurular için 239,50 TL harç giderinden oluşan yargılama giderinin her bir başvurucuya ayrı ayrı ödenmesine karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. 1. Adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiğine ilişkin iddialar yönünden başvurucu Muhsin Dinç'in iddiasının açıkça dayanaktan yoksun olması nedeniyle KABUL EDİLEMEZ OLDUĞUNA,

2. Adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiğine ilişkin iddialar yönünden diğer başvurucuların iddialarının KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

3. Başvurucu Göral Savur'un makul sürede yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddiasının KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. 1. Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin İHLAL EDİLDİĞİNE,

2. Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan makul sürede yargılanma hakkının İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Kararın birer örneğinin Anayasa'nın 36. maddesinde güvence altına alınan silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere ekli (2) numaralı tablonun (F) sütununda yer verilen mahkemelere GÖNDERİLMESİNE,

D. Başvurucu Göral Savur'a 8.100 TL net manevi tazminat ÖDENMESİNE, başvurucuların diğer taleplerinin REDDİNE,

E. Ekli (1) numaralı tabloda yer alan vekâlet ücretlerinin ve ekli (2) numaralı tablonun (H) sütununda yer alan harçların BAŞVURUCULARA AYRI AYRI ÖDENMESİNE,

F. Ödemelerin, kararın tebliğini takiben başvurucuların Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 21/3/2018 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.

EK:1 TABLO

İlgili Başvurucular	Vekâlet Ücretleri
Avukat Ebru Tarakçı Çimen tarafından temsil edilen başvurucular	1.980 TL (müştereken)
Avukat Yılmaz İçöz tarafından temsil edilen başvurucular	1.980 TL (müştereken)
Avukat Mehmet Erol Alsan tarafından temsil edilen başvurucular	1.980 TL (müştereken)
Avukatlar Oya Aydın Göktaş ile Hazal Büşra İlhan tarafından temsil edilen başvurucular	1.980 TL (müştereken)
Avukat Atila Doğan tarafından temsil edilen başvurucu	1.980 TL

EK-2 TABLO

A	B	C	D	E	F	G	H
Sıra	Başvuru Numarası	Başvurucu/lar	T.C. Kimlik No.	Vekili	İlk Derece Mahkemeleri	Esas No	Başvuru Harcı (TL)
1	2015/3068	Hülya KARACAOĞLAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/169	226,90
2	2015/9322	Ahmet Tosun GEZER	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/636	226,90
3	2016/1922	Behiye Tülay DOĞULUGİL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/637	239,50
4	2016/1923	Zerrin AKÖZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/655	239,50
5	2016/2083	Mustafa SUCU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/953	239,50
6	2016/3639	Adnan ÖZKAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/326	239,50
7	2016/3640	Mahmut ALBAYRAK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/232	239,50
8	2016/3641	Yavuz ŞAHİNGİL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/230	239,50
9	2016/3642	Mahfuz BULUTTEKİN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/350	239,50
10	2016/4392	Lütfiye AKDAĞLI	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/346	239,50
11	2016/4393	Adnan YILDIRIM	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/342	239,50
12	2016/4395	Mustafa Semih AKDAĞLI	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/322	239,50
13	2016/4764	Yunus ERDOĞAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/213	239,50
14	2016/9395	Mehmet CANSIZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/328	239,50
15	2015/15365	Süreyya EVLİYAOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/348	226,90
16	2015/8551	Zeliha Güzin ÖZKAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1067	226,90
17	2015/10442	Vicdan KARAMANLI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/340	226,90
18	2015/16236	Nevin ALPAY	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/82	226,90
19	2016/26812	Fehamet TANRIDAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2009/817	239,50
20	2016/26814	Ali ÜNAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2009/819	239,50
21	2016/4189	Halis OKUR	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/643	239,50
22	2015/8438	Perihan TIĞLIOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/180	226,90
23	2015/8444	Hülya SARI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1083	226,90
24	2015/8446	Suna ELERMAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/428	226,90
25	2015/8448	Sülin AVCI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2009/332	226,90
26	2015/8450	Ömer KOÇYİĞİT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/302	226,90
27	2015/8452	Yasemin Güneş AYBER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/805	226,90
28	2015/8454	Nurten TELCİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2010/818	226,90
29	2015/8456	Şengül SOLMAZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/306	226,90
30	2015/8460	Nergiz UYTUN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/571	226,90
31	2016/4191	Ercüment UĞURGÖR	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/640	239,50
32	2015/16572	Gül COŞKUN AK Gülşen ÇOŞKUN Mustafa Murat COŞKUN Emine ŞİMŞEK Pınar COŞKUN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/422	226,90
33	2015/10168	Hamiyet TÜRKER	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/330	226,90
34	2015/10169	Nebahat ÇAMAŞ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/334	226,90
35	2015/10171	Hatice NAZİKER	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/124	226,90
36	2015/10173	Rafet KOÇ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/242	226,90
37	2015/10431	Hasan ŞENDİL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/177	226,90
38	2015/10438	Semra BAĞCIOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/351	226,90
39	2015/10440	Ayşe Selma TAMER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/350	226,90
40	2015/10444	Osman KILIÇARSLAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/233	226,90
41	2015/10446	Utku TOPKAYA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1188	226,90
42	2015/10734	Vedat SERTTAŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/162	226,90
43	2015/10735	Melek SOYKAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1153	226,90
44	2015/10739	Halil İbrahim DEMİRBAĞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1082	226,90
45	2015/10740	Recep TURUNÇ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/183	226,90
46	2015/10742	Fatma ÇÖLGEÇEN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1159	226,90
47	2015/10743	Muzaffer GÜNLER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/808	226,90
48	2015/11771	Mine ÖNSER	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/149	226,90
49	2015/11772	Beşir BAL	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/144	226,90
50	2015/11773	Cemalettin Yılmaz TEMUÇİN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/146	226,90
51	2015/11774	Rıza EKİNCİ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/151	226,90
52	2015/11775	Süleyman Sami AKGÜN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/153	226,90
53	2015/11776	Halit İNCE	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/346	226,90
54	2015/11777	Fatma Oya TOPLAYICI	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/357	226,90
55	2015/11778	Ayşe Nur GÜL	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/361	226,90
56	2015/11779	Asude Yüksel YİĞİT	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/332	226,90
57	2015/11780	Ayhan BEKİROĞLU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/126	226,90
58	2015/11781	Ayşe İNCE	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/344	226,90
59	2015/11783	Ümit Tülay ALP	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/362	226,90
60	2015/11784	Ayla BEBEK	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/222	226,90
61	2015/11785	Şaban Erdoğan BEBEK	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/214	226,90
62	2015/11786	Süleyman Sırrı KIRANOĞLU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/215	226,90
63	2015/10524	Şengül KATARCI	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/154	226,90
64	2015/11787	Altan SAMATYALI	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2010/635	226,90
65	2015/11788	Ersan Sami GÜL	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2010/636	226,90
66	2015/11789	Mustafa Selim YILMAZ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/120	226,90
67	2015/12587	Habibe Adalet AKINCI	***	Atila DOĞAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2009/37	226,90
68	2015/13217	Güzide ALKIŞLA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/161	226,90
69	2015/13211	Perihan Gül ALKAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/152	226,90
70	2015/13232	Şakir ÖLGER	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/234	226,90
71	2015/13222	Emine ÖZDEMİR	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/163	226,90
72	2015/13224	Mehmet TOSUN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/140	226,90
73	2015/13234	Makbule KARACA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/330	226,90
74	2015/13238	Selahattin ZEYTİN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/277	226,90
75	2015/13239	Jale ÇAĞLAR	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/331	226,90
76	2015/13240	Nazan Akın PEKER	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1077	226,90
77	2015/13243	Melek ÇELİK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/136	226,90
78	2015/13244	Hayriye BAYAR	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/327	226,90
79	2015/13245	Sebahat SARISALTIK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/160	226,90
80	2015/13247	Ergün DELİKTAŞ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/280	226,90
81	2015/13248	Yavuz ATABEK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/146	226,90
82	2015/13250	Aysel GÜL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/329	226,90
83	2015/13252	Yurdanur BERKÜN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 18. İş Mahkemesi	2011/169	226,90
84	2015/13253	Sedat ULUSOY	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/325	226,90
85	2015/13260	Meral Hikmet GÜRZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/127	226,90
86	2015/13256	Cumhur MUTLUER	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2011/151	226,90
87	2015/13254	Ülker DORUK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 18. İş Mahkemesi	2011/100	226,90
88	2015/13257	Gülsün ALAGÖZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/162	226,90
89	2015/13258	Ruhi KAPLAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/650	226,90
90	2015/13259	Süleyman ÖZATA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/151	226,90
91	2015/13262	Nigar GEDİK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/125	226,90
92	2015/13264	Ülfet BALCIOĞLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/157	226,90
93	2015/13266	Özden GÜRBÜZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/118	226,90
94	2015/13268	Hüseyin YILMAZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/178	226,90
95	2015/13269	Yasemin UĞURLUAY	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/166	226,90
96	2015/13272	Mehmet ALTUN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2011/152	226,90
97	2015/13274	Mustafa BAKLA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/342	226,90
98	2015/13278	Nurdan İSPİR	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/129	226,90
99	2015/13279	Mehmet KAYA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/340	226,90
100	2015/13280	Enise Süha DOĞRUYOL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/283	226,90
101	2015/13283	Şerife Ülker BURAKGAZİ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2009/542	226,90
102	2015/13288	Hatice ŞENOĞLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/153	226,90
103	2015/13289	Mehmet ÖZCANLI	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/171	226,90
104	2015/13293	Necati ÖNDER	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/337	226,90
105	2015/13299	Şerife Oya VARLIK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/145	226,90
106	2015/13300	Selahattin ARAÇ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/126	226,90
107	2015/13301	Mirat PEKBAŞ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1078	226,90
108	2015/13303	Erdoğan ÇEVİK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1079	226,90
109	2015/13305	Hüseyin ÖZTÜRK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/337	226,90
110	2015/13308	Niyazi ALBAYRAK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/150	226,90
111	2015/13310	Tevrat KAHRAMAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/149	226,90
112	2015/13408	Ahmet ALTUNER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/135	226,90
113	2015/13409	Hüseyin SARIKAYA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1267	226,90
114	2015/13410	Mehmet Şahin KENDİRCİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1266	226,90
115	2015/13412	Nazire AYTEK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/817	226,90
116	2015/13413	Fisun BABAOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1078	226,90
117	2015/13414	Şemsettin ÖZTÜRK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/575	226,90
118	2015/13415	Esen IRMAK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/583	226,90
119	2015/13416	Tülin KARADENİZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1100	226,90
120	2015/13417	Sebahattin KARADENİZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1101	226,90
121	2015/13679	Yaşar KARGI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2010/196	226,90
122	2015/13681	Necla TEKİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2009/375	226,90
123	2015/13887	Ayşe Nevin ÇİFTÇİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1079	226,90
124	2015/13888	Hasan TABAK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/123	226,90
125	2015/13889	Ahmet ÖZEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 18. İş Mahkemesi	2011/101	226,90
126	2015/13890	Şebnem NAMOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/307	226,90
127	2015/13891	Taner SONALP	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2011/145	226,90
128	2015/13929	Ziya GÖNÜL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/339	226,90
129	2015/13933	Mustafa ÜNER	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/347	226,90
130	2015/14026	Ayşegül ŞARER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1081	226,90
131	2015/14140	Kadri CİRZEN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/148	226,90
132	2015/15364	Ahu Başak DANIŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/347	226,90
133	2015/15366	Uğur TÜRE	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/122	226,90
134	2015/15367	Tülün KORUKERİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2012/432	226,90
135	2015/15722	Ömer Faruk ÖZKAN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/275	226,90
136	2015/16234	Sevim DENLÜ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/83	226,90
137	2015/16238	Atiye BAYKARA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1194	226,90
138	2015/16241	Hüseyin DOĞAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1192	226,90
139	2015/16239	Necati KILIÇ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/319	226,90
140	2015/16242	Bekir DELİALİOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/354	226,90
141	2015/16943	Turan KÜÇÜKÖMEROĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1111	226,90
142	2015/16944	Temel Murat İÇİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2011/217	226,90
143	2015/16945	Fatma Gülay GÜLER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1160	226,90
144	2015/16946	Nesrin VAROL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1062	226,90
145	2015/17053	Saniye Şule ATAÇ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/177	226,90
146	2015/17054	Hülya PERDELİ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2011/232	226,90
147	2015/17055	Behçet Kemal TURCAN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/296	226,90
148	2015/17058	Nesrin BEZGİN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/124	226,90
149	2015/17059	Hasan KARADAYI	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/360	226,90
150	2015/17060	Ali Rıza ÖCAL	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/353	226,90
151	2015/17061	Mehmet Sevim KUVANLIK	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/355	226,90
152	2015/17062	Avni YEŞİLTEPE	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/356	226,90
153	2015/17063	İnci AYDINER	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/321	226,90
154	2015/17064	Mehmet AYDINER	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/323	226,90
155	2015/17065	Rukiye ÇETİN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/136	226,90
156	2015/17066	Semra KÖSE	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2010/640	226,90
157	2015/17067	Dilek TEKÇAM	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2010/639	226,90
158	2015/17068	Nihat ÜSTOĞLU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2010/637	226,90
159	2015/18080	Atila YALÇIN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1112	226,90
160	2015/18310	Zahide Handan ERENGİL	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/147	226,90
161	2015/19834	Burhanettin SAMUR	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/145	226,90
162	2015/19835	Özdemir DOĞAN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2008/101	226,90
163	2015/3072	Fikret SERİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1268	226,90
164	2015/5621	Füsun ATTİLA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2011/1149	226,90
165	2015/5624	Ayşe Zübeyde KOÇER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2007/198	226,90
166	2015/5625	Hasan ÖZKAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1162	226,90
167	2015/5626	Mehmet KURBAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2011/1174	226,90
168	2015/5888	Asiye CÖMERT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/352	226,90
169	2015/5891	Nazende KİREMİTCİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2008/1075	226,90
170	2015/5892	Ayten YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2008/1068	226,90
171	2015/7641	Ayşe Jale TÜBEK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/331	226,90
172	2015/7642	Nurten ARAT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/239	226,90
173	2015/7644	Hamiyet GÜREŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/274	226,90
174	2015/7645	Saliha UZUNALP	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2010/1177	226,90
175	2015/7646	Dilek ENGİZEK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/240	226,90
176	2015/7647	Murat Yakup FAKİR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2011/144	226,90
177	2015/7648	Serap DEMİRAĞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2010/1181	226,90
178	2015/7649	Nergiz BALKAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/329	226,90
179	2015/7650	Vecihe USLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 19. İş Mahkemesi	2011/150	226,90
180	2015/7651	Sevinç KARAATLI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2010/1179	226,90
181	2015/7652	Fatma YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/331	226,90
182	2015/7653	Satı AYHAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/358	226,90
183	2015/7654	Ömer Nihat YÖRÜK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/121	226,90
184	2015/7655	Meral ÖZDEMİR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/239	226,90
185	2015/7656	Semra Sezer DOĞRU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/144	226,90
186	2015/7658	Gülten Ata YÖRÜK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/119	226,90
187	2015/7659	Asiye KUŞOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/350	226,90
188	2015/7660	Oğuz YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/363	226,90
189	2015/8437	Yıldız AKEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2010/1180	226,90
190	2015/8441	Gülşen KOCATEPE	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1205	226,90
191	2015/8443	Mükerrem ŞEN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/363	226,90
192	2015/8447	Necati ERDEM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1179	226,90
193	2015/8459	Servet AKBULUT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/320	226,90
194	2015/8463	Kemal Nusret UYTUN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2010/572	226,90
195	2015/8540	Eşref Selma EROĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/539	226,90
196	2015/8541	Vedat ÖZCAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1104	226,90
197	2015/8444	Meral YİĞİTEROL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 7. İş Mahkemesi	2011/159	226,90
198	2015/8545	Turan ÖZEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1158	226,90
199	2015/8547	Fatma GÜNAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2010/1178	226,90
200	2015/8548	Şeyla Feryal GEREN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1163	226,90
201	2015/8549	Ekrem ÖZŞAHİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1105	226,90
202	2015/8552	Sema Nur DİNÇEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/308	226,90
203	2015/8550	Adil GEREN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1164	226,90
204	2015/8554	Hamise ERBAŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1057	226,90
205	2015/8556	İclal KARSLIOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2008/233	226,90
206	2015/9350	Muhsin DİNÇ	***	……	Ankara 17. İş Mahkemesi	2011/1166	226,90
207	2015/9464	Aziz YUMRUTEPE	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/762	226,90
208	2015/9779	Ahmet Haluk BAŞAKLAR	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/321	226,90
209	2015/9780	Duran ÖZBEK	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 18. İş Mahkemesi	2009/171	226,90
210	2015/9781	Buket ÖZCAN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/324	226,90
211	2015/9782	Gökhan BAŞAKLAR	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/341	226,90
212	2015/9783	Emel BİÇER	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/327	226,90
213	2015/9784	Meryem TOPALOĞLU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/329	226,90
214	2015/9785	Şükrü KARABIYIK	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/325	226,90
215	2015/9786	Zafer AKBULUT	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/320	226,90
216	2015/9788	Afet BARAN	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/127	226,90
217	2015/9790	Celale ERGENE	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/122	226,90
218	2015/9791	Bülent DEMİRCİ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/330	226,90
219	2015/9839	Asiye ÖKSÜZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1099	226,90
220	2015/9845	Ayşe Derya ÇEBİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2009/1024	226,90
221	2015/9849	Mehmet DEMİREL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/189	226,90
222	2015/9856	Hidayet DÜĞÜCÜ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2009/818	226,90
223	2015/9860	Muhsin DEMİREL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/309	226,90
224	2015/9875	Mustafa ATİK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2010/643	226,90
225	2015/3070	Halil SAVAŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/582	226,90
226	2015/13207	Ülker ÖZSÖZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/182	226,90
227	2015/13233	Şeref KOÇAK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/165	226,90
228	2015/13235	Hatice Nihal ULUSOY	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/273	226,90
229	2015/11650	Hüseyin AK	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 10. İş Mahkemesi	2010/682	226,90
230	2015/12237	Mustafa POYRAZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/142	226,90
231	2015/13241	Nesrin ERYAMANLI	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/159	226,90
232	2015/10525	Belgin AKGÜN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/143	226,90
233	2015/13249	Satı ÜLKER	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/335	226,90
234	2015/13255	Mualla ARKAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/131	226,90
235	2015/13261	Metin ŞENSOY	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/139	226,90
236	2015/13263	Zuhal BAŞKAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/324	226,90
237	2015/13265	Melahat YILMAZ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/156	226,90
238	2015/13267	İsmail Hakkı AY	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/339	226,90
239	2015/13271	Mehmet SÜRMEN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/278	226,90
240	2015/13273	Fatih KARAKAYA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/281	226,90
241	2015/13275	Emine UĞURLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/334	226,90
242	2015/13277	Güneş GÜRSESLİ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/343	226,90
243	2015/13295	Nihal CANBEK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/338	226,90
244	2015/13297	Armağan PAK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/272	226,90
245	2015/13309	Yunus Bahri ÇÖL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/148	226,90
246	2015/13311	Yılmaz ÖZDOĞRU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/180	226,90
247	2015/13411	Mustafa Ali BEYTAŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 18. İş Mahkemesi	2009/594	226,90
248	2015/14135	Seyit SEVİNÇ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/137	226,90
249	2015/14139	Hüseyin TUNÇ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/147	226,90
250	2016/6666	Nuri Attila VARLIK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/326	239,50
251	2015/3080	Ayfer BİRKAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/311	226,90
252	2015/5618	Şener KILIÇ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1068	226,90
253	2016/4803	Nesrin ACIL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/99	239,50
254	2016/3354	Hamza YÜKSEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/121	239,50
255	2016/9887	Gülengül ÇETİNKAYA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/182	239,50
256	2016/34286	Hülya ÇETİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/366	239,50
257	2015/3067	Lale DONDURMACIOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2009/336	226,90
258	2015/3071	Meral SEPİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1082	226,90
259	2015/3073	Murat ÖZDEMİR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2011/256	226,90
260	2015/3074	Nevin OĞUZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2009/558	226,90
261	2015/3075	Yurdanur KURDOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1204	226,90
262	2015/3076	Nisbet AŞKAR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/558	226,90
263	2015/3078	Ferda MAKARACI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/90	226,90
264	2015/3079	Nesibe YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/91	226,90
265	2015/3704	Mehmet Ali DOĞAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1083	226,90
266	2015/3705	Kemal AYDEMİR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 18. İş Mahkemesi	2009/154	226,90
267	2015/5890	Emine Aynur ESEN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 9. İş Mahkemesi	2009/561	226,90
268	2015/5619	Zehra GÜRSOY	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1066	226,90
269	2016/4188	Turan ÖZTÜRK	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/581	239,50
270	2015/19790	Bülent ALTAYGİL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/220	226,90
271	2016/4190	Emin SÖZEN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/638	239,50
272	2016/9886	Feyzullah CERLET	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/173	239,50
273	2016/13953	Behran YAVUZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2009/337	239,50
274	2015/7643	Ayşe KUŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 19. İş Mahkemesi	2011/151	226,90
275	2015/10429	Tuğrul GÜR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1176	226,90
276	2015/10430	Nurten ÖZÇELİK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/167	226,90
277	2015/10432	Şerife YAYA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2007/189	226,90
278	2015/10433	Rasim TUNA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2008/1073	226,90
279	2015/10434	Nurhayat YUMRUTEPE	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/760	226,90
280	2015/10435	Gülen GÜVENTÜRK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/119	226,90
281	2015/10436	Nilgün ÇELENK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1278	226,90
282	2015/10437	Gönül Hasene GÖZAY	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1271	226,90
283	2015/10441	Mehmet TUTAK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2012/1284	226,90
284	2015/10443	Tümay TUÇKANAT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/141	226,90
285	2015/10445	Zikriye Sevda KARAKURT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/326	226,90
286	2015/10447	Zafer TANRIVERDİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1086	226,90
287	2015/10736	Fatma PARLAK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/178	226,90
288	2015/10737	Sevim TAŞKAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/431	226,90
289	2015/11552	Aysel GÜR	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/142	226,90
290	2015/10738	Hüsnü ERDOĞMUŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2011/496	226,90
291	2015/11373	Aycan DUMLUPINAR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2008/151	226,90
292	2015/12535	Hıdır DOĞAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1181	226,90
293	2015/12537	Ayten AKDOĞAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/318	226,90
294	2015/12538	Fatma CADAOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1175	226,90
295	2015/12540	Beyhan ADIŞANLI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/319	226,90
296	2015/12541	Sevinç ATILGAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/317	226,90
297	2015/12543	Nagehan BARKIN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/175	226,90
298	2015/8449	Muhittin Hikmet AYBAR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/802	226,90
299	2015/8453	Ayşe Nermin UTKU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1074	226,90
300	2015/8455	Özay ŞENTÜRK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2011/314	226,90
301	2015/8457	Filiz ÖCAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/294	226,90
302	2015/8461	Döndü HIDIR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2009/1021	226,90
303	2015/8553	Şadi DEMİRMEN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/560	226,90
304	2015/8555	Ali Saip TOKLUCU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1106	226,90
305	2015/8558	Güner HARPUTLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/327	226,90
306	2015/9228	İsa DEMİRCAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1187	226,90
307	2015/9230	Şükran CANEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1276	226,90
308	2015/9232	Zübeyde ZENGİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/155	226,90
309	2015/9236	Afife KIRCELLİ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1277	226,90
310	2015/9445	Meldan GÜNGÖR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/87	226,90
311	2015/9446	Gazi YILMAZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/116	226,90
312	2015/9449	Abdullah ÇELİK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/84	226,90
313	2015/9451	Kamer KURU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/80	226,90
314	2015/9453	Hatice Serpil SANIVAR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/94	226,90
315	2015/9454	Ramazan KARDEŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/85	226,90
316	2015/9455	Naile Serap KAYA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2009/343	226,90
317	2015/9457	Vedat KESİMAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/322	226,90
318	2015/9458	Mehmet Mustafa TEZCAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/342	226,90
319	2015/9459	Recep ÇELİM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/804	226,90
320	2015/9461	Seyhan İLHAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/770	226,90
321	2015/9463	Nuray ÜNAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/761	226,90
322	2015/9465	Şaban BALAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/764	226,90
323	2015/9466	Necla YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/759	226,90
324	2015/9467	Selma ÇİLESİZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/758	226,90
325	2015/9468	Mukaddes BİLGİN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1076	226,90
326	2015/9837	Şaban ATAK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1172	226,90
327	2015/9841	Süleyman Atilla KUŞOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/351	226,90
328	2015/9843	Habibe GÜL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/816	226,90
329	2015/9851	Türkan ŞENER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1097	226,90
330	2015/9853	Ahmet CABA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2010/581	226,90
331	2015/9857	Bilge AKŞİT	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/351	226,90
332	2015/9858	Memet Mevlüt DALMIŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1110	226,90
333	2015/9859	Mustafa ÜNAL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/308	226,90
334	2015/9862	Taner ÜNKAY	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/292	226,90
335	2016/9885	İsa YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/134	239,50
336	2015/19094	Meral VAROL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1074	226,90
337	2016/6668	Nilgün Leyla ÖZDEMİR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/295	239,50
338	2015/5889	Süheyla TEKER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2008/1074	226,90
339	2016/13954	Enver AKSOY	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/324	239,50
340	2016/7207	Şeref AYDINŞEN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/155	239,50
341	2016/13951	Göral SAVUR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2012/1390	239,50
342	2015/9787	Kumru MOLU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/237	226,90
343	2015/9789	Zehra SAKARYA	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 5. İş Mahkemesi	2011/125	226,90
344	2015/10170	Halil Mecdeddin ATAÇ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/343	226,90
345	2015/10174	Ahmet ELMASTAŞ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/243	226,90
346	2015/10175	Fikriye DİBEK	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/244	226,90
347	2015/10526	Bahaettin KILINÇ	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 6. İş Mahkemesi	2009/904	226,90
348	2015/10177	Orhan YURDAKUL	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2008/1067	226,90
349	2015/14134	Kamile Sibel YILMAZ	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 19. İş Mahkemesi	2010/1129	226,90
350	2015/14136	Hamide CİLVEZOĞLU	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/132	226,90
351	2015/14138	İsmet POLAT	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1061	226,90
352	2016/2081	Asuman BOZOVA	***	Oya Aydın GÖKTAŞ Hazal Büşra İLHAN	Ankara 3. İş Mahkemesi	2010/1220	226,90
353	2015/13204	Nuri YALÇIN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/279	226,90
354	2015/13210	Tayyar EREN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/318	226,90
355	2015/13270	Hayrettin KOCAEKŞİ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/122	226,90
356	2015/13220	Aysel ÖCAL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/158	226,90
357	2015/13276	Ümran MUTLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/336	226,90
358	2015/13282	Şebnem HAŞİMOĞLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2009/540	226,90
359	2015/13290	Ayşe Asuman KAYA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/276	226,90
360	2015/13294	Aydan BİLKAY	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2009/541	226,90
361	2015/13296	Keriman DAĞISTANLI	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 12. İş Mahkemesi	2011/138	226,90
362	2015/13298	Muzaffer KILIÇ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/235	226,90
363	2015/15581	Süleyman DÖNMEZ	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 2. İş Mahkemesi	2010/30	226,90
364	2015/13678	Ahmet ÇAVUŞ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 16. İş Mahkemesi	2011/291	226,90
365	2015/13680	Saliha KULİK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/195	226,90
366	2015/13930	Nuran CEYLAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/348	226,90
367	2015/13932	Nilgün ERCAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/349	226,90
368	2015/14226	Nurdoğan ÖZSU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/323	226,90
369	2015/14227	Emine Gülay GÖKTÜRK	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/639	226,90
370	2015/14228	Fatma Tülin DELİCE	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/641	226,90
371	2015/14229	Abdullah UCUZAL	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/221	226,90
372	2015/14230	Muzaffer Önder TOKLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/219	226,90
373	2015/14231	Mustafa Oral KARACA	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/223	226,90
374	2015/14233	Nuriye BİLGİN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2011/134	226,90
375	2015/14235	Yüksel DEMİRTEKİN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/166	226,90
376	2015/14236	Mürsel UĞRAŞ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/216	226,90
377	2015/14237	İsmet YILDIRIM	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/328	226,90
378	2015/14238	Kaya AKBAŞ	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/321	226,90
379	2015/14239	Görkem AYMAN	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/218	226,90
380	2015/14240	Ayfer USLU	***	Mehmet Erol ALSAN	Ankara 4. İş Mahkemesi	2011/318	226,90
381	2015/7752	Sezer KAYHAN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/653	226,90
382	2015/7753	Nevzat ELÇİ	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/150	226,90
383	2015/9319	Süleyman SÖKMEN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/654	226,90
384	2015/9320	Memnune EMİROĞLU	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/648	226,90
385	2015/9321	Mehmet Günay ÖZESEN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/646	226,90
386	2015/9323	Abbak Köysel TOKCAN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 4. İş Mahkemesi	2009/635	226,90
387	2015/9670	Filiz MUTLU	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 16. İş Mahkemesi	2009/651	226,90
388	2015/9671	Aydan AKCAN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 16. İş Mahkemesi	2009/650	226,90
389	2015/9672	Ahmet AKCAN	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 16. İş Mahkemesi	2009/649	226,90
390	2015/9673	Beysun TARAŞLI	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 8. İş Mahkemesi	2008/129	226,90
391	2015/10521	Ayla KORKUT	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 2. İş Mahkemesi	2010/580	226,90
392	2015/10522	Hatice Müşerref KILINÇ	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 6. İş Mahkemesi	2009/903	226,90
393	2015/10523	Bahaettin BEŞİKÇİOĞLU	***	Yılmaz İÇÖZ	Ankara 6. İş Mahkemesi	2010/975	226,90
394	2015/8538	Hülya KURALAY	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2009/1023	226,90
395	2015/10741	Lütfiye DİNÇEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1173	226,90
396	2015/8539	Necdet ALPER	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1103	226,90
397	2015/8543	Oya AKINOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1157	226,90
398	2015/8546	Güner BAYRAKTUTAR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1165	226,90
399	2015/8557	Alaettin Ercan DEMİREL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/324	226,90
400	2015/9225	Satı Mehmet BOSTANCI	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1185	226,90
401	2015/9234	Serin ALKIR	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 1. İş Mahkemesi	2012/1275	226,90
402	2015/9237	Nazlı Azize CANTÜRK	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2008/1058	226,90
403	2015/9238	Murat OKUMUŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1178	226,90
404	2015/9240	İlknur OKUMUŞ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1189	226,90
405	2015/9242	Muammer DÖNMEZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 8. İş Mahkemesi	2010/1193	226,90
406	2015/9244	Şermin YUDUGÜZEL	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2011/316	226,90
407	2015/9450	Emine İnci AKLAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 11. İş Mahkemesi	2009/101	226,90
408	2015/9462	Ahmet Erdal YILDIRIM	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 14. İş Mahkemesi	2011/763	226,90
409	2015/9844	Ferhan PAŞAOĞLU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2009/1022	226,90
410	2015/9846	Hatice KARAHAN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 17. İş Mahkemesi	2010/1116	226,90
411	2015/9847	Hüseyin Şener KARAKAFA	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 15. İş Mahkemesi	2011/303	226,90
412	2015/9850	Selahittin MUMCU	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 10. İş Mahkemesi	2010/1107	226,90
413	2015/9854	Necibe Lale ERSÖZ	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 2. İş Mahkemesi	2011/426	226,90
414	2015/9861	Nevin MAĞDEN	***	Ebru TARAKÇI ÇİMEN	Ankara 13. İş Mahkemesi	2010/1171	226,90

---

TÜRKİYE CUMHURİYETİ

ANAYASA MAHKEMESİ

BİRİNCİ BÖLÜM

KARAR

CİHAN TANDOĞAN BAŞVURUSU

(Başvuru Numarası: 2015/8604)

Karar Tarihi: 12/6/2019

BİRİNCİ BÖLÜM

KARAR

Başkan	:	Hasan Tahsin GÖKCAN
Üyeler	:	Serdar ÖZGÜLDÜR
		Burhan ÜSTÜN
		Kadir ÖZKAYA
		Yusuf Şevki HAKYEMEZ
Raportör	:	Heysem KOCAÇİNAR
Başvurucu	:	Cihan TANDOĞAN

I. BAŞVURUNUN KONUSU

1. Başvuru, yapılan kanuni düzenleme ile devam eden yargılama sürecinin sonuca etkili olacak biçimde müdahale edilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkının ihlal edildiği iddiasına ilişkindir.

II. BAŞVURU SÜRECİ

2. Başvuru 25/5/2015 tarihinde yapılmıştır.

3. Komisyonca kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm tarafından yapılmasına karar verilmiştir.

4. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.

5. Aynı konuya ilişkin içtihadın (Zekiye Şanlı, B. No: 2012/931, 26/6/2014; Yasemin Mutlu, B. No: 2013/1426, 25/3/2014) mevcut olması nedeniyle Anayasa Mahkemesi İçtüzüğü’nün 71. maddesinin (2) numaralı fıkrası gereğince başvuru, Adalet Bakanlığı (Bakanlık) cevabı beklenmeksizin kabul edilebilirlik ve esas yönünden incelenmiştir.

III. OLAY VE OLGULAR

A. Uyuşmazlığın Arka Planı

6. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar özetle şöyledir:

7. Başvurucu; Vakıflar Bankası Türk Anonim Ortaklığında (Banka) çalıştığı süre zarfında 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu’nun geçici 20. maddesi uyarınca kurulmuş bulunan T. Vakıflar Bankası T.A.O. Memur ve Hizmetlileri Emekli Sağlık Yardım Sandığı Vakfına (Vakıf/Sandık) ödediği primler karşılığında emekliliğe hak kazanmıştır.

8. Vakıf, kanunla kurulan ve sosyal güvenlik kurumları dışında kalan ancak bu kurumlara denk kabul edilen bir tüzel kişilik olup söz konusu Vakfın mensupları bakımından zorunlu sosyal güvenlik kurumu niteliğindedir.

9. Vakfın amacı, Vakıf Senedi’nin 4. maddesinde şöyle ifade edilmiştir:

“...

…”

10. Vakfın gelirleri, üyelerin aylıklarından yapılan prim kesintilerinden ve diğer gelirlerden oluşmaktadır. Banka da aynı esaslar çerçevesinde hesaplanan tutarı işveren hissesi olarak her ay Vakfa aktarmaktadır. Vakıf, üyelerine yapacağı yardımın miktarını ve dolayısıyla emekli aylıklarına ilişkin artışları Vakıf Senedi’nde yazılı hükümler çerçevesinde tek taraflı olarak belirlemekte olup bunun 506 sayılı Kanun'la belirlenmiş alt sınırın altına düşmemesi gerekmektedir.

B. Başvuruya Konu Dava Süreci

11. Vakıf üyeleri, yapılan artışların 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine uygun bir şekilde yapılmadığı gerekçesiyle Vakıf aleyhine iş mahkemeleri önünde alacak davaları açmışlardır. Bu davalar sonucunda 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesinin nasıl anlaşılıp uygulanacağı konusunda bir yargısal içtihat yerleşmiştir.

12. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun bu çerçeveyi çizen 24/3/2010 tarihli ve E.2010/10-155, K.2010/170 sayılı kararına göre 506 sayılı Kanun'un geçici 20. maddesinde değinilen alt sınırın belirlenmesinde, davalı Vakfın bağladığı aylıklara yapılan artış oranlarının Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK, bu Kuruma devredilen SSK) sigortalılarına bağlanan yaşlılık aylıklarına yapılan artış oranlarıyla karşılaştırılması usulü dikkate alınarak yapılmalıdır. Böylece bulunan artış oranının 506 sayılı Kanun uyarınca yaşlılık aylığı alanlara yapılan artış oranından daha az olması durumunda da Vakıf Senedi'ndeki düzenlemelere göre aylıklarında artış olacak kişilerin ayrıca 506 sayılı Kanun'un aylık artışlarına dair hükümlerinden yararlanmaları gerekmektedir.

13. Söz konusu Vakıf tarafından aylık bağlanan başvurucu 23/2/2011 tarihli dava dilekçesinde, emekli maaşına Vakıf Senedi'ne göre yapılan artışın yanı sıra 506 sayılı Kanun'da öngörülen artışların da yapılması gerektiğini belirterek 2002 yılı Temmuz ayından 2011 yılı Şubat ayına kadar artırımı gereken miktarın tespitiyle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 1.000 TL alacağın tahsiline karar verilmesini istemiştir.

14. Bu arada yargılama süreci devam ederken 13/2/2011 tarihli ve 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesiyle 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen beşinci fıkra ile aynı maddenin sandık emeklilerine yapılacak yardımların düzenlendiği birinci fıkrasının (b) bendinin uygulanmasında; yardımların sağlanması ve bağlanması yönünden alt sınırın belirlenmesinde muadil miktar karşılaştırmasının esas alınacağı, bunun mevcut davalara da uygulanacağı düzenlenmiştir.

15. 6111 sayılı Kanun 25/2/2011 tarihli ve 27857 Mükerrer sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

16. Ankara 4. İş Mahkemesi 7/6/2012 tarihli kararla 6111 sayılı Kanun'un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun'un geçici 20. maddesine eklenen hüküm uyarınca Vakıf emeklilerinin 506 sayılı Kanun'a göre yapılan artırımlardan faydalanabilmesi için Sosyal Sigortalar Kurumu (SSK) emeklilerine ödenen aylığın Vakıf emeklilerine ödenen aylıktan fazla olması şartı getirildiğini ve somut olayda Vakıf emeklisi olan başvurucuya ödenen aylıkların SSK emeklilerine ödenen aylıklardan fazla olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar vermiştir.

17. Hüküm temyiz edilmiştir. Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 4/12/2012 tarihli kararla ilk derece mahkemesi kararını onamıştır.

18. Nihai karar 8/5/2015 tarihinde tebliğ edilmiş, başvurucu 25/5/2015 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.

IV. İLGİLİ HUKUK

19. İlgili hukuk için bkz. Zekiye Şanlı, §§ 20-22; Yasemin Mutlu, §§ 21-23.

V. İNCELEME VE GEREKÇE

20. Mahkemenin 12/6/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda başvuru incelenip gereği düşünüldü:

A. Başvurucunun İddiaları

21. Başvurucu, emekli maaşına yapılan zamdan yararlanma talebinin dava tarihinden sonra yürürlüğe giren kanun hükmüne dayalı olarak reddine karar verilmesinin devletin temel amaç ve görevleri arasındaki toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlama ve adil yargılanma hakkı kapsamındaki silahların eşitliği ilkelerini ihlal ettiğini ileri sürmektedir.

B. Değerlendirme

22. Başvurucu, devletin temel amaç ve görevleri arasındaki toplumun refah, huzur ve mutluluğunu sağlama ilkesinin de ihlal edildiğini ileri sürmüş ise de bu şikâyetinin bir bütün olarak adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesi çerçevesinde incelenmesi uygun görülmüştür (benzer yöndeki değerlendirmeler için bkz. Zekiye Şanlı, § 44; Yasemin Mutlu, § 44).

1. Kabul Edilebilirlik Yönünden

23. Başvurucunun adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine ilişkin şikâyetleri açıkça dayanaktan yoksun olmayıp başka bir kabul edilmezlik nedeni de bulunmadığından başvurunun kabul edilebilir olduğuna karar verilmesi gerekir.

2. Esas Yönünden

24. Anayasa Mahkemesi Zekiye Şanlı ile Yasemin Mutlu başvurularında, silahların eşitliği ilkesi güvencesini değerlendirirken kanun çıkarılması suretiyle bu güvenceye yapılan müdahalenin yargılamanın taraflarından birinin konumunda diğer tarafa nazaran orantısız ve açık bir dengesizlik veya dezavantaj oluşturup oluşturulmadığının tespit edilmesi gerektiğini vurgulamış, başvuruya konu olay temelinde böyle bir dengesizlik veya dezavantaj oluşup oluşmadığını irdelemiştir (Zekiye Şanlı, §§ 64-86; Yasemin Mutlu, §§ 63-86).

25. Bu çerçevede yapılan değerlendirme sonucunda başvuruya konu olaya ilişkin Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun içtihadının varlığı karşısında (bkz. § 12)-her ne kadar zorlayıcı bir kamu yararına dayansa da- kanun değişikliğinin dava açılırken kişi lehine sonuçlanacağı anlaşılan durumu değiştirmeye yönelik olduğu, davanın kişi lehine sonuçlanmasını imkânsız hâle getirdiği tespit edilmiştir. Bu tespit ışığında silahların eşitliği güvencesine yönelik müdahalenin öngörülebilir olmadığından meşru kabul edilemeyeceği, dolayısıyla dezavantajlı hâle getirilen başvurucuya katlanılması zor külfetler yüklendiği belirtilerek adil yargılanma hakkının ihlal edildiğine kanaat getirilmiştir (Zekiye Şanlı,§§ 87, 88; Yasemin Mutlu, §§ 85, 86).

26. Somut başvuruda da Zekiye Şanlı ile Yasemin Mutlu kararlarında açıklanan ilkelerden ayrılmayı gerektirir bir durumun bulunmadığı anlaşıldığından başvurucunun adil yargılanma haklarının ihlal edildiğine karar verilmesi gerekmektedir.

3. 6216 Sayılı Kanun'un 50. Maddesi Yönünden

27. 30/3/2011 tarihli ve 6216 sayılı Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun’un 50. maddesinin (1) ve (2) numaralı fıkraları şöyledir:

28. Bireysel başvuru kapsamında bir temel hak ve hürriyetin ihlal edildiğine karar verildiği takdirde ihlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırıldığından söz edilebilmesi için temel kural, mümkün olduğunca eski hâle getirmenin, yani ihlalden önceki duruma dönülmesinin sağlanmasıdır. Bunun için ise öncelikle devam eden ihlalin durdurulması, ihlale konu kararın veya işlemin ve bunların yol açtığı sonuçların ortadan kaldırılması, varsa ihlalin sebep olduğu maddi ve manevi zararların giderilmesi, ayrıca bu bağlamda uygun görülen diğer tedbirlerin alınması gerekmektedir (Mehmet Doğan [GK], B. No: 2014/8875, 7/6/2018, § 55).

29. İhlalin ve sonuçlarının ortadan kaldırılması için yapılması gerekenlere hükmedilmeden önce ihlalin kaynağının belirlenmesi gerekir. Buna göre ihlal; idari eylem ve işlemler, yargısal işlemler veya yasama işlemlerinden kaynaklanabilir. İhlalin kaynağının belirlenmesi uygun giderim yolunun belirlenebilmesi bakımından önem taşımaktadır (Mehmet Doğan, § 57).

30. Anayasa Mahkemesi yapılan kanuni düzenleme ile devam eden yargılama sürecine sonuca etkili olacak biçimde müdahale edilmesi nedeniyle adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiğine karar vermiştir. Buna göre başvurucuların adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin giderimi yönünden 6111 sayılı Kanun’un 53. maddesi ile 506 sayılı Kanun’un geçici 20. maddesine eklenen fıkranın devam eden davalara da uygulanmasının ihlal sonucuna yol açtığı dikkate alınmalıdır.

31. Anayasa Mahkemesinin Zekiye Şanlı ile Yasemin Mutlu kararlarında belirtilen ilkeler doğrultusunda, devam eden davalara uygulanması sonucuna yol açan söz konusu kanun hükmünün yürürlüğünden önceki hukuksal duruma göre uyuşmazlıkların çözüme kavuşturulması adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılmasını sağlayabilecek uygun bir çözüm yolu olarak görülmüştür (benzer yöndeki değerlendirmeler için bkz. Hülya Karacaoğlan ve diğerleri, B. No: 2015/3068, 21/3/2018, §40).

32. Bu itibarla Anayasa Mahkemesinin ihlal kararı çerçevesinde yeniden yapılacak yargılamanın konusunu yalnızca başvuruya konu dava tarihleri öncesi yaşlılık aylığı oluşturmaktadır. Dolayısıyla adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılabilmesi için ihlal görülen başvuruya konu dava tarihi öncesi yaşlılık aylığı yönünden maddi tazminatın belirlenerek ödenmesine karar verilmesi gerekmektedir. Bunun için derece mahkemelerince yapılacak iş, başvurucunun dava tarihi öncesi hangi dönemler yönünden tazminat talebinde bulunduğunun tespit edilerek yapılacak çelişmeli yargılamayla ilgili kanun hükmünün yürürlüğünden önceki duruma göre tazminat koşullarının oluşup oluşmadığının belirlenmesi ve buna göre maddi tazminata hükmedilmesinden ibarettir.

33. Bu bağlamda somut olayın özelliğine göre tazminatı gerektirip gerektirmediğinin değerlendirilmesi ve miktarının belirlenmesi kural olarak delillere ilk elden erişme imkânı bulunan derece mahkemelerinin görev alanına girmektedir. Tazminat miktarının belirlenmesinde Anayasa Mahkemesinin ihlal kararının başvuruya konu dava tarihinden sonraki aylıklara ilişkin olmadığı da dikkate alınmalıdır.

34. Bu sebeple yeniden yargılama yapılmasında hukuki yarar bulunduğundan kararın bir örneğinin yeniden yargılama yapılmak üzere ilgili Mahkemesine gönderilmesi gereklidir.

35. Silahların eşitliği ilkesinin ihlali nedeniyle yeniden yargılamaya hükmedilmesi yeterli bir giderim oluşturduğundan başvurucunun diğer tazminat taleplerinin reddine karar verilmesi gerekir.

36. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 226,90 TL harç ve 2.475 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.701,90 TL yargılama giderinin başvurucuya ödenmesine karar verilmesi gerekir.

VI. HÜKÜM

Açıklanan gerekçelerle;

A. Silahların eşitliği ilkesinin ihlal edildiğine ilişkin iddianın KABUL EDİLEBİLİR OLDUĞUNA,

B. Anayasa’nın 36. maddesinde güvence altına alınan adil yargılanma hakkı kapsamında silahların eşitliği ilkesinin İHLAL EDİLDİĞİNE,

C. Kararın bir örneğinin silahların eşitliği ilkesinin ihlalinin sonuçlarının ortadan kaldırılması için yeniden yargılama yapılmak üzere Ankara 4. İş Mahkemesine (E.2011/322, K.2012/1201) GÖNDERİLMESİNE,

D. Başvurucunun tazminat taleplerinin REDDİNE,

E. Dosyadaki belgelerden tespit edilen 226,90 TL harç ve 2.475 TL vekâlet ücretinden oluşan toplam 2.701,90 TL yargılama giderini BAŞVURUCUYA ÖDENMESİNE

F. Ödemenin, kararın tebliğini takiben başvurucunun Hazine ve Maliye Bakanlığına başvuru tarihinden itibaren dört ay içinde yapılmasına, ödemede gecikme olması hâlinde bu sürenin sona erdiği tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için yasal FAİZ UYGULANMASINA,

G. Kararın bir örneğinin Adalet Bakanlığına GÖNDERİLMESİNE 12/6/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.