I- GİRİŞ
TCK'nın 123. maddesinde kişilerin huzur ve sükûnu bozma suçu düzenlenmiştir. Bu maddede kişilerin huzur ve sükûn içinde yaşama haklarını ihlal edici davranışlar cezalandırılmaktadır. Söz konusu hüküm şu şekildedir:
MADDE 123 - (1) Sırf huzur ve sükûnunu bozmak maksadıyla bir kimseye ısrarla; telefon edilmesi, gürültü yapılması ya da aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması hâlinde, mağdurun şikâyeti üzerine faile üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilir.
II- SUÇLA KORUNMASI AMAÇLANAN HUKUKSAL YARAR
Madde hükmüyle, belirli bağımlı hareketler kullanılarak kişilerin, huzur ve sükûnlarının bozulması hususunda gösterilen çabalar cezalandırmaktadır. Kişilerin huzur ve sükûn içinde, korkusuz bir vaziyette yaşamaları amaçlanmakta, bunu ihlal edenler cezalandırılmaktadır.
III- SUÇUN UNSURLARI
A. SUÇUN MADDİ UNSURU
Huzur ve sükûnu bozma suçunun maddi unsuru, bir kimseye ısrarla, gece gündüz demeden telefon etmek veya ona karşı ısrarla gürültü yapmak veyahut bu amaçla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunmaktır.
Telefonla rahatsız etmek bir kereyle sınırlı olmamalı, kişinin huzurunu kaçıracak nicelikte olmalıdır.
Gürültü yapmak suretiyle huzur ve sükûnu bozmada, fail belirli kişi veya kişileri hedef alarak sırf huzur ve sükûn bozma amacına yönelmiş olmalıdır.
Kanun koyucu suçun maddi unsurunu telefon etmek ve gürültü yapmakla sınırlı tutmamış, "aynı maksatla hukuka aykırı başka bir davranışta bulunulması" halini de maddi unsura dâhil etmiştir. Bu açıdan bakıldığında, devamlı surette mağdurun arabasının alarmını çaldıracak şekilde aracına dokunmak, evin zilini devamlı surette çalmak, başka bir suçu içermeyen mektuplar göndermek, evden çıkarken devamlı surette mağduru takip etmek vs. gibi eylemler de kişilerin huzur ve sükûnunu bozmaya elverişli hareketlerdir.
B. SUÇUN MANEVİ UNSURU
Bu suçun manevi unsurunda, madde metninden de anlaşılacağı gibi, kişilerin huzur ve sükûnunu bozmak amacıyla hareket etmesine bağlı olan özel kast gereklidir. Kişinin sadece kasıtlı bir şekilde gürültü yapması veyahut telefon açması yetmez. Aynı zamanda bu fiili yapmaktaki kastının, hedeflediği kişilerin huzur ve sükûnunu bozmak olması gerekir.
Suç, doğrudan kastla işlenebileceği gibi olası kastla da işlenebilir. Aşağıdaki dairede oturan mağdurun huzur ve sükûnunu kaçırmak için gürültü yapan kişi, diğer dairelerde oturanların da huzurunun kaçacağını düşünmüş ve buna rağmen eylemini icra etmişse, olası kastla bu suçu işlemiş demektir.
C. SUÇUN FAİLİ ve MAĞDURU
Suçun Faili: Huzur ve sükûnu bozma suçunun faili herkes olabilir,
Suçun Mağduru: Bu suçun mağduru da herkes olabilir.
IV- SUÇUN BENZER SUÇ ve KABAHATTEN FARKI
A. TCK m.l83'TE DÜZENLENMİŞ BULUNAN GÜRÜLTÜYE NEDEN OLMA SUÇUNDAN FARKI
TCK m.l83'e göre "İlgili kanunlarla belirlenen yükümlülüklere aykırı olarak bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli bir şekilde gürültüye neden olan kişi, iki aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır."
Bu düzenlemedeki unsurlara dikkat edilirse, burada "bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli şekilde" gürültüye neden olmak cezalandırılmaktadır. Oysa m.l23'te düzenlenmiş bulunan huzur ve sükûnu bozma suçunda yapılacak olan gürültünün, kişinin sağlığının zarar görmesine elverişli olması gerekmeyecek, kişinin huzurunu kaçıracak nitelikte olması, bu suçun oluşması açısından yeterli olacaktır.
Bunun dışında TCK m.l83'te düzenlenmiş bulunan suçun oluşması için gürültüye sebep olmak gerekirken, m.l23'te düzenlenmiş bulunan suçun oluşması için sadece gürültüye sebep olmak gerekmeyecek, bunun dışındaki hareketlerle de kişilerin huzur ve sükûnu bozularak bu suç işlenebilecektir. Yani bu suç, serbest hareketli bir suçtur.
Son olarak m.l23'teki suçun oluşması için "kişilerin huzur ve sükûnun bozulması amacıyla yapılması" gibi özel kasta ihtiyaç var iken, m,183'te düzenlenmiş bulunan suçta, böyle bir özel kasta gerek yoktur.
B. KABAHATLER KANUNUNUN 36. MADDESİNDE DÜZENLENMİŞ BULUNAN KABAHATTEN FARKI
Kabahatler Kanununun 36. maddesinin 1. fıkrasına göre, "Başkalarının huzur ve sükûnunu bozacak şekilde gürültüye neden olan kişiye, elli Türk Lirası idarî para cezası verilir."
Bu hükme dikkat edilirse, burada hedeflenmiş bir kişi söz konusu değildir. Örneğin bir düğün esnasında kuru-sıkı tabanca ile havaya ateş etmek, kabahat niteliğinde bir eylem iken, birisi veya birilerinin huzurunu kaçırmayı hedef alarak bu silahla ateş etmek, incelemekte olduğumuz huzur ve sükûnu bozmak suçunu oluşturur. Bunun dışında, kabahat niteliği taşıyan eylemde, huzur ve sükûnu bozma kastı yoktur. Soyut olarak sadece gürültüye neden olunmaktadır. Fakat bu gürültü, kişilerin huzur ve sükûnunu bozacak nitelikte olmalıdır. Belirttiğimiz gibi bu nitelikte bulunması kabahatin oluşması için yeterli olacak, ayrıca failde bu yönde bir kasıt aranmayacaktır.
Bunun dışında söz konusu kabahatten dolayı uygulama yapabilmek için, neden olunan gürültünün, bir kimsenin sağlığının zarar görmesine elverişli olmaması gerekir. Aksi halde TCK m.l83'teki suç oluşur.
V- HUZUR ve SÜKÛNU BOZMA SUÇUNA TEŞEBBÜS, SUÇA İŞTİRAK ve BU SUÇTA İÇTİMA
A. SUÇA TEŞEBBÜS
Huzur ve sükûnu bozma suçunun tamamlanabilmesi için suçun maddi unsurunu oluşturan seçimlik hareketlerden birinin ve birkaçının tek bir kere değil de birden çok kere yapılması gerektiği için, failin kastı tespit edilebiliyor-sa teşebbüs mümkündür. Üçüncü kişilere "ben bu adamı rahat bırakır mıyım" gibisinden bir söz söyleyen fail, mağduru rahatsız etme amacıyla tek bir kere telefonla ararsa, failin kastı üçüncü kişinin tanıklığı ile belirlenecektir. Bu örnekte tek bir kere arama söz konusu olduğundan, eylem teşebbüs aşamasında kalmış kabul edilecektir.
B. SUÇA İŞTİRAK
Huzur ve sükûnu bozma suçuna iştirak mümkündür. Örneğin mağdurun husumetine maruz kalan faile, "bu adamı gizli numaradan durmadan arayarak rahatsız et" şeklinde cümle kullanması ve failin de böyle bir eyleme girişmesi halinde, azmettirme şeklinde iştirak söz konusudur. Yine bunun gibi mağdurun huzur ve sükûnunu bozma amacına yönelmiş olan failin gürültüsüne eşlik etmek de m.37 anlamında müşterek fail olarak suça katılmaktır.
C. İÇTİMA
Huzur ve sükûnu bozma suçunda Özel bir içtima hükmü yer almadığından, suçların içtimaına ilişkin olarak m.42, 43 ve 44 hükümleri uygulanabilecektir.
VI - SUÇLA İLGİLİ DİĞER HUSUSLAR
A. SUÇU KOVUŞTURMAYLA GÖREVLİ MAHKEME
Huzur ve sükûnu bozma suçunu kovuşturmakla görevli mahkeme, Asliye Ceza Mahkemesidir.
B. SUÇUN YAPTIRIMI
Huzur ve sükûnu bozma suçunun yaptırımı, üç aydan bir yıla kadar hapis ve bin güne kadar adlî para cezasıdır.
C. SUÇUN SORUŞTURULMASI VE KOVUŞTURULMASI
Huzur ve sükûnu bozma suçu şikâyete bağlı bir suç olduğundan, suçun soruşturulması ve kovuşturulması için mağdurun şikâyeti gereklidir. Suç nedeniyle huzur ve sükûnu bozulan herkes bu suçun mağdurudur. Örneğin bir eylem nedeniyle birkaç kişinin huzuru kaçmışsa bu durumda huzuru kaçan kişi sayısı kadar mağdur var demektir.
Av. Abdullah ALABOĞA
