Mahkemeden refakat izniyle ilgili önemli karar

Refakat izni 2011 yılında mevzuatımıza girdi. Hem kanunda hem de yönetmelikte, refakat izni alınabilmesi gerekli olan raporda memurun isminin bulunması gerektiğine dair bir hüküm yer almamaktadır.

Yine, refakat izni nin verilebilmesi için, muhtaç kişiye bakabilecek başka bir yakının bulunmaması şartı da mevzuatta yer almamaktadır.

Ancak, uygulamaya esas görüşler veren Devlet Personel Başkanlığı'nın sitemizde de yer alan önemli mütalaasına rağmen, bazı yöneticiler, bazen başka yakını bulunduğu bazen de memurun ismi raporda yok diye refakat izni vermemektedir.

Hatta bu konuda yaşanan bir olayda, bir kamu kurumu, raporunu kabul etmediği memurun görevine dahi son vermiştir. Aşağıdaki dava buna yöneliktir. Mahkeme hem refakat raporunun kabul edilmemesi işlemini hem de başka bir davada bu karardan dolayı göreve son verme işlemini iptal etmiştir.

İŞTE O ÖNEMLİ MAHKEME KARARI

T.C. GAZİANTEP 1. İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO : 2015/866

YÜRÜTMENİN DURDURULMASINI İSTEYEN (DAVACI):

İSTEMİN ÖZETİ: Davalı İdare emrinde Çevre Mühendisi olarak görev yapmakta olan davacı tarafından, annesine bakabilmesi için 3 ay süreyle refakat izni verilmesi talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin 30/07/2015 tarih ve 18097 sayılı işlemin; refakat izni nin tıpkı hastalık izni gibi idarenin takdirine ya da onayına tabi olmadığı, annesi için Çukurova Dr. Aşkım Tüfekçi Devlet Hastanesi tarafından verilen refakat izni ne ilişkin sağlık kurulu raporlarının Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte belirtilen unsurları barındırdığı, sağlık kurulu raporunda refakat edecek kişinin belirtilmesinin gerekli olmadığı, nitekim Devlet Personel Başkanlığı'nın mütalaasının da bu yönde olduğu, annesine refakat etmesine engel bir sağlık sorunu bulunmadığı ileri sürülerekiptali ve yürütmenin durdurulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ: Göreve başladığı tarihten itibaren sürekli olarak depresyon, anksiyete bozukluğu sebepleriyle çalışamayacağına dair rapor alan davacının başka bir kişiye refakat etmesine izin verilmesinin mümkün olmadığı, sağlık kurulu raporunda refakatçi olarak davacının adına yer verilmediği, refakat izni istenilen davacının annesinin eşinin sağ olduğu, ayrıca davacının kardeşlerinin olduğu, bu kişiler davacının annesine refakat edebilecek iken davacı tarafından refakat izni istenilmesinin hakkın kötü niyetli kullanılması sonucunu doğuracağı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Gaziantep 1. İdare Mahkemesi'nce işin gereği görüşüldü:

Uyuşmazlık, davalı İdare emrinde Çevre Mühendisi olarak görev yapmakta olan davacı tarafından, annesine bakabilmesi için 3 ay süreyle refakat izni verilmesi talebiyle yapmış olduğu başvurunun reddedilmesinden kaynaklanmaktadır.

2577 sayılı Yasanın 27. maddesinin 2. fıkrasında "(Değişik: 2/7/2012 - 6352/57 md.) Danıştay veya idari mahkemeler, idari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması şartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda, davalı idarenin savunması alındıktan veya savunma süresi geçtikten sonra gerekçe göstererek yürütmenin durdurulmasına karar verebilirler.... " hükmüne yer verilmiştir. 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun Hastalık ve Refakat İzni başlıklı 105.maddesinin son fıkrasında "Ayrıca, memurun bakmakla yükümlü olduğu veya memur refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocukları ile kardeşlerinden birinin ağır bir kaza geçirmesi veya tedavisi uzun süren bir hastalığının bulunması hallerinde, bu hallerin sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi şartıyla, aylık ve özlük hakları korunarak, üç aya kadar izin verilir. Gerektiğinde bu süre bir katına kadar uzatılır." hükmü yer almaktadır.

Öte yandan, Devlet Memurlarına Verilecek Hastalık Raporları İli Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinde "( 1) Memurlara 657 sayılı Kanunun 105 inci maddesinin son fıkrası uyarınca izin verilebilmesi için memurun;

a) Bakmakla yükümlü olduğu ana, baba, eş ve çocuklarından birinin, b) Bakmakla yükümlü olmamakla birlikte refakat edilmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek ana, baba, eş ve çocuklarıyla kardeşlerinden birinin, ağır bir kaza geçirdiğinin veya tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunduğunun sağlık kurulu raporuyla belgelendirilmesi zorunludur.

(2) Birinci fıkra çerçevesinde düzenlenecek ve refakat sebebiyle izin verilmesine esas teşkil edecek sağlık kurulu raporunda; refakati gerektiren tıbbi sebepler, refakat edilmediği takdirde hayati tehlike bulunup bulunmadığı, sürekli ve yakm bakım gerekip gerekmediği, üç ayı geçmeyecek şekilde refakat süresi ve varsa refakatçinin sahip olması gereken özel nitelikler yer alır. Gerekli görülmesi halinde üç aylık süre aynı koşullarda bir katma kadar uzatılır.

(3) Aynı kişiyle ilgili olarak aynı dönemde birden fazla memur refakat izni kullanamaz.

(4) Aynı kişi ve aynı vakaya dayalı olarak vcrilecek refakat izni nin toplam süresi altı ayı geçemez.

(5) İzin süresi içinde refakati gerektiren durumun ortadan kalkması halinde memur iznin bitmesini beklemeksizin göreve başlar. Bu durumda veya izin süresinin bitiminde, göreve başlamayan memurlar izinsiz ve özürsüz olarak görevlerini terk etmiş sayılarak haklarında 657 sayılı Kanun ve özel kanunların ilgili hükümlerine göre işlem yapılır.

(6) Refakat izni kullanılırken memurun aylık ve özlük hakları korunur. " hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin incelenmesinden; memurun refakat etmediği takdirde hayatı tehlikeye girecek olan ve tedavisi uzun süren bir hastalığı bulunan annesi için, bakmakla yükümlü olması şartı aranmaksızın, refakat izni verilebileceğinin hüküm altına alındığı görülmektedir. Bahse konu mevzuat hükümlerinde hayatı tehlikeye girecek durumda olan yakını nedeniyle refakat izni verilmesi için bakmakla yükümlü olma şartı aranmadığı dikkate alındığında, memura refakat izni verilebilmesi için bakıma muhtaç kişiye bakabilecek başka bir yakını bulunmaması şartının aranmadığı anlaşılmaktadır.

Öte yandan, yukarıda yer verilen Verilecek Hastalık Raporları İle Hastalık ve Refakat İznine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10. maddesinin 2. fıkrasında; sağlık kurulu raporunda yer alması gereken hususlar tahdidi olarak sayılmış olup, refakat edecek kişinin ad ve soyadının raporda belirtilmesi gerektiğine yönelik bir hüküm yer almamaktadır. Nitekim, sağlık kurulu tarafından hastaya ilişkin olarak değerlendirme yapıldığı dikkate alındığında refakat edecek kişinin ad ve soyanının raporda belirtilme imkanı bulunmamaktadır.

Diğer taraftan,yukarıda yer verilen 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 105.maddesinin son fıkrası uyarınca, Kanunda belirtilen şartların gerçekleştiğinin kurul raporu ile ortaya konulması halinde memura izin verilmesi gerekmekte olup, bu hususta bağlı yetki içerisinde olan İdarenin personel ihtiyacı gibi kriterler yönünden bir değerlendirme yaparak izin talebini uygun görmeme gibi bir yetkisi bulunmamaktadır. Dava dosyasının incelenmesinden; davalı İdare emrinde Çevre Mühendisi olarak görev yapmakta olan davacının annesi ..için Çukurova Dr. Aşkım Tüfekçi Devlet Hastanesi Sağlık Kurulu tarafından düzenlenen 21/07/2015 tarih ve 1575 sayılı raporda;" Şizofreni, yaşamını idame ettirmek için başkasının yardımına muhtaçtır. 3 ay süreyle refakat izni uygundur. Başkasının bakım ve gözetimi olmadan hayatı tehlikeye girebilir . " hususlarına yer verildiği, bakılmakta olan davanın ise davacının annesi nedeniyle refakat izni verilmesi istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açıldığı görülmektedir. Dava konusu olayda, yukarıda yer verilen ve açıklaması yapılan mevzuat hükümleri dikkate alındığında, annesinin tedavisi uzun süren hastalığı bulunduğunu verefakat edilmediği takdirde hayati tehlike yaşayacağını usulüne uygun olarak düzenlenen sağlık kurulu raporuyla ortaya koyan davacının refakat izin talebinin reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Öte yandan, davacının refakat izin talebinin reddedilmesi sonrasında davacı hakkında 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 94. maddesi uyarınca görevinden çekilmiş sayılmasına yönelik olarak işlem tesis edildiği dikkate alındığında dava konusu işlemin uygulanması halinde telafisi güç zararlara sebebiyet vereceği sonucuna varılmıştır.

Açıklanan nedenlerle; hukuka aykırılığı açık olan dava konusu işlemin; uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden 2577 Sayılı Kanunun 27.maddesi uyarınca teminat alınmaksızın yürütülmesinin durdurulmasına, kararın tebliğinden itibaren 7 gün içerisinde Gaziantep Bölge İdare Mahkemesi'ne itiraz yolu açık olmak üzere, 20/11/2015 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

Mahkemeden refakat izniyle ilgili önemli karar

İstinaf İncelemesinde Tutuklama veya Adli Kontrol Kararı

BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇUNUN YARGITAY KARARLARI VE DOKTRİNDEKİ GÖRÜŞLER DOĞRULTUSUNDA MAĞDUR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2019/99 E. ve 2023/604 K. sayılı kararı

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2016/3052 E. ve 2016/5378 K. sayılı kararı

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2021/47 E. ve 2023/612 K. sayılı kararı

İHYA DAVASI - TEBLİGATLARIN USULÜNE UYGUN YAPILMASI - TASFİYE MEMURU

İLAMA MÜSTENİT ALACAĞIN ÖDENMEMESİ NEDENİYLE DOĞRUDAN İFLAS İSTEMİ - İLAM NİTELİĞİNDEKİ BELGE - ARABULUCULUK ANLAŞMA TUTANAĞININ İFLAS KARARINA DAYANAK EDİLMESİ

CEZA DAVASINDA HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ UYGULANMIŞSA TAZMİNAT DAVASINDA DA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT BELİRLENİRKEN İNDİRİM YAPILMALIDIR

ÇOCUĞUN NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMARI SUÇU - REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU - ZİNCİRLEME SUÇ

AYM'nin 2021/6844 başvuru numaralı kararı