SATIN ALINAN İKİNCİ EL ARACIN AYIPLI ÇIKMASINDAN KAYNAKLANAN ALACAK İSTEMİ - ARACIN KİLOMETRESİNİN DEĞİŞTİRİLMİŞ OLMASI

T.C. YARGITAY 13. HUKUK DAİRESİ E. 2016/25258 K. 2019/10215 T. 17.10.2019

SATIN ALINAN İKİNCİ EL ARACIN AYIPLI ÇIKMASINDAN KAYNAKLANAN ALACAK İSTEMİ ( Davalı Taraf Satış Öncesinde Davacıyı Aracın Hasarlı Olduğu Konusunda Bilgilendirdiğini veya Davacının Bu Hususu Bildiğini İspatlayamamış Olup Aracın Hukuki Ayıplı Olduğu - Satıcının Ayıpların Varlığını Bilmese Bile Onlardan Sorumlu Olduğu/Davalı Satıcının Ayıba Karşı Tekeffül Borcu Bulunduğundan Davacının Sözleşmeden Dönmesi Haklı Nedene Dayanmakta Olup Davacının Uğradığı Zararları Akidi Olan Davalıdan İsteyebileceği )

ARACIN KİLOMETRESİNİN DEĞİŞTİRİLMİŞ OLMASI ( Davacının Aracı Satın Aldığı Tarihte 68.000 Km'de Olduğu Ancak Yapılan Araştırmada Satın Alma Tarihinden Önceki Tarihlerde Daha Yüksek Km de Olduğu ve Hasar Kayıtlarının Mevcut Olduğunun Anlaşıldığı - Aracın Bu Haliyle Gizli Ayıplı Olduğu/Araç Davalının Elindeyken Kilometresiyle ile Oynanmamış ve Hasar Görmemiş Olmasının Ayıpta Tekeffülü Ortadan Kaldırmadığı )

TERDİTLİ DAVA ( Alıcıya Tanınan Haklar Yenilik Doğurucu Yani Tüketilen Haklardan Olup Alıcının Bunlardan Ancak Birini Kullanabilecek Yani Terditli Olarak Talepte Bulunamayacağı – Mahkemece Davacıya Hangi Seçimlik Hakkını Kullandığı Sorulup Talebi Açıklattırıldıktan Sonra Ayıba Karşı Tekeffül Hükümleri Gereğince Davacının Uğradığı Zararları Akidi Olan Davalıdan İsteyebileceği Gözününe Alınarak Karar Verilmesi Gerektiği/Açıklanan Nedenlerle Kararın Bozulması Gerektiği )

6098/m. 219, 227

ÖZET : Dava, satın alınan ikinci el aracın ayılı çıkmasından kaynaklanan alacak istemine ilişkindir. Davalı taraf, satış öncesinde davacıyı aracın hasarlı olduğu konusunda bilgilendirdiğini veya davacının bu hususu bildiğini ispatlayamamıştır ve araç hukuki ayıplıdır. Satıcı ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur. Davalı satıcının ayıba karşı tekeffül borcu bulunduğundan davacının sözleşmeden dönmesi haklı nedene dayanmakta olup ayıba karşı tekeffül hükümleri gereğince davacı uğradığı zararları akidi olan davalıdan isteyebilir.

Davacının aracı satın aldığı tarihte 68.000 km'de olduğu ancak yapılan araştırmada satın alma tarihinden önceki tarihlerde daha yüksek km de olduğu ve hasar kayıtlarının mevcut olduğu dosya kapsamından anlaşılmış olup, aracın bu haliyle gizli ayıplı olduğu uyuşmazlık konusu değildir. Araç davalının elindeyken kilometresiyle ile oynanmamış ve hasar görmemiş olması ayıpta tekeffülü ortadan kaldırmaz.

Davacının talebi terditli dava mahiyetindedir. Alıcıya tanınan haklar yenilik doğurucu yani tüketilen haklardan olup alıcı bunlardan ancak birini kullanabilecek, başka bir anlatımla terditli olarak talepte bulunamayacaktır. Mahkemece, davacıya hangi seçimlik hakkını kullandığı sorulup talebi açıklattırıldıktan sonra ayıba karşı tekeffül hükümleri gereğince davacının uğradığı zararları akidi olan davalıdan isteyebileceği gözününe alınıp buna göre bir karar verilmesi gerekir. Açıklanan tüm bu nedenlerle kararın bozulması gerekmektedir.

DAVA : Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatınca temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Davacı, "....... com" internet sayfasında davalının araç satım ilanını görünce davalı ile irtibata geçip, ... plaka 2004 model ... tipi 1.6 FSİ 115 HP benzinli ... marka aracı satın almak istediğini söylediğinde, aracın 68.000 km'de olduğu, çok az kullanıldığı, hasarsız olduğu taahhüt edildiğinden 24.000,00 TL bedel üzerinden anlaştıklarını, ... Noterliğinin 22.07.2013 tarih ve 5236 yevmiye numaralı kati araç satım sözleşmesi ile aracı satın aldığını ve satış bedeli olan 24.000,00 TL yi davalıya nakit olarak ödediğini, ancak aracın detaylı incelemesinde kilometresiyle oynandığını ve ayrıca kaza sorgulama sonucunda aracın 19.12.2011, 20.01.2011, 02.12.2010 tarihlerinde 3 ayrı ağır hasar gören kazaya karıştığının ortaya çıktığını, bu durumlar ortaya çıktıktan sonra davalıya Tire Noterliğinden 06.08.2013 tarihli ihtarname çektiğini, davalının da ... Noterliğinin 16.08.2013 tarih ve 5771 yevmiye numaralı cevabı ihtarnamesi ile taleplerine olumsuz yanıt verdiğini, bu nedenlerle taraflar arasındaki araç satım sözleşmesinin feshine, ... Noterliğinin 22.07.2013 tarih ve 5236 yevmiye numaralı ... plaka sayılı aracın satışının iptaline, satım bedeli olarak davalıya ödenen 24.000,00 TL ve 900,00 TL zaruri giderinin ihtarnamenin davalıya tebliğ edildiği tarihten itibaren işleyecek yasal faizleri ile birlikte davalıdan tahsiline, bu mümkün olmadığı takdirde bilirkişi incelemesi sonucunda fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 5.000,00 TL semenin satım bedelinden indirilerek davalıdan tahsiline karar verilmesini dava ve talep etmiştir.

Davalı, sattığı aracın plaka kaydı ile araçla ilgili tüm bilgilerin alınabileceğini belirterek davanın reddini dilemiştir.

Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

Taraflar arasındaki uyuşmazlık, Türk Borçlar Kanunu'nun 219 ve devamı maddelerinde düzenlenen, ayıba karşı tekeffül hükümlerinden kaynaklanmaktadır. Davacı taraf aracın kilometresinin değiştirildiğini ve hasarlı olduğunu belirterek öncelikle satış sözleşmesinin iptali ile ödemiş olduğu meblağın ihtarnamenin davalıya tebliğ edildiği tarihten itibaren uygulanacak yasal faizi ile birlikte tarafına ödenmesine, bu mümkün olmadığı taktirde bilirkişi incelemesi sonucunda fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile 5.000,00 TL semenin satım bedelinden indirilerek davalıdan tahsilini talep etmiş, Mahkemece, kaza tarihlerinin davalının dava konusu aracın adına tescil edildiği tarih olan 16.07.2013 tarihinden önceye ilişkin olduğu, bu nedenle dava konusu aracın km'sinin oynanmasından, kazalı ve hasarlı olmasından davalının sorumlu tutulamayacağı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmiş olduğu görülmüştür.

Somut olayda mahkemece alınan 22.10.2015 tarihli bilirkişi raporuna göre; davacının 22.07.2013 tarihinde davalıdan satın aldığı aracın 02.12.2010, 20.01.2011 ve 19.12.2011 tarihli hasar kayıtlarının olduğu, dava konusu araca ilişkin muayene verilerine göre ise 31.10.2014'de 86.499 km, 16.10.2012'de 57.803 km, 26.06.2010'da ise 435.050 km'de olduğu görülmüştür. Davacının olayda kusurundan söz edilemez.Davacının, satın aldığı araçla ilgili olarak Trafik Şube Müdürlüğü'nce tutulan kayıtları, aracın sigorta kayıtlarını, TRAMER kayıtlarını inceleme, TRAMER'e SMS atarak bilgi edinme yükümlülüğü de yoktur. Davalı taraf, satış öncesinde davacıyı aracın hasarlı olduğu konusunda bilgilendirdiğini veya davacının bu hususu bildiğini ispatlayamamıştır. Satışa konu araç hukuki ayıplıdır. Satıcı ayıpların varlığını bilmese bile onlardan sorumludur. Davalı satıcının ayıba karşı tekeffül borcu bulunmaktadır. Bu nedenle davacının sözleşmeden dönmesi haklı nedene dayanmakta olup ayıba karşı tekeffül hükümleri gereğince davacı uğradığı zararları akidi olan davalıdan isteyebilir.

Davacının dava konusu aracı satın aldığı tarihte 68.000 km'de olduğu ancak yapılan araştırmada satın alma tarihinden önceki tarihlerde daha yüksek km de olduğu ve hasar kayıtlarının mevcut olduğu dosya kapsamından anlaşılmış olup, aracın bu haliyle gizli ayıplı olduğu uyuşmazlık konusu değildir. Araç davalının elindeyken kilometresiyle ile oynanmamış ve hasar görmemiş olması ayıpta tekeffülü ortadan kaldırmaz.

Ayrıca davacının talebi terditli dava mahiyetindedir. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 227. maddesinde alıcıya tanınan haklar yenilik doğurucu yani tüketilen haklardan olup alıcı bunlardan ancak birini kullanabilecek, başka bir anlatımla terditli olarak talepte bulunamayacaktır. Mahkemece, Türk Borçlar Kanunu'nun 227. maddesi ve HMK'nın 31. maddesi gereğince davacıya hangi seçimlik hakkını kullandığı sorulup talebi açıklattırıldıktan sonra ayıba karşı tekeffül hükümleri gereğince davacının uğradığı zararları akidi olan davalıdan isteyebileceği gözününe alınıp buna göre bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirir.

SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan kararın davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, HUMK'nun 440/I maddesi uyarınca tebliğden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17.10.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi. (kazanci.com.tr)

SATIN ALINAN İKİNCİ EL ARACIN AYIPLI ÇIKMASINDAN KAYNAKLANAN ALACAK İSTEMİ - ARACIN KİLOMETRESİNİN DEĞİŞTİRİLMİŞ OLMASI

CEZA DAVASINDA HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ UYGULANMIŞSA TAZMİNAT DAVASINDA DA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT BELİRLENİRKEN İNDİRİM YAPILMALIDIR

ÇOCUĞUN NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMARI SUÇU - REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU - ZİNCİRLEME SUÇ

AYM'nin 2021/6844 başvuru numaralı kararı

AYM'nin 2020/29558 başvuru numaralı kararı

AYM'nin 2021/29767 başvuru numaralı kararı

İHTİYARİ MALİ MESULİYET POLİÇESİNDE TEMİNAT KAPSAMINA ALINMAMIŞ OLAN DEĞER KAYBI TALEBİNE İLİŞKİN AÇILMIŞ DAVANIN REDDİ GEREKİR

EVLENMEDEN ÖNCE DAVALI KADIN ADINA SATIN ALINAN TAŞINMAZIN EDİNİLMESİ İÇİN KULLANILAN KREDİNİN BİR KISMININ EVLİLİK BİRLİĞİ İÇİNDE ÖDENMESİ - SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME

Yargıtay 10. Ceza Dairesi’nin 2023/5701 E. ve 2023/4524 K. sayılı kararı

AYM'nin 2024/60 esas - 2024/74 karar sayılı kararı

AYM'nin 2024/59 esas - 2024/73 karar sayılı kararı