Tutuklama İçin Gerekli Olan Suç İşlendiğine Dair Kuvvetli Belirtinin Yeterince Ortaya Konulamaması Nedeniyle Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkının İhlal Edildiği

Olaylar

Tanınan bir insan hakları savunucusu olan başvurucu, Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından başlatılan soruşturma kapsamında İstanbul Büyükada'da bir otelde yapılan toplantı sırasında gözaltına alınmıştır.

Başvurucu, silahlı terör örgütüne üye olmamakla beraber örgüt adına faaliyette bulunarak örgüte yardım etme suçundan Sulh Ceza Hâkimliğince tutuklanmıştır. Başvurucunun bu karara karşı yapmış olduğu itiraz kesin olarak reddedilmiştir. Başvurucu bireysel başvuruda bulunmuştur.

Ağır Ceza Mahkemesinde (Mahkeme) yapılan birinci duruşmada başvurucunun tahliyesine karar verilmiştir. Başsavcılığın esas hakkındaki mütalaasına istinaden başvurucunun örgüt hiyerarşisine dâhil olmamakla birlikte örgüte bilerek ve isteyerek yardım etme suçundan 1 yıl 13 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verilmiştir. Başvurucunun istinaf başvurusu Bölge Adliye Mahkemesi tarafından reddedilmiştir. Temyiz süreci devam etmektedir.

İddialar

Başvurucu, tutuklamanın hukuki olmaması nedeniyle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.

Mahkemenin Değerlendirmesi

Başvurucu, silahlı terör örgütüne yardım etme suçundan tutuklanmıştır. Sulh Ceza Hâkimliğinin verdiği tutuklama kararında tüm dosya kapsamı, gizli tanık ifadesi, yazışma içerikleri, HTS kayıtları ile Teşhis Tutanaklarına atıf yapılarak atılı suçun işlendiği hususunda kuvvetli suç şüphesinin bulunduğu sonucuna varılmıştır.

Başvurucu, Büyükada'da gerçekleştirilen toplantı esnasında yakalandığı için bu toplantı da suçlama konusu yapılmıştır. Nitekim iddianamede, bu toplantının gizli olduğunu ima eden tanık ifadelerine yer verilmiştir. İddianamede anılan suçlamaya ilişkin olarak ayrıca başvurucunun FETÖ/PDY'ye yönelik operasyon kapsamında yakalanarak tutuklanan bir şahısla telefon görüşmesi yapmış olmasına, başvurucudan ele geçirilen bir belgeye, başvurucunun WhatsApp yazışmalarına, başvurucunun terör örgütleriyle iltisaklı olduğu iddia edilen kişi ve kuruluşlara para yardımında bulunduğu hususuna dayanılmıştır.

Soruşturma makamlarınca Büyükada’da yapılan toplantının gizli bir toplantı olduğu iddia edilmiş ancak toplantının gizli olmadığına ilişkin başvurucunun açıklamalarının aksi ortaya konulamamıştır. Öte yandan söz konusu toplantının terör örgütlerine yardım etme veya casusluk amacıyla yapıldığına, toplantıda konuşulan konuların suç teşkil ettiğine ilişkin bir iddia ileri sürülmediği gibi bu yönde herhangi bir delil de gösterilmemiştir.

Başvurucudan ele geçirilen belgenin İstanbul Hayır Meclisleri adlı oluşumun 18 Haziran'da düzenlediği toplantıya ilişkin tutanak olduğu anlaşılmaktadır. Başvurucu bu belgenin kendisine mail yoluyla geldiğini, bu belgeyi kendisinin hazırlamadığını, belgede adı geçen toplantıya katılmadığını ileri sürmüştür. Soruşturma makamlarınca başvurucunun savunmasının aksi gösterilememiştir.

Soruşturma mercilerince başvurucunun FETÖ/PDY'ye yönelik operasyon kapsamında yakalanarak tutuklanan şahısla telefon görüşmesinin -söz konusu telefon görüşmelerinin örgütsel bir ilişki çerçevesinde yapıldığı yönünde bir tespit ya da iddiada bulunmadığından- örgütsel bir ilişki bakımından kuvvetli suç belirtisi olarak kabulü mümkün görülmemiştir.

Başvurucunun telefon şifresini hatırlamadığını söylemesinin diğer sanıklarla birlikte örgütsel bir amacı ortaya koyduğu iddiasına ilişkin olarak başvurucu, polislerin telefonuna girebildiklerini ve kendisine yöneltilen suçlamaların telefonunda bulunan materyallere dayandığını belirtmiştir. Soruşturma makamlarının başvurucunun savunmasının aksini gösterememesinin yanı sıra Anayasa'nın 38. maddesinde düzenlenen kişinin kendini suçlamaya zorlanamaması (nemo tenetur) ilkesi gözetildiğinde böyle bir olgunun örgütsel bir tavrı gösterdiği iddiası ikna edici görülmemiştir.

Başvurucunun KHK ile kapatılan iki derneğe ve hakkında terör örgütüne üye olmaktan dava açılan bir kişiye para yardımında bulunduğu ileri sürülmüştür. İddianamede de gösterildiği üzere bu paraların derneklerin kapatılmasından ve anılan kişi hakkında soruşturma açılmasından önce yatırıldığı anlaşılmıştır. Başvurucunun söz konusu para yardımlarını insani amaçların dışında terör örgütlerine veya bu örgütlere mensup kişilere gönderilmesi amacıyla gerçekleştirdiğine ilişkin olarak soruşturma mercilerince herhangi bir tespit veya iddiada bulunulmamıştır.

Bu itibarla başvurucunun savunması ve dosya kapsamına göre somut olayda tutuklama için gerekli olan suç işlendiğine dair kuvvetli belirtinin yeterince ortaya konulamadığı kanaatine ulaşılmıştır. Somut olay olağanüstü dönemlerde temel hak ve özgürlüklerin kullanımının durdurulmasını ve sınırlandırılmasını düzenleyen Anayasa'nın 15. maddesiyle birlikte değerlendirildiğinde de Anayasa'nın 19. maddesindeki güvencelere aykırı olduğu sonucuna varılmıştır.

Anayasa Mahkemesi açıklanan gerekçelerle kişi hürriyeti ve güvenliği hakkının ihlal edildiğine karar vermiştir.

>> Anayasa Mahkemesinin 21/1/2021 Tarihli ve 2017/35203 Başvuru Numaralı Kararı

Tutuklama İçin Gerekli Olan Suç İşlendiğine Dair Kuvvetli Belirtinin Yeterince Ortaya Konulamaması Nedeniyle Kişi Hürriyeti ve Güvenliği Hakkının İhlal Edildiği

BOŞANMA - ZİNA - NÜFUS KAYDI DELİLİ

İstinaf İncelemesinde Tutuklama veya Adli Kontrol Kararı

BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇUNUN YARGITAY KARARLARI VE DOKTRİNDEKİ GÖRÜŞLER DOĞRULTUSUNDA MAĞDUR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2019/99 E. ve 2023/604 K. sayılı kararı

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2016/3052 E. ve 2016/5378 K. sayılı kararı

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2021/47 E. ve 2023/612 K. sayılı kararı

İHYA DAVASI - TEBLİGATLARIN USULÜNE UYGUN YAPILMASI - TASFİYE MEMURU

İLAMA MÜSTENİT ALACAĞIN ÖDENMEMESİ NEDENİYLE DOĞRUDAN İFLAS İSTEMİ - İLAM NİTELİĞİNDEKİ BELGE - ARABULUCULUK ANLAŞMA TUTANAĞININ İFLAS KARARINA DAYANAK EDİLMESİ

CEZA DAVASINDA HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ UYGULANMIŞSA TAZMİNAT DAVASINDA DA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT BELİRLENİRKEN İNDİRİM YAPILMALIDIR

ÇOCUĞUN NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMARI SUÇU - REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU - ZİNCİRLEME SUÇ