"İçtihat Metni"
T.C.
D A N I Ş T A Y
VERGİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2023/1021
Karar No : 2023/1010
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Daresi Başkanlığı - …
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan davalarda farklı kararlar verildiğinden bahisle 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendi uyarınca aleyhine kesinleşen dosyada yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulmuştur.
Yargılamanın yenilenmesi talebinde bulunulan dosyada, yeminli mali müşavir olan davacı tarafından, hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı Görüş ve Öneri Raporu (YMM Sorumluluk Raporu-Mali) uyarınca müşterek ve müteselsil sorumlu sıfatıyla 2009/Nisan ila Aralık dönemlerine ilişkin özel tüketim vergisi, vergi ziyaı cezası ile gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve …, …, …, …, …, …, …, … ile … tarih ve …, …, …, …, …, …, …, … sayılı ödeme emirlerinin iptali istemiyle açılan davanın reddine dair … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusu süre aşımı nedeniyle reddedilmiş ve karar kesinleşmiştir.
Diğer dosyada ise, davacı adına müşterek ve müteselsil sorumlu sıfatıyla 2009/Ocak dönemi özel tüketim vergisi, vergi ziyaı cezası ile gecikme faizinin tahsili amacıyla düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrine karşı açılan davanın reddine karar veren ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı davacı tarafından yapılan istinaf başvurusu üzerine, … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davacının istinaf başvurusunun kabulü ile Mahkeme kararı kaldırılarak davanın kabulü ve ödeme emrinin iptaline kesin olarak karar verilmiştir.
Bunun üzerine davacı tarafından, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendinde belirtilen koşulların oluştuğu ileri sürülerek aleyhine kesinleşen Adana 1. Vergi Mahkemesinin E:2016/454 sayılı dosyasındaki yargılamanın yenilenmesi istenilmiştir.
... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay ile bölge idare, idare ve vergi mahkemelerinden verilen kararlar hakkında, fıkrada yazılı sebepler dolayısıyla yargılamanın yenilenmesinin istenebileceği, aynı fıkranın (h) bendinde, tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, aynı mahkeme yahut başka bir mahkeme tarafından önceki ilamın hükmüne aykırı bir karar verilmiş bulunması halinin yargılamanın yenilenmesi sebebi olacağı hükme bağlanmıştır.
Davacının 31/12/2019 tarihli yargılamanın yenilenmesi talebini içeren dilekçesi ile davalı idarenin savunma dilekçesi alındıktan sonra, yargılamanın yenilenmesine konu edilen Mahkemelerinin E:… sayılı kesinleşen dava dosyası ve yine Mahkemelerinin E:… sayılı kesinleşen dava dosyasındaki bilgi ve belgeler birlikte incelendiğinde, asıl amme borçlusu … Petrol Ürünleri Madeni Yağlar San. Tic. Ltd. Şti.'nin 2009 takvim yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen … tarih ve … sayılı Vergi Tekniği Raporu'nda, mükellefin aldığı baz yağları müstahzar yağ üretiminde kullanmadığı, katkı maddeleri ile karıştırmak suretiyle motorin (kaçak akaryakıt) imal etmek için kullandığı, dolayısıyla ekli I-B sayılı listedeki malları madeni yağ imal etmek için kullanmadığı ve bu malları daha yüksek tutarda vergiye tabi bir mal olarak kullanmak veya üçüncü kişilere satmak suretiyle vergi ziyaına sebebiyet verdiği kanaatine varılması nedeniyle cezalı tarhiyat yapıldığı, ayrıca ilgili dönemde davacının adı geçen mükellefe düzenlediği YMM Üretim Tasdik Raporu'nun gerçeği yansıtmadığından bahisle davacının asıl mükellef adına 2009 hesap dönemi için tarh edilecek vergi ve cezalardan mükellefle birlikte tasdik etmiş olduğu işlemlerle sınırlı olarak müteselsilen sorumlu tutulması gerektiğinin önerilmesi üzerine hakkında düzenlenen … tarih ve … sayılı Görüş ve Öneri Raporu (YMM Sorumluluk Raporu) esas alınarak davacı adına tanzim edilen 2009/Ocak dönemine ait özel tüketim vergisi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi için düzenlenen … tarih ve … sayılı ödeme emrine karşı Mahkemelerinin E:… sayılı dosyasında dava açıldığı, bu davada verilen … tarih ve K:… sayılı davanın reddine dair kararın istinaf aşamasında … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı ile kaldırılarak davanın kabulüne karar verildiği, bakılan davada ise aynı sorumluluk raporuna dayalı olarak diğer dönemler olan 2009/Nisan ila Aralık dönemleri özel tüketim vergisi, vergi ziyaı cezası ve gecikme faizi için düzenlenen ödeme emirlerinin dava konusu edildiği, Mahkemelerince bu istem yönünden … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile davanın reddine karar verildiği ve bu kararın süresi içerisinde istinaf yoluna başvurulmaması nedeniyle kesinleştiği anlaşılmaktadır.
Olayda, aynı taraflar arasında aynı sorumluluk raporuna ve aynı sebebe dayanılarak davacı adına düzenlenen ancak farklı dava dosyaları ile görülen uyuşmazlıkların her ikisinde de Mahkemelerince verilen davanın reddine dair kararlardan birinin süresinde kanun yoluna gidilmediğinden kesinleşmesine karşın diğerinin istinaf aşamasında Bölge İdare Mahkemesince kaldırılarak davanın kabulüne karar verildiği, dolayısıyla ortada yeminli mali müşavir olan davacının mesleki sorumluluğunun bulunup bulunmadığı yönünden tarafları, konusu ve sebebi aynı olan bir dava hakkında verilen karara aykırı yeni bir kararın verilmesine neden olabilecek kanuni bir dayanak yokken, önceki ilamın hükmüne aykırı karar verildiği anlaşıldığından, 2577 sayılı Kanunun 53/1-h bendinde öngörülen yargılamanın yenilenmesi sebebinin oluştuğu sonucuna varılmış olup Mahkemelerince yeniden esas kaydına alınan işbu davada, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulüyle … tarih ve E:…, K:… sayılı Mahkeme kararı kaldırılarak işin esasının incelenmesine geçilmiştir.
İşin esası bakımından yapılan incelemede ise, olayda asıl borçlu şirket hakkında kesinleşmiş bir vergi borcundan söz edilemeyeceğinden asıl borçlu şirket hakkında miktar ve mahiyeti kesinleşmeyen vergi ziyaı cezalı özel tüketim vergisi ile hesaplanan gecikme faizi borçlarının müşterek ve müteselsil sorumlu sıfatıyla yeminli mali müşavir olan davacıdan tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emirlerinde hukuka uygunluk bulunmamıştır.
Vergi Mahkemesi bu gerekçeyle davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin kabulü ile Mahkemelerinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararını kaldırarak, işin esası hakkında yeniden yaptığı inceleme sonucunda davanın kabulüne karar vermiştir.
Davalının istinaf istemini inceleyen … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararı:
Vergi Dava Dairesi, istinaf istemine konu kararın kaldırılmasını gerektirecek herhangi bir nedenin bulunmadığı gerekçesiyle istinaf istemini reddetmiştir.
Davalının temyiz istemini inceleyen Danıştay Yedinci Dairesinin 03/11/2022 tarih ve E:2021/934, K:2022/4262 sayılı kararı:
2577 sayılı Kanun'un 53. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendine göre, yargılamanın yenilenmesi yoluna gidilebilmesi için tarafları aynı olan ve aynı sebebe dayanan davalarda birbiriyle çelişen kararlar verilmiş olması yeterli olmayıp, hüküm tesis edilen konunun da aynı olması gerekmektedir.
Olayda, aynı sorumluluk raporuna dayanılarak tesis edilen idari işlemler bulunsa da, farklı dönemlere ait, farklı tutarlardaki borçlara ilişkin ödeme emirlerine karşı açılan iki ayrı davanın reddi yolunda verilen kararlardan birinin üst yargı yoluna başvurulmayarak kesinleştiği, diğerinin ise istinaf aşamasında kaldırılarak dava konusu işlemin iptali yönünde kesin olmak üzere karar verildiği, farklı borçlar için düzenlenen ödeme emirleri yönünden davaların tarafı ve sebebi aynı olmakla birlikte konularının farklı olduğu sonucuna ulaşıldığı ve ilamların ayniyetinden söz edilemeyeceği dikkate alındığında, yargılamanın yenilenmesi koşullarının oluşmadığı anlaşıldığından konusu farklı olan kararlar arasında çelişki oluştuğundan bahisle kesin hükmün kaldırılması suretiyle yeniden yargılama yapılmasında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Daire bu gerekçeyle kararı bozmuştur.
… Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararı:
Vergi Dava Dairesi, ilk kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar etmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Yargılamanın yenilenmesine konu edilen davaların davacıları aynı olsa da konularının farklı olduğu, farklı dönemlere ilişkin vergi borçları olduğu, yargılamanın yenilenmesi isteminin reddi gerekirken aksi yöndeki kararın hukuka aykırı olduğu ve davacı adına düzenlenen ödeme emirlerinin hukuka uygun olduğu belirtilerek ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesinin 1. fıkrasının (h) bendi incelendiğinde, yargılamanın yenilenmesine konu edilecek davaların konusunu oluşturan vergi borçlarının dönemlerinin de aynı olması gerektiği anlamını çıkarmanın yerinde olmadığı, uyuşmazlığın esası bakımından da ödeme emri içeriği borçlardan müşterek ve müteselsil olarak sorumlu tutulmasının hukuka uygun olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Temyizen incelenen ısrar kararının, Danıştay Yedinci Dairesinin kararında yer alan hukuksal nedenler ve gerekçe uyarınca bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Danıştay Yedinci Dairesinin yukarıda yer verilen kararının dayandığı aynı hukuksal nedenler ve gerekçeyle ısrar kararının bozulması gerekmektedir.
KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1- Davalının temyiz isteminin KABULÜNE,
2- … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3- Yeniden verilecek kararda karşılanacağından, yargılama giderleri hakkında hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına,
20/09/2023 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.