KEP (KAYITLI ELEKTRONİK POSTA) ADRESİ İLE ELEKTRONİK TEBLİGAT (E-TEBLİGAT) ADRESİ ARASINDAKİ FARK HAKKINDA DEĞERLENDİRME
Elektronik tebligat işlemleri yaygınlaşmakta olup, yeni hukuki problemler ortaya çıkmaktadır. Bu yazımızda, uygulamada e-tebligat adresiyle karıştırılan kep (kayıtlı elektronik posta) adresi ve e-tebligat adresi arasındaki fark incelenecektir.
Uygulamada e-tebligat adresi ile kep (kayıtlı elektronik posta) adresi birbiriyle karıştırılmaktadır. Halbuki, bu iki kavram, hem yer aldığı ve tabi olduğu Mevzuat olarak, hem de doğurduğu sonuçlar yönünden birbirinden çok farklıdır. Mevzuatı ile beraber incelendiğinde konu daha iyi anlaşılacaktır.
1. ELEKTRONİK TEBLİGAT ADRESİ:
Elektronik tebligat adresi hakkında 6099 sayılı Kanun’un 2. maddesi ile 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na 7/a maddesi eklenmiştir. Daha sonra ise, 7101 sayılı Kanunun 48. maddesi ile maddede değişiklik yapılmıştır.
15.03.2018 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 7101 sayılı Kanun m. 48 doğrultusunda, 06.12.2018 tarih ve 30617 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği kapsamında 01.01.2019 tarihinden itibaren elektronik yolla yapılan tebligat hizmeti Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) üzerinden yapılacak olup bu tarihten itibaren PTT nin Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) sisteminden elektronik yolla yapılan tebligat hizmeti verilmemektedir.
Buna göre, Elektronik Tebligat (e-tebligat), Tebligat Kanunu'nda belirlenen tebligat çıkarmaya yetkili merciler tarafından elektronik ortamda hazırlanan tebligatların e-Tebligat Yönetmeliğine uygun olarak değiştirilemez ve inkar edilemez bir şekilde PTT Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi (UETS) yoluyla alıcılarına iletilmesidir. E-Tebligat sistemine, Kamu Kurum ve Kuruluşları ile tüzel ve özel tüm kişiler üye olabilmektedir. PTT UETS ile, Tebligat Kanunu’nda tebliğ çıkarmaya yetkili kılınan merciler elektronik tebligat gönderebilecek olup, muhataplar elektronik tebligat alabileceklerdir.
7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesi aynen şöyledir:
“Elektronik tebligat:
Madde 7/a - (Ek : 11/1/2011-6099/2 md.) (Değişik:28/2/2018-7101/48 md.)
Aşağıda belirtilen gerçek ve tüzel kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.
1. 10/12/2003 tarihli ve 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanununa ekli (I), (II), (III) ve (IV) sayılı cetvellerde yer alan kamu idareleri ile bunlara bağlı döner sermayeli kuruluşlar.
2. 5018 sayılı Kanunda tanımlanan mahallî idareler.
3. Özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla kurulan fonlar ve kefalet sandıkları.
4. Kamu iktisadi teşebbüsleri ile bunların bağlı ortaklıkları, müessese ve işletmeleri.
5. Sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıklar.
6. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşları.
7. Kanunla kurulanlar da dahil olmak üzere tüm özel hukuk tüzel kişileri.
8. Noterler.
9. Baro levhasına yazılı avukatlar.
10. Sicile kayıtlı arabulucular ve bilirkişiler.
11. İdareleri, kamu iktisadi teşebbüslerini veya sermayesinin yüzde ellisinden fazlası kamuya ait diğer ortaklıkları; adli ve idari yargı mercileri, icra müdürlükleri veya hakemler nezdinde vekil sıfatıyla temsile yetkili olan kişilerin bağlı bulunduğu birim.
Birinci fıkra kapsamı dışında kalan gerçek ve tüzel kişilere, talepleri hâlinde elektronik tebligat adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur.
Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde bu Kanunda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır.
Elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.
Bu Kanun uyarınca yapılan elektronik tebligat işlemleri, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi tarafından kurulan ve işletilen Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi üzerinden yürütülür. Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi, sistemin güvenliğini ve bu sistemde kayıtlı verilerin muhafazasını sağlayacak her türlü tedbiri alır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir.”
7201 sayılı Tebligat Kanunu m. 7/a’nın ilk fıkrasında belirtilen gerçek ve tüzel kişilere elektronik tebligat zorunluluğu getirilmiştir. İkinci fıkraya göre, elektronik tebligat zorunluluğu kapsamında olmayan gerçek ve tüzel kişilere, talepleri hâlinde elektronik tebligat adresi verilir. Bu durumda bu kişilere tebligatın elektronik yolla yapılması zorunludur. Üçüncü fıkraya göre, Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre elektronik yolla tebligatın zorunlu bir sebeple yapılamaması hâlinde bu Kanunda belirtilen diğer usullerle tebligat yapılır. Dördüncü fıkraya göre ise, elektronik yolla tebligat, muhatabın elektronik adresine ulaştığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda yapılmış sayılır.
Beşinci fıkraya göre ise, Tebligat Kanun uyarınca yapılan elektronik tebligat işlemleri, Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi tarafından kurulan ve işletilen Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi üzerinden yürütülür. Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi, sistemin güvenliğini ve bu sistemde kayıtlı verilerin muhafazasını sağlayacak her türlü tedbiri alır.
Bu maddeye istinaden, Adalet Bakanlığı tarafından 06.12.2018 tarih ve 30617 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği çıkarılmış ve 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır. Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde uygulamaya yönelik detaylı düzenlemelere yer verilmiştir.
Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde, elektronik tebligat adresi, “PTT tarafından, gerçek kişiler için kimlik bilgileri, tüzel kişiler için ise tabi oldukları sistem bilgileri esas alınmak suretiyle tek ve benzersiz şekilde oluşturulan ve UETS’ye kaydedilen tebligat adresi” olarak tanımlanmıştır. Buna paralel olarak, PTT bünyesinde UETS (Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi] kurulmuştur. https://ptt.etebligat.gov.tr/login linkinden elektronik tebligat adresine ulaşılabilmektedir.
Elektronik Tebligat Yönetmeliği m. 6/1’e göre, elektronik tebligat zorunluluğu kapsamında olan kişiler adına elektronik tebligat adresi almak için, zorunluluğun başladığı tarihten itibaren bir ay içinde ilgili kurum, kuruluş veya birlik tarafından PTT’ye yapılır. Aynı Yönetmeliğin 7. maddesinin 1. fıkrasına göre, elektronik tebligat zorunluluğu kapsamında olmayan gerçek veya tüzel kişiler, elektronik tebligat adresi almak için PTT’ye başvurabilir.
2. KAYITLI ELEKTRONİK POSTA ADRESİ:
Kayıtlı elektronik posta adresi, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 18/3 ve 1525/2 maddelerinde [ve yürürlükten kaldırılan eski Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde] düzenlenmektedir. Konunun anlaşılması bakımından iki maddenin ilgili fıkralarına aşağıda yer vereceğiz.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 18/3’de “Tacirler arasında, diğer tarafı temerrüde düşürmeye, sözleşmeyi feshe, sözleşmeden dönmeye ilişkin ihbarlar veya ihtarlar noter aracılığıyla, taahhütlü mektupla, telgrafla veya güvenli elektronik imza kullanılarak kayıtlı elektronik posta sistemi ile yapılır.” denmektedir.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 1525/2’de ise “Kayıtlı elektronik posta sistemine, bu sistemle yapılacak işlemler ile bunların sonuçlarına, kayıtlı posta adresine sahip gerçek kişilere, işletmelere ve şirketlere, kayıtlı elektronik posta hizmet sağlayıcılarının hak ve yükümlülüklerine, yetkilendirilmelerine ve denetlenmelerine ilişkin usul ve esaslar Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu tarafından bir yönetmelikle düzenlenir. Yönetmelik bu Kanunun yayımı tarihinden itibaren beş ay içinde yayımlanır.” denilmektedir.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu tarafından, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1525 inci maddesine dayanılarak;
- 25/08/2011 tarihli ve 28036 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kayıtlı Elektronik Posta Sistemine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik,
- 25/08/2011 tarihli ve 28036 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kayıtlı Elektronik Posta Sistemi ile İlgili Süreçlere ve Teknik Kriterlere İlişkin Tebliğ,
- 16/05/2012 ve 28294 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Kayıtlı Elektronik Posta Rehberi ve Kayıtlı Elektronik Posta Hesabı Adreslerine İlişkin Tebliğ,
- Kayıtlı Elektronik Posta Sisteminde Kullanılan İşlem Sertifikasına İlişkin Usul Esas,06.06.2012 tarih ve 2012DK-15259 sayılı Kurul Kararı
- Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcılarının Birlikte Çalışabilirliğine İlişkin Usul ve Esaslar Yayımlanmasına İlişkin 09.09.2014 tarih ve 2014/DK-BTD/447 sayılı Kurul Kararı,
- Kurul Kararı Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcılarının Birlikte Çalışabilirliğine ilişkin Usul ve Esaslar
düzenlemeleri çıkarılmıştır.
Bu düzenlemelerden, 09.09.2014 tarih ve 2014/DK-BTD/447 sayılı Kurul Kararı ile yayınlanan “Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcılarının Birlikte Çalışabilirliğine İlişkin Usul ve Esaslar” da elektronik tebligata dair bazı hükümlere yer verilmiştir. Bu Usul ve Esasların 3. maddesinde de belirtildiği üzere, “Kayıtlı Elektronik Posta Hizmet Sağlayıcılarının Birlikte Çalışabilirliğine İlişkin Usul ve Esaslar” 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1525’inci maddesine dayanılarak çıkarılmıştır.
Yürürlükten kaldırılan 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde, elektronik tebligat adresi, “Muhatap ve tebligatı çıkaran merciye ait olan elektronik tebligata elverişli kayıtlı elektronik posta adresi” olarak tanımlanmıştı.
Şu anda e-tebligata dair güncel düzenlemeler, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesi ile yeni Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde yer almaktadır.
3. ELEKTRONİK TEBLİGAT ADRESİ İLE KEP (KAYITLI ELEKTRONİK POSTA) ADRESİNİN KARŞILAŞTIRILMASI:
a) Kayıtlı elektronik posta ile alakalı tüm bu düzenlemeler, 13/1/2011 tarihli ve 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 1525’inci maddesine dayanılarak çıkarılmıştır. Dolayısıyla, güncel düzenlemelere göre, kayıtlı elektronik adresi ile alakalı düzenlemeler, kanun bazında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunuyla sınırlı olarak kalmıştır.
b) Kayıtlı elektronik posta adresine dair yukarıda mezkur düzenlemeler, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesinde değişiklik yapan, (15.03.2018 tarih ve 30361 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan) 7101 sayılı Kanundan ve 06.12.2018 tarih ve 30617 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan yeni Elektronik Tebligat Yönetmeliğinden önce çıkarılan düzenlemelerdir. [19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır]
c) Bu sebeple, elektronik tebligat bakımından esas alınacak ve uygulanacak güncel hukuki düzenlemeler, 7201 sayılı Tebligat Kanununun 7/a maddesi ile Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde yer almaktadır.
d) (Yürürlükten kaldırılan) 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde, elektronik tebligat adresi, “Muhatap ve tebligatı çıkaran merciye ait olan elektronik tebligata elverişli kayıtlı elektronik posta adresi” olarak tanımlanmıştı.
Ancak, 06.12.2018 tarih ve 30617 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan Elektronik Tebligat Yönetmeliğinde, elektronik tebligat adresi, “PTT tarafından, gerçek kişiler için kimlik bilgileri, tüzel kişiler için ise tabi oldukları sistem bilgileri esas alınmak suretiyle tek ve benzersiz şekilde oluşturulan ve UETS’ye kaydedilen tebligat adresi” olarak tanımlanmıştır. Buna paralel olarak, PTT bünyesinde UETS (Ulusal Elektronik Tebligat Sistemi] kurulmuştur. https://ptt.etebligat.gov.tr/login linkinden elektronik tebligat adresine ulaşılabilmektedir.
e) Dolayısıyla, kayıtlı elektronik posta adresi, hukuken elektronik tebligat adresi olmaktan çıkarılmıştır. Sadece, kanun bazında 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu m. 18/3 ve 1525/2 maddeleriyle sınırlı olarak kalmıştır.
f) Tüm bu sebeplerle, elektronik tebligat işlemlerinde tacir olmayan kişiler yönünden, kep (kayıtlı elektronik posta) adresine yapılacak bildirimlerin hukuken elektronik tebligat hükmünü ve sonucunu doğurmayacağı açıktır. Ancak tabii ki, kep (kayıtlı elektronik posta) adresinin yapısı ve teknik özellikleri sebebiyle, karşı tarafa bildirimin yapıldığına dair belge olarak ileri sürülebilmesi mümkündür. Kaldı ki, karşı tarafa bildirim yapıldığı her yolla, mesela SMS, WhatsApp, Telegram, BİP vs. ile yapıldığı da iddia edilebilir ve ilgili kayıtlar ileri sürülebilir.
