TRAFİK KAZASINDAN KAYNAKLANAN CİSMANİ ZARARIN TAZMİNİ İSTEMİ

T.C. YARGITAY 17. HUKUK DAİRESİ E. 2016/6107 K. 2018/7206 T. 16.7.2018

* TRAFİK KAZASINDAN KAYNAKLANAN CİSMANİ ZARARIN TAZMİNİ İSTEMİ ( Davacının Alkollü Olan Sürücünün Kullandığı Araca Kendi İradesiyle Bindiği ve Alkollü Sürücünün Kullandığı Araca Bilerek Bindiğinden Hükmedilen Tazminat Miktarından Takdiren %15 Oranında İndirim Yapılarak Nihai Zarar İlgili Miktar Olarak Kabul Edildiği - Davacı İçin Hükmedilen Tazminattan Davacının Müterafik Kusuru Sebebiyle İndirim Yapılması Doğru Olmakla Birlikte %15 Oranındaki İndirim Düşük Olduğu/%20 Oranında İndirim Yapılması Gerektiği )

* MÜTERAFİK KUSUR ( Trafik Kazasından Kaynaklanan Cismani Zararın Tazmini İstemi/Davacının Alkollü Olan Sürücünün Kullandığı Araca Kendi İradesiyle Bindiği ve Alkollü Sürücünün Kullandığı Araca Bilerek Bindiğinden Hükmedilen Tazminat Miktarından Takdiren %15 Oranında İndirim Yapılarak Nihai Zarar İlgili Miktar Olarak Kabul Edildiği - Davacı İçin Hükmedilen Tazminattan Davacının Müterafik Kusuru Sebebiyle İndirim Yapılması Doğru Olmakla Birlikte %15 Oranındaki İndirim Düşük Olduğu/%20 Oranında İndirim Yapılması Gerektiği )

* TEDAVİ GİDERLERİNİN TAHSİLİ ( Niteliği İtibariyle Davaya Konu Alacak Bakımından İlgilinin Sorumlu Olduğu - SGK 'nun Davaya Dahil Edilerek SGK 'nun ve Trafik Sigortacısının Sorumluluğunda Kalan Tedavi Giderlerinin Belirlenerek Davalı Şirketlerinin Sorumluluğu Belirlenmesi Gerektiği )

* MANEVİ ZARARLARIN TRAFİK SİGORTASI TEMİNATININ DIŞINDA OLDUĞU ( Davalının Poliçe Limiti ile Sınırlı Sorumlu Olup Teminat Limiti Dışında Olan ve Teminat Limiti Üstünde Kalan Kısım Yönünden Herhangi Bir Sorumluluğu Bulunmadığı Gibi Limit Üzerinde Kalan Miktarın Ferilerinden ve Manevi Tazminata Düşen Yargılama Gideri Vekalet Ücreti ve Harçlardan da Sorumluluğunun Bulunmadığı - Davalı Şirketlerin Harç Yargılama Gideri ve Vekalet Ücretinden de Poliçe Limiti ile Sorumlu Olup Karar Verilmesinin Doğru Olmadığı )

* YARGILAMA ÜCRETLERİNDEN SORUMLULUK ( Manevi Zararlar Trafik Sigortası Teminatının Dışında Olduğu - Davalının Poliçe Limiti ile Sınırlı Sorumlu Olup Teminat Limiti Dışında Olan ve Teminat Limiti Üstünde Kalan Kısım Yönünden Herhangi Bir Sorumluluğu Bulunmadığı Gibi Limit Üzerinde Kalan Yargılama Gideri Vekalet Ücreti ve Harçlardan da Sorumluluğunun Bulunmadığı - Manevi Tazminattan Sorumlu Tutulmamış Olmasına Rağmen Manevi Tazminata Dair Yargılama Ücretlerinin Tamamından Sorumlu Tutulmasının Hatalı Olduğu )

6098/m. 51, 52

818/m. 43, 44

2918/m. 91, 94

Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları/m. B.2.b

ÖZET : Dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeni ile maddi ve manevi tazminat isteminden ibarettir. Olayda, mahkemece, davacının alkollü olan sürücünün kullandığı araca kendi iradesiyle bindiği, alkollü sürücünün kullandığı araca bilerek bindiğinden hükmedilen tazminat miktarından takdiren %15 oranında indirim yapılarak nihai zarar ilgili miktar olarak kabul edilmiştir. Mahkemece, davacı için hükmedilen tazminattan, davacının müterafik kusuru sebebiyle indirim yapılması doğru olmakla birlikte %15 oranındaki indirim düşük olup %20 oranında indirim yapılması gerekir.

Davacı vekili müvekkilinin geçirdiği kaza sonrası tedavi gördüğü hastane ve rehabilitasyon tedavi faturalarını sunarak müvekkili tarafından karşılanan tedavi giderlerinin tahsilini istemiştir. Niteliği itibariyle davaya konu alacak bakımından ilgili sorumlu olup, SGK'nun davaya dahil edilerek SGK'nun ve trafik sigortacısının sorumluluğunda kalan tedavi giderlerinin belirlenerek davalı şirketlerinin sorumluluğu belirlenmesi gerekir.

Manevi zararlar trafik sigortası teminatının dışındadır. Davalı poliçe limiti ile sınırlı sorumlu olup teminat limiti dışında olan ve teminat limiti üstünde kalan kısım yönünden herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı gibi limit üzerinde kalan miktarın ferilerinden ve manevi tazminata düşen yargılama gideri, vekalet ücreti ve harçlardan da sorumluluğu bulunmamaktadır. Mahkemece davalı şirketin manevi tazminattan sorumlu tutulmamış olmasına rağmen manevi tazminata dair yargılama gideri, bakiye harç ve vekalet ücretinin tamamından sorumlu tutulması hatalıdır.

DAVA : Taraflar arasındaki tazmint davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı asıl davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde asıl davada davalı vekili, asıl davada diğer davalı vekili, asıl davada davalılar ... ve ... Piliç Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:

KARAR : Asıl davada davacı vekili, müvekkilinin yolcu olduğu davalının sevk ve idaresindeki, davalı Şirkete trafik sigortalı araç ile 30.06.2006 tarihinde, davalının sevk ve idaresindeki, davalı şirkete ait, ... Sigorta Anonim Şirketine trafik sigortalı aracın çarpışması sonucu ağır yaralandığını, tedavisinin halen devam ettiğini, günlük işlerini yapamadığını, bakıma muhtaç olduğunu, belinden ve ayağından sakat kaldığını, yürümek için alet kullandığını, çalışamadığını, belirterek fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 50.000,00 TL manevi ve 10.000,00 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesini talep etmiş, 29.05.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle maddi talebini 183.463,69 TL'ye yükseltmiştir.

Birleştirilen dosyada davacı vekili, müvekkili şirket tarafından sigorta poliçesi ile sigorta edilen 34 KB 161 plakalı araç sürücüsünün, 30/06/2006 tarihinde 34 JT 824 plakalı araçta kusurlu ve alkollü olarak maddi hasar meydana getirdiğini, 6.610,00 TL'nin sigortalıları davalının kusur durumu ve teminatı dikkate alınarak karşı taraf sigortacısına ödendiğini, ödenen 6.610,00 TL tazminatın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istemiştir.

Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan delillere göre; asıl davadaki maddi tazminat talebinin kısmen kabulüyle 155.944,13 TL tazminatın, asıl davadaki manevi tazminat talebinin kısmen kabulüyle 35.000,00 TL manevi tazminatın, kazanın münhasıran alkolün etkisiyle meydana gelmediği anlaşıldığından birleşen davanın reddine karar verilmiş; hüküm, asıl davada davalı vekili, asıl davada diğer davalı vekili, asıl davada davalılar ... ve ... Piliç Gıda Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti. vekili tarafından temyiz edilmiştir.

1-)Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, asıl davada davalı vekili, asıl davada diğer davalı vekili, asıl davada davalılar ... ve ... Piliç Gıda Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan ve yerinde görülemeyen sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-)Asıl dava, trafik kazasından kaynaklanan cismani zarar nedeni ile maddi ve manevi tazminat isteminden ibarettir. Hakimin özel halleri göz önünde tutarak manevi zarar adı ile hak sahibine verilmesine karar vereceği bir para tutarı adalete uygun olmalıdır. Hükmedilecek bu para, zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek tazminata benzer bir fonksiyonu olan özgün bir nitelik taşır. Bir ceza olmadığı gibi, mamelek hukukuna dair zararın karşılanmasını da amaç edinmemiştir. O halde, bu tazminatın sınırı onun amacıca göre belirlenmelidir. Takdir edilecek miktar, mevcut halde elde edilmek istenilen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli olan kadar olmalıdır. 22.06.1966 tarihli ve 7/7 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararı'nın gerekçesinde takdir olunacak manevi tazminatın tutarını etkileyecek özel hal ve şartlar da açıkça gösterilmiştir. Bunlar her olaya göre değişebileceğinden hakim bu konuda takdir hakkını kullanırken ona etkili olan nedenleri de karar yerinde objektif ölçülere göre isabetli bir biçimde göstermelidir.

Hakimin bu takdir hakkını kullanırken, ülkenin ekonomik koşulları, tarafların sosyal ve ekonomik durumları, paranın satın alma gücü, tarafların kusur durumu, olayın ağırlığı , olay tarihi gibi özellikleri göz önünde tutması ve buna göre manevi tazminat takdir edilmesi gerektiği açıkça ortadadır. (HGK 23/06/2004, 13/291-370)

Yukarıda açıklanan ilkeler ışığında, manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K'nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nasafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.

Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, takdir olunan manevi tazminatın bir miktar fazla olduğu görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın bozulması gerekmiştir.

3-) 818 Sayılı Borçlar Kanunu'nun "tazminat miktarının tayini" başlıklı 43. maddesinde (6098 Sayılı TBK 51. md); hakimin, tazminatın türü ve kapsamının derecesini, durum ve mevkiinin gereğine ve hatanın ağırlığına göre belirleyeceği belirtilmiş; "Tazminatın tenkisi" başlıklı 44. maddesinde (6098 Sayılı TBK 52. md)ise; zarar gören taraf, zarara razı olduğu veya kendisinin eylemi zararın doğmasına ya da zararın artmasına yardım ettiği ve zararı yapan kişinin durum ve mevkiini ağırlaştırdığı takdirde hakimin, zarar ve ziyan tutarını indirebileceği veya zarar ve ziyanı hüküm altına almaktan vazgeçebileceği açıklanmıştır.

Somut olayda; mahkemece, davacının alkollü olan sürücünün kullandığı araca kendi iradesiyle bindiği, alkollü sürücünün kullandığı araca bilerek bindiğinden hükmedilen tazminat miktarından takdiren %15 oranında indirim yapılarak nihai zarar 155.944,13 TL olarak kabul edilmiştir. Mahkemece, davacı için hükmedilen tazminattan, davacının müterafik kusuru sebebiyle indirim yapılması doğru olmakla birlikte %15 oranındaki indirim düşük olup, Dairemizin yerleşik uygulamaları ile benimsenen %20 oranında indirim yapılması gerekirken, eksik oran üzerinden indirim yapılması bozmayı gerektirmiştir.

4-) 25/02/2011 tarihinde yürürlüğü giren ve 2918 Sayılı Kanun'un 98. maddesinde değişiklik yapan 6111 Sayılı Kanun'un 59. maddesinde, “trafik kazaları sebebiyle üniversitelere bağlı hastaneler ve diğer resmi ve özel sağlık kuruluşlarının sundukları sağlık hizmet bedellerinin kazazedenin sosyal güvencesi olup olmadığına bakılmaksızın "... tarafından karşılanacağı" ve Kanun'un geçici 1.maddesiyle de "Bu Kanunun yayımlandığı tarihten önce meydana gelen trafik kazaları sebebiyle sunulan sağlık hizmet bedellerinin ... tarafından karşılanacağı, sözkonusu sağlık hizmet bedelleri için bu Kanunun 59. maddesine göre belirlenen tutarın %20'sinden fazla olmamak üzere belirlenecek tutarın üç yıl süreyle ayrıca aktarılmasıyla anılan dönem için ilgili sigorta şirketleri ve Güvence Hesabının yükümlülüklerinin sona ereceği" öngörülmüştür.

2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununun 91. maddesi ve Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları A-1.maddesinde, sigortacı poliçede belirtilen aracın işletilmesi sırasında bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa göre işletene düşen hukuki sorumluluğu zorunlu sigorta limitlerine kadar temin edeceği, düzenlenmiştir. Karayolları Trafik Kanuna göre, zorunlu mali sorumluluk sigortası yaptırmak zorunludur.

Sigorta poliçesinde belirtilen, motorlu aracın işletilmesinden kaynaklanan kaza sebebiyle sigorta şirketi zarar görenlerin tedavisi için ödenen giderleri zorunlu olarak teminat altına alır, sigorta şirketinin yasadan ve sözleşmeden doğan bu yükümlülüğü, 6111 Sayılı Kanun ile getirilen düzenleme ile sona erdirilmiş bulunmaktadır.

Yukarıda açıklanan yasal düzenlemelere göre, 2918 Sayılı Kanun'un 98.maddesinde belirtilen tedavi giderleri yönünden sorumluluk bu kanunun yürürlük tarihinden önceki kazalar da dahil olmak üzere "...'na" geçmiştir.

Somut olayda, davacı vekili müvekkilinin geçirdiği kaza sonrası tedavi gördüğü hasatane ve rehabilitasyon tedavi faturalarını sunarak müvekkili tarafından karşılanan tedavi giderlerinin tahsilini istemiştir.

Bu anlamda yukarda açıklanan hukuki sebeplerle niteliği itibariyle davaya konu alacak bakımından ... sorumlu olup, Sosyal Güvenlik Kurumunun davaya dahil edilerek Sosyal Güvenlik Kurumunun ve trafik sigortacısının sorumluluğunda kalan tedavi giderlerinin belirlenerek davalı şirketlerinin sorumluluğu belirlenmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.

Kabule göre,

Karayolları Trafik Kanunu'nun 92. maddesinin (f) bendi ile Zorunlu Trafik Genel Şartları'nın 3. maddesinin (e) bendi uyarınca manevi zararlar trafik sigortası teminatının dışındadır. Davalı poliçe limiti ile sınırlı sorumlu olup teminat limiti dışında olan ve teminat limiti üstünde kalan kısım yönünden herhangi bir sorumluluğu bulunmadığı gibi limit üzerinde kalan miktarın ferilerinden ve manevi tazminata düşen yargılama gideri, vekalet ücreti ve harçlardan da sorumluluğu bulunmamaktadır. Mahkemece davalı şirketin manevi tazminattan sorumlu tutulmamış olmasına rağmen manevi tazminata dair yargılama gideri, bakiye harç ve vekalet ücretinin tamamından sorumlu tutulması da doğru görülmemiştir.

Yine kabule göre,

Davalı şirketler, Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartları B.2.b maddesi uyarınca, harç, yargılama gideri ve vekalet ücretinden de poliçe limiti ile sorumlu olup yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır.

SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan sebeplerle asıl davada davalı vekili, asıl davada diğer davalı vekili, asıl davada davalılar ... ve ... Piliç Gıda Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti. vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) ve (3) numaralı bentte açıklanan sebeplerle asıl davada davalılar ... ve ... Piliç Gıda Sanayi Ve Ticaret Ltd. Şti. vekilinin temyiz itirazının, (4) numaralı bentte açıklanan sebeplerle asıl davada davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulüyle hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istenmesi halinde temyiz eden asıl davada davalı, asıl davada diğer davalı ...Ş., asıl davada davalılar ... ve ... Piliç Gıda Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti.'ne iadesine, 16.07.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr

TRAFİK KAZASINDAN KAYNAKLANAN CİSMANİ ZARARIN TAZMİNİ İSTEMİ

BANKA VEYA KREDİ KARTLARININ KÖTÜYE KULLANILMASI SUÇUNUN YARGITAY KARARLARI VE DOKTRİNDEKİ GÖRÜŞLER DOĞRULTUSUNDA MAĞDUR AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2019/99 E. ve 2023/604 K. sayılı kararı

Yargıtay 4. Ceza Dairesi’nin 2016/3052 E. ve 2016/5378 K. sayılı kararı

Yargıtay Ceza Genel Kurulu’nun 2021/47 E. ve 2023/612 K. sayılı kararı

İHYA DAVASI - TEBLİGATLARIN USULÜNE UYGUN YAPILMASI - TASFİYE MEMURU

İLAMA MÜSTENİT ALACAĞIN ÖDENMEMESİ NEDENİYLE DOĞRUDAN İFLAS İSTEMİ - İLAM NİTELİĞİNDEKİ BELGE - ARABULUCULUK ANLAŞMA TUTANAĞININ İFLAS KARARINA DAYANAK EDİLMESİ

CEZA DAVASINDA HAKSIZ TAHRİK İNDİRİMİ UYGULANMIŞSA TAZMİNAT DAVASINDA DA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT BELİRLENİRKEN İNDİRİM YAPILMALIDIR

ÇOCUĞUN NİTELİKLİ CİNSEL İSTİSMARI SUÇU - REŞİT OLMAYANLA CİNSEL İLİŞKİ SUÇU - ZİNCİRLEME SUÇ

AYM'nin 2021/6844 başvuru numaralı kararı

AYM'nin 2020/29558 başvuru numaralı kararı