YARALANMA İLE SONUÇLANAN TRAFİK KAZALARINDA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİ İLE BU TALEPLERDEN SORUMLULUK

Trafik kazası nedeniyle tazminat davasının hukuki dayanağı, trafik kazasının TBK Madde 49 gereğince bir haksız fiil sorumluluğu doğurmasıdır.

Madde 49

“Kusurlu ve hukuka aykırı bir fiille başkasına zarar veren, bu zararı gidermekle yükümlüdür.”

MADDİ TAZMİNAT

Türk Borçlar Kanunu Madde 49 uyarınca talep edilebilecek zarar kalemlerini de 54. Madde düzenlemiştir.

Madde 54

“Bedensel zararlar özellikle şunlardır:

1. Tedavi giderleri.

2. Kazanç kaybı.

3. Çalışma gücünün azalmasından ya da yitirilmesinden doğan kayıplar.

4. Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar.”

Türk Borçlar Kanunu temelinde trafik kazasında zarara uğrayan kişilerin TBK kapsamında talep edebileceği maddi zararlar:

1- Tedavi giderleri: Zarara uğrayanın yitirdiği sağlığını ve çalışma gücünü tekrar kazanmak için katlanmak zorunda kaldığı ya da gelecekte katlanmak zorunda kalacağı bütün giderlerdir. ( Hastane masrafları, ilaç masrafları, bakım giderleri vs. tedavi süresini kapsayan tüm giderler dahildir.)

2- Geçici iş göremezlikten kaynaklanan kazanç kaybı nedeniyle tazminat: Kaza geçiren kişinin sakatlık durumu söz konusu olmaksızın tedavi süresince çalışmaması ve tedavisi bittikten sonra hemen çalışma hayatına dönülmemesi dolayısı ile uğranılan kazanç kaybıdır. Yalnızca meslek sahibi olup, çalışarak kazanç elde etmekte olanlar değil, fiili olarak kazanç elde etmeyen ancak kaza nedeniyle günlük işlerini yapamayanlar da geçici iş göremezlik tazminatı isteyebilir.

3- Sürekli iş göremezlikten kaynaklanan kazanç kaybı nedeniyle tazminat : Çalışma gücünün tümüyle yok olması veya çalışma gücünün belli bir oranda azalmasıdır.

4- Çalışma gücünün azalmasından yahut yitilmesinden doğan kayıplar : Zarar görenin çalışma gücü azaldığı için elde ettiği kazancın da azalması halinde meydana gelen kazanç kaybı zararıdır.

5- Ekonomik geleceğin sarsılmasından doğan kayıplar : Çalışma gücünün kısmen veya tamamen kaybı nedeniyle ortaya çıkan zararlar dışında vücut bütünlüğü ihlâl edilen kişinin ekonomik geleceğinin sarsılması nedeniyle ortaya çıkan zararlardır. Vücut bütünlüğü ihlâl edilen kişi çalışma gücünde bir azalma meydana gelmese dahi yeni bir iş bulmakta veya eski işini korumakta güçlük çekebilecek veya aynı işte çalışsa dahi öncesine nazaran daha çok emek sarf etmek zorunda kalabileceği vs. durumlarda ortaya çıkan zarar kalemidir.

Önemli olan nokta iş bu maddi zarar kalemlerinin kimden istenebileceğidir. Zarar gören zararının tazminini aracın işleteninden veya Karayolları Trafik Kanunu(KTK) kapsamında zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında sigorta şirketinden yahut her ikisinden talep edebilir. Bu kısımda ihtiyati sigorta türü olan KASKO ile zorunlu mali mesuliyet sigortası birbirine karıştırılmamalıdır. Kasko karşı tarafın değil ait olduğu aracın kayıplarını karşılamaktadır. Ancak zorunlu mali sorumluluk sigortası muhtemel bir kaza durumunda karşı tarafın can ve mal kayıplarının tazminini teminat limitleri çerçevesinde sağlayan aynı zamanda da KTK uyarınca yaptırılması zorunlu olan bir sigorta türüdür. Dolayısı ile zarar gören maddi zararlarının tazminini karşı tarafın zorunlu mali sorumluluk sigortasını yaptırdığı sigorta şirketinden isteyebilecektir.

Dava açmadan önce zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında sigorta şirketine KTK’nın 97. Maddesi gereğince yazılı olarak zorunlu başvuru usulü bulunmaktadır. Uygulamada yazılı başvuru şartı noter aracılığıyla, iadeli taahhütlü mektup ile yahut mail aracılığı ile yerine getirilmektedir.

Trafik kazalarından kaynaklanan yaralanma nedeniyle tazminat taleplerinde sigorta şirketinin isteyeceği belgeler somut olayın durumuna, yaralanma veya sakatlanma olup olmadığına göre değişmekle birlikte aşağıdaki gibi sayılabilir:

1. Poliçe örneği 2. Trafik kazası tespit tutanağı 3. Hasara ait fotoğraflar 4. İfade ya da görgü tanığı tutanakları 5. Sürücülerin ehliyet ve ruhsat fotokopileri 6. Kazayla ilgili diğer belgeler 7. Eksper ve alkol raporu 8. Tam donanımlı bir hastaneden alınan ve sakatlığın durumunu gösteren rapor 9. Sakat kalan kişinin gelir durumunu gösteren belge 10. Taburcu edildiğini gösteren hastane raporu 11. Reçete 12. Fatura, makbuz vs tedavi gider belgeleri

Sigorta şirketine başvuru yapıldıktan sonra 15 gün içerisinde cevap verilmezse dava açılabilecektir. Ancak sigorta şirketlerine karşı açılacak davalarda görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemeleri olduğu için dava açmadan evvel arabuluculuğa başvurulması gerektiği unutulmamalıdır.

KTK Madde 97 :

Zarar görenin, zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde dava yoluna gitmeden önce ilgili sigorta kuruluşuna yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya 5684 sayılı Kanun çerçevesinde tahkime başvurabilir

Maddi tazminat taleplerinde zamanaşımı:

KTK Madde 109 :

Motorlu araç kazalarından doğan maddi zararların tazminine ilişkin talepler, zarar görenin, zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yıl ve herhalde, kaza gününden başlayarak on yıl içinde zamanaşımına uğrar.

Dava, cezayı gerektiren bir fiilden doğar ve ceza kanunu bu fiil için daha uzun bir zaman aşımı süresi öngörmüş bulunursa, bu süre, maddi tazminat talepleri için de geçerlidir.

MANEVİ TAZMİNAT

Kaza sonucunda meydana gelen manevi kayıpları zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamında değildir. KTK Madde 92 zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamı dışında kalan hususları belirtmiş olup, manevi tazminat alacakları da bu kapsamda sayılmıştır. Manevi tazminat talepleri KTK Madde 90 gereğince TBK’nın haksız fiile ilişkin genel hükümleri kapsamında talep edilebilecektir.

Maddi ve manevi tazminat:

KTK Madde 90

Zorunlu mali sorumluluk sigortası kapsamındaki tazminatlar bu Kanun (…)(2) öngörülen usul ve esaslara tabidir. Söz konusu tazminatlar ve manevi tazminata ilişkin olarak bu Kanun (…)(2) düzenlenmeyen hususlar hakkında 11/1/2011 tarihli ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.

Manevi tazminat davasını kaza sonucunda yaralanan kişi açabilir. TBK Madde 56 uyarınca yaralanan kişinin yakınları(anne, baba, eş, çocuklar, nişanlı) ise ancak ağır bedensel bir yaralanma veya uzuv kaybı söz konusu ise manevi tazminat isteyebilirler. Aksi takdirde, yaralının yakınları manevi tazminat talep edemezler.

Manevi tazminat

TBK MADDE 56 :

Hâkim, bir kimsenin bedensel bütünlüğünün zedelenmesi durumunda, olayın özelliklerini göz önünde tutarak, zarar görene uygun bir miktar paranın manevi tazminat olarak ödenmesine karar verebilir.

Ağır bedensel zarar veya ölüm hâlinde, zarar görenin veya ölenin yakınlarına da manevi tazminat olarak uygun bir miktar paranın ödenmesine karar verilebilir.

Manevi tazminat taleplerinde zamanaşımı:

Motorlu araç kazalarından kaynaklanan tazminat talepleri yine TBK’nın genel hükümleri kapsamında madde 72’de düzenlenen zaman aşımına tabiidir. Dolayısı ile manevi tazminat talepleri kaza tarihinden itibaren 2(iki) yıllık zaman aşımına tabii olacaktır.

TBK MADDE 72- Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.

Trafik Kazasından Kaynaklı Maddi Ve Manevi Tazminat Taleplerinde Görevli Mahkeme

Trafik kazaları nedeniyle açılacak maddi ve manevi tazminat davalarında görevli mahkeme kural olarak Asliye Hukuk Mahkemesi’dir.

Zorunlu mali mesuliyet sigortası kapsamında sigorta şirketine açılacak tazminat davalarında görevli mahkeme Asliye Ticaret Mahkemesi’dir.

Trafik kazası nedeniyle aracın sürücüsü, sahibi ve işleteni ile birlikte sigorta şirketine birlikte dava açılacaksa; tüm sorumlular hakkında Asliye Ticaret Mahkemesinde; sigorta şirketine değil de yalnızca araç sürücüsüne, malikine ve işletenine karşı açılacaksa Asliye Hukuk Mahkemelerinde açılmalıdır.

Av. Yaren ÖMÜR

YARALANMA İLE SONUÇLANAN TRAFİK KAZALARINDA MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT TALEPLERİ İLE BU TALEPLERDEN SORUMLULUK

Belirli ve Muayyen Olmayan Artış Hükmünün TBK 344/1-2 ve TBK 345/3 Kapsamında Değerlendirilmesi

Hukukçu (!) Kibri

İMAR BARIŞI 2024 - YAPI KAYIT BELGESİ HAKKINDAKİ TEKLİFİN HUKUKİ DEĞERLENDİRİLMESİ

İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHEDEN TARAFIN BİLDİRİM SÜRELERİNE UYMAKSIZIN İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİRMESİ AKABİNDE MEYDANA GELEN HUKUKİ NETİCELER

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı İtirazında Tebliğname ile Bağlı mıdır?

Kamu İhale Sözleşmesinin İdare Tarafından İmzalanmaması Halinde Uğranılan Zararın Tazmini İstenebilir mi?

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİREN HALLER VE SONA ERMENİN HUKUKİ SONUÇLARI

Fiziki Takibin Hukuka Uygunluk Şartları

Hukuk Devleti Sosyal Teorisi (Social Theory of The Rule of Law)

Kolluk Elkoyulan Araçları Kullanabilir mi?