T.C.
Yargıtay
12. Hukuk Dairesi
2024/2166 E., 2024/3240 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesi
DAVALILAR : İhale Alıcısı : ...
Hissedarlar : ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ..., ... Vasisi; ...
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın müddeti içinde temyizen tetkiki davacı/pey süren ile davalı/hissedarlardan ..., ..., ..., ..., ... tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında yazılı gerekçelere göre, Şikayetçi/pey süren vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının REDDİNE,
2-Davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekilinin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Dosyadaki bilgi ve belgelerden, Ankara (Sulh Hukuk Mahkemesi) Satış Memurluğunun 2022/105 satış sayılı dosyasından 11.10.2022 tarihinde ihalesi yapılan Ankara İli, ... İlçesi ... Mahallesi 22700 Ada, 4 parsel numaralı taşınmazın ihalesine katılan şikayetçinin ihale sırasında pey sürerken 3.132.000,00 TL yerine 3 adet sıfırı fazla tuşlayarak 1.132.000.000,00 TL teklif sürdüğünü, bunun sehven olup, maddi hata yaptıklarını iddia ederek ihalenin feshini talep ettiği,
İlk Derece Mahkemesince şikayetin kabul edilerek ihalenin feshine karar verildiği,
Kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak ihalenin feshi isteminin reddine karar verildiği,
Kararın şikayetçi vekili ile davalılar ..., ..., ..., ... ve ... vekillerince temyiz edildiği anlaşılmıştır.
A)İhalenin feshini isteyen şikayetçinin pey süren olup, İİK'nın 7343 sayılı Kanunun 27. maddesi ile değişik 134. maddesi kapsamında ilgili olmaması nedeni ile aynı madde uyarınca nispi harç ve teminat yatırmak zorunda olduğu tartışmasızdır.
Davanın İlk Derece Mahkemesinin adli yardım kararı üzerine harç yatırılmadan yürütülmesi usule uygundur.
Ancak, davanın reddi halinde HMK'nın 339/1. maddesinin 1. cümlesi uyarınca "Adli Yardım kararından dolayı ertelenen tüm yargılama giderleri ile Devletçe ödenen avansların dava veya takip sonunda haksız çıkan kişiden tahsil olunur."
Dava harçlarının yargılama giderlerinden olup, davanın/şikayetin reddi halinde (harçtan muaf olmamak koşulu ile) davacı/şikayetçiye yükletileceği de kuşkusuzdur.
Bölge Adliye Mahkemesince yeniden hüküm kurulurken ilk derece yargılaması açısından adli yardım nedeni ile başta alınmayan harçların ihalenin feshi davası/şikayeti reddedilen davacı/şikayetçi yerine davalılardan tahsiline karar verilmesi hatalıdır.
B) Kural olarak davanın/şikayetin reddi halinde harçlar maktu hesaplanıp, alınır.
Ancak; ihalenin feshi talebinde bulunanın İİK'nın 7343 sayılı Kanunun 27. maddesi ile değişik 134. maddesi kapsamında ilgili olmaması halinde peşin harç NİSPİ olarak belirlenip, YARISI alınmalı, davanın reddi halinde de İİK'nın 7343 sayılı Kanunun 27. maddesi ile değişik 134/3. maddesi uyarınca KALAN KISMIN DA hüküm altına alınması gerekir.
Bölge Adliye Mahkemesinin adli yardım nedeni ile başta alınmayan harçlardan PEŞİN HARCI İİK'nın 7343 sayılı Kanunun 27. maddesi ile değişik 134/3. maddesi kapsamında ilgili olmaması nedeni ile NİSPİ yerine MAKTU belirlemesi de isabetsizdir.
C) İhalenin feshi talebinin esastan reddi karşısında şikayetçinin
İİK'nın 7343 sayılı Kanunun 27. maddesi ile değişik 134. maddesine eklenen ek fıkra uyarınca ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezasına mahkum edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi de hatalı olup, Bölge Adliye Mahkemesi kararının yukarıdaki nedenlerden dolayı bozulması gerekmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince yapılacak iş, adli yardım nedeni ile başta alınmayan harçlardan şikayetçiyi sorumlu tutmak, başvuru harcının yanı sıra peşin yatan maktu harcı mahsup ederek bakiye 106.892,76 TL nispi harcın davacıdan tahsiline karar vermek ve, Şikayetçi aleyhine ihale bedelinin yüzde onuna kadar para cezası taktir etmektir.
SONUÇ :
Yukarıda yazılı nedenlerle, Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 19. Hukuk Dairesinin 22.11.2023 tarih ve 2023/1521 E. 2023/1840 K. sayılı kararının 5311 sayılı Kanun ile değişik İİK'nın 364/2. maddesi göndermesiyle uygulanması gereken 6100 sayılı HMK'nın 373/2. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 02.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.
