Efendim bu yazımız sitemiz Hukuki Haber’deki 100. Yazımız. Yüz sayısı önemlidir. Eski Yunan’da birin yanına yüz adet sıfır gelirse buna Google denirdi, tanıdık geldi mi?
Bir iktidarın da yüzüncü günü önemlidir. İşçiden performans alıp alamayacağımız da üç ayda aşağı yukarı belli olur. Bu yüzden de gerek evlenmeye dair durumlarda, oturum izinlerinde, iş güvencesinde altıncı aydan itibaren sınırlar çekilmeye başlanır.
Amerikan dizilerinde de bir sezon genellikle on bölüm sürse, on sezon sonunda bir Retro çizerler; hangi bölümde ne yapılmış, en vurucu anlar neresiydi diye. Biz zaten bunun biraz benzerini yapıyorduk; belli bir konuda belli bir sayıya ulaşmış yazımız varsa bunları bir araya getiriyorduk ve …Doğru Bilinen Yanlışlar şeklinde derleme yapıyorduk. Evet, FSEK m. 6 anlamında derleme. Hani İş Görme Borcunu Yerine Getirmekten Kaçınma[1]’da değinmiştik ya, direkt Yargıtayın Doğru Bildiği Yanlışlar diye bir yazı yazalım, daha bir anlam bütünlüğü olur, işte bu vesileyle biz de yüzüncü yazımıza bu adı verelim dedik.
Yalnız söz İş Borcunu Yerine Getirmekten Kaçınma’dan açılmışken, okuyucularımızdan XYZ dediklerin arasında bağlantıyı kuramadım, görüşlerini sağlam temellendirememişsin demiş. Türk insanına bir şey anlatmak isteyen biraz da mizahı katmalıdır, zaten okumayı hiç sevmiyoruz, bir de hukuk gibi dışarıdan bakan için çok sıkıcı gelebilecek alanda bir şeyler anlatmaya çalışmak, zulüm olur. Lakin humoru katacağım dediğinizde de, bazen tam anlatamayabilirsiniz bir hukuki mes’eleyi hele de kişi konuya çok yakın değilse.
Olayımızdaki hukuki problem, ücreti İşK m. 34 kapsamında mücbir sebep olmadan ödeme gününden itibaren yirmi gün içerisinde ödenmeyen işçi iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınabilecek de, acaba o çalışmadığı günlere ait parasını alabilecek mi, alamayacak mı?
Vermeden almak Allah’a mahsus değil mi, madem sen benim paramı vermiyorsun, ben de çalışmaya devam etmiyorum ama çalışmadığım günlerin de parasını almak hakkaniyete aykırı olur. Elimizde sadece bu madde olsaydı mantıklı durabilirdi. İşK m. 24 işveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümlerine uygun olarak ödenmezse, işçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı vardır der. İşK m. 26 haklı nedenle sözleşmeyi fesheden diğerinden tazminat hakkı vardır der. Bunlar da İşK m. 17 ihbar tazminatı ve İşK m. 120 kıdem tazminatı.
Şimdi zaten kanun bırak böyle yirmi gün ödememeyi, İşK m. 32 aybaşında ücretim ödenmediğinde bana ihbarımı, kıdemimi alıp gitmeme izin veriyor, mantıksız değil mi boş boş beklemem? Bu ancak ortada almaya değecek bir ihbar tazminatı (malum bismillah dediğimizde zaten iki hafta ile başlıyoruz) ile yılı dolduramadığımız durumlarda kıdem tazminatsızlıkla mantıklı olabilir. Hani zaten bir kazancım yok, bir ihtimal dur bakalım n’olacak diye beklemekle olur.
O zaman da başka bir problem ortaya çıkıyor. İşK m. 18 altı ay kıdemi olup da otuz ve daha fazla işçinin olduğu yerde çalışana iş güvencesi veriyor. Çıkartamıyorsun bu kişiyi. Çıkartırsan İşK m. 21 en çok dört ay kadar çalışılmayan süreye ait boşta geçen zaman ücreti ile dört ile sekiz bürüt maaş arası işe başlatmama tazminatı veriyor. Tabii Yargıtay uygulaması kıdemi beş ile on beş yıl arasında olan işçiye beş ay, daha fazla olana altı ay, eğer işten çıkartma nedenleri farklıysa da daha fazlasına hükmediyor da, bizim anlayacağımız ortada kıdemini doldurmamış bir işçi varsa en kötü sekiz maaş para alacağıdır.
Hiç gerek yok bunlara, verme işçinin ücretini, o da iş görme borcunu yerine getirmekten kaçınsın, sen de kurtul işe iade süreçlerinden. Olur mu böyle abeslik? Kanun koyucu bununla uğraşır mı?
Bütün problem de bu görüşe aksi bir Yargıtay içtihatından ortaya çıkıyor. Ve ortada da başka bir Yargıtay kararı yok. Ve doktrin de öyleyse böyledir, bu budur diyor. Lakin elimizdeki Yargıtay kararına konu derece mahkemesi kararı iş güvencesinin girdiği tarihten önce! Haliyle o yönde karar verebilir. Başka karar bulamamamızın sebebi de artık kimsenin böyle ücret ödememeye cesaret edemeyecek olması eğer ortada iş güvencesi varsa. Yani ezcümle, eğer iş güvencesine tabi değilseniz çalışmadığınız günlerin parasını alamayabilirsiniz ama iş güvencesine tabiyseniz alacaksınızdır efendim.
Yanlış: Hukuka aykırı elde edilmiş ses kayıtları geçersizdir, şirketin ayrı bir tüzel kişiliği olduğu için borçlarından dolayı sahibinden tahsilat yapamayız.
Doğrusu: Tuzak kurulmadığı sürece, başka da bir imkan yoksa, hukuki bir olguyu ispatlayabilmek için ses kaydı alınabilir. Tüzel kişilik perdesinin aralanması yöntemiyle kanuna karşı hile yapan şirket ortaklarının şahsi mallarına gidilebilir.
Yanlışın Sebebi: İş Sözleşmesinde Doğru Bilinen Yanlışlar[2] yazımıza bakabilirsiniz.
Yanlış: Bina yöneticisinin toplanan aidatlarla piyasa fiyatının üzerine hizmet alması güveni kötüye kullanma suçunu oluşturur, eşe karşı da cinsel saldırı suçu işlenebilir, iznim olmadan adım ve soyadımın bir yazıda geçirilmesi suçtur, düşük miktarda rüşvet vermek kamu görevlisine hakaret suçunu oluşturur, başkasının kimliğine kendi resmini yapıştırmak faydasız sahteciliktir, irtikap suçu meşru zeminde işlenir, kanunları bilmemek mazeret değildir, memur grev yaparsa TCK m. 160 bir yıl hapis cezası alır, içeriği suç içeren paylaşımı beğenmek de suçtur.
Doğrusu: Güveni kötüye kullanma özgü suçtur, cinsel saldırının basit hali eşe karşı işlenemez, ancak hukuka aykırı yolda elde edilmiş bir kişisel verinin izinsiz paylaşımı suç olabilir, işlediği suçun haksızlık içerdiği konusunda kaçınılmaz bir hataya düşen kişi cezalandırılmaz, memurun grev hakkı vardır, suç çok fazla yayılmadıysa bazı durumlarda paylaşmak bile suç değildir.
Yanlışın Sebebi: Suç ve Cezada Doğru Bilinen Yanlışlar[3] yazımıza bakabilirsiniz.
Yanlış: Kayınpederin evinde kira vermeden oturuyorsam istediği zaman bizi çıkartabilir, tören yoksa nişan da yoktur, İmam Nikahlı Eşin Nafaka Hakkı[4] yoktur, eşiyle ilişkiye girdiğim kişi bana dava açabilir.
Doğrusu: Evlilik birliği devam ettiği sürece çıkaramaz, nişanlanma için evlilik vaatleri yeterlidir, nikah ahlaka aykırı bir sebepten kurulmadığı sürece vardır, sadakat yükümlülüğü eşlerin birbirlerine karşıdır.
Yanlışın Sebebi: Evlilikte Doğru Bilinen Yanlışlar[5] yazımıza bakabilirsiniz.
Yanlış: Binadaki diğer bağımsız bölümün sahibinin borçlarından ben sorumlu değilim, benden önceki malikin borçlarından sorumlu değilim, on yılını doldurmuş kiracıyı tahliye ettirebilirim, kat malikleri kurulunca alınmamış bir karara istinaden yapılan yapı yıktırılabilir, kamulaştırma olmadığı sürece tapum iptal edilemez, Belediye Uygulama İmar Planını Hazırlamazsa[6] arsama inşaat yapamam, kiracı evi boşalttığında depozitosunu alır, sözleşmeye yazıldı kiracı demirbaş arızalarından sorumludur, intifa hakkı kamulaştırmayla biter, üst hakkı satılamadığı için hacze konu olamaz
Doğrusu: El birliğiyle mülkiyette üçüncü kişilere karşı ortaklar müteselsilen sorumludurlar.
Yanlışın Sebebi: Kat Mülkiyetinde Doğru Bilinen Yanlışlar[7]’a bakabilirsiniz.
Yanlış: LLM ünvanımı Av. Ünvanımla beraber kullanabilirim
Doğrusu: AvK m. 55 avukatlık ünvanıyla beraber ancak akademik ünvanların kullanabileceğini söylüyor ama akademik ünvanların neler olduğunu söylemiyor. Doğrusunu YkK m. 3’te buluyoruz; akademik ünvanlar dr. Öğretim üyesiyle başlıyor. Bu maddenin lafzından bırakın adın sonuna gelen lisansüstü eğitim derecelerini, dr. Ünvanını bile av. Ünvanıyla beraber kullanamamız gerekir. Esasen eski bir TBB disiplin kararında bir akademik unvan olmayan dr.’nin av. İle beraber kullanılmasından dolayı disiplin cezası verilmişti ancak yeni tarihli bir kararda hekim olan kişinin aynı zamanda avukatlık yapmasıyla bu iki ünvanı beraber kullanması yanıltıcı bilgi oluşturuyor, sanki hukuk alanında doktorası varmış gibi duruyor diye ceza vermişti. Bu kararın mefhum-u muhalifinden mevzuatın aksine hukuk doktorası sahiplerinin avukatlık ünvanlarıyla beraber bunu da kullanabilmelerinin önü açılmış olması gerekir.
Yanlışın Sebebi: Avukatlıkta Doğru Bilinen Yanlışlar[8] yazımıza bakabilirsiniz
Yanlış: Memurun Ticaret Hakkı[9] yoktur.
Doğrusu: Mevcut işini aksatmadığı sürece, görevinin sağladığı nüfuzu kullanmadığı sürece, tüm servetini tehlikeye atacak bir işle iştigal etmediği sürece yeteneklerine uygun gelir getirici bir faaliyette bulunabilir.
Yanlışın Sebebi: Memuriyette Doğru Bilinen Yanlışlar[10] yazımıza bakabilirsiniz.
--------------
[1] https://www.hukukihaber.net/is-gorme-borcunu-yerine-getirmekten-kacinma-ozgur-turkes
[2] https://www.hukukihaber.net/is-sozlesmesinde-dogru-bilinen-yanlislar-ozgur-turkes
[3] https://www.hukukihaber.net/suc-ve-cezada-dogru-bilinen-yanlislar
[4] https://www.hukukihaber.net/imam-nikahli-esin-nafaka-hakki-ozgur-turkes
[5] https://www.hukukihaber.net/evlilikte-dogru-bilinen-yanlislar-ozgur-turkes
[6] https://www.hukukihaber.net/belediye-uygulama-imar-plani-hazirlamazsa-ozgur-turkes
[7] https://www.hukukihaber.net/kat-mulkiyetinde-dogru-bilinen-yanlislar-ozgur-turkes
[8] https://www.hukukihaber.net/avukatlikta-dogru-bilinen-yanlislar-ozgur-turkes
[9] https://www.hukukihaber.net/memurun-ticaret-hakki-ozgur-turkes
[10] https://www.hukukihaber.net/memuriyette-dogru-bilinen-yanlislar-ozgur-turkes