Açık ceza infaz kurumlarına nakiller şu hallerde mümkün olmaktadır; 1-Kapalı kurumdan açık kuruma nakil 2-Açık kurumlar arası nakil 3-Doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınma şartlarını haiz olanların ilk defa açık ceza infaz kurumlarına alınmak üzere çağrıldıklarında C.Savcılığınca belirlenen açık ceza infaz kurumlarına nakledilmeleri 5275 sayılı kanunun 58/3 maddesi gereğince açık kuruma nakiller kurum görevlisi olmaksızın yapılır. Ayrıca kapalıdan açığa ya da açıktan açığa nakillerde hükümlünün, aynı il sınırları içinde bulunan ceza infaz kurumlarına aynı gün içinde, farklı illerde bulunan ceza infaz kurumları arasındaki nakillerde ise kurum amirinin kırksekiz saati geçmeyecek şekilde belirleyeceği süre içinde, açık ceza infaz kurumuna giriş yapması gerekir. Belirlenen sürelerde açık ceza infaz kurumuna giriş yapmayan hükümlüler hakkında 97 nci madde hükümleri uygulanır.
İnfaz Kanununun 97.maddesi özel izinden dönmemeyi veya geç dönmeyi düzenlemektedir. Madde metni şöyledir; " (1) İzinden dönmeyen veya iki günden fazla bir süre geçtikten sonra dönen hükümlüler hakkında Türk Ceza Kanununun 292 nci ve izleyen maddelerinde yazılı hükümler uygulanır.
(2) İzin süresini iki gün veya daha az bir süre geçiren hükümlüler hakkında disiplin işlemi yapılır"
Buna göre aynı il sınırları içerisindeki bir açık ceza infaz kurumuna nakledilen hükümlü aynı gün içinde, farklı illerde bulunan açık ceza infaz kurumuna nakledilen hükümlü ise kurum amirinin kırksekiz saati geçmeyecek şekilde belirleyeceği süre içinde nakledildiği cezaevine teslim olmaz ise bakılacaktır. Şayet hükümlünün teslim olması gereken sürenin üzerinden iki günden fazla süre geçmiş ise hükümlü hakkında hem TCK.nun 292. Maddesi gereğince adli soruşturma hem de İnfaz Kanununun 44/3-ı maddesi gereğince disiplin soruşturması yapılacaktır. Ancak hükümlünün teslim olması gereken sürenin üzerinden iki gün veya daha az süre geçmiş ise bu durumda hükümlü hakkında sadece İnfaz Kanununun 44/2-l maddesi gereğince disiplin soruşturması yapılacaktır.
Nakledildiği açık cezaevine teslim olması gereken sürenin üzerinden iki günden fazla süre geçtikten sonra teslim olan hükümlü hakkında 5275 sk.nun 44/3-ı maddesi gereğince 11-20 gün hücre cezası verilecek ayrıca Açık Cezaevlerine Ayrılma yönetmeliğinin 12/1-b maddesi gereğince kapalı kuruma iade edilecektir. Bu hükümlünün yönetmeliğin 13/2 maddesi gereğince yeniden açık kuruma ayrılabilmesi için hücre disiplin cezasını infaz etmesi bu cezanın 5275 sk.nun 48/4-f maddesi gereğince kaldırılması(11-20 gün hücre cezasının kaldırılma süresi infaz tarihinden itibaren 1 yıldır), bilahare hükümlünün tekrar iyi hali kazanması ve bir daha firar etmeyeceğine dair kanaat getirilmesi gerekir.
Nakledildiği açık cezaevine teslim olması gereken sürenin üzerinden iki gün veya daha az süre geçtikten sonra teslim olan hükümlü hükümlü hakkında 5275 sk.nun 44/2-l maddesi gereğince 1-10 gün hücre cezası verilecek ayrıca Açık Cezaevlerine Ayrılma yönetmeliğinin 12/1-c maddesi gereğince kapalı kuruma iade edilecektir. Bu hükümlünün yönetmeliğin 13/1 maddesi gereğince yeniden açık kuruma ayrılabilmesi için hücre disiplin cezasını infaz etmesi bu cezanın 5275 sk.nun 48/4-f maddesi gereğince kaldırılması (1-10 gün hücre cezasının kaldırılma süresi infaz tarihinden itibaren 6 aydır),bilahare hükümlünün tekrar iyi hali kazanması gerekir.
Yazımızın 1.parağrafının 3.maddesinde belirtilen, doğrudan açık ceza infaz kurumlarına alınma şartlarını haiz olup ilk defa açık ceza infaz kurumlarına alınmak üzere çağrılanların durumu; (Açık Ceza İnfaz Kurumlarına Ayrılma Yönetmeliği madde 9)
Bu durumda olan bir hükümlü doğrudan açık cezaevine alınmak üzere çağrı kağıdı ile C.Savcılığına çağrılır. 10 gün içerisinde geldiği takdirde; Belirlenen açık ceza infaz kurumuna 10 gün içerisinde teslim olması gerektiğine dair açık ceza infaz kurumlarına gönderme tutanağı tebliğ olunur. C.Savcılığınca yapılan çağrıya uymayan veya açık ceza infaz kurumlarına gönderme tutanağı tebliğ edilmesine rağmen 10 gün içerisinde belirlenen açık cezaevine teslim olmayan hükümlüler hakkında yakalama emri çıkartılır ve yakalandıklarında açık kuruma teslim edilir. Şayet hükümlünün yakalandığı yerde açık kurum yok ise bulunduğu yerdeki kapalı kuruma teslim edilir. Burada hükümlü hakkında İnfaz Kanununun 58/3 maddesi gereğince işlem yapılarak en kısa sürede açık kuruma nakledilir. Yani hükümlü farklı ilde bulunan açık ceza infaz kurumuna kurum amirinin kırksekiz saati geçmeyecek şekilde belirleyeceği süre içinde, giriş yapması gerekir. Belirlenen sürelerde açık ceza infaz kurumuna giriş yapmayan hükümlüler hakkında 97 nci madde hükümleri uygulanır.(Yani, hükümlünün teslim olması gereken sürenin üzerinden iki günden fazla süre geçmiş ise hükümlü hakkında hem TCK.nun 292. Maddesi gereğince adli soruşturma hem de İnfaz Kanununun 44/3-ı maddesi gereğince disiplin soruşturması yapılacaktır. Ancak hükümlünün teslim olması gereken sürenin üzerinden iki gün veya daha az süre geçmiş ise bu durumda hükümlü hakkında sadece İnfaz Kanununun 44/2-l maddesi gereğince disiplin soruşturması yapılacaktır) Disiplin soruşturmasının sonuçları yukarıda anlatıldığı şekildedir.
Görüldüğü üzere açık ceza infaz kurumlarına nakillerde sürelere uymamanın sonuçları ağır olmaktadır. Ancak Yargıtay, kapalı kurumdan açık kuruma nakledilen bir hükümlünün 20 dakikalık gecikmesinden dolayı verilen hücre cezasına ve kapalı kuruma iade kararına karşı yapılan itirazı reddeden infaz hakimliği kararını kanun yararına bozmuştur. (1. CD. 2025/1198 E, 2025/5229 K )
>> ÖZEL İZİNDEN DÖNMEMEK VEYA GEÇ DÖNMEK SURETİYLE FİRAR VE SONUÇLARI
>> DENETİMLİ SERBESTLİK SÜRECİNDE FİRAR SAYILAN HALLER VE SONUÇLARI
Esat Faruk BENLİ
Hukukçu