ASGARİ ÜCRET ALAN İŞÇİ, NASIL 44.000 TL VE ÜZERİ TAZMİNAT ALABİLİR?

Bu yazımızda, iş güvencesi kapsamında olan işçinin haklarını ele alacağız. İlerleyen yazılarımızda da iş güvencesi kapsamı dışında olan işçinin, haksız fesih halindeki haklarını ele alacağız.

HAKSIZ FESİH NEDİR?

Haksız fesih, kabaca, bir iş sözleşmesinin geçersiz şekilde feshedilmesi olarak tanımlanabilir. Haksız fesih halinde, işçi bir takım haklara sahip olacaktır. İş güvencesi kapsamına dahil olan ve sözleşmesi haksız şekilde feshedilen işçi; işe iade davası açma, ihbar tazminatı talep etme, kıdem tazminatı talep etme gibi haklara sahip olacaktır.

İŞ GÜVENCESİNE KİMLER DÂHİLDİR?

İş güvencesine dâhil olmanın bir takım şartları vardır. Bunlar;

a) İş yerinde 30 veya daha fazla işçi çalıştırılması

b) İşçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılması( Yani sözleşmenin belli süreye tabi olmaması, süresiz olması)

c) İşçinin en az 6 ay kıdeminin olması

Bu şartların varlığı halinde işçi, iş güvencesine sahip olacaktır.

KIDEMİN HESAPLANMASI

İşçinin 6 aylık kıdemi ise; aynı işverenin bir veya değişik iş yerlerinde geçen süreler birleştirilerek hesaplanır. Örneğin; bir işverenin farklı iş yerleri varsa, bu iş yerlerindeki toplam işçi sayısı göz önünde bulundurulur. Diğer ihtimalde ise; bir işçi işverenin farklı iş yerlerinde çalışmışsa, 6 aylık kıdem süresinin hesaplanmasında, toplam süre esas alınır.

FESİH USULÜ NASIL OLMALIDIR?

İşveren, iş sözleşmesini feshetmek istiyorsa bunu YAZILI olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır. Ayrıca işçinin davranışı veya verimi ile ilgili nedenlerden dolayı, belirsiz süreli iş sözleşmesi feshedilecekse; işçinin hakkındaki iddialara karşı savunması mutlaka alınmalıdır. Aksi halde geçersiz fesih söz konusu olacaktır.

SÖZLEŞMESİ HAKSIZ ŞEKİLDE FESHEDİLEN İŞÇİ NASIL BİR YOL İZLEMELİ?

İş Kanunu m. 20/1’ e göre; fesih bildirimin kendisine tebliğinden itibaren işçi, 1 AY İÇİNDE ARABULUCUYA başvurmak zorundadır. Fesih bildirimi kendisine tebliğ edilmemişse, bu bir aylık süre geçtikten sonra dahi arabulucuya başvurabilir. Arabuluculuk faaliyeti sonucunda, işçi ile işveren anlayamamışsa; işçi 2 HAFTA İÇİNDE iş mahkemesinde İŞE İADE DAVASI açabilir. İşe iade davası, işçinin işine dönmek için açmış olduğu bir davadır.

Bu davada işçinin yükü önemli ölçüde hafifletilip, eli güçlendirilmiştir. Zira İş Kanunu m.20/3’ e göre; feshim geçerli nedene dayandığını ispat işverene aittir. Yani işveren, feshin nedenini ispat edemezse; işçi davayı kazanıp, bir takım haklar elde edecek ve yargılama giderleri de işverene ait olacaktır. Ancak işçi; feshin başka bir nedene dayandığını iddia ediyorsa; bu iddiasını ispatla yükümlüdür. İşe iade davaları ivedilikle, yani normal davalara göre daha hızlı bir şekilde sonuçlandırılır.

MAHKEME İŞVERENİ HAKSIZ BULMUŞSA NE OLUR?

Mahkeme; feshin geçersiz olduğu sonucuna varırsa; işveren işçiyi 1 AY İÇİNDE İŞE BAŞLATMAK ZORUNDADIR. İşçi başvurduğu halde, işveren bir ay içinde işe başlatmazsa; işçiye en az 4 aylık ve en çok 8 aylık ücreti oranında tazminat ödemekle yükümlüdür. Örneğin; aylık ücreti asgari ücret olan işçi, bir ay içinde işe başlatılmazsa, işveren maksimum 20.431,17 TL tazminat ödemekle yükümlü olur.

Ayrıca mahkeme kararının kesinleşme sürecinde işçi çalışmadığı için; boşta geçen süreler için işçiye en çok 4 aya kadar ücreti ve diğer hakları ödenir. Yani aylık ücreti asgari ücret olan işçiye 9.481 TL’ ye kadar ücreti ve diğer hakları ödenir.

İşe başlatılmayan işçiye, bildirim süresi verilmemişse, bu sürelere ait ücreti ihbar tazminatı olarak ödenir.

İHBAR SÜRESİ NASIL HESAPLANIR?

İhbar yani bildirim süresi, işçinin kıdemine göre belirlenir. Buna göre; hizmet süresi,

A) 6 Aydan az sürmüş işçi için, 2 hafta

B) 6 Aydan 1,5 yıla kadar sürmüş işçi için, 4 hafta

C) 1,5 yıldan 3 yıla kadar sürmüş işçi için, 6 hafta

D) 3 yıldan fazla sürmüş işçi için 8 haftadır.

Örneğin, işçi söz konusu işveren yanında 4 yıldır çalışmaktaysa, iş sözleşmesinin feshi kendisine 8 hafta öncesinden bildirilmemişse ve bu işçinin aylık ücreti asgari ücret ise, işçiye brüt asgari ücret üzerinden 4.023,08 TL ihbar tazminatı ödenir.

Önemle belirtmek gerekir ki, işe iade davası kabul edilmişse, işçi 10 iş günü içinde işe başlamak üzere işverene başvurmak zorundadır, aksi halde yukarıda belirtilen haklardan yararlanamayacaktır.

SONUÇ OLARAK;

İş güvencesine sahip, aylık ücreti asgari ücret olan ve 4 yıldır aynı işveren yanında çalışan işçinin sözleşmesinin haksız feshi sonucu, işe başlatılmaması halinde, tazminat oranına bakacak olursak;

1) İşveren işçiyi işe başlatmadığı için 20.431,17 TL

2) İşçinin dava süresince çalışmadığı süre boyunca alması gereken en fazla 4 aylık ücreti olan 9.481 TL ve diğer hakları

3) İhbar tazminatı olarak 4.023,08 TL

4) Kıdem tazminatı olarak 4 yıl için 10.169.84 TL

olmak üzere 44.105,09 TL tazminat ve diğer haklara hak kazanacaktır. ( Bu değerler maksimum oran üzerinden hesaplanmıştır). Tazminat oranı, işçinin aylık ücretine göre artış gösterecektir.

YARGILAMA GİDERLERİ DE İŞVERENE YÜKLENECEKTİR.

İşçi, davayı kazandığı için yargılama giderleri de işverenden alınıp, işçiye verilecektir.

İŞÇİ HAKKINI SONUNA KADAR ARAMALIDIR.

Toplumumuzda işçi genelde güçsüz konumda olduğu için, yukarıda sayılan haklara sahip olabilecekken, hakkını aramayıp kendisine yapılanları adeta sineye çekmektedir. Mevzuat işçiye hakkını arama imkânı verdiğine göre, işçi emeğinin karşılığını sonuna kadar aramalı, bunun için geçerli hukuki yollara başvurmalıdır.

Stj. Av. Muhammed Emin ASİLKALKAN

ASGARİ ÜCRET ALAN İŞÇİ, NASIL 44.000 TL VE ÜZERİ TAZMİNAT ALABİLİR?

Kolluk Elkoyulan Araçları Kullanabilir mi?

Yargı Kararlarıyla Muris Muvazaasının İspatı Ve Unsurları

EV SAHİPLERİ İÇİN TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİ NEDİR? NEDEN ÖNEMLİDİR?

ANONİM ORTAKLIĞIN HAKLI SEBEPLE FESHİ DAVASINDA (TTK M.531) USULİ BAKIMDAN ÖZELLİK ARZ EDEN BAZI HUSUSLAR

EVLİLİK BİRLİĞİNİN KORUNMASI AMACIYLA EŞLER ARASINDA ALINABİLECEK HUKUKİ TEDBİRLER

EK TASFİYE VE TTK md.547 UYARINCA ŞİRKETİN GEÇİCİ OLARAK İHYASI

KİRACI HANGİ DURUMLARDA EVDEN ÇIKARILABİLİR?

TAHLİYE TAAHHÜTNAMESİNE DAYALI OLARAK KİRACININ TAŞINMAZDAN TAHLİYESİ

9. YARGI PAKETİ İÇİN ÖNERİLER

FARKLI SOSYAL GÜVENLİK KURUMLARINA TABİ HİZMET SÜRESİ BİRLEŞTİRİLEN KAMU GÖREVLİSİNİN EMEKLİ İKRAMİYESİNE HAK KAZANMASI