Avukatlık ücreti, avukatın hukuki yardımının karşılığı olan meblağı veya değeri ifade etmektedir. [1] Avukat tarafından müvekkile ya da iş sahibine verilmiş olan hukuki yardım sonucunda elde edilen kazanç, avukatlık ücreti olarak adlandırılmaktadır.
Avukatlık ücreti, yargılama esnasında avukatın harcadığı emeğin karşılığıdır. Bu nedenle avukatlık ücreti yargılamada verilen emeğin karşılığı olarak davanın ve işin niteliğine göre belirlenmelidir. Dava sonucunun müvekkil ve iş sahibinin lehine veya aleyhine olması, avukatın ücretine hak kazanması ile bağlantılı değildir. Avukatın ücreti, yapılan işin karşılığı olup işin veya davanın sonucunun ne olduğundan bağımsızdır. Aksi hal Anayasa’nın ücretin emeğin karşılığı olduğunu belirten 55. maddesine aykırılık teşkil edecektir [2]. Kaldı ki, avukatların bir davayı kazanmayı garanti etme gibi bir zorunluluğu bulunmamakla birlikte avukatlık kanunu gereğince, müvekkil veya iş sahibine böyle bir garantinin de verilmemesi gerekmektedir.
Güncel avukat ve müvekkil uyuşmazlıklarının yüzde sekseninin; avukatın ücretinin tam ve eksiksiz olarak ödenmemesinden kaynaklandığı görülmektedir. Müvekkil ve henüz müvekkil adayı iken avukat tarafından kendisine hukuki danışmanlık verilen çoğu kimse avukatın ücrete hak kazandığını düşünmemektedir. Ancak AAÜT’ de avukatın danışmanlık ücreti tarifede belirlenmiş ve her yılın ekonomik koşullarına göre de güncellenmektedir. Bu nedenle avukatın ücrete hak kazanması için sadece dava açması, iş takibi yapması gerekmemektedir. Avukat tarafından müvekkil adayına verilen hukuki bilgi aktarımının da karşılığı AAÜT’ de belirlenen asgari miktardır. Türkiye Barolar Birliği Tahkim Merkezi, avukat ve iş sahibi arasında imzalanacak Avukat Ücret- İş Sözleşmesinde yer verilecek bir tahkim maddesi ile dava yoluna gitmeden alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemi de sunmaktadır.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 171/1 maddesinde düzenlenen ‘‘Avukat, üzerine aldığı işi kanun hükümlerine göre ve yazılı sözleşme olmasa bile sonuna kadar takip eder.’’ [3] ve ‘‘Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’’ 2. maddede düzenlenen ‘‘…avukatlık ücreti, kesin hüküm elde edilinceye kadar olan dava, iş ve işlemler ücreti karşılığıdır.” [4] hükümleri gereğince avukatın ücret hakkı saklıdır. Keza Avukatlık Kanunu’nun 174. maddesinde de avukatın azledilmesi halinde dahi ücretin tamamının verileceği düzenlenmiştir.[5]
Nitekim, Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2016/28078 E., 2019/3110 K. sayılı ve 11/03/2019 tarihli ilamında ‘‘..avukat, alacaklı vekili olarak davayı kaybetse ya da icra takibinde hiçbir ücret tahsil edemese de verilen hizmetin karşılığı olarak vekalet ücretine hak kazanır.’’ [6] denilmiştir. Görüldüğü üzere, avukatlık ücreti yapılan işin niteliği ile meblağ bakımından ilişkili olsa da işin sonucu yani lehe/aleyhe olmasından ilgisiz ve bağımsızdır.
Av. M. Furkan İLHAN
----------------
[1] 1136 sayılı Avukatlık Kanunu 1. md.
[2] Anayasa 55. md.
[3] 1136 sayılı Avukatlık Kanunu 171/1. md.
[4] Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 2. md.
[5] Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi 174. md.
[6] Yargıtay 13. Hukuk Dairesi 2016/28078 E., 2019/3110 K. sayılı ve 11/03/2019 tarihli ilam
