Danıştay 2. Dairesi'nin 2021/4284 E., 2023/73 K. sayılı kararı

"İçtihat Metni"

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2021/4284
Karar No : 2023/73

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALILAR) : 1- ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av....
2- ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : Ankara ili, Çankaya ilçesi, ... Mahallesi, ... Sokak, No:... adresinde bulunan içkili lokanta faaliyet konulu işyerine işyeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesi istemiyle yapılan başvurunun yangın önlemleri yönünden bir kısım eksikler bulunması nedeniyle reddine ilişkin ... gün ve ... sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı işlemi ile dayanağı... gün ve ... sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali istemiyle açılan davada; dava konusu işlemlerin iptali yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın onanmasına ilişkin Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 13/06/2016 günlü, E:2015/7835, K:2016/4574 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

KARAR DÜZELTME TALEBİNDE
BULUNANLARIN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından; temyiz dilekçelerinde belirttikleri hususların incelenmeden karar verildiği; temyiz dilekçelerindeki beyanların tekrar incelenerek onama kararının düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN CEVABI : Cevap verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ :...
DÜŞÜNCESİ : Davalı idarelerin karar düzeltme istemlerinin kabulü ile onama kararının kaldırılarak, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk derece mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Danıştay Onuncu Dairesi tarafından, Danıştay Başkanlık Kurulunun 18/12/2020 günlü, K:2020/62 sayılı kararının "Ortak Hükümler" kısmının 6. fıkrası uyarınca, ayrıca bir gönderme kararı verilmeksizin Dairemize iletilen davada, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

Kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesinin 1/c fıkrasına uygun bulunduğundan, davalı idarelerin karar düzeltme istemlerinin kabulü ile Danıştay (Kapatılan) Onyedinci Dairesinin 13/06/2016 günlü, E:2015/7835, K:2016/4574 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlığın esası yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :

Dosyanın incelenmesinden, davacılardan ...’ın ½ hissesine sahip olduğu ... Sokak, No:... adresindeki işyerini içkili lokanta olarak işletmek üzere diğer davacı ...’e kiraladığı, işyeri açma ve çalışma ruhsatı alabilmek için davacılardan ...’ün Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığına Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik doğrultusunda incelenip rapor verilmesi amacıyla 22/03/2012 tarihinde başvurduğu, 26/04/2012 tarihinde İtfaiye Daire Başkanlığı ekiplerince yapılan incelemede binanın 2. katındaki yerin tahminen 200 metrekare civarında olduğu, yangın başlangıçlarında kullanılmak üzere 2 adet 6 kg’lık yangın söndürme cihazı olduğu, ancak Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik uyarınca binanın tamamına anılan Yönetmeliğe uygun (z) tipi şeklinde yangın merdiveni yapılması, yön levhası ve gaz dedektörü takılması için süre verildiği ancak eksikliğin giderilmediği, bu durumuyla işyerinin yangın önlemleri yönünden yetersiz görüldüğünün Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığınca Çankaya Belediye Başkanlığına ... günlü, ... sayılı işlemle bildirildiği, Çankaya Belediye Başkanlığınca da tesis edilen ... günlü, ...sayılı işlemle, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı İtfaiye Dairesi Başkanlığının 30/04/2012 günlü işleminin içeriğinde geçen (z) tipi merdiven, yön levhası ve kaçak gaz dedektörü gibi eksikliklere değinildikten sonra 15 gün içinde yangın önlemleri yönünden belirlenen eksiklikler giderilerek ruhsat talebinde bulunulması halinde talebinin değerlendirileceğinin bildirildiği, bunun üzerine,... günlü, ... sayılı Çankaya Belediye Başkanlığı işlemi ile dayanağı ... günlü, ... sayılı Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT :

10/08/2005 günlü Resmi Gazete'de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmeliğin 4. maddesinin (g) bendinde "Kişilerin tek tek veya toplu olarak eğlenmesi, dinlenmesi veya konaklaması için açılan otel, motel, pansiyon, kamping ve benzeri konaklama yerleri; gazino, pavyon, meyhane, bar, birahane, içkili lokanta, taverna ve benzeri içkili yerler; sinema, kahvehane ve kıraathaneler; kumar ve kazanç kastı olmamak şartıyla adı ne olursa olsun bilgi ve maharet artırıcı veya zeka geliştirici nitelikteki elektronik oyun alet ve makinelerinin, video ve televizyon oyunlarının içerisinde bulunduğu elektronik oyun yerleri; internet salonları, lunaparklar, sirkler ve benzeri yerleri" umuma açık istirahat ve eğlence yeri olarak tanımlanmış;

5. maddesinin (h) bendinde "Umuma açık istirahat ve eğlence yerleri; patlayıcı, parlayıcı ve yanıcı maddelerin üretildiği, satıldığı ve depolandığı işyerleri; otuz kişiden fazla çalışanın bulunduğu her türlü işyerleri, ana giriş kapıları dışında cadde ve sokağa doğrudan bağlantısı olmayan ve birden fazla işyerinin bir arada bulunduğu iş hanı, çarşı ve benzeri işyerlerinde yangına karşı gerekli önlemlerinin alındığını gösteren itfaiye raporunun alınması, diğer işyerlerinde ise yangına karşı gerekli tedbirlerin alınmış olması" kurala bağlanmıştır.

19/12/2007 günlü, 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4/ff maddesinde, “Mevcut yapı: Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce yapı ruhsatı alınıp yapımı devam eden veya yapımı tamamlanan yapı, bina, tesis ve işletmeyi” ifade ettiği vurgulanmış, 138. maddesinde, “(1) Mevcut yapılardan bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden sonra kullanım amacı değiştirilerek, bedensel veya zihinsel bir hastalığın veya yetersizliğin tedavisinin veya bakımının yapıldığı veyahut küçük çocuklar, nekahet hâlindeki kişiler veya bakıma muhtaç yaşlıların bakımları için kullanılan sağlık amaçlı bina ve tesisler ile yatılı sağlık kuruluşları, anaokulları, kreşler, çocuk kulüpleri, ilköğretim okulları, yetiştirme yurtları, eğlence yerleri ve konaklama amaçlı olarak kullanılacak bina ve tesisler ile tehlikeli maddelerin bulundurulacağı binalar dışında kalan mevcut yapılar hakkında bu Kısım hükümleri uygulanır.

(2) Mevcut yapılardan, 12/6/2002 tarihli ve 2002/4390 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğe uygun yangın tedbirleri alınmış olan yapılarda, bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbir alınmaması asıldır. Ancak, yapı sahibi isterse bu Yönetmelik hükümlerine göre ilave tedbirler alabilir.” hükmü yer almış, Yönetmeliğin 10. kısmında (138-167. maddelerde) mevcut yapılarla ilgili düzenlemeler getirilmiş;

151. maddesinde “(1) Mevcut yapılarda, kaçış merdiveni yuvalarının yeri ve düzenlenmesi için aşağıda belirtilen hususlara uyulur. b) Kaçış merdivenlerinin tabii zemine kadar ulaştırılması esastır. Kaçış merdiveni, bitiş noktasında en az 1 m2’lik bir sahanlık yapılıp bu noktadan aşağıya eğimi 50 dereceden daha fazla olamayacak şekilde mafsallı bir merdiven ile tabii zemine indirilir. Kaçış merdiveninin tabii zemine indirilmesi mümkün değil ise, yerden 3 m yukarıda bitirilebilir.

Ancak, eğitim tesislerinde, sağlık hizmeti amaçlı binalarda, eğlence yerlerinde, kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen konaklama tesislerinde ve kullanıcı sayısı 100 kişiyi geçen bütün binalarda yangın merdiveninin tabii zemine kadar indirilmesi şarttır.” hükmüne;

154. maddesinde; "(1) Dairesel merdiven, kullanıcı sayısı 100 kişiyi aşmayan herhangi bir kattan, ara kattan veya balkonlardan zorunlu çıkış olarak hizmet verebilir.
“(6) Yataklı sağlık hizmeti amaçlı binalarda, huzurevlerinde, anaokulu ve ilköğretim okullarında ve bir kattaki kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen eğlence yerlerinde dairesel merdivene izin verilmez.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :

19/12/2007 günlü, 26735 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin “Tanımlar” başlıklı 4/ff maddesinde mevcut yapıların tanımı yapıldıktan sonra 138. maddesinde, mevcut yapılara, "Mevcut Binalar Hakkında Uygulanacak Hükümler" başlıklı onuncu kısımdaki hükümlerin uygulanacağı düzenlemesine yer verildiğinden, uyuşmazlığın çözümünde, sözü edilen hükümlerin dikkate alınması gerektiği açıktır.

Dava konusu işyerine ilişkin olarak, temyizen bakılmakta olan dosyayla ilgisi bulunan Ankara 8.İdare Mahkemesinin E:2018/1336 sayılı başka bir davada yapılan keşif bilirkişi incelemesi neticesinde '' Dava konusu iş yerinin zemin kat terasına (asma kat üstü) kadar indirilen yangın merdiveninin dairesel olduğu; bu yangın merdiveninden tahliyenin tabi zemine ulaşması gereken teras bölümünün 1. kat 13 nolu büroya dahil edilmesi ve yangın merdiveninin zemine iniş bölümünün ise zemin kat 7 nolu dükkana dahil edilmesi ile yangın merdiveninin tabi zemine indirilen bölümünün işlevsiz hale geldiği; yine, iş yerinin eğlence yeri olması ve kullanıcı sayısının 100 kişiden fazla olması nedeniyle yangın merdiveninin zemin kata ulaştırılması ve dairesel olmaması gerektiği hususunda açık hükümlerin yer aldığı" tespitlerine yer verilmiştir.

Bu kapsamda; dava konusu binada bulunan dairesel yangın merdiveninin binanın 1. katında son bulduğu, doğal zemine ulaşmadığı, 1. kattaki terasların ise projeye aykırı olarak kapatılarak kendi kullanımlarına eklendiği, bu nedenle mevcut merdivenin yangın anında tabi zemine ulaşmaması nedeniyle tehlikeyi bertaraf edecek nitelikte bulunmadığı ve dolayısıyla Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmeliğin 151. maddesinin, 1. fıkrasının, (b) bendine uygun olmadığı; öte yandan, anılan Yönetmeliğin 154. maddesinde düzenlenen, bir kattaki kullanıcı sayısı 50 kişiyi geçen eğlence yerlerinde dairesel merdivene izin verilmeyeceği hükmüne de uygun olmadığı sonucuna varılmaktadır.

Bu durumda; dava konusu binanın yangın merdivenin dairesel merdiven oluşu, binanın 1. katında son bulması ve tabi zemine ulaşmaması nedeniyle tehlikeyi bertaraf edecek nitelikte bulunmadığı; dolayısıyla binanın yangın önlemleri yönünden yetersiz olduğu anlaşıldığından, bu doğrultuda tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık, dava konusu işlemlerin iptali yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :

Açıklanan nedenlerle;

1. DAVALI İDARELERİN TEMYİZ İSTEMLERİNİN KABULÜNE;

2. ... İdare Mahkemesince verilen ... günlü, E:..., K:... sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun temyize konu kararın verildiği tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle 49. maddesinin 1/b fıkrası uyarınca BOZULMASINA;

3. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesinin 3622 sayılı Kanun ile değişik 3. fıkrası uyarınca ve yukarıda belirtilen hususlar da gözetilerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 11/01/2023 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.