Fırat Üniversitesinden:
FIRAT ÜNİVERSİTESİ YABANCI DİL EĞİTİM VE ÖĞRETİM YÖNETMELİĞİ
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı, Fırat Üniversitesinde yürütülen yabancı dil öğretimine ilişkin esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik, Fırat Üniversitesinde yürütülen zorunlu/isteğe bağlı yabancı dil hazırlık sınıfları ile Üniversitenin akademik birimlerinde verilen zorunlu temel yabancı dil derslerine ilişkin hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 4/11/1981 tarihli ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 14 üncü ve 49 uncu maddelerine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Muafiyet sınavı: Üniversitenin yabancı dil hazırlık sınıfı olmayan bölümlerindeki öğrencilerin girebildiği yabancı dil sınavını,
b) Rektör: Fırat Üniversitesi Rektörünü,
c) Senato: Fırat Üniversitesi Senatosunu,
ç) STS: Öğrencinin hazırlık sınıfı eğitimine hangi düzeyden devam edeceğini belirleyen seviye tespit sınavını,
d) Üniversite: Fırat Üniversitesini,
e) YDB: YDYO Yabancı Diller Bölümünü,
f) YDYO: Fırat Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulunu,
g) YDYS: Öğrencinin hazırlık sınıfı için istenen yabancı dil düzeyi ile yeterliliğine sahip olup olmadığını veya yabancı dil yeterliliğini kazanıp kazanmadığını ölçen sınavı,
ğ) Zorunlu yabancı dil dersleri: 2547 sayılı Kanunun 5 inci maddesinin birinci fıkrasının (ı) bendi kapsamında fakülte/konservatuvar/yüksekokul/meslek yüksekokullarında okutulması zorunlu olan temel yabancı dil derslerini,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Zorunlu ve İsteğe Bağlı Yabancı Dil Hazırlık Sınıflarıyla İlgili Genel Esaslar
Yabancı dil hazırlık sınıfının amacı
MADDE 5- (1) Zorunlu/isteğe bağlı yabancı dil hazırlık sınıfının amacı; öğrencilere, Avrupa Ortak Dil Referans Çerçevesi (The Common European Framework of Reference) kapsamında en az B1 seviyesine uygun olarak diyalog, sözlü anlatım, yazılı anlatım, okuma ve dinleme becerilerini kazandırmaktır.
Yabancı dil hazırlık sınıfının yürütülmesi
MADDE 6- (1) Yabancı dil hazırlık sınıfının yürütülmesiyle ilgili esaslar şunlardır:
a) Yabancı dil hazırlık eğitim-öğretimi, yıllık olarak düzenlenir ve YDYO tarafından yürütülür.
b) Yabancı dil hazırlık sınıfında, her bir dönem YDYO Yönetim Kurulunun onayı ile kendi içinde kur ya da modüller halinde düzenlenebilir.
c) Zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfının akademik takvimi yıllık olarak düzenlenir. Akademik takvim, YDYO Yönetim Kurulunun teklifi ve Senatonun onayı ile kesinleşir.
Devam zorunluluğu
MADDE 7- (1) Hazırlık sınıfında okuyan öğrenciler, bir öğretim yılı kur ya da modül boyunca derslerin en az %80’ine devam etmek zorundadır.
YDB Akademik Kurulu
MADDE 8- (1) YDB Akademik Kurulu; YDYO Müdürü başkanlığında, Müdür Yardımcıları, Yabancı Diller Bölüm Başkanı ve tam zamanlı öğretim elemanları arasından Yabancı Diller Bölümünde bulunan/ders veren araştırma görevlileri hariç olmak üzere öğretim elemanları tarafından seçilen üyelerle birlikte en az 5 en çok 7 üyeden oluşur. Kurul, hazırlık sınıfı ve Üniversitedeki zorunlu yabancı dil derslerinin öğretim faaliyetlerinin hazırlanması, düzenlenmesi ve uygulanması ile ilgili kararlar alır. Bu kararlar YDYO Yönetim Kurulu onayına sunulur.
(2) Farklı dilde yürütülecek olan hazırlık sınıfı akademik kurulu, birinci fıkra hükümlerine göre oluşturulur.
Sınavlar
MADDE 9- (1) Hazırlık sınıfında yapılacak sınav türleri, tarihleri, içerikleri, ağırlık yüzdeleri ve sayıları her öğretim yılı başında YDB Akademik Kurulu tarafından belirlenir ve ilan edilir.
YDYO’da yeterlik ve seviye tespit sınavları
MADDE 10- (1) YDYS, hazırlık sınıfı öğrencilerinin yabancı dil yeterliklerini tespit etmek amacıyla her öğretim yılı başında ve sonunda YDYO tarafından yapılan sınavlardır.
(2) STS, öğrencilerin yabancı dil seviyelerini tespit etmek amacıyla YDYO tarafından yapılan sınavdır. STS, bir veya birkaç aşamadan oluşabilir. YDYO Yönetim Kurulu kararı ile YDYS ve STS tek bir sınav veya ayrı ayrı sınavlar halinde uygulanabilir.
Ara sınavlar
MADDE 11- (1) Ara sınavların hangi dil becerilerini ölçeceği ve ağırlıkları öğretim yılı başında YDB Akademik Kurulu tarafından belirlenir ve ilan edilir.
Küçük sınavlar
MADDE 12- (1) Öğrencilerin öğrendiklerini kısa aralıklarla ölçmek ve eksiklerini tespit etmek için önceden duyurulmaksızın ders saatlerinde küçük sınavlar yapılabilir. Dönem içinde kaç adet küçük sınav yapılacağı öğretim yılı başında duyurulur.
Mazeret sınavı
MADDE 13- (1) Haklı ve geçerli nedenlerle herhangi bir ara sınava katılamayan ve mazeretleri YDYO Yönetim Kurulu tarafından kabul edilen öğrencilere, katılamadıkları sınavlar için mazeret sınavı hakkı verilir.
(2) Mazeret sınavı hakkı YDYS’leri, küçük sınavları ve mazeret sınavlarını kapsamaz. Mazeret sınavının tarihi YDB Akademik Kurulu tarafından belirlenir ve önceden duyurulur.
Yıl içi notunun belirlenmesi
MADDE 14- (1) Yıl içi notu, öğrencilerin ara sınav ve küçük sınavlardan aldıkları notların ağırlıkları dikkate alınarak hesaplanır. Bu ağırlıklar her öğretim yılı başında YDB Akademik Kurulu tarafından belirlenerek öğrencilere duyurulur.
Sınav sonuçlarına itiraz
MADDE 15- (1) Sınav sonuçlarına itiraz, 8/7/2024 tarihli ve 32596 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Fırat Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre yapılır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Zorunlu Yabancı Dil Hazırlık Sınıfıyla İlgili Esaslar
Yeterlik
MADDE 16- (1) Zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı uygulanan ön lisans, lisans ve lisansüstü programlarına kayıtlı hazırlık sınıfı öğrencilerinin yabancı dil yeterlikleri, öğretim yılı başında ve sonunda yapılan YDYS ile belirlenir. Zorunlu hazırlık sınıfı için YDYS’de başarı notu YDYO Kurulunun önerisi ve Senato kararıyla belirlenir.
(2) Aşağıdaki şartları sağlayan öğrenciler YDYS’den ve zorunlu hazırlık sınıfından muaf tutulur:
a) Son üç yıl içinde bir yükseköğretim kurumunda zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfında okuyup başarılı olan ve denklikleri YDYO Yönetim Kurulu tarafından onaylananlar.
b) Son üç yıl içinde, öğretim dili olarak belirlenen yabancı dilin ana dili olarak konuşulduğu bir ülkede, o ülke vatandaşlarının devam ettiği ortaöğretim kurumlarında eğitim görüp öğrenimini bu kurumlarda tamamlayanlar.
c) Son üç yıl içinde, Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen merkezî yabancı dil sınavlarından Senatonun belirlediği puanı alan öğrenciler ile eşdeğerliği Yükseköğretim Kurulu tarafından kabul edilen uluslararası yabancı dil puanına sahip olanlar.
(3) Zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfından muaf olabilmek için gerekli belgelerin akademik takvimde belirtilen YDYS tarihinden en geç üç gün önce YDYO’ya teslim edilmesi gerekir.
Başarı durumu
MADDE 17- (1) Zorunlu yabancı dil hazırlığı bulunan ön lisans, lisans, lisansüstü programlarına yeni kayıt yapan ve 16 ncı maddede belirtilen yeterlik şartlarını sağlamayan öğrenciler, zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfına alınırlar.
(2) Zorunlu hazırlık sınıfına devam şartını yerine getiren öğrenciler ve Senato tarafından belirlenen başarı kriterlerini sağlayan öğrenciler yıl sonunda YDYS’ye girme hakkı kazanırlar.
(3) Hazırlık not ortalaması Senato tarafından belirlenen puan ve üzerinde olan öğrenciler başarılı sayılır. Hazırlık not ortalaması hesaplamasında kullanılacak etki oranları her eğitim-öğretim yılı başında YDB Akademik Kurulu tarafından belirlenir ve ilan edilir.
(4) Başarısız olan öğrencilere bir sonraki akademik yıl başında yapılacak olan YDYS’ye girme hakkı verilir. Başarı kriterlerini sağlayan öğrenciler bölümlerine geçmeye hak kazanırlar. Başarısız olan öğrenciler zorunlu hazırlık sınıfını tekrar ederler.
(5) Hazırlık sınıfının ilk yılında devam şartını yerine getirmiş, ancak başarısız olmuş öğrenciler YDYO tarafından ilan edilen tarihlerde dilekçe vermeleri durumunda izleyen yılda devam zorunluluğundan muaf tutulabilirler. Bu öğrenciler yapılacak olan yeterlik sınavlarına girerler.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
İsteğe Bağlı Yabancı Dil Hazırlık Sınıfıyla İlgili Esaslar
İsteğe bağlı yabancı dil hazırlık sınıfına kayıt
MADDE 18- (1) Üniversitenin zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı olmayan bir ön lisans, lisans ve lisansüstü programına ilk kez kayıt yaptıran öğrencilerden isteğe bağlı yabancı dil hazırlık sınıfına devam etmek isteyenler, YDYO tarafından ilan edilen başvuru tarihlerinde dilekçe ile YDYO’ya başvurur.
(2) İsteğe bağlı yabancı dil hazırlık eğitimi için kontenjanlar her öğretim yılı başında YDYO tarafından belirlenir. Kontenjandan fazla başvuru olması halinde adaylara sınav uygulanır ve adaylar puan sırasına göre hazırlık sınıfına yerleştirilir.
(3) İsteğe bağlı hazırlık sınıfına kayıt yaptırmış öğrenciler akademik takvimde belirtilen YDYS tarihinden sonra tercihlerini değiştiremezler.
(4) İsteğe bağlı hazırlık sınıfında geçirilen süre öğrencilerin kayıtlı oldukları programın süresinden sayılmaz.
Başarı durumu
MADDE 19- (1) İsteğe bağlı hazırlık sınıfında devam şartını yerine getiren ve Senato tarafından belirlenen başarı kriterlerini sağlayan öğrenciler, yılsonu yeterlilik sınavına alınır. Hazırlık not ortalaması Senato tarafından belirlenen puan ve üzerinde olan öğrenciler başarılı sayılır. Hazırlık not ortalaması hesaplamasında kullanılacak etki oranları her öğretim yılı başında YDB Akademik Kurulu tarafından belirlenir ve ilan edilir.
(2) İsteğe bağlı hazırlık sınıfı öğrencileri, başarı durumuna bakılmaksızın izleyen yılda bölüm müfredatına bağlı olarak öğrenimlerine devam ederler. Hazırlık sınıfından başarılı olan öğrenciler talep etmeleri durumunda müfredattaki zorunlu temel İngilizce derslerinden muaf olurlar. Bu durumda muafiyet notu olarak hazırlık sınıfındaki başarı notu geçerli sayılır.
(3) İsteğe bağlı hazırlık sınıfında devamsızlık nedeniyle başarısız olan öğrenciler hazırlık sınıfını tekrar edemezler.
(4) İsteğe bağlı hazırlık sınıfında devam şartını yerine getiren, ancak başarısız olan öğrencilere hazırlık öğrenimini takip eden eğitim-öğretim yılı başında yapılan YDYS’ye girme hakkı verilir. Sınavdan, Senato tarafından belirlenen puanı alanlar başarılı sayılır.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Zorunlu Temel Yabancı Dil Derslerinden Muafiyet
Muafiyet sınavı
MADDE 20- (1) Muafiyet sınavı, YDYO tarafından yılda bir kez olmak üzere Üniversitenin zorunlu yabancı dil hazırlık sınıfı olmayan bölümlerine kayıtlı öğrenciler için her öğretim yılı başında akademik takvimde belirtilen tarihlerde yapılır.
(2) Çift anadal, yandal başvurularının değerlendirilmesi veya ek kontenjan yerleştirmeleri gibi durumlarda YDYO Yönetim Kurulu kararı ile ayrıca muafiyet sınavı açılabilir.
(3) Muafiyet sınavına girerek 100 tam puan üzerinden 70-84 arası not alanlar birinci sınıf, 85 ve üstünde not alanlar birinci ve ikinci sınıf zorunlu İngilizce derslerinden muaf olurlar. Muafiyet sınavından alınan not, Fırat Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim Yönetmeliğinin ilgili hükümlerine göre harfli başarı notu ve başarı katsayısına dönüştürülerek ilgili dersin başarı notu olarak işlenir.
ALTINCI BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Hüküm bulunmayan haller
MADDE 21- (1) Bu Yönetmelikte hüküm bulunmayan hallerde, 23/3/2016 tarihli ve 29662 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yükseköğretim Kurumlarında Yabancı Dil Öğretimi ve Yabancı Dille Öğretim Yapılmasında Uyulacak Esaslara İlişkin Yönetmelik ve ilgili diğer mevzuat hükümleri uygulanır.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 22- (1) 9/5/2022 tarihli ve 31830 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Fırat Üniversitesi Yabancı Dil Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği yürürlükten kaldırılmıştır.
Yürürlük
MADDE 23- (1) Bu Yönetmelik 2025-2026 eğitim-öğretim yılı başında yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 24- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Fırat Üniversitesi Rektörü yürütür.
