GRAFİKLİ - Lübnan'da Şiilerin öne çıktığı meclis aritmetiği

BEYRUT (AA) - MAHMUT GELDİ - Lübnan'da geçen hafta yapılan parlamento seçimlerinde Şii Hizbullah ile Emel Hareketi ittifakının büyük ilerleme kaydetmesine rağmen Başbakan Saad Hariri, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilecek isim olarak görülüyor.

Şii Emel Hareketi lideri ve Meclis Başkanı Nebih Berri, 1992 yılından bu yana yürüttüğü Meclis Başkanlığına 6. dönemde de seçilmesine kesin gözüyle bakılırken, yeni hükümeti kurma konusunda her ne kadar Başbakan Hariri'nin yeniden başbakan seçileceği görüşmeleri yürütülüyor olsa da bir takım zorluklar söz konusu.

Lübnan merkezli Cumhuriyet gazetesinin haberine göre, yeni Meclis Başkanı'nın seçilmesi için parlamento 22 Mayıs'ta Lübnan Güçleri ve eski Başbakan Yardımcısı Mişel Mur başkanlığında toplanacak.

Berri, Mur'un 21 Mayıs'tan itibaren yeni başkan seçilinceye kadar Meclis Başkanlık görevini üstleneceği ve yeni başkanın seçilmesi için gerçekleşecek toplantı tarihinin belirlenmesine yönelik dün, Mur ile bir telefon görüşmesi gerçekleştirdiğini söyledi.

- Başbakan Hariri, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmeye en yakın isim

Lübnan'da geçen pazar günü yapılan ve Hizbullah ile Emel Hareketi ittifakının önde olduğu parlamento seçimlerinin ardından Başbakan Hariri, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmeye en yakın isim olarak görülüyor.

Lübnan'daki farklı dinleri ve mezhepleri karşı karşıya getiren iç savaşı 1989 yılında sonlandıran Taif Anlaşması gereğince Cumhurbaşkanı Mişel Avn, hükümeti kurma konusunda parlamentodaki bloklarla görüşmeler gerçekleştirecek.

Taif Anlaşması'na göre, Lübnan'da cumhurbaşkanı Hristiyanlardan, başbakan Sünnilerden ve meclis başkanı da Şiilerden olacak.

AA muhabirine konuşan Cumhurbaşkanı Avn'ın partisi Özgür Yurtseverler Hareketi'ne yakın kaynaklar, yeni hükümeti kurmakla görevlendirilecek kişinin Hariri olduğu yönünde temayüller olduğunu belirtti.

Avn'ın Hariri'ye yeniden başbakanlık görevini vermesinin doğru olacağını dile getiren Özgür Yurtseverler Hareketi'ne yakın kaynaklar, Hariri'nin Sünniler arasında en güçlü ve büyük siyasi bloka sahip olduğu ve doğal olarak onun hükümeti kurmakla görevlendirilmesini öngördüklerini kaydetti.

Lübnan Meclis Başkanı Berri bir televizyon kanalına yaptığı konuşmada, Maliye Bakanlığıyla ilgili tutumuna rağmen başbakanlık makamı için adayının Hariri olduğunu söylemişti.

Aynı zamanda Şii Emel Hareketi'nin de Başkanı olan Berri, hükümetin kurulmasının mevcut sorunlar nedeniyle gecikebileceğini belirtmişti.

Başbakan Hariri daha önce yaptığı açıklamada, Lübnan iç savaşına son veren Taif Anlaşması'nın, Şiilere, Berri'nin talep ettiği Maliye Bakanlığını alma hakkını vermediğini ifade etmişti.

- Hariri'nin yeniden başbakanlığına şartlı yaklaşım

Lübnan Güçleri Partisi Başkanı ve Başbakan Hariri'nin eski müttefiki (Maruni Hristiyan) Semir Caca ise bir televizyon konuşmasında, Hariri'nin yeni hükümeti kurmakla görevlendirilmesi için kendisi ile siyasi bazı konuların belirlenmesi gerektiğini dile getirdi. Caca, geçmiş dönemdeki yönetimin pek iyi olmadığına dikkati çekti.

Lübnanlı siyasi kaynaklar, yeni hükümeti kurma görevini üstlenecek kişinin Hariri olma yönündeki yaklaşımlara rağmen görüşmelerin sürdüğünü dile getirirken, görüşmelerin temelinde ülkeyi siyasi krizlerden koruma ve güven ile istikrarın sağlanması olduğunun altını çiziyor.

Hizbullah ise seçim sürecinde kendileriyle ittifak kurmaya yanaşmayan Başbakan Hariri'nin yeniden hükümete başkanlık etmesine karşı çıkabileceği öngörülüyor.

- Meclis aritmetiği değişiyor

Lübnan'da 9 yıl aradan sonra yapılan ve önceki seçimlere kıyasla kurulan ittifaklarda büyük değişimler yaşanan parlamento seçiminde, Hizbullah ve Emel Hareketi ittifakının yanı sıra Lübnanlı Maruni Hristiyan Semir Caca'nın liderliğindeki Lübnan Güçleri Partisi de büyük ilerleme kaydetti.

Cumhurbaşkanı Avn'ın partisi Özgür Yurtseverler Hareketi milletvekili sayısı 22'den 18'e ve Başbakan Hariri'nin partisi Müstakbel Hareketi milletvekili sayısı 34'den 21'e düştü.

Resmi olmayan ilk sonuçlara göre Şii olan Hizbullah 14, Emel Hareketi 17, Özgür Yurtseverler Hareketi ve müttefikleri 29, Müstakbel Hareketi 21, Suriye Sosyal Milliyetçi Parti 3, eski Cumhurbaşkanı adayı Süleyman Franci'nin partisi Hristiyan Marada Hareketi 3, eski Başbakan Necib Mikati'nin Azm Hareketi 4, Dürzi lider Velid Canbolat'ın İlerlemeci Sosyalist Partisi 8, Lübnan Güçleri Partisi 16, Sami el-Cemil'in liderliğindeki Lübnan Ketaib Partisi mecliste 3 ve Hizbullah'a yakın diğer bazı partiler de 4 sandalyeye sahip olurken, 2'si kadın 6 bağımsız isim de meclise girmeye hak kazandı.

Lübnan İçişleri Bakanı Nuhad el-Meşnuk, geçen pazar günü gerçekleşen oy kullanma işlemlerinin ardından, seçime katılım oranını yüzde 49,2 olarak açıklamıştı.

- Lübnan genel seçimleri

Lübnan'da 5 yılda bir yapılması gereken genel seçimler en son 2009'da yapılmış, 2014'te sağlanan ittifakla yeni cumhurbaşkanı seçildikten sonra genel seçimlere gidilmesi kararlaştırılmıştı. Ancak, meclis bu tarihten itibaren yaklaşık 2,5 yıl boyunca, cumhurbaşkanını seçememiş ve bunun üzerine meclis görev süresini 3 kez uzatmak zorunda kalmıştı.

Mecliste, 31 Ekim 2016'da düzenlenen 46. oturumun ikinci turunda 83 vekilin oyunu alan Mişel Avn'ın Lübnan'ın 13. Cumhurbaşkanı olmasının ardından, ülkenin en önemli sorunu yeni seçim yasası olmuştu.

"1960 yasası" olarak bilinen seçim sisteminde değişikliğe gidilmesi ve seçime katılan partiler ya da adaylar arasında en çok oyu alanın seçimi kazandığı "çoğunluk sistemi" yerine nispi temsili seçim sisteminin getirilmesi tartışmaları, Lübnan'ı yeni bir siyasi krizin eşiğine getirmişti.

Kısa süreli siyasi krize neden olan nispi temsili seçim sistemini getirecek yeni seçim yasası, sorumlu Bakanlar Komisyonunun 13 Haziran 2017'deki toplantısında sağlanan mutabakatla onaylanmıştı.

Lübnan'daki farklı dinleri ve mezhepleri karşı karşıya getiren iç savaşı 1989 yılında sonlandıran Taif Anlaşması gereğince, Lübnan meclisindeki 128 sandalye Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında yarı yarıya paylaştırılıyor.

GRAFİKLİ - Lübnan'da Şiilerin öne çıktığı meclis aritmetiği

Trabzon Üniversitesi Türkçe Öğretimi Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Ticaret Bakanlığı Taşra Teşkilatı Personeli Kılık ve Kıyafet Yönetmeliği

İzmir ve Aydın'da FETÖ operasyonu: 11 gözaltı

Türk Gıda Kodeksi Arı Ürünleri Tebliği (No: 2024/6)

İstanbul'da FETÖ operasyonu: 13 kişi gözaltına alındı

Türk Patent ve Marka Kurumunca 2024 Yılında Uygulanacak Ücret Tarifesine İlişkin Tebliğ (BİK/TÜRKPATENT: 2024/1)

Eğlencenin İçine Dalın: Oyun Dünyası ve Oyun Gözlükleri

İstanbul Bilim Üniversitesi Ön Lisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Afyonkarahisar Sağlık Bilimleri Üniversitesi Önlisans ve Lisans Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik

Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi Biyomedikal Kalibrasyon Uygulama ve Araştırma Merkezi Yönetmeliği