KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA CİRANTALARIN ŞİKAYET HAKKININ OLUP-OLMADIĞI SORUNSALI

Karşılıksız çek keşide etmek suçunun düzenlendiği 5941 sayılı Çek Kanunu’nun 5.maddesinde ifadesinde "hamilin şikâyeti üzerine, her bir çekle ilgili olarak, binbeşyüz güne kadar adli para cezasına hükmolunur. " şeklinde düzenlenmiştir Kanunun ifadesinde "çeki bankaya ibraz eden hamilin şikayeti üzerine", şeklinde bir ibare yer almamasına rağmen uygulamada bazı mahkemelerce çeki bankaya ibraz eden hamil dışındaki cirantaların şikayet hakkının olmadığına ilişkin kararlar verilmektedir. Ancak bu durum hem kanunun lafzi ifadesiyle hem de kanunun ruhuyla örtüşmemektedir. Bu hususta İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15.Ceza Dairesinin 2017/3675 Esas ve 2017/3010 Karar sayılı kararı bize rehber olacaktır. Mahkemenin kararı uygulamadaki tartışmaları ve yerel mahkemelerin hatalı kararlarının önüne geçmek için çok büyük ehemmiyet teşkil etmektedir.

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15.Ceza Dairesinin 2017/3675 Esas ve 2017/3010 Karar sayılı kararı şu şekildedir:

T.C.

İSTANBUL

BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ

15. CEZA DAİRESİ

TÜRK MİLLETİ ADINA

İSTİNAF KARARI

Esas No : 2017/3675

Karar No : 2017/3010

İNCELENEN KARARIN;

MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 16. İcra Ceza Mahkemesi

TARİHİ : 04/05/2017

NUMARASI : 2016/498 (E) ve 2017/180 (K)

MÜŞTEKİ : ...... SAN VE TİC LTD ŞTİ

VEKİLLERİ : Av.

SUÇLAR : Karşılıksız Çek Düzenleme

SUÇ TARİHİ : 2016

HÜKÜMLER : Şikayet dilekçesinin reddi

İSTİNAF BAŞVURUSUNDA

BULUNAN : Şikayetçi vekili

6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 790. maddesi uyarınca "cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil" sayılacaktır.

Yargıtay 14. Ceza Dairesinin 11/02/2014 tarih 2013/9658 esas 2014/1495 sayılı kararı ve benzer nitelikteki birçok kararında; çekte ciranta olarak cirosu bulunan kişinin yetkili hamil sıfatıyla şikayet hakkının bulunduğu, takip ve şikayet hakkını kullanması için ayrıca dönüş cirosunun varlığına gerek bulunmadığı belirtilmiştir.

Yargıtay 15. Ceza Dairesinin 04/10/2011 tarih 2011/2101 esas, 2011/3173 sayılı kararı ve benzer nitelikteki birçok kararında; karşılıksız işlemine tabi tutulan çekte, şikayet hakkının; çeki elinde bulunduran ve bankaya ibraz eden yetkili hamil ile bu kişinin rücu hakkına dayalı olarak, çeki ciro yoluyla devir ve teslim ettiği, çeki elinde bulunduran ve bankaya ibraz eden kişiye ait olduğu belirtilmiştir.

Yukarıda belirtilen açıklamalar doğrultusunda karşılıksız çek suçunda şikayet hakkı; çekin karşılığını tahsil amacıyla bankaya ibraz eden hamil ile, "karşılıksızdır" işlemi yapıldıktan sonra kendisine çek iade edilen, cirosu herhangi bir şekilde iptal edilmemiş olan cirantaya aittir.

Dosyada mevcut suça konu çek suretinden müştekinin çekte ciranta olarak cirosunun bulunduğunun, cirosunun iptal edilmemiş olduğunun, yetkili hamil olması nedeniyle şikayet hakkının bulunduğunun anlaşılması karşısında, davanın esası hakkında karar verilmesi gerekirken CMK'nın 230 maddesine aykırı olarak yasal olmayan yetersiz gerekçe ile müştekinin şikayet hakkının bulunmaması nedeniyle düşme kararı verilmesi,

Yasaya aykırı ve istinaf başvurusunda bulunan şikayetçi vekilinin istinaf nedenleri yerinde görülmüş olduğundan hükmün CMK'nın 289/1-g ve 280/1-b maddeleri uyarınca BOZULMASINA, dosyanın yeniden incelenmek ve hükmolunmak üzere hükmü bozulan ilk derece mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, kesin olmak üzere 04/12/2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi."

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15.Ceza Dairesinin yukarıda belirtilen kararı çerçevesinde çeki bankaya ibraz eden hamil dışında diğer cirantalarında karşılıksız çek keşide etmek suçu bakımından şikayet hakkının olduğu hususunda herhangi bir hukuki ihtilaf kalmamıştır.

AV. TURGUT AYKUL

KARŞILIKSIZ ÇEK KEŞİDE ETMEK SUÇUNDA CİRANTALARIN ŞİKAYET HAKKININ OLUP-OLMADIĞI SORUNSALI

Belirli ve Muayyen Olmayan Artış Hükmünün TBK 344/1-2 ve TBK 345/3 Kapsamında Değerlendirilmesi

Hukukçu (!) Kibri

İMAR BARIŞI 2024 - YAPI KAYIT BELGESİ HAKKINDAKİ TEKLİFİN HUKUKİ DEĞERLENDİRİLMESİ

İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHEDEN TARAFIN BİLDİRİM SÜRELERİNE UYMAKSIZIN İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİRMESİ AKABİNDE MEYDANA GELEN HUKUKİ NETİCELER

Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı İtirazında Tebliğname ile Bağlı mıdır?

Kamu İhale Sözleşmesinin İdare Tarafından İmzalanmaması Halinde Uğranılan Zararın Tazmini İstenebilir mi?

BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİ SONA ERDİREN HALLER VE SONA ERMENİN HUKUKİ SONUÇLARI

Fiziki Takibin Hukuka Uygunluk Şartları

Hukuk Devleti Sosyal Teorisi (Social Theory of The Rule of Law)

Kolluk Elkoyulan Araçları Kullanabilir mi?