Performans Esaslı İzleme ve Değerlendirme Sistemine İlişkin Duyuru

T.C.

HÂKİMLER VE SAVCILAR KURULU

Genel Sekreterliği

Sayı : E.75743956-010-40/45170 22.09.2022

Konu : Performans Esaslı İzleme ve Değerlendirme Sistemi

DAĞITIM YERLERİNE

Bilindiği üzere, yargısal faaliyetlerin etkin bir şekilde yürütülmesi devletin temel görevlerindendir. Tüm yargı mensupları bu amaç doğrultusunda büyük fedakârlıklar ve özveri ile çalışmaktadır. Ancak zaman zaman kişisel çabalar ile giderilemeyecek boyutta yoğun iş yükü, dönemsel ve bölgesel farklılıklar, öngörülemeyen artışlar gibi durumlarla karşılaşılabilmektedir. İşte bu gibi durumlarda bir yandan yapısal çözümler getirerek yargı mensuplarına destek olunması, diğer yandan da adil yargılanma hakkının sağlanabilmesi açısından yargının etkinliğini artırabilecek yeni yol ve yöntemler gündeme gelmektedir.

Avrupa Adaletin Etkinliği Komisyonu (CEPEJ) raporlarında vurgulandığı üzere, modern kamu yönetimi anlayışı çerçevesinde, yargısal makamların kendilerini yenileyebilmesi ve dönüştürmesi, vatandaşların taleplerine cevap verebilmesi, yargısal etkinliğin ve kalitenin artırılması bakımından, “izleme ve değerlendirme” sistemlerinin geliştirilmesi büyük önem taşımaktadır.

Yargı Reformu Stratejisinde (2019) performans ve verimliliğin artırılması amacını gerçekleştirmek başlığı altında, adalet sisteminde performans ölçümü ve geliştirilmesi ile kalitenin artırılmasına yönelik araçların güçlendirileceği hedefi benimsenmiş olup, bu kapsamda yargıda performans kriterlerinin yeniden belirlenmesi ile uzun süren soruşturma ya da davalar için “Performans Esaslı İzleme Sistemi” oluşturulması öngörülmüştür. Kurulumuzca da benimsenerek kabul edilen izleme değerlendirme sistemi ile sürünceme ve terakümün önüne geçilmesi, böylelikle kaynakların etkin bir şekilde kullanılması hedeflenmektedir.

Bu kapsamda, sayısal veriler üzerinden belirlenen kriterlere göre mahkemelerin ve Cumhuriyet başsavcılıklarının etkinlik ve verimliliğini dönemler hâlinde değerlendirmek, uzun süren soruşturma ve davalara ilişkin süreçlerin ve nedenlerinin erken aşamada tespitine yardımcı olmak, hazırlanan raporların sonuçlarına göre tesis edilecek işlemler yönünden ilgili birimlerle koordinasyonu sağlamak, hedef süre uygulamasına riayetin takip edilmesi ile hedef süreyi aşan dosyalara yönelik önlemlerin alınmasını temin etmek amacıyla, Genel Sekreterliğimiz bünyesinde mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esasları çerçevesinde faaliyet gösterecek “Yargının Etkinliği Bürosu” adı altında yeni bir büro kurulmasına karar verilmiştir.

Performans esaslı izleme sistemin Kurulumuzca öngörülen şekilde işletilebilmesinin temini bakımından, ilgili UYAP ekranının Yargının Etkinliği Bürosunca aktif olarak kullanılması ve zaman içerisinde ortaya çıkacak ihtiyaçlara binaen geliştirilmesi önem arz etmektedir.

Yukarıda değinilen açıklamalar ışığında performans esaslı izleme sistemi sürecinin şu şekilde işlemesi planlanmıştır.

A- Genel Yargısal Etkinlik İzleme-Değerlendirme Faaliyetleri

Bu faaliyet türünde belirli bir mahkeme veya Cumhuriyet başsavcılığı yönünden izleme-değerlendirme yapılmayıp, genel olarak aynı konularda görevli ve/veya aynı bölge yargısal birimleri birlikte değerlendirilmek suretiyle ortalama sayılara ulaşılması mümkün olacaktır.

UYAP üzerinden ara dönemler halinde edinilen verilere göre dosya artış oranı, önceki dönemden devir, güncel derdest, gelen dosya sayısı, toplam karar sayısı, temizleme oranı[1], dosya kapatma süresi[2] ve hedef süreye uyum oranı gibi veriler yorumlanarak, açıklayıcı notlarla birlikte Yargının Etkinliği Bürosunca raporlanacaktır. Bu suretle mahkemelerin ve Cumhuriyet başsavcılıklarının performans eğilimlerinin belirlenmesi, böylelikle geleceğe ilişkin planlama yapılması hedeflenmektedir.

Yapılacak izleme ve değerlendirmeyle, Türkiye genelinde mahkeme türlerine göre toplam iş yükü ve dağılımı, bölgesel ve dönemsel artışlar, birikim veya temizleme durumu gibi hususlar istatistiksel olarak görülebilecek; olumlu performanslar Kurul tarafından değerlendirilecek, ayrıca elde edilecek çıktılar yargısal stratejilerin belirlenmesinde kullanılabilecektir.

Öte yandan, adalet komisyonu başkanları ve Cumhuriyet başsavcılıkları ile dönemsel olarak yapılacak bölgesel toplantılar marifetiyle katılımcı ve etkileşimli bir zeminde, yargısal performansın geliştirilmesi kapsamında yapılabilecekler, ihtiyaçlar, görüş ve öneriler ortaya konulup; hâkim ve savcıları çalışmalarında olumlu şekilde etkileyebilecek yolların birlikte aranması ve belirlenmesi sağlanacaktır.

Ayrıca, hâkim ve savcıların yargının etkinliği ile performans esaslı izleme ve değerlendirme sistemine ilişkin görüş ve önerilerinin Kurulumuza iletilebilmesi amacıyla yargininetkinligi@hsk.gov.tr uzantılı elektronik posta adresi oluşturulmuştur. İletişim kanalına gelen bilgilerin, ihtiyaçların belirlenmesi ve yapısal değişiklikler açısından veri kaynağı işlevi görmesi amaçlanmıştır.

B- Yargısal Birim / Mahal / Konu Esaslı İzleme-Değerlendirme Faaliyetleri

Özellikle uzun yargılamaların ve dosya birikiminin erken aşamada tespiti suretiyle uyuşmazlıkların derinleştirilmeden ve çoğaltılmadan çözülmesi amacıyla yargısal birim (mahkeme veya Cumhuriyet başsavcılığı), mahal ya da konu esaslı izleme-değerlendirme faaliyetleri gerçekleştirilecektir.

Öngörülen kriterlere göre[3] (artış oranı, temizleme oranı, dosya kapatma süresi, derdest dosya sayısı, gelen dosya sayısı, verilen karar sayısı vb.) tespit edilen veya belli bir konu özelinde (Ör: hedef süreye uyum) değerlendirilen yargısal birimler hakkında sorunun kaynağına göre çözüm önerileri getirilerek, tesis edilecek işlemin ardından sağlanan gelişme izlenerek değerlendirilecektir.

Bu cümleden olmak üzere, öncelikle mahkeme türü ve bölgesine göre elde edilen verilerin ortalamaları dönemsel olarak belirlenecek, ortalamalar gözetilerek ilgili yargısal birime özgü tespit edilen sorunlar ve nedenleri birlikte değerlendirilerek çözüm yolları aranacak, bu şekilde izleme-değerlendirme yapılarak performansın artırılması sağlanacaktır. Bununla birlikte değinilen bu yöntem tahdidi olmayıp zaman içerisinde başkaca benzer yollarla da performansın izlenmesi ve değerlendirilmesi söz konusu olacaktır.

Bu itibarla;

1-Performans esaslı izleme ve değerlendirme sisteminin öngörülen şekilde işleyebilmesi bakımından; yargısal kaliteden ödün verilmeksizin, makul sürede yargılama ilkesinin gereklerine özen gösterilmesi,

2-Dosya birikiminin önlenmesi bakımından, Kurulumuzca yayımlanacak Genel Yargısal Etkinlik İzleme-Değerlendirme Raporunda yargısal birim türüne göre belirlenen ortalama sayıların gözetilmesi,

3-Uzun süren soruşturma ve yargılamaların önüne geçilmesi bakımından;

a) Kanun yolu değerlendirme formlarının düzenlenmesi, hâkim ve savcıların denetimleri ile terfileri yönünden temel ölçütlerden biri olarak belirlenmiş bulunan yargıda hedef sürelere riayet edilmesi hususunda azami hassasiyet gösterilmesi,

b) Makul sürede yargılanma hakkı ihlalinin Devletin tazminat sorumluluğuna sebebiyet vermesi nedeniyle, mahkemeler ve Cumhuriyet başsavcılıklarınca uzun süren soruşturma ve yargılamalara ilişkin dosyaların listesinin çıkarılıp bu dosyaların mümkün olduğunca öncelikli, özenli, hızlı ve etkin bir şekilde muktezaya bağlanmasının temini bakımından, kendi izleme – değerlendirme faaliyetlerinin yerine getirilmesi,

4-Sistemin etkili bir şekilde işleyebilmesi, verilerin UYAP’a doğru ve zamanında girilmesine bağlı olduğundan; yargısal birimlerimizce sağlıklı veri girişi yapılmasına dikkat edilmesi,

5-İletişim kanalları vasıtasıyla Kurulumuza geri bildirimde bulunulmasının sistemin uygulanması ve geliştirilmesine katkı sağlayacağının göz önünde bulundurulması, Genel Kurulun 07.09.2022 tarihli gündeminde görüşülerek karara bağlanan Performans esaslı izleme ve değerlendirme sistemine ilişkin yukarıda değinilen hususların merkez ve mülhakat adliyelerinde görev yapan tüm hâkim ve Cumhuriyet savcılarına duyurulması,

Hususunda bilgilerini ve gereğini arz ve rica ederim.

Mehmet Akif EKİNCİ Hâkimler ve Savcılar Kurulu Başkanvekili

Dağıtım: Gereği: Bilgi: Bölge Adliye Mahkemesi Başkanlıklarına Yargıtay Başkanlığına Bölge İdare Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlıklarına Danıştay Başkanlığına Adli Yargı İlk Derece Mahkemesi Adalet Komisyonu Başkanlıklarına Adalet Bakanlığına Cumhuriyet Başsavcılıklarına Türkiye Adalet Akademisine

----

[1] CEPEJ kriterlerinde yer alan temizleme oranı, bir yıl içerisinde verilen karar sayısı/gelen dosya sayısı x 100 formülü ile hesaplanmaktadır. Sonucun 100’ün altında olması, ilgili mahkemenin o yıl gelen dosyaların tamamını karşılayamadığı ve birikmenin başladığı anlamına gelmektedir.

[2] CEPEJ kriterlerine göre dosya kapatma süresi, bir yıllık dönem için 365/karşılama oranı şeklinde hesaplanmaktadır (Karşılama oranı=Verilen karar sayısı/güncel derdest sayısı). Sonucun 365’ten büyük olması davaların 1 yıldan uzun süre beklediği anlamına gelmektedir.

[3] Söz konusu kriterler, hâkim ve savcıların özlük haklarına ilişkin kriterler olmayıp, sayısal verilerin anlamlandırılmasına yönelik belirlenen ve mahke- menin etkinliğini ölçmek amacıyla kullanılan kriterlerdir.

Performans Esaslı İzleme ve Değerlendirme Sistemine İlişkin Duyuru

TBB Kurgusal Duruşma Yarışması'nda 56 baronun stajyer avukatları yarışacak

29 İdare Mahkemesi, 15 Vergi Mahkemesi kuruldu

MUHDES BİRİNCİ, İKİNCİ VE ÜÇÜNCÜ SINIF NOTERLİKLER

Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Sınavlarında Başarılı Olanların Tercih Başvurularına İlişkin Duyuru

UYAP AVUKAT PORTAL SİSTEMİ YENİLENDİ

2024 YILI NOTERLİK ÜCRET TARİFESİ

İdari Yargı ve Adli Yargı Ana Kararnamesine İlişkin Duyuru

Milletlerarası Tahkim Ücret Tarifesi Hakkında Tebliğ

MÜNHAL BİRİNCİ SINIF NOTERLİKLER

Avukatlık mesleğinden geçen adli ve idari yargı hâkim ve savcılarının intibak işlemlerine ilişkin duyuru