Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe Millet Kongre ve Kültür Merkezi'nde Yargı Reformu Stratejisi Programı'na katıldı.
"ADALETİN KÜÇÜLDÜĞÜ YERDE ZULÜM BÜYÜYOR DEMEKTİR"
Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Yargı Reformu Stratejisi'ni sonraki reform hazırlıklarını başlangıcı olarak görebiliriz. Bu reformlara AB dayattığı için değil, milletimizin ihtiyacı olduğu için sahip çıkıyor ve hayata geçiriyoruz. Bu reform belgesiyle, her ne kadar bize verilen sözler tutulmuyorsa da, AB tam üyelik sürecine bağlılığımızı da ifade etmiş oluyoruz.
Yargı reformu belgesi hem vatandaşlarımızın sisteme güvenini artıracak hem de daha öngörülebilir yatırım ortamına yardımcı olacaktır. Devleti adalet üzerine inşa eden bir medeniyetin temsilcileriyiz. Adaletin güçlü, güçlülerin de adaletli olduğu toplumlar hızla büyür, kalkınır, gelişir. Adaletin küçüldüğü yerde zulüm büyüyor demektir. Adalet anlayışına göre hareket etmeye bıraktığımız gün, kaybettiğimiz gün olacaktır.
'Yitik, kaybedildiği yerde aranır' derler biz de kaybettiğimiz değerleri kendi içimizde bulacağız.
Yargı Reformu Strateji belgemizin iki temeli var: Hak ve özgürlükler. İfade özgürlüğünü demokrasinin en önemli şartı olarak görüyoruz. İşkence ya da kötü muamele iddiaları artık geride kalmıştır.
Bu belge ile ifade özgürlüğünün güçlendirilmesi ve daha ileriye taşınması konusunda yeni yaklaşımlar ortaya koyuyoruz. Tutuklama tedbirinin ölçülü kullanılmasına yönelik yeni adımlar atıyoruz. Önümüzdeki dönemde adil yargılanma hakkının daha etkin şekilde korunmasını hedefliyoruz.
Adliyelerde vatandaşların işlerinin kolaylaştırılmasına yönelik birtakım hedefler ve faaliyetler belirledik. Mevzuatın sadeleştirilmesi, adli yardım sisteminin ve savunma hakkının güçlendirilmesi hususlarında da atacağımız adımlar bulunuyor.
TUTUKLAMA TEDBİRİNE AYAR
2 temel perspektif 9 amaç, 63 hedef ve 256 faaliyet bulunuyor. Her bir başlık uzun çalışmaların emeklerin ve hazırlıkların ürünüdür. Belgenin metni kitap olarak ve internet mecrasında, ilgilenenlerin hizmetine açılmıştır. Yargı Reformu Strateji Belgemiz iki temel anlayış üzerine oturuyor. Birincisi hak ve özgürlüklerdir. Demokrasinin güçlendirilmesi hak ve özgürlüklerin genişletilmesi hedefi vardır. İfade özgürlüğünün geliştirilmesi için yeni yaklaşımlar ortaya koyuyoruz. Tutuklama tedbirinin ölçülü kullanımına yönelik yeni adımlar atıyoruz. Önleyici ve koruyucu hukukun da sisteme kazandırılması önceliklerimiz arasında. Uyuşmazlıkların mümkün olduğunda alternatif yöntemlerle çözülmesi de önceliklerimiz arasında. Tutuklamayı istisnai tedbir olarak görüyoruz. Tutuksuz yargılanmayı esas yöntem olarak görüyoruz.
İkinci amaç başlığı yargı bağımsızlığı ve şeffaflığının geliştirilmesidir. Mevcut tayin sistemi mesleki verimliliği olumsuz etkiliyor. Hakim ve savcılara coğrafi teminat getiriyoruz. Düzenleme ile hakim ve savcıların mesleki teminatlarının daha da güçlendirilmesini hedefliyoruz. Hakimliğe ve savcılığa girişteki mülakat ekibini genişletiyoruz.
İNTERNET SİTESİNİN TAMAMINA DEĞİL İÇERİĞE SINIRLAMA
Disiplin cezalarını da yeniden belirliyoruz. 2010 yılında gerçekleştirilen anayasa değişikliği ile meslekten ihraçta yargı yolu açılmıştır. Diğer disiplin kurulu kararları için de başvuru yapma hakkı gelecek. Bir internet sitesinin tamamına değil, engellenmesine karar verilen kısmına erişimin sınırlanmasına imkan verecek bir düzenleme yapılacak.
HUKUK FAKÜLTELERİ 5 YIL OLUYOR
Üçüncü amaç başlığı, hukuk fakültelerinin eğitim süresi ve başarı ölçütünü yeniden belirleniyoruz. Hukuk fakültelerinde eğitim süresi 5 yıla çıkacak kontenjanlar da azaltılacak. Hakim ve savcılık için özel meslek sınavlarına girilmesi gerekecek. Hakim ve savcı yardımcılığı müessesesi getiriliyor. Mesleğe kabuller sadece yardımcı kadrosundan yapılacak.
"CEZA MAHKEMELERİ 24 SAAT ÇALIŞACAK"
Dördüncü amaç başlığımız adalet hizmetlerinde performans izleme merkezleri kurulacak. Yargıda performans, ölçüm ve takip merkesi kurulacak. Mahkemeler ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturmayı planlıyoruz. İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. Ceza mahkemeleri 24 saat esasıyla hizmet verecek. Özel kalem müdürlüğünü bir kariyer meslek haline dönüştürüyoruz. Bu uygulama yargılamaların daha etkili ve eksiksiz yürütülmesine yardımcı olacaktır.
AVUKATLIK İÇİN SINAV GELİYOR
ÖSYM tarafından yapılacak sınavda belli puan alanlar avukatlık stajına başlayabilecek. Hakim, savcı ve noter olabilmek için de özel meslek sınavlarına girilmesi gerekecek. Devlet ve vakıf üniversitelerini kalite ekseninde otokontrole sevk etmeyi planlıyoruz.
Hakim ve savcı yardımcılığı müessesinin getiriliyor olması başka bir yeniliktir. Mezun olanlar önce yardımcı olacaklar, ardından yeni bir sınavla mesleğe geçecekler. Mesleğe kabuller yardımcılar arasından yapılacak.
Dördüncü amaç başlığı performanstır. HSK bünyesinden performans ölçüm ve takip merkezi kuruyoruz. Uzun süren davalar bu sistemle takip edilecektir. Gerekiyorsa yargı bağımsızlığına halel getirilmeden uzama sebeplerinin çözümü sağlanacak. Uzun süren soruşturma ve davaları takip etmek için 2019 başı itibariyle başlamıştık. Makul sürede yargılanma hakkı için mahkeme ve savcılıklar için farklı performans kriterleri oluşturacağız.
İstinaf mahkemelerini güçlendiriyoruz. 11 istinaf mahkemesi bulunuyor. Önümüzdeki dönemde 4 bölge adliye mahkemesi daha faaliyete geçecektir. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımızın beyanlarının alınabilmesi ve dilekçe sunabilmesi sağlanacak. Mahkeme nöbet sistemini geliştirerek 24 saat esasıyla hizmet vermesini planlıyoruz. Yurtdışında yaşayan vatandaşlarımız yabancı ülke tarafından verilen kararlarla ilgili önemli sorunlar yaşayabiliyor. Yurtdışındaki vatandaşlarımızın da sıkıntılarını çözüyoruz.
AVUKATLARA YEŞİL PASAPORT
Beşinci amaç başlığı savunma hakkının etkin kullanımının sağlanmasıdır. Savunma hakkı ayrı bir amaç başlığı altında düzenlenmiş bulunmakta. Avukatların bilgi ve belge temini için yetkilerini geliştiriyoruz. Kira ve eser başta olmak üzere belirli değerin üzerindeki bazı sözleşmelerin, bağış ve ölüm gibi işlemlerin avukat yardımıyla hazırlanması zorunlu olacak. Avukatlık hizmetlerinin vergilendirilmesi konusundan iyileştirici düzenlemeler yapıyoruz. Çocuk mahkemelerindeki uyuşmazlıklarda olduğu gibi aile hukukunda da avukatlık ücreti vekaleti bedelini indiriyoruz.
Maaş ve özlük haklarının yetersiz olması nedeniyle kamuda nitelikli avukat çalıştırmak güç oluyor. Kamuda görev yapan avukatlarla ilgili sorunları çözüyoruz. Türk avukatlık camiası uluslararasında faaliyet gösterecek şekilde hızlı bir girişim içindedir. Avukatların mesleki kariyeri gelişiyor. Avukatlara da yeşil pasaport hakkı vererek uluslararası faaliyetlerini kolaylaştırmayı hedefliyoruz.
"CUMHURİYET SAVCILARININ YETKİLERİ GENİŞLETİLECEKTİR"
Altıncı başlık adalete erişimin kolaylaştırılması. Sürelerin farklı olması karışıklıklara neden olmuyor, mağduriyetlere de yol açıyor. Görevsizlik ve yetkisizlik nedeniyle bozma kararı verilme oranı oldukça yüksektir. Bu durum yargılama sürecini uzatıyor. Tanıklık uygulaması, maddi gerçeğin ortaya çıkarılmasına doğrudan etki eden yöntemdir. Tanıklığı zorlaştıran uygulama ve yaklaşımların ortadan kaldırılmasına yönelik çalışma yapılacak.
Yargı sürecinde tanığa özgü uygulamaların geliştirilmesine ihtiyaç var. Tanıklık ücretinin yeniden belirlenmesi gerekiyor. Tanıklara yaklaşımla ilgili standartların yükseltilmesi için gerekli adımlar atılacaktır. Tanıkların psikolojik olarak yıpranmasını önleyecek düzenlemeler yapılacak. Tanıklığı zorlaştıran uygulamalar ortadan kaldırılacak. Soruşturmaların kalitesinin artırılması için hukuk mezunlarının adli kollukta istihdam edilmesi sağlanacak. Kabahat olarak tanımlanması gereken bazı fiiller suç olarak yer almaktadır.
Yedinci amaç başlığı ceza adalet sisteminin artılmasıdır. Cumhuriyet Savcılarının yetkileri genişletilecektir. Yeterli şüphe kavramı basit şüphe olarak tatbik edilmekte bu da dava sayısını artırmaktadır. Küçük soruşturmalarda dahi Cumhuriyet savcıları tarafından dava açılmaktadır. Şüphelilerin yüzde 52'si hakkında kovuşturmaya yer verilmemiştir. Sistemi mahkumiyet ihtimali az olanlar için açılmaması yönünde geliştirmemiz gerekiyor. Uzlaşma uygulamasını genişletmeyi hedefliyoruz. Cezada pazarlık yöntemini getirmeyi planlıyoruz. İddianamenin iade kapsamı yeniden düzenlenecek.
Soruşturmaların kalitesinin artırılması için hukuk fakültesi mezunlarının adli kollukta istihdamı sağlanacaktır. Emniyette görev yapacak hukukçuların çoğalması görevlerin gereği gibi yerine getirilmesini sağlayacaktır. Konusu suç teşkil eden bazı basit fiillere yönelik bazı usuller getirilecektir. Şahsa karşı işlenen suçların nitelikli hallerinin şikayete bağlı hale getirilmesi planlanıyor.
BASİT YARALAMA VE TEHDİT ŞİKAYETE BAĞLANIYOR
Basit yaralama ve tehdit gibi suçlar şikayet kapsamına alınacak. Bazı ağır suçlar hariç olmak üzere 15 yaşından küçük çocuklar, ilk defa işledikleri fiillerin soruşturma ve kovuşturmaya konu edilmeden çocuklara özgü koruma mekanizmaları içerisinde değerlendirilecek. Şiddet içermeyen suçlardan hükümlü olan yaşlı, hamile ve çocukların cezalarının evde infazına olanacak sağlanacak.
Stratejimizin sekizinci amaç başlığı yargılamanın sadeleştirilmesi ve etkinliğinin artırmasıdır. Uyuşmazlığın hızla çözümlenmesi için bir yargılama usulü ihdas edilecektir. 5 bin liranın altındaki tebligatların hızlı bir sürede çözümü sağlanacaktır. Yargı harçlarının hesaplanması mahkemelerin iş yükünü artırmaktadır. Yargı harçlarında da basitlik sağlayacak düzenlemeler yapılacaktır.
NOTERLİK UYGULAMASI
Noterlik sayısını artıracağız. Sayının artması vatandaşların işlerini kolaylaştırmıştı. Her asliye hukuk mahkemesi çevresinde noterlik kurulması zorunlu hale gelecek. Bu kurumun daha işlevsel hale gelmesi temin edilecek. Noterliklerin resmi çalışma saatleri dışında ve tatil günlerinde de hizmet sunmasını da nisan başı itibariyle başlatmıştık.
Dokuzuncu amaç başlığı alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemlerinin oluşturulmasıdır. Uzlaşma şikayete bağlı suçlar ve kanunda öngörülen bazı suçlar için yapılmıştır. Geçtiğimiz yıl 380 bin dosya gönderildi. Uzlaşma ile sonuçlanan 350 bin olmuştur. Şiddet içermeyen uzlaşmalarda aile arabuluculuğu getirilmesi sağlanacaktır. Açılan dava hakim tarafından arabuluculara havale edilecektir.
Böylece dokuz amaç başlığı altında toplamda 63 hedef ve 256 faaliyeti kapsayan belgemizi özetlemiş olduk. Bu belge bakanlığımızın hukuk fakültelerinden barolara kadar geniş bir yelpazede yaptığı istişareler sonucu ortaya çıkmıştır. Amacımız milletin adalet duygusunu güçlendirecek, hukuka güveni tahkim edecek bir yargı uygulamasını hayata geçirmektir. Bu belgede yer alan hususların kanun ve diğer düzenlemeler konusunda sizlerin katkılarını almayı sürdüreceğiz.
Son amaç başlığı alternatif çözüm yollarının artırılması. Uzlaşma şikayete bağlı suçlar ve kanunda öngörülen bazı suçlar için düzenlenmiştir. Cezada uzlaşmanın kapsamı genişletilecek."
>> Yargı Reformu Stratejisi TAM METİN için TIKLAYINIZ
