Sahipsiz hayvanların, başta köpekler olmak üzere, korunması, bakım ve  gözetimi, saldırgan olanlarının eğitilmesi ve sahiplendirilmeleri, hayvan bakımevlerinin kurulması vb. birtakım görev ve sorumluluklar büyükşehir ve ilçe belediyelerine aittir. Bu görev ve sorumluluklar 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve Hayvanların Korunması Hakkında Uygulama  Yönetmeliği’nde düzenlenmiştir. Anılan Kanun ve Yönetmelikte Belediyelerin yapması gereken sorumluluklar düzenlenmesinin yanı sıra bu sorumlulukların yerine getirilmemesi halinde cezai müeyyideler de öngörülmüştür.

Hayvanların Korunması Hakkında Uygulama Yönetmeliği’nin “Yerel yönetimlerin görev ve sorumlulukları” başlıklı 7. maddesinde Belediyelerin görev ve sorumlulukları düzenlenmiştir. Buna göre:

a) Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanları hayvan bakımevlerine getirmek.

b) Hayvan bakımevine gelen hayvanları müşahede altına almak, hayvanların rehabilitasyonlarının yapılmasını müteakip hayvanları bakımevinde barındırmak veya sahiplendirmek.

c) Sahipsiz köpeklere ilişkin yürütülen iş ve işlemlerde popülasyonun sorun yarattığına belediye meclisinde karar verilmesi halinde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesinin 12 nci maddesini uygulamak.

d) Hayvan bakımevinde bulunan hayvanlardan sahiplendirilmeye uygun olanların sahiplendirilmesi için kampanyalar düzenlemek, yerel yönetim ilân panoları ile yerel yönetimin internet ortamı ve diğer tüm yayın organlarında duyuru yapmak.

e) Hayvan bakımevinden köpek sahiplenmek isteyenlerden 23/6/1965 tarihli ve 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu kapsamındaki yönetim planını ve bu doğrultuda bağımsız bölümde köpek bulundurabileceğine dair yöneticiden temin edilen izin belgesini istemek.

f) İl hayvanları koruma kurulu kararlarına uymak.

g) Hayvan bakımevlerinde oluşan atık ve artıkların çevre ve toplum sağlığına zarar vermesini önlemek.

h) Hayvan bakımevlerinde hayvan üretimini engellemek.

ı) Ev hayvanları ile hayvan bakımevlerinde ölen hayvanları 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu ve ilgili mevzuat çerçevesinde bertaraf etmek veya usulüne uygun olarak kireç ile gömmek.

i) Kedi ve köpek sahiplerinin ölümü ya da hayvanına bakamayacağını bildirdiği durumlarda; kedi ve köpekleri hayvan bakımevlerine kabul etmek, Bakanlık veri sisteminden sahiplilik statüsünü düşürüp sahipsiz hayvan statüsüne almak, sahiplendirmeye uygun olanları yerel yönetimlere ait hayvan bakımevlerinde bakmak ve sahiplendirilmeye uygun olanları sahiplendirmek.

k) Denetim elemanlarınca el konulan hayvanları hayvan bakımevine götürmek ya da bakımevi bulunmaması halinde bakımevi bulunan en yakın yerel yönetime ait hayvan bakımevine götürmek veya el konularak hayvan bakımevlerine getirilen hayvanları kabul etmek.

l) 5199 sayılı Kanun kapsamında hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan yerel yönetimlerce getirilen sahipsiz hayvanları hayvan bakımevine kabul etmek ve sahiplendirilinceye kadar bakmak.

m) Altı aylıktan küçük hayvanları kısırlaştırılmadan sahiplendirmesi durumunda hayvanların kısırlaştırılması için tarih belirlemek ve gerekli takibi yapmak, hayvanı kısırlaştırmak, belirlenen süre zarfında kısırlaştırma için getirilmeyen hayvanları denetim elemanlarına bildirmek.

n) Hayvan bakımevinin ve doğal yaşam alanlarının kapasitelerinin ildeki sahipsiz köpek sayısına kıyasla yeterli olduğuna il hayvanları koruma kurulunca karar verilinceye kadar 5199 sayılı Kanunun geçici 4 üncü maddesinin ikinci fıkrası kapsamında ayırmak zorunda oldukları mali kaynağın asgari %50’sini hayvan bakımevi ile doğal yaşam alanı yapımına veya mevcutlarının kapasitesini arttırmaya harcamakla yükümlüdürler.

Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri, sorumluluk alanındaki bu hayvanları yerel yönetimlere ait en yakın hayvan bakımevine götürmeleri gerekmektedir.

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun 14. Maddesinin (o) bendi uyarınca Belediyeler adına toplanan sahipsiz hayvanları bakımevi dışında bir yere terk etmesi veya bakımevinde barındırılan köpekleri bakımevi dışında bir yere bırakması yasaktır. Bu yasağa aykırı davrananlara hayvan başına elli bin Türk lirası idarî para cezası verilecektir. Buna göre Belediye yetkilileri topladıkları hayvanları bakımevi dışında bir yere bırakırlarsa hayvan başına elli bin Türk lirası idarî para cezasıyla cezalandırılacaktır.

5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun “Yerel yönetimlerin sorumluluğu” başlıklı ek 1. maddesi uyarınca; Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler, sahipsiz veya güçten düşmüş ya da tehlike arz eden hayvanların korunması ve sahiplendirilinceye kadar bakımının yapılması ile rehabilitasyonunun sağlanması amacıyla hayvan bakımevleri kurmak zorundadır. Hayvan bakımevi kurma zorunluluğu olmayan belediyeler ile il özel idareleri ise sorumluluk alanındaki bu hayvanları en yakın hayvan bakımevine götürmekle yükümlüdür. Rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılması gerekmektedir.

Büyükşehir belediyeleri, il belediyeleri ve nüfusu yirmi beş bini aşan belediyeler bakımından, bakım evi kurmak için gerekli kaynağı ayırmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri ile ayrılan kaynağı hayvan bakımevi kurmak, sahipsiz hayvanları toplamak, rehabilite etmek veya sahiplendirilinceye kadar bakmak için sarf etmeyen ya da bu kaynağı başka amaçlar için sarf eden belediye başkanı ve belediye yetkililerine altı aydan iki yıla kadar hapis cezası verilecektir. Burada bakımevi kurmak için kaynak ayırmayan ve ayrılan kaynağı bu amaçla kullanmayan belediye başkanı ve meclis üyeleri için hapis cezası öngörülmüştür.

Av. Enver DOK

>> SOKAK KÖPEKLERİNİN KİŞİLERE VERDİĞİ ZARARLARDAN BELEDİYELERİN TAZMİN SORUMLULUĞU

>> SOKAK KÖPEKLERİNİN VERDİĞİ ZARARLAR NEDENİYLE TALEP EDİLEBİLECEK TAZMİNAT TÜRLERİ