İcra memurunun yaptığı işlemi geri alıp alamayacağı doktrinde tartışmalıdır. Aşağıda bu tartışmaya kısaca değinilecektir. Söz konusu tartışma Yargıtay’ın kısa aralıklara verdiği farklı yöndeki kararlar nedeniyle tekrar alevlenmiştir. Gerçekten de Yargıtay 12. Hukuk Dairesi vermiş olduğu 07.02.2023 tarihli kararında usul ekonomisinin takip hukukunda da cari olduğunu, bu itibarla icra memurunun vermiş olduğu hatalı kararı düzeltebileceğini içtihat etmiştir.[1]
Buna karşılık, Yargıtay’ın aynı dairesi, 28.02.2024 tarihli başka bir kararında ise icra dairesinin vermiş olduğu kararından kendiliğinden dönemeyeceğini belirtmiştir.[2]
Yukarıda belirtildiği üzere, konu üzerinde doktrinde de görüş birliği sağlanabilmiş değildir. Doktrinde ileri sürülen bir görüşe göre, icra memuru yaptığı işlemi şikâyet süresinin sona ermemiş olması kaydıyla değiştirebilir, düzeltebilir yahut geri alabilir.[3] İkinci bir görüşe göre ise icra memurunun yapmış olduğu işlemi geri alması/değiştirmesi menfaatler dengesi bakımından bir taraf lehine olan durumun bozulması anlamına gelebilir. İcra memuru şikâyet süresi içinde olsa dahi yaptığı işlemi kendiliğinden değiştirememeli, işlemin doğru olup olmadığına şikâyet üzerine icra mahkemesi karar vermelidir.[4] Benzer yöndeki diğer bir görüşe göre de işlemin kamu düzenine aykırılık teşkil edip etmediğine göre bir ayırım yapılmalı ve şayet icra kamu düzenine aykırılık teşkil etmiyorsa icra memuru verdiği kararı şikâyet süresi içinde dahi değiştirememelidir.[5]
Usul ekonomisi ilkesi takip hukukunda da göz önünde bulundurulması gereken bir ilkedir. İcra memurunun yapmış olduğu işlemdeki hatayı bizzat ya da ilgililerin ikazı üzerine tespit etmesi durumunda yapmış olduğu işlemi değiştirebilmesi, düzeltebilmesi gerekir. Hızın çok önemli olduğu takip hukukunda icra memurunun yapmış olduğu işlemin muhakkak şikâyet yoluna başvurulmak suretiyle icra mahkemesince düzeltmesini beklemek doğru olmaz. Hatta bize göre buradaki kriter şikayet yoluna başvuru süresinin geçmiş olup olmadığı değil, şikâyet yoluna başvurulup başvurulmadığı olmalıdır.[6] Yeni (başka) bir işlem yapılmamışsa icra memuru verdiği kararı, yaptığı işlemi düzeltebilmelidir.
Av. Dr. Cenk AKİL
-------------------
[1] Yarg. 12. HD, 07.02.2023, 2022/7886, 2023/650. Benzer yönde: Yarg. 12. HD, 09.05.2023, 2022/10630, 2023/3187.
[2] Yarg. 12. HD, 28.02.2024, 2023/4794, 2024/3100.
[3] İlhan Postacıoğlu, İcra Hukuku Esasları, İstanbul 1982, s. 32-33; Saim Üstündağ, İcra Hukukunun Esasları, 8. B., İstanbul 2004, s. 33; Baki Kuru, İcra ve İflas Hukuku El Kitabı, 2. B., Ankara 2013, s. 107; Ejder Yılmaz, İcra ve İflas Kanunu Şerhi, Ankara 2016, s. 99; Hakan Pekcanıtez ve Cemil Simil, İcra-İflâs Hukukunda Şikâyet, 2. B., İstanbul 2017, s. 133.
[4] Ramazan Arslan, Ejder Yılmaz, Sema Taşpınar Ayvaz ve Emel Hanağası, İcra ve İflâs Hukuku, 9. B., Ankara 2023, s. 92.
[5] Ayşe Kılınç ve Aslı Aras, “İcra Müdürünün Verdiği Kararı Değiştirip Değiştiremeyeceği Sorununa Güncel Yargı Kararları Bağlamında Bir Bakış”, Bahçeşehir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2024, Sayı: 220, s. Vd.
[6] Postacıoğlu, s. 33.