Kazançları basit usulde tespit edilen ticari ve mesleki kazanç sahipleri ile ilgili açıklama rehberi Bakanlık tarafından hazırlanmıştır. Söz konusu rehbere erişim www.gib.gov.tr adresinden yapılabilir. Özetle, ilgili rehberde basit usul ticaret ve sanat erbabı bunun vergilendirmesiyle ilgili açıklamalar, sağlanan vergi kolaylıkları, istisnalar, basit usule ilişkin genel ve özel koşullar açıklanmıştır. Buna göre,
1. Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin ticari kazançları gelir vergisinden istisnadır. Yani bu mükellefler 1-28 Şubat tarihleri arasında basit usul beyannamesi vermezler. (Bkz: 14.10.2021 gün ve 7338 sayılı Yasa ile GVK’nuna eklenen mük. 20/A mad. )
2. Basit usule tabi olan mükelleflerin ticari kazançları için yıllık beyanname verilmeyecektir. Ancak başka gelirleri varsa, örneğin; GMSİ var ise veya menkul sermaye iradı vb. iratları nedeni ile verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesinde basit usul kazanca ilişkin herhangi bir bildirim veya beyan yapılmayacaktır.
3. Kazançları basit usulde tespit edilen mükellefler tarafından herhangi bir defter tutulmaz. Ancak, alınan ve verilen belgelerin kayıtları “Aracılık ve sorumluluk sözleşmesi” kapsamında meslek odası veya SMMM’ ler aracılığıyla defter-beyan sistemi üzerinden tutulur.
4. Basit usul mükellefler tarafından ergi tevkifatı yapılmaz ve Muh-SGK verilmez. Ancak 5510 sayılı Yasa kapsamına göre çalıştırılan sigortalılar (Diğer Ücretler) için Muh-SGK Prim Hizmet Beyannamesi verilecektir.
5. Geçici vergi beyannamesi verilmez ve dolayısıyla G. Geç vergi ödenmez. Keza, kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin teslim ve hizmetleri KDV’den istisna edilmiş olup, bu mükellefler tarafından KDV beyannamesi verilmeyecektir.
6. Basit usul mükellefler alış ve satış belgelerini 5 yıl saklamak zorundadır. Söz konusu belgeler ilgili makamlar tarafından istenildiğinde ibrazı yapılacaktır.
7. GVK’ nun 9. mad. yer alan esnaf muaflığına ilişkin koşulları topluca taşıyanlar, 95/6430 sayılı BKK kapsamında olmadıklarından esnaf muaflığından yararlanabilirler.
8. Aynı işte ortak olarak çalışanlar hakkında, GVK’ nun da belirtilen senelik kira bedeli, iş hacmi ölçüleri toplu olarak dikkat alınır.
9. Basit usule tabi olmanın koşullarından herhangi birini takvim yılı içerisinde kaybedenler, ertesi takvim yılı başından itibaren gerçek usulde vergilendirilirler.
10. Sahte veya içeriği itibari ile yanıltıcı belge düzenledikleri tespit edilen mükelleflerin kazançları kesinlikle basit usulde tespit edilmez.
11. Basit usule ilişkin vergilendirmede ayrıntılı açıklamalar GVK genel tebliği seri no:283’de açıklamalar mevcuttur. Ayrıca konuyla ilgili 93 seri nolu GVK sirkülerinde de yeterli açıklamalar bulunmaktadır.
12. Kazançları basit usulde tespit edilen mükelleflerin, alış ve giderleri ile satış ve hasılatlarına ilişkin üçer aylık kayıtları, izleyen ayın sonuna kadar Defter Beyan Sistemine kaydetmeleri gerekmektedir.
13. Basit usule tabi mükellefler işe başlama, adres, iş veya işyerlerinde meydana gelen değişiklikler ile işi bırakma bildirimlerini İnteraktif Vergi Dairesi aracılığıyla (ivd.gib.gov.tr) ve İnteraktif Vergi Dairesi Mobil uygulamasını kullanarak sistem üzerinden yapabilirler.
14. Mükellef, vergi matrahlarının tespiti ile ilgili giderlerini belgelendirmeye mecburdurlar.
15. 213 sayılı VUK’ un defter tutma mecburiyetine ilişkin hükümleri, GVK’ nun göre kazançları basit usulde tespit edilenler hakkında uygulanmaz.
16. Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin istihdam etmiş oldukları kimseler diğer ücret olarak vergilendirmektedirler. Diğer ücretlerde bu yıl yani 2022 yılı Şubat ayında vergi dairesine giderek ücret vergilerini tarh ve tahakkuk ettirmeyeceklerdir. Bu kimselerde diğer ücretler olarak istisna kapsamındadırlar. (Bkz: GVK mad. 64) Konuyla ilgili Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklamalar yapılmış olup, ilgili açıklamaların bakanlık internet sitesinden takibi gerekmektedir. Özetle, Şubat ayı içerisinde ne basit usul ticari kazanç sahipleri ve ne de diğer ücret sahipleri vergi dairesine gitmek zorunda değildir.
