<p style="margin-bottom:.0001pt"><b><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:">ORMAN ALANLARINDAKİ YAPILAR VE KAÇAK BİNALAR YAPI KAYIT BELGESİ ALABİLİR Mİ ?</span></span></span></b></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"></p> <p style="margin-bottom:.0001pt"><b> </b></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"> <b>Yapı Kayıt Belgesi</b> düzenlemesine ilişkin, 7143 sayılı Kanun, 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Yasanın uygulanmasına ilişkin tüm detaylar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayınlayacağı yönetmeliklerde belirlenecektir. Başvurular, <b>yapı kayıt belgesi formu</b> doldurularak, e- devlet üzerinden yapılabilecektir. Ayrıca, <b>lisanslı yapı denetim kuruluşları</b>, <b>lisanslı harita kadastro büroları</b> ile, çevre ve şehircilik il müdürlüklerine de başvuru yapılabileceği belirtilmiştir. </span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"> <b>Orman sınırları içerisinde</b> binası bulunan kişilerin, yapı kayıt belgesi alıp alamayacağı, kanunda açıkça belirtilmemiştir. Ancak, <b>devlet ormanı</b> içerisinde bulunan binaların ve diğer yapıların da, 7143 sayılı Kanun uyarınca, yapı kayıt belgesi alabilmesi önündeki engellerin kaldırıldığı kanaatindeyiz. Konunun yasal gerekçelerini aşağıda açıklanmıştır.</span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"> Yapı Kayıt Belgesi koşulları, 7143 sayılı Kanunun 16. Maddesinde tanımlanmıştır.</span></span></span> <span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">Buna göre ;</span></span></span></span> <span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">“</span></span><i><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">Yapı Kayıt Belgesi alınan yapıların, Hazineye ait taşınmazlar üzerine inşa edilmiş olması halinde, bu taşınmazlar Bakanlığa tahsis edilir. Yapı Kayıt Belgesi sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerinin talepleri üzerine taşınmazlar Bakanlıkça rayiç bedel üzerinden doğrudan satılır.”</span></span></span></span></i></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black"> Yasa metninde genel bir düzenlemeye yer verilmiştir. Kanunda, yapı kayıt belgesinden faydalanacak hazine ait taşınmazların kapsamı belirlenirken, sınırlı sayıda(numerus clausus) bir tanımlama yapılmamıştır.</span></span></span></span><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"> Kanunun, 16/9. Madde fıkrasında, sadece ; <i>“Hazineye ait olan ve sosyal donatı alanları için tahsis edilmiş bulunan gayrimenkuller üzerindeki binaların yapı kayıt belgesinden yararlanamayacağı”</i> belirtilmiştir. Hazineye ait sosyal donatı alanlarının tanımı imar kanunu ve diğer yönetmeliklerde detaylı olarak yapılmamıştır. Ancak, Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliği’nin 5. Maddesinde, “sosyal altyapı alanları” ve “sosyal tesis alanları” şeklinde iki ayrı tanımlama yapılmıştır. Bu yönetmelikte, sosyal donatı alanları ; <i>“E<span style="background:white"><span style="color:#1c283d">ğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari tesisler, açık ve kapalı spor tesisleri ile park, çocuk bahçesi, oyun alanı, meydan, rekreasyon alanı gibi açık ve yeşil alanlara verilen genel isim” </span></span></i><span style="background:white"><span style="color:#1c283d">olarak belirlenmiştir. Sosyal donatı alanları, kısaca ; cami, okul, hastane, çocuk parkı, karakol, kamu hizmet binaları, spor tesisleri, müze, park vb gibi halkın sürekli kullanımına açık alanlar olarak tanımlanabilir. Kamusal alan olarak kabul edebileceğimiz bu bölgelerdeki kaçak yapıların yasal hale getirilmesi, kamu hizmetlerinin aksamasına veya toplum yaşamının olumsuz etkilenmesine engel olabileceği düşünülerek bu şekilde bir yasa maddesi ihdas edilmiştir. Ancak, <b>devlet ormanlarının</b>, halkın sürekli kullanımına açık bir sosyal donatı alanı olmadığı kabul edilmektedir. Bu sebeple, yasal kısıtlama içerisinde, <b>devlet ormanlarının</b> yer almadığı kanaatindeyiz. Yasanın amacı, devletin yıkım yoluyla müdahale edemediği yapıları kayıt altına alarak, kentsel dönüşüm projelerine kaynak aktarımı sağlamak olduğuna göre, devlet ormanları içerisindeki binaların da yapı kayıt belgesi alması kanunun amacına da uygundur.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><b><span style="font-size:12.0pt"><span style="background:white"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#1c283d"> Peki, Devlet Ormanları üzerindeki kaçak yapıların, Yapı Kayıt Belgesi başvuruları, pratikte ne şekilde yapılacaktır ? </span></span></span></span></span></b></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><b> </b><span style="font-size:12.0pt"><span style="background:white"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#1c283d">6831 sayılı Orman Kanunu’nun 11/4. Maddesi uyarınca kural olarak ; “<i>Ormanlar, Hazine adına kayıtlıdır.” </i>3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 16. Maddesinde de <i>“Kamu Malları”</i> başlığı altında benzer bir hükme yer verilmiştir. 7143 sayılı Yapı Kayıt Belgesi Kanunu’nun ilgili maddesi uyarınca, hazineye ait gayrimenkul üzerindeki binanın yapı kayıt belgesi alabilmesi için, bu gayrimenkulün öncelikle, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na tahsis edilmesi gerekmektedir. Bakanlık, ilgili gayrimenkulü Hazine’den tahsis yoluyla devir aldıktan sonra, rayiç bedelini belirleyerek yapı sahibine doğrudan satabilecektir. Böylelikle, devlet ormanında işgalci konumunda olan kişi, binasını, yapı kayıt belgesi ile kayıt altına alacak ve binanın üzerinde bulunduğu gayrimenkulün de mülkiyetini kazanmış olacaktır.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="background:white"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#1c283d"> Kanunda, satış işleminin, akdi halefler adına da yapılabileceği düzenlenmiştir. Bunun anlamı şudur ; Devlet ormanı üzerinde işgali konumunda olan kişiler, zilyetlik olarak tanımlanabilecek haklarını üçüncü kişilere devredebilir. Devir alan kişi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na müracaat ederek hem yapı kayıt belgesi alabilir ve hem de araziyi Bakanlık’tan satın alma hakkında sahiptir.</span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><b><span style="font-size:12.0pt"><span style="background:white"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#1c283d"> İmar Planı Bulunmayan ve Yapılaşma İzni Olmayan Devlet Ormanları, Parselasyon Yapılmadan Nasıl Satılacaktır ?</span></span></span></span></span></b></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><b> </b><span style="font-size:12.0pt"><span style="background:white"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#1c283d">Devlet ormanları Hazineye ait olduğundan, imar planları dışında ve yapılaşmaya kapalıdır. Genellikle binlerce hektar üzerinden ölçümlenen orman alanlarında parselasyon çalışması yapılması mümkün değildir. Kesinleşen orman kadastrosu haritalarına aykırı hiçbir imar planı yapılamaz. Bu durumda, işgal edilen orman alanlarının parsel planları olmadan nasıl satılabileceği akla gelmektedir. Orman alanında işgal edilen kısımla ilgili düzenlenecek haritada, taralı alan oluşturularak işgal edilen arazinin m2’si belirlenebilir. Nitekim, Yargıtay 20. Hukuk Dairesi’nin orman alanları ile ilgili verdiği tapu iptal ve tescil davalarında bu yöntem uygulanmaktadır. </span></span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="background:white"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:#1c283d"> Arazisi orman alanında olmamasına rağmen, yanlışlıkla orman kadastrosuna dahil edilerek orman olarak hazine adına kayıt edilen gayrimenkullerin asıl sahipleri, Hazine aleyhine dava açarak tapunun kendi adlarına tescilini talep edebilmektedir. Bu durumda, orman arazisi yasal olarak bölünemeyeceğinden, davanın kabulü halinde, <b>“taralı alan”</b> oluşturularak hak sahipleri adına tescil kararları verilebilmektedir. Örnek hüküm fıkrası ; </span></span></span></span></span> <i><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">“Fen bilirkişisi raporunda yeşil renkle <b><span style="background:deepskyblue">taralı </span></b>olarak gösterilen 7130,15 m²'lik taşınmazın, davacı adına tesciline karar verilmiştir.”(Yargıtay 20. Hukuk Dairesi, 2016/2238 Esas). Hazinenin vatandaşa karşı orman olarak tescil talebiyle açtığı davalarda benzer yöntem uygulanmaktadır.(Yargıtay 20. Hukuk Dairesi, 2016/5905 Esas).</span></span></span></span></i></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><b><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">Sonuç olarak ; </span></span></span></span></b><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black">Orman alanları üzerindeki işgalin yasal hale getirilmesi, kamunun menfaatine aykırı olarak görülebilir.<b> </b>Ancak, ormanlardaki işgalin sona erdirilmesi için gerekli çalışmaları yapamayan devlet idaresinin, bu alanları satarak, ilgili kaynağı kamunun diğer ihtiyaçlarına tahsis etmesi, çaresizliğin getirdiği, rantsal bir pratik çözüm olarak görülmektedir. </span></span></span></span></p> <p style="margin-bottom: 0.0001pt;"><span style="font-size:12.0pt"><span style="line-height:115%"><span arial="" style="font-family:"><span style="color:black"><b>Av. Şenol Saltık</b></span></span></span></span></p>