Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz, sosyal medya reklamcılığı yapanlara yönelik sorumluluklar getirmektedir.
Söz konusu kılavuz instagram, twitter, facebook gibi toplumun büyük çoğunluğunun kullandığı sosyal medya platformlarında ürün tanıtımı yaparak bunu meslek haline getirmiş içerik üreticilerine bir takım sorumluluklar getirmektedir.
Bu kılavuzun asıl korumak istediği kitle tüketici konumunda bulunan kişilerdir. Sosyal medya içerik üreticilerinin yapmış olduğu tanıtımlar sonucunda bir takım etkilenmeler ile alışveriş yapılmaktadır. Bunun sonucunda tüketicinin yanılarak alışveriş yapma olasılığı yüksektir. Bu sebeple sosyal medya içerik üreticileri ve ürün tanıtımı yapan kişilerin yapmış oldukları mesleğe yönelik olarak tüketicinin korunması amacıyla bir takım düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur.
Bu kılavuzun getirmiş olduğu sorumluluklar yalnızca içerik üreticilerini kapsamamaktadır. Bu kapsamda reklam veren ajanslar gibi aracı konumda olan mecra sahiplerınin de bu kılavuz kapsamında sorumlulukları doğmaktadır. Hatta ve hatta içerik üreiticilerine göre sorumlulukları daha ağırdır. Reklam ajansları asıl içerik üreticilerini kılavuz konusunda uyarmak, doğru bilgiyi vermek, kılavuzun kullanımını teşvik etmek zorundadır.
Kılavuz belli başlı noktalarla kesin yasaklamalar getirmektedir İlk olarak örtülü reklam yasağı başta gelmektedir. Örtülü reklam yasağı dediğimiz kavram tüketicinin neyi satın alacağını, ürünün ne gibi özelliklere sahip olduğunu açıkca bildiği ürünleri satın alması için getirilmiş bir uygulamadır. Bu yasaklamanın amacı tüketicinin yanıltılarak sadece para kazanmak amacıyla ürün tanıtımı yapılmasının engellenmesidir. Işte Bu noktada içerik üreticisinin sorumluluğu meydana gelmektedir.
Bir diğer yükümlülük ise henüz deneyimlenmeyen ürün hakkında onaylayan, satın almaya teşvik eden paylaşımlarda bulunma yasağıdır. Ürün tanıtımı yapan kişilerin mesleklerinin gereğince ürünün ilk önce deneyimlenmesi daha sonra tanıtım yapılması gerekir. Işte bu yasaklama bu mesleğin temelindeki ürün tanıtımının dürüst bir alışveriş çercevesinde olması için getirilmiştir. Tüketicinin aldatılarak alışveriş yapması engellenmek istenilmektedir.
Bir ürün veya hizmete ilişkin objektif, ölçülebilir, sayısal verilere dayanmayan ve ispatı mümkün olmayan araştırmalar hakkında iddialarda bulunma yasağı da getirilmiştir. Tüm yasaklamalarda olduğu gibi bu noktada da temelde amaç edinilen sadece para kazanma amacıyla tüketicinin yanlış yönlendirilmemesidir.
Bir etik ilkesi olarak sağlık hizmetleri hakkında tavsiyelerde önerilerde bulunma yasağı vardır. Tüketicinin sağlığının söz konusu olduğu durumlarda tanıtımın yapılması etik ve ahlaki açıdan uygun olmayacaktır. Bu noktada en önemli yasaklamalardan birisi olarak bu kural öne çıkmaktadır. Sosyal medya içerik üreticilerini büyük ölcüde kısıtlayan bir yasaklama olarak karşımıza çıkmaktadır.
Reklam verenin sorumluluğu incelenecek olunursa ilk olarak reklam verenler , ürün tanıtımı yapan kişileri 6502 sayılı Kanun, Yönetmelik ve bu Kılavuz dâhil olmak üzere ilgili kanun ve yönetmeliklere uymasını istemek, bilgilendirmek noktasında sorumlulukları vardır. Reklam veren ve içerik üreticileri için getirilen ykümlülüklerin ihlali halinde kılavuz bir yaptırım öngörmemiş olup kanuna atıf yapılmıştır.
Kanun’un “Ceza Hükümleri” başlıklı 77. Maddesinde düzenlenen ilgili yaptırım şu şekildedir;
“Bu Kanunun 61 inci maddesinde belirtilen yükümlülüklere aykırı hareket eden reklam verenler, reklam ajansları ve mecra kuruluşları hakkında durdurma veya aynı yöntemle düzeltme veya idari para cezası ve gerekli görülen hâllerde de üç aya kadar tedbiren durdurma cezası uygulanır. Reklam Kurulu, ihlalin niteliğine göre bu cezaları birlikte veya ayrı ayrı verebilir. Aykırılık; e) İnternet aracılığı ile gerçekleşmiş ise elli bin Türk Lirası idari para cezası verilir.”denilerek içeik üretticilerin sprumluluğundan bahsedilmiştir.
Av. Begüm GÜREL & Stj. Av. Sedanur ÇELİK
