Sağlık sektörü, toplumun en önemli ihtiyaçlarından birini karşılayan hayati bir sektördür. Ancak maalesef Türkiye'de sağlık sektörüyle ilgili ciddi sorunlar mevcuttur. Bu sorunlar, hem sağlık çalışanlarını hem de hastaları olumsuz etkilemektedir. Bu çalışmada, Türkiye'deki sağlık sektörünün başlıca sorunlarını ve hukuka aykırılıkları ele alacağız.
1. Yetkinin Kötüye Kullanımı: Sağlık sektöründe bazı hekimler, kendilerine verilen yetkileri kötüye kullanmaktadır. Hekimlerin görevi hastaların sağlığını korumak ve tedavi etmek olmalıdır. Ancak bazı hekimler, maddi kazanç veya kişisel nedenlerle hastalarına gereksiz tedaviler veya cerrahi işlemler önererek, hastaları mağdur etmektedir. Bu, etik dışı bir davranıştır ve hukuka aykırıdır.
2. Malpraktis ve Gerekçesiz Komplikasyonlar: Sağlık sektöründe malpraktis, bir sağlık profesyonelinin ihmali veya kusuru sonucu hastanın zarar görmesini ifade eder. Ne yazık ki, bazı sağlık profesyonelleri, bu tür ihmal ve hataları örtbas etmek amacıyla "komplikasyon" adı altında hukuka aykırı gerekçeler sunmaktadır. Bu durum, hastaların haklarının korumasını engellemekte ve adaleti zedelemektedir.
3. Beyaz Kod İşleminin Kötüye Kulllanımı: Beyaz kod, sağlık sektöründe çalışanlar arasında hastalar hakkında yapılan gizli notlar veya kayıtlar anlamına gelir. Ancak bazı durumlarda, bu beyaz kodlar, hastaların itibarını zedeleme amacıyla kullanılmaktadır. Sahte beyaz kodlarla hastalar hakkında iftira atılmakta ve bu durum, hem hastaların hem de sağlık çalışanlarının yaşamını olumsuz etkilemektedir. Bu tür uygulamalar kesinlikle hukuka aykırıdır.Aynı zamanda tüm bu süreçler, hastaların psikolojisini olumsuz etkilemektedir.
4. Ayrıcalıklı Meslek Mensupları: Türkiye'de sağlık meslek mensupları gibi bazı meslek mensuplarına yargı önünde ayrıcalık tanınmasına yol açan yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu ayrıcalıklar, adaletin işleyişini zedeler ve hukuka aykırıdır. Hukukun herkes için eşit uygulanması ilkesi göz ardı edilmemelidir.
Bu sorunların çözümü için atılması gereken adımlar şunlar olabilir:
1. Hekimlerin etik kurallara uymalarını sağlamak ve görevin kötüye kullanımı önlemek için denetim mekanizmalarını güçlendirmek.
2. Malpraktis vakaları daha şeffaf bir şekilde ele alınmalı ve hastaların haklarını korumak için hukuki düzenlemeler geliştirilmelidir.
3. Beyaz kod uygulamaları yasaklanmalı ve gizli bilgilerin korunmasına ilişkin daha katı kurallar getirilmelidir.Kişisel veriler korunmalıdır.Hastaya ilişkin özel sağlık bilgilerini yalnızca hekim sormalıdır.Personel görev sınırını aşmamalıdır.Hastayla ilgilenen hekim, yalnızca hastanın şikayetiyle ilgili sorular sormalı,yalnızca bununla ilişkili olabileceğini mesleki bilgisi vasıtasıyla ayırt ettiği bilgileri sorabilmelidir.Gereksiz kişisel veri ihlali yapmamaya özen göstermelidir.
4. Meslek mensupları arasında ayrıcalık tanıyan yasal düzenlemeler gözden geçirilmeli ve hukuka aykırılıkları ortadan kaldırmak için gerekli reformlar yapılmalıdır.
Sağlık sektörünün sorunlarının ve hukuka aykırılıklarının giderilmesi, hem hastaların hem de sağlık çalışanlarının daha adil bir sistemde hizmet almasını sağlayacaktır. Bu sorunların üstesinden gelmek için toplumun ve devletin birlikte çalışması gerekmektedir.
5. İlgili Kurumların Denetlenmesi: Sağlık sektöründeki sorunları çözmek için, ilgili sağlık kurumlarının daha sıkı denetlenmesi gerekmektedir. Sağlık hizmeti sunan kurumlar ve hekimler, denetim ve şeffaflık altında çalışmalıdır. Denetimler, hem hastaların güvenliğini sağlamak hem de hukuka aykırılıkları tespit etmek için etkin bir şekilde uygulanmalıdır.
6. Hasta Haklarının Güçlendirilmesi: Hasta hakları daha fazla vurgulanmalı ve hastaların bilinçlenmesi teşvik edilmelidir. Hasta haklarına yönelik kampanyalar ve eğitimler düzenlenerek, hastaların haklarını daha iyi savunabilmeleri sağlanmalıdır. Ayrıca, hasta hakları konusunda etkili şikayet mekanizması oluşturulmalı ve bu şikayetler ciddiyetle ele alınmalıdır.Hastanelerde mevcut hasta hakları birimleri tamamen işlevsiz ve kamu harcamasının gereksiz israf edilmesidir.
7. Meslek Mensuplarına Etik Eğitimler: Sağlık çalışanlarına, etik kurallara uygun davranışlarını sürdürebilmeleri için etik eğitimler verilmelidir. Bu eğitimler, sağlık meslek mensuplarının hasta haklarına saygı göstermelerini ve hukuka aykırı davranışlardan kaçınmalarını teşvik edecektir.Hasta haklarına saygı göstermeyen hekimler hakkında sert disiplin cezaları verilmelidir.Kademeli şekilde yaptırımlar uygulanmaldır.Hastanın sağlık bilgileri,kişisel verileri mahremiyetidir. Mahremiyeti ihlal eden hekim amasız fakarsız görevden uzaklaştırılmalıdır..
8. Hukuki Reformlar: Türkiye'deki sağlık sektöründeki sorunların giderilmesi için hukuki reformlar yapılmalıdır. Bu reformlar, sağlık sektöründe adaletin sağlanmasını, hukuka aykırılıkların azaltılmasını ve herkes için eşit bir sağlık hizmeti sunulmasını hedeflemelidir.
9. Tıp Fakültelerinde Etik Müfredatı: Tıp Fakültelerinde Sağlık Etiği dersi verilmelidir. İnsan sağlığı,empati,yaşam hakkı,hasta mahremiyeti,hasta ile doğru iletişim konuları işlenmelidir. Hekim adayları ahlaki yönden gelişerek mesleğe hazırlanmalıdır.Staj süresince hastalara davranışı gözlemlenmeli, mesleğe atandığında bu gözlemler sonucu verilen puanların değeri yüksek olmaldır.Bilgi tek başına hekimlik gibi kutsal bir meslek için yetersizdir.Manevi değerlere önem verilmelidir.
10. Objektif Bilirkişi Raporu: Objektif ve çelişkisiz bilirkişi raporlarının düzenlenmesini garanti altına almak amacıyla , yargı merciileri hekim kusuruyla ilgili davalarda en az 2-3 bilirkişi heyetine dosyayı gönderip rapor talep etmelidir.Raporlar birbiriyle kıyaslanmalı ve çelişkiye yer verilmemelidir.
Türkiye'deki sağlık sektörünün karşı karşıya olduğu sorunlar ve hukuka aykırılıklar ciddi bir endişe kaynağıdır. Bu sorunların çözümü, toplumun sağlığını ve adaletini korumak için elzemdir. Sağlık sektöründe çalışanların etik kurallara uyması, hastaların haklarının güçlendirilmesi ve hukuki reformlar, bu sorunların üstesinden gelmek için önemli adımlardır. Ancak bu sorunların çözümü için toplumsal farkındalık ve işbirliği de büyük bir önem taşır.
