Prof. Dr. Ersan Şen, Yüksek Seçim Kurulu'nun seçim kanunlarında yapılan değişikliğin ne zaman uygulanabileceği ile ilgili 04.03.2011 tarihli ve 140 numaralı kararını değerlendirdi.
YALNIZCA OY VERME TARİHİ ESAS ALINMIŞ
hukukihaber.net'e konuşan Prof. Dr. Ersan Şen, "Oyçokluğu ile verilen kararda, yalnızca seçimlerin oy verme tarihinin esas alındığı görülmektedir." dedi.
"YSK'NIN KARARI YERİNDE DEĞİL"
Şen, sözlerine şöyle devam etti; "Seçim sadece oy verme yönünden ibaret olmayıp, seçimin başlangıcı seçimin süreci ve oy verme günü olarak 3 başlıkta tanımlanır, bu nedenle YSK’nın çoğunluk kararı yerinde olmayıp, karşı oyda yer alan görüşe itibar edilmelidir."
"SEÇİM BİR BÜTÜNDÜR"
"Seçim bir bütündür ve sadece oy verme gününden ibaret değildir. YSK tarafından seçimin başlangıç tarihi tespit ve ilan edildikten sonra bu tarih esas alınarak, seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz.
6 NİSAN 2023'DEN SONRA
Seçim kanunlarında yapılan değişikliklerin yürürlüğe girdiği tarih 6 Nisan 2023 olduğundan, YSK tarafından seçimlerin başlangıç tarihinin 14 Mart 2023 olarak tespit edildiği durumda bu değişiklikler uygulanamayacak, ancak seçimlerinin başlangıç tarihinin 6 Nisan 2023’den sonra olması halinde uygulanabilecektir." ifadelerini kullandı.
İlgili YSK Kararı şöyle;
T.C.
YÜKSEK SEÇİM KURULU BAŞKANLIĞI
Karar No : 140
Karar Tarihi : 04/03/2011
Başkanlık Makamınca Kurulumuza sunulan 04/03/2011 tarih ve C.05.0.İMİ.0.88 sayılı yazıda, aynen; “298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 5980 sayılı Kanun 08/04/2010 tarihinde kabul edilmiş ve Resmi Gazetenin 10/04/2010 tarih ve 27548 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Anayasanın 67. maddesinin son fıkrasında ise;
“Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz.” hükmüne yer verilmiştir. Bu hükümler çerçevesinde, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 5980 sayılı Kanunun, Anayasanın 67. maddesinin son fıkrasında ifade edilen seçim kanunları kapsamında olup olmadığı hususunda gerekli kurul kararının alınmasını takdirlerinize arz ederim.” denilmiş olmakla konu incelenerek;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasa’sının 67. maddesinin son fıkrasında; “Seçim kanunlarında yapılan değişiklikler, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmaz.” hükmüne amirdir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ile 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 5980 sayılı Kanun 08/04/2010 tarihinde kabul edilmiş ve Resmi Gazetenin 10/04/2010 tarih ve 27548 sayılı nüshasında yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 77. maddesinde; Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin dört yılda bir yapılacağı, ancak meclisin bu süre dolmadan seçimin yenilenmesine karar verilebileceği öngörülmüş ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunun 8. maddesinde de, Anayasadaki amir hükme paralel olarak; seçim dönemi bitmeden önce, seçimin yenilenmesine Türkiye Büyük Millet Meclisince karar verilebileceğini ve durumun Bakanlar Kurulu tarafından kırksekiz saat içinde ilan olunacağını, yenileme kararının Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından verilmesi halinde Meclisin, seçimin yapılacağı tarihi de belirleyeceği şeklinde düzenlenmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 77. ve 2839 sayılı Milletvekili Kanunu’nun 8. maddeleri uyarınca, Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunun 3/3/2011 tarihli ve 73 üncü Birleşiminde Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Seçimlerinin yenilenmesine ve seçimin 12 Haziran 2011 Pazar günü yapılmasına 987 sayı ile karar verilmiş ve bu karar 4/3/2011 tarihli, 27864 Mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.
10 Nisan 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 5980 sayılı Kanunla 298 ve 2839 sayılı Kanunlarda yapılan değişikliklerin XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin oy verme tarihi olan 12 Haziran 2011 tarihi esas alındığında, 298 ve 2839 sayılı Kanunlarda yapılan değişikliklerin yürürlük tarihi üzerinden bir yılı aşan süre geçmiş olacağından, anılan kanunlardaki değişikliklerin uygulanmasına karar verilmesi gerekmiştir.
S O N U Ç:
Açıklanan nedenlerle;
1- 10 Nisan 2010 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 5980 sayılı Kanunla 298 ve 2839 sayılı Kanunlarda yapılan değişikliklerin XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin oy verme tarihi olan 12 Haziran 2011 tarihi esas alındığında, 298 ve 2839 sayılı Kanunlarda yapılan değişikliklerin yürürlük tarihi üzerinden bir yılı aşan süre geçmiş olacağından, anılan kanunlardaki değişikliklerin uygulanmasına,
2- Karar örneğinin Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğünce Kurulumuzun resmi internet sitesi www.ysk.gov.tr adresinde yayımlanmasına,
3- Karar örneğinin;
- Resmi Gazetede yayımlanmasına,
- Seçime katılmaya hak kazanan siyasi partilere gönderilmesine,
- Karar özetinin duyuru halinde Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu’nda ilanına,
4/3/2011 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.
Başkan
Ali EM
Başkanvekili
Kırdar ÖZSOYLU
Üye
Mehmet KILIÇ
Üye
Bahadır DOĞUSOY
Üye
Hüseyin EKEN
Üye
M. Zeki ÇELEBİOĞLU (M)
Üye
Muharrem COŞKUN
Üye
Turan KARAKAYA (M)
Üye
Nilgün İPEK (M)
Üye
Halim AŞANER
- K A R Ş I O Y -
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 67 nci maddesinin birinci fıkrasında; vatandaşların, kanunda gösterilen şartlara uygun olarak, seçme, seçilme ve bağımsız olarak veya bir siyasi parti içinde siyasi faaliyette bulunma ve halk oylamasına katılma hakkına sahip olduğu vurgulanmıştır.
Anayasa’nın 67. maddesinin son fıkrasında ise; seçim kanunlarında yapılan değişikliklerin, yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde yapılacak seçimlerde uygulanmayacağı öngörülmüştür.
Seçim hukukunda seçimin başlangıç tarihi, seçim işlemlerinin ve seçim sürecinin işlemeye başladığı tarih olması nedeniyle önemli bir yer tutmaktadır.
Bu nedenle, Anayasa’mızın 67. maddesinin son fıkrasının bu yönde mütalaa edilmesi gerekmektedir.
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun çeşitli hükümlerinde (298/50-1., 51-1., 55/A, 56-1, 176-1 md gibi) Seçimin başlangıcı ve seçimin süreci tanımlanmış, oy verme günü ise yine aynı yasanın (49-1, 52-1, 53., 55/A gibi ) çeşitli hükümlerinde tanımlanmıştır.
12 Haziran 2011 Pazar günü oylaması yapılacak olan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerinin de Yüksek Seçim Kurulunca seçimin başlangıç tarihi 14/3/2011 olarak tespit edildiğinden, 298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanun ve 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair 5980 sayılı Kanunun yürürlük tarihinin de 8/4/2010 tarihi olduğu dikkate alındığında, seçimin başlangıç tarihine göre 5980 Sayılı Kanunun yürürlük tarihi üzerinden bir yılı aşan sürenin geçmemiş olacağından bu kanun ile yapılan değişiklerin, oylaması 12 Haziran 2011 Pazar günü yapılacak olan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde uygulanamayacağı görüşü ile çoğunluk kararına katılmıyoruz.
Üye
M. Zeki ÇELEBİOĞLU
Üye
Turan KARAKAYA
Üye
Nilgün İPEK