SANA (AA) - ZEKERİYA EL-KEMALİ - Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçlerinin, Birleşmiş Milletler'in (BM) uyarılarına rağmen Yemen'deki tüm sınır geçişlerini 2 haftadır kapalı tutması nedeniyle ülkedeki insani krizin daha da büyüdüğü belirtiliyor.
Yemen'deki abluka üçüncü haftasında sürüyor. Koalisyon güçleri, Husilerin Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'a balistik füze atmasına karşılık 6 Kasım'da Yemen'deki hava, deniz ve kara tüm sınır geçişlerini "geçici" olarak kapattı.
Abluka nedeniyle iki haftadır ticari ürün ve insani yardım malzemesi taşıyan gemilerin Husilerin kontrolündeki El-Hudeyde ve Es-Salif limanlarına ulaşmasına izin verilmiyor.
Aynı şekilde Sana Havalimanı'na da iki haftadır BM kuruluşları dahil uluslararası kurumlardan insani yardım taşıyan hiçbir uçak inmedi. Sana Havalimanı zaten bir yıldan uzun süredir sivil uçuşlara da kapalı durumda.
Suudi Arabistan'la tüm sınır geçişlerindeki yasakların kaldırılması konusunda günlerce süren istişarelere rağmen sonuç alınamadı.
BM ve birçok insani yardım kuruluşu, Arap koalisyon güçlerinin yürüttüğü ablukanın ülkedeki milyonlarca insanı toplu cezalandırmak anlamına geldiğini dile getirdi.
- Yeni krizler
Koalisyon güçlerinin Yemen limanlarını her türlü insani yardım ve ticari ürün girişine kapatması ülkede yeni krizleri de tetikledi.
Yemen'deki BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi tarafından hazırlanan raporda, limanların kapatılması nedeniyle ülkenin kuzeyindeki bölgelerde mazotun 20 gün, benzinin 10 gün içinde tamamen tükenme tehlikesiyle karşı karşıya kalınacağı kaydedildi.
Sana'da akaryakıt fiyatları 275 riyaldan 750 riyala çıktı. Yüksek fiyata satılacak benzini başkente getirecek karaborsa tüccarları krizden en çok istifade edenler arasında yer alıyor. Yüksek fiyatlara da olsa belli başlı merkezlerde satışı yapılan benzin için istasyonların önünde uzun kuyruklar olduğu gözleniyor.
- Su ve gıda krizi
Uluslararası Kızıl Haç Komitesi'nin raporuna göre, Hudeyde, Taiz ve Sa'de kentlerine tankerlerle su taşınma işlemi durdu. Tankerle su dağıtımının devam ettiği Sana'da ise fiyatlar yüzde 133 oranında artmış durumda.
Yaklaşık 7 milyon kişinin uluslararası örgütlerin insani yardım programıyla hayata tutunduğu ülkede ablukanın sürmesi gıda krizinin de tehlikelere seviyelere ulaşmasına yol açabilir.
Krize ilişkin raporlarda, 150 bin çocuğun kötü beslenmeden dolayı gelecek birkaç ay içinde hayatını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalacağı öngörülüyor.
- 6 Kasım sonrası kesilen yardımlar
BM raporunda, abluka kararından bu yana, yardım ve ticari mal taşıyan 29 geminin ülkeye girişinin engellendiği, yaklaşık yarım milyon tonluk insani yardım malzemesine kapıların kapatıldığı belirtildi.
Rapora göre ayrıca, BM'ye ait 10 milyon dolarlık bin 313 ton sağlık ve gıda maddesi taşıyan geminin Hudeyde Limanı'na girişine engel olundu.
Ticari ürünler ve farklı yardım kuruluşlarına ait malzemeleri taşıyan gemilerin yanında son olarak 25 bin ton buğday taşıyan BM'ye bağlı bir geminin Hudeyde açıklarında bekletildiği kaydediliyor.
- Koleradan sonra difteri salgını
Yıllardır süren çatışmalar ve yoksulluk nedeniyle daha önce de ciddi sağlık sorunlarının baş gösterdiği Yemen'de abluka nedeniyle çok sayıda ilaç ve sağlık malzemesini bulmak da imkânsız hâle geliyor.
Ülkede 27 Nisan'dan bu yana görülen kolera salgınında hayatını kaybedenlerin sayısı 2 bin 208'e yükseldi.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), ülkedeki sağlık sorunları arasına şimdi de "difteri" salgınının eklendiğini bildirdi. DSÖ'nün açıklamasına göre, 120 şüpheli difteri vakasının tespit edildiği ülkede geçen hafta bu hastalık nedeniyle 14 kişi hayatını kaybetti.
- BM'den sınırları açın çağrısı
BM'nin Suudi Arabistan'dan "insani yardımlar için girişlere izin verilsin" talepleri cevapsız kalıyor.
İnsani yardımların da durmasına neden olan abluka nedeniyle yüzlerce BM çalışanı iki hafta boyunca Cibuti'de beklemek zorunda kaldı.
BM tarafından Yemen'de ablukanın kaldırılması talebiyle yayımlanan açıklamalarda, "Bu tutum, milyonların topluca cezalandırılmasıdır. Yemenlilerin hayatta kalmak için temel ihtiyaçlardan mahrum bırakılması kabul edilemez. Bu durum, insani ilkeler ve hukukun ihlali anlamına gelir." ifadelerine yer verildi.
Suudi Arabistan, Husilerin kontrolündeki limanlarda inceleme ve denetim mekanizmalarını görüşmek üzere Riyad'daki Koalisyon Güçleri Yönetim Merkezine BM'den bir ekibin gönderilmesi talebinde bulundu.
Ancak BM, Suud Arabistan'ın bu talebini reddederek, öncelikle Hudeyde ve Salif limanları ile Sana Havalimanı'na konulan ablukanın kaldırılmasını istedi.
Ardından Suudi Arabistan, BM'ye Yemen sınırındaki Cazan Havalimanı'nın kullanılması teklifini getirdi. Ancak henüz bu teklife BM'den bir yanıt gelmedi.
Uzun süredir siyasi istikrarsızlığın yaşandığı Yemen'de meşru yönetime darbe yapan Husiler ve onlara destek olan devrik Cumhurbaşkanı Ali Abdullah Salih yanlıları, Eylül 2014'ten bu yana başkent Sana ve bazı bölgelerin denetimini elinde tutuyor. Suudi Arabistan öncülüğündeki koalisyon güçleri ise Mart 2015'ten beri Yemen hükümetine destek veriyor.
