HİSSE İPTALİ VE TESCİL TALEBİ - İMARA AYKIRI VE KAÇAK YAPI

T.C.
YARGITAY
15. HUKUK DAİRESİ
E. 2018/3357
K. 2018/5178
T. 20.12.2018

* HİSSE İPTALİ VE TESCİL TALEBİ ( İmara Aykırı ve Kaçak Yapılar İçin Yapı Kayıt Belgesi Alınarak Yapının Yeniden Yapılmasına veya Kentsel Dönüşüm Uygulamasına Kadar Geçerli Olmak Üzere Geçici de Olsa Yasal Hale Getirilmesi İmkanı Getirildiği - Tarafların Yararlanmak İçin Müracaat Edip Etmediklerinin Sorularak Müracaat Edilmediği Anlaşıldığı Takdirde Yapının Yapı Ruhsatına Uygun Hale Getirilip Getirilemeyeceğinin ya da Tadilat Ruhsatı Alınarak Var Olan Fiili Durumun Hukuki Duruma Çevrilmesinin Olanaklı Olup Olmadığının Araştırılması Gerektiği )

* İMARA AYKIRI VE KAÇAK YAPI ( Yapı Kayıt Belgesi Alınarak Yapının Yeniden Yapılmasına Veya Kentsel Dönüşüm Uygulamasına Kadar Geçerli Olmak Üzere Yasal Hale Getirilmesi İmkanı Getirildiği - Tarafların Yasal Düzenlemeden Yararlanmak İçin Müracaat Edip Etmediklerinin Sorularak Müracaat Edilmediği Anlaşıldığı Takdirde Yapının Yapı Ruhsatına Uygun Hale Getirilip Getirilemeyeceğinin ya da Tadilat Ruhsatı Alınarak Var Olan Fiili Durumun Hukuki Duruma Çevrilmesinin Olanaklı Olup Olmadığının Değerlendirilmesi Gerektiği )

* YAPILARIN YASAL HALE GETİRİLMESİ ( Tarafların İmar ile İlgili Düzenlemelerde Tarafların Yararlanmak İçin Müracaat Edip Etmediklerinin Sorularak Müracaat Edilmediği Anlaşıldığı Takdirde Yapının Yapı Ruhsatına Uygun Hale Getirilip Getirilemeyeceğinin ya da Tadilat Ruhsatı Alınarak Var Olan Fiili Durumun Hukuki Duruma Çevrilmesinin Olanaklı Olup Olmadığının Araştırılması Gerektiği - Hisse İptali ve Tescil Talebi )

3194/m. Geç. 16

ÖZET : Asıl ve birleşen dava, davalı adına tescil edilen hissenin iptâli ile davacılar adına tescili talebine ilişkindir Olay dahilinde, ilgili yapıların yasal hale getirilip getirilemeyeceğinin araştırılması gerekir. Bu durumda imara aykırı ve kaçak yapılar için Yapı Kayıt Belgesi alınarak yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olmak üzere geçici de olsa yasal hale getirilmesi imkanı getirildiğinden tarafların söz konusu yasal düzenlemeden yararlanmak için müracaat edip etmediklerinin sorulması, müracaat edilmediği anlaşıldığı takdirde yapının yapı ruhsatına uygun hale getirilip getirilemeyeceğinin ya da tadilat ruhsatı alınarak var olan fiili durumun hukuki duruma çevrilmesinin olanaklı olup olmadığının araştırıldıktan sonra davacıların talebinin değerlendirilmesi gerekir.

DAVA : Yukarıda tarih ve numarası yazılı bozmaya uyularak verilen hükmün temyizen tetkiki asıl dosya davalısı vekili ile birleşen dosya davalıları vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla dosyadaki kağıtlar okundu gereği konuşulup düşünüldü:

KARAR : Asıl ve birleşen dava, davalı adına tescil edilen hissenin iptâli ile davacılar adına tescili talebine ilişkin olup, mahkeme tarafından yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, asıl davada davalı ve birleşen davada davalılar tarafından temyiz edilmiştir. Asıl ve birleşen davada davacılar yükleniciden bağımsız bölüm satın alan üçüncü kişiler, asıl davada davalı yükleniciden bağımsız bölüm satın alan üçüncü kişi, birleşen davada davalıların ise yüklenici mirasçılarıdır.

1-)Dosyadaki yazılara mahkemece uyulan bozma ilamı gereğince inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre asıl dosya davalısı ile birleşen dosya davalılarının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.

2-)Birleşen dava davalısı muris yüklenici ile dava dışı arsa sahibi Niyazi Karaçam arasında ... 1. Noterliği 06.03.1990 tarih ve 15332 yevmiye numaralı Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesi imzalandığı, sözleşmeye göre arsa sahibine ait ... ili ... ilçesi ... Mah. tapunun 1827 ada 14 ve 15 numaralı parsellerinde kayıtlı bulunan taşınmaz üzerine birleşen dosya davalısı yüklenicinin tevhitten sonra iki ...+bir zemin+üç normal katlı, ikinci ... katta kömürlükler, sığınak, birinci ... kat, zemin kat ve diğer katlarda ikişer daireli bir bina inşa etmeyi üstlendiği, tevhid işleminden sonra taşınmazın 25 parsel numarası aldığı, taşınmazın tapu kayıt örneğinde bahçeli katlı kargir ev olarak göründüğü, davacılardan her birinin 15/200 hisse, ... ile ...'nın ise her birinin 30/200 hisse, davalının ise 50/200 hisse sahibi olduğu anlaşılmıştır. Davacılar, birleşen dosya davalısı muris yüklenicinin asıl dosya davalısına ... katındaki sığınak olan yerden bir alanı işyeri olarak göstererek sattığını, davalının sahip olduğu hissenin taşınmaz üzerinde karşılığının olmadığını iddia ederek davalı adına kayıtlı olan hissenin iptâli ile adlarına tescilini talep etmiş; davalılar davanın reddini savunmuş; mahkeme tarafından yapılan ilk yargılama sonunda, taşınmazda kat mülkiyetine geçilmediği, kat mülkiyetine geçiş sırasında her bir bağımsız bölüme tekabül edecek hisseler yeniden belirlendiğinde asıl dosya davalısına da bağımsız bölüm yönüyle tahsis yapılacağı, davacı tarafça yüklenici ile kendi aralarındaki anlaşmayı davalının bildiğini ve davalının kötüniyetini ispat edemedikleri gerekçesiyle davanın reddine karar verildiği, kararın davacılar tarafından temyiz edilmesi sonucunda 23. Hukuk Dairesi 30.11.2015 gün ve 2014/8433 Esas 2015/7707 Karar sayılı ilamı ile dava dışı yüklenicinin de haklarına zarar gelme ihtimali söz konusu olduğundan ona karşı da dava açılması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulduğu, bozma kararından sonra davacılar tarafından muris yüklenici mirasçıları aleyhine dava açıldığı ve açılan davanın iş bu dava ile birleştirildiği anlaşılmıştır.

Dosya arasında bulunan 02.10.1991 tarihli yapı ruhsatı incelendiğinde; binanın bir ... kat + zemin kat + 3. Normal kata bağlı çatı piyesli betonarme şekilde yapılması şeklinde izin verildiği, ancak yerinde yapılan keşif sonucu bilirkişi tarafından düzenlenen raporda binanın ... kat + zemin kat + 3 normal kat ve çekme kat şeklinde yapıldığı, böylelikle binanın sözleşmeye, projeye ve yapı ruhsatına aykırı, kaçak yapı niteliğinde olduğu anlaşılmıştır.

İmara aykırı ve kaçak yapılarla ilgili olarak 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 Sayılı Kanun'un 16. maddesiyle 3194 Sayılı İmar Kanunu'na eklenen geçici 16. madde ile yapılmış yeni bir düzenleme bulunmaktadır. Maddede; afet risklerine hazırlık kapsamında ruhsatsız veya ruhsat ve eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması ve imar barışının sağlanması amacıyla, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış yapılar için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve yetkilendireceği kurum ve kuruluşlara 31.10.2018 tarihine kadar başvurulması, bu maddedeki şartların yerine getirilmesi ve 31.12.2018 tarihine kadar kayıt bedelinin ödenmesi halinde Yapı Kayıt Belgesi verilebileceği, başvuruya konu yapının ve arsasının mülkiyet durumu, yapı sınıf ve grubu ve diğer hususlar Bakanlık tarafından hazırlanan Yapı Kayıt Sistemine yapı sahibinin beyanına göre kaydedileceği (Geçici 16/1); Yapı Kayıt Belgesinin yapının kullanım amacına yönelik olduğu, Yapı Kayıt Belgesi alan yapılara, talep halinde ilgili mevzuatta tanımlanan ait olduğu abone grubu dikkate alınarak geçici olarak su, elektrik ve doğalgaz bağlanabileceği (Geçici 16/3); Yapı Kayıt Belgesi verilen yapılarla ilgili bu Kanun uyarınca alınmış yıkım kararları ile tahsil edilemeyen idari para cezalarının iptâl edileceği (Geçici 16/4); Yapı Kayıt Belgesinin, yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olduğu, Yapı Kayıt Belgesi düzenlenen yapıların yenilenmesi durumunda yürürlükte olan imar mevzuatı hükümlerinin uygulanacağı, yapının depreme dayanıklılığı hususunun malikin sorumluluğunda olduğu (Geçici 16/10); bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Bakanlık ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirleneceği (Geçici 16/12) düzenlenmiş ve maddenin diğer fıkralarında da uygulama esasları ve istisnaları belirtilmiş ayrıca bu tür yapılarda cins değişikliği ve kat mülkiyeti tesis edilebilmesi imkanı getirilmiştir.

3194 Sayılı Kanun'a eklenen geçici 16. madde, 31.12.2017 tarihinden önce yapılmış imara aykırı ve kaçak yapılar için uygulanacağından içeriği itibarıyla geriye etkili olarak uygulanması öngörülmüş bir düzenlemedir, Usuli kazanılmış hakkın istisnası olan geriye etkili bir kanuni düzenleme olması nedeniyle anılan hükmün mahkemelerce eldeki davalar için de uygulanması gerektiği gibi, yeni düzenlemenin temyiz aşamasında Yargıtay'ca da gözetilmesi gerekir.

Yukarıda yapılan açıklama ve sözü edilen kurallarla birlikte somut olay değerlendirildiğinde, 18.05.2018 tarihinde yürürlüğe giren 7143 Sayılı Kanun'un 16. maddesiyle 3194 Sayılı Kanun'a eklenen geçici 16. madde gereğince yapıların yasal hale getirilip getirilemeyeceğinin araştırılması gerekir. Bu durumda imara aykırı ve kaçak yapılar için Yapı Kayıt Belgesi alınarak yapının yeniden yapılmasına veya kentsel dönüşüm uygulamasına kadar geçerli olmak üzere geçici de olsa yasal hale getirilmesi imkanı getirildiğinden tarafların söz konusu yasal düzenlemeden yararlanmak için müracaat edip etmediklerinin sorulması, müracaat edilmediği anlaşıldığı takdirde yapının yapı ruhsatına uygun hale getirilip getirilemeyeceğinin ya da tadilat ruhsatı alınarak varolan fiili durumun hukuki duruma çevrilmesinin olanaklı olup olmadığının araştırıldıktan sonra davacıların talebinin değerlendirilmesi gerekirken, bu hususlar üzerinde durulmadan davanın kısmen kabulüne karar verilmesi doğru olmamış, kararın belirtilen bu nedenle bozulması uygun bulunmuştur.

SONUÇ : Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle asıl dava davalısı ile birleşen dosya davalılarının sair temyiz itirazlarının reddine, 2. bent uyarınca kabulüyle kararın asıl dava davalısı ile birleşen dosya davalıları yararına BOZULMASINA, ödedikleri temyiz peşin harçlarının istek halinde temyiz eden asıl dosya davalısı ile birleşen dosya davalılara geri verilmesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 20.12.2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.

kazanci.com.tr