16 Aralık 2020 tarihinde Adalet Komisyonuna gelen Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi kabul edildi.

GEREKÇE

Yasal düzenlemenin genel gerekçesi “Suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerinin aklanması ve terörizmin finansmanı suçları ile kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanına karşı uluslararası düzeyde mücadele standartlarının tespit edilerek idari ve adli tüm araçların ülkelerce etkin bir şekilde uygulanmasını temin etmek” şekilde belirtildi. 42 maddelik düzenleme birçok kanunda değişiklik öngörüyor.

>> Avukatlara şüpheli işlemleri ihbar zorunluluğu getiren kanun teklifi kabul edildi

DERNEKLER KANUNU

2860 Sayılı Yardım Toplama Kanunu’nun, 5253 Sayılı Dernekler Kanunu’nun, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun, 6415 Sayılı Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Hakkında Kanun’un, 5549 Sayılı Suç Gelirlerinin Önlenmesi Hakkında Kanun’un, 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu’nunda BMK’nun kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanını önlemek için değişiklikler öngörmekte. Yasa ile en önemli değişiklik 5253 Sayılı Dernekler Kanunu’nda yapılmakta.

11.madde ile Dernekler Kanunu’nun 1.maddesinde değişiklik yapılıyor. 12.madde ile Dernekler Kanunu’nun 3.maddesinde yapılan değişiklik ile dernek organlarının bazı suç tipleri yönünden mahkum olan kişilerin organlarında görev alamayacakları düzenlenmiştir. 13.madde ile Dernekler Kanunu’nun 19.maddesine denetim mekanizmasının nasıl olacağı düzenlenmiş durumda.

14.madde ile Dernekler Kanunu’nun 21.maddesi “Yurt dışına yapılacak yardımlar ise yardım yapılmadan önce dernekler tarafından mülki idare amirliğine bildirilir.” zorunluluğu getiriliyor.

15.madde ile Dernekler Kanunu’nun 30.maddesinin 30/a fıkrası ile “görevden uzaklaştırma ve faaliyetten alıkoyma” başlığı altında “bir derneğin  faaliyeti çerçevesinde terörizmin finansmanının önlenmesi hakkında kanun kapsamında yer alan suçlar ile Türk Ceza Kanunu’nda yer alan uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti veya suçtan kaynaklanan mal varlığı değerlerini aklama suçlarından dolayı derneğin genel kurulu dışındaki organlarında görevli olanlar veya ilgili personel hakkında soruşturma başlatılması halinde bu kişiler veya bu kişilerin görev yaptığı organlar geçici bir tedbir olarak İçişleri Bakanı tarafından görevden uzaklaştırılabilir. 

1.fıkrada belirtilen tedbirin yeterli olmaması ve gecikmesinde sakınca bulunması durumunda İçişleri Bakanı derneği geçici olarak faaliyetten alıkoyabilir ve derhal mahkemeye başvurur.

Geçici olarak görevden uzaklaştırılan organların ve o organların üyelerinin yerine yapılacak atamalarda 27.madde ile Türk Medeni Kanunu’nun hükümleri uygulanır.”

16. ve 17.maddeler ile hem adli hem idari para cezaları arttırılıyor.

AĞIR DÜZENLEMELER GELİYOR

Düzenlemelere ilişkin hukukihaber.net'e konuşan avukat Cesim Parlak "Bu yasanın içerisinde kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanının önlenmesine ilişkin düzenlemeler öngörülmüşse de özellikle derneklerle ilgili yardım toplama ve derneklerin denetimi, dernek yöneticilerinin görevden alınması hususlarında ağır düzenlemeler getiriliyor." dedi.

ÖRGÜTLENME ÖZGÜRLÜĞÜNE KISITLAMA

"Derneklerin yönetim organlarında görev yapan kişilerle ilgili olarak soruşturma başlatılmışsa görevden alma ve gerekirse yerine kayyım atama şeklindeki düzenleme, demokratik toplum işleyişine uygun bir düzenleme değildir." diyen Parlak sözlerine şöyle devam etti;

"Soruşturma aşamasında kişinin Anayasa’da güvence altına alınan masumiyet karinesi halen korunmaktadır. Ancak düzenlemede KİŞİ MAHKUM EDİLİRSE, MAHKUMİYET KESİNLEŞİRSE ANCAK O ZAMAN GÖREVDEN ALMA VE GEREKTİĞİNDE YERİNE KAYYIM ATANMASI şeklinde yapılmalıdır. Bu şekilde genel kuruldan düzenleme geçerse ve kanun yürürlüğe girdiğinde o zaman muhalif görülen veya istenmeyen her dernek, vakıf hakkında en küçük şikayetle soruşturma başlatılıp soruşturma var denilerek el konulabilir, kayyım atanabilir. Bir yönüyle sivil toplumun örgütlenme özgürlüğünü baskı altına alma yolu açılmış, yasalarla kısıtlanmış olacaktır." (hukukihaber.net)

>> Kitle İmha Silahlarının Yayılmasının Finansmanının Önlenmesine İlişkin Kanun Teklifi için TIKLAYINIZ