5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nun değişiklikten önceki halinde sokak köpeklerinin kısırlaştırılmasından sonra alındıkları yere geri bırakılması öngörülüyordu. 30.07.2024 tarihinde 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda ve 13.12.2024 tarihinde Hayvanların Korunması Hakkında Uygulama Yönetmeliği’nde değişiklik yapılmıştır. Bu yazımızda Hayvanların Korunmasına ilişkin Kanun ve Yönetmeliğin değiştirilmesinden sonraki halinde sokak köpeklerinin kısırlaştırılmasından sonra alındıkları yere geri bırakılıp bırakılamayacağı hususu ele alınacaktır.
Öncelikle Hayvanların Korunmasına ilişkin Kanun ve Yönetmeliğin değişiklikten önceki ve sonraki hallerine bakalım.
5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’nda yapılan değişiklikler:
|
30/07/2024 tarihinden önceki hali |
7527 sayılı Kanunla yapılan değişiklikten (30/07/2024’ten) sonraki hali |
|
“Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması” başlıklı 6. maddesinin 4. fıkrası: Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. Müşahede yerlerinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların kaydedildikten sonra öncelikle alındıkları ortama bırakılmaları esastır. |
“Sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların korunması” başlıklı 6. maddesinin 4. fıkrası: Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların en hızlı şekilde yerel yönetimlerce kurulan veya izin verilen hayvan bakımevlerine götürülmesi zorunludur. Bu hayvanların öncelikle söz konusu merkezlerde oluşturulacak müşahede yerlerinde tutulması sağlanır. (Değişik son cümle: 30/7/2024-7527/4 md.) Bakımevlerine alınan hayvanlar Bakanlık veri sistemine kaydedilir ve rehabilite edilen köpekler, sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılır. |
Hayvanları Koruma Kanunu’nun önceki halinde kısırlaştırılan, aşılanan ve rehabilite edilen hayvanların alındıkları ortama bırakılmaları öngörülmüştü. Değişiklikten sonraki güncel halinde ise rehabilite edilen köpeklerin sahiplendirilinceye kadar hayvan bakımevlerinde barındırılmaları öngörülmüştür.
Hayvanların Korunması Hakkında Uygulama Yönetmeliği’nde yapılan değişiklikler
|
13.12.2024 tarihinden önceki hali |
13.12.2024 tarihinden sonraki (güncel) hali |
|
Tanımlar MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan; j) Geçici bakımevi: Hayvanların sahiplendirilinceye veya alındığı ortama geri bırakılıncaya kadar rehabilite edildiği ve bu süre içerisinde geçici olarak kaldığı tesisi, |
Tanımlar MADDE 4- (1) Bu Yönetmelikte yer alan; l) Hayvan bakımevi: Bakanlıktan izin alınmak suretiyle kurulan, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı ve rehabilite edildiği tesisi, |
|
Belediyelerin alacağı tedbirler MADDE 7 – (1) Belediyeler; a) Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanların toplatılması, kısırlaştırılması, aşılanması, gerekl tıbbî bakımlarının yapılması ve işaretlenmesi, alındığı ortama geri bırakılması, sahiplendirilenlerinin kayıt altına alınmasıyla, b) Geçici bakımevine gelen hayvanları öncelikle Ek-2 dek Sahipsiz Hayvan Kayıt Defterine kaydederek müşahede altına almakla, gerekli tedavilerin yapılmasını, kısırlaştırıp aşılanmasını ve işaretlenmesini müteakip alındığı ortama bırakmakla, geçici bakımevlerine gelen hayvanların sahiplenilmesi için yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile işbirliği yapmakla, ç) Bölge ve mahallerindeki, özellikle köpekler ve kediler olmak üzere, sahipsiz hayvanların bakımları, aşılarının yapılması, işaretlenmesi ve kayıtlarının tutulmasının sağlanması, kısırlaştırılması, alındığı ortama geri bırakılması ve sahiplendirilmelerinin yapılması için hayvan geçici bakımevlerine gönderilmesi gibi yapılan tüm faaliyetlerde yerel hayvan koruma görevlileri ve gönüllü kuruluşlar ile belediye veterineri hekimlerinin koordinasyonunun sağlanmasıyla, |
Yerel yönetimlerin görev ve sorumlulukları MADDE 7- (1) Yerel yönetimlerin görev ve sorumlulukları şunlardır: a) Sahipsiz veya güçten düşmüş hayvanları 5199 saylı Kanun hükümlerince toplatmak suretiyle çalışma izni alarak kurmuş oldukları hayvan bakımevlerine getirmek. b) Hayvan bakımevine gelen hayvanları Bakanlıkça oluşturulan veri tabanına kaydederek müşahede altına almak, hayvanların rehabilitasyonlarının yapılmasını müteakip hayvanları bakımevinde barındırmak veya sahiplendirmek. ç) Sahipsiz köpeklere ilişkin yürütülen iş ve işlemlerde popülasyonun sorun yarattığına belediye meclisinde karar verilmesi halinde Ev Hayvanlarının Korunmasına Dair Avrupa Sözleşmesinin 12 nci maddesini uygulamak. |
|
Toplanılan sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanların bakılması MADDE 21 – (1) Toplanılan sahipsiz ve güçten düşmüş hayvanlar aşağıdaki esaslara göre bakılır: d) Geçici bakımevlerinde on gün süre ile gerekli duyurular yapıldığı halde sahiplendirilemeyen hayvanlar kontroller, aşıları ve tıbbî müdahaleler ile kısırlaştırılmaları yapıldıktan ve operasyon yaraları kapandıktan en az yedi gün sonra kayıt altına alınıp, müdahale görmüş olduklarını gösteren işaretler üzerlerinde olacak şekilde veteriner hekimin onayıyla alındıkları ortama geri bırakılır. |
Bu madde yeni düzenlemede yer almamaktadır. |
Yönetmeliğin önceki halinde; sahipsiz hayvanların toplatılması, kısırlaştırılması, aşılanması, gerekli tıbbî bakımlarının yapılması ve işaretlenmesi sonrasında alındığı ortama geri bırakılması öngörülmüştür. Yeni halinde ise alındıkları ortama geri bırakılmaları öngörülmeyip hayvanların bakımevlerinde barındırılması düzenlenmiştir. Yönetmeliğin önceki halinde bakımevi, hayvanların sahiplendirilinceye veya alındığı ortama geri bırakılıncaya kadar rehabilite edildiği yer olarak tanımlanmışken, yeni düzenlemede hayvan bakımevi, hayvanların sahiplendirilinceye kadar barındırıldığı yer olarak tanımlanmıştır.
Yönetmeliğin önceki halinde, geçici bakımevlerinde hayvanlar kontroller, aşıları ve tıbbî müdahaleler ile kısırlaştırılmaları yapıldıktan ve operasyon yaraları kapandıktan sonra veteriner hekimin onayıyla alındıkları ortama geri bırakılacağı düzenlenmiş iken, Yönetmeliğin yeni halinde bu düzenlemeye yer verilmemiştir.
SONUÇ OLARAK, Hayvanların Korunmasına ilişkin Kanun ve Yönetmeliğin değişiklikten önceki halinde sokak köpeklerinin tedavi edildikten sonra kısırlaştırılarak alındıkları yere geri bırakılması düzenlenmişti. Yeni halinde ise bu düzenlemeler kaldırılarak hayvan bakım evinde bakılmaları düzenlenmiştir. Bu düzenlemeler uyarınca Belediyelerin kısırlaştırdıkları köpekleri sokağa geri göndermesi Kanun ve Yönetmeliğe aykırılık oluşturmaktadır. Sokaklardan toplanılan sahipsiz hayvanların bakım evinde rehabilite edilmeleri ve sokaklara tekrar gönderilmemeleri gerekmektedir. Belediyelerin sokak köpeklerinin alındıkları yere geri bırakılmasına ilişkin yetkileri Kanun ile kaldırılmış olup, bakımevlerinde barındırmaları gerekmektedir.
Av. Enver DOK
>> SOKAK KÖPEKLERİNİN KİŞİLERE VERDİĞİ ZARARLARDAN BELEDİYELERİN TAZMİN SORUMLULUĞU
>> SOKAK KÖPEKLERİNİN VERDİĞİ ZARARLAR NEDENİYLE TALEP EDİLEBİLECEK TAZMİNAT TÜRLERİ





