Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk “Hukuk Okulu” olarak “Ankara Adliye Hukuk Mektebi” adıyla 5 Kasım 1925 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin (1. Meclis Binası) Genel Kurul Salonu’nda Mustafa Kemal Atatürk tarafından açılmıştır.
Atatürk açılışda “Cumhuriyetin müeyyidesi olacak bu büyük müessesenin küşadında hissettiğim saadeti hiçbir teşebbüsde duymadım ve bunu izhar ve ifade etmekle memnunum.” Diyerek; hukuk eğitiminin ve adaletin, bir devletin varoluş ve devam edişindeki önemini tam olarak ortaya koymuştur.
Ankara Adliye Hukuk Mektebi olarak kullanılan ilk bina, Kurtuluş Savaşı boyunca önemli hizmetler veren “Telgrafhane Binası’dır”. Okul, daha sonra, Opera’nın karşısındaki “Taş Bina’ya” geçmiştir.
Okul, yurt ve hatta bazı öğretim üyeleri için hizmet veren ve 2 kerpiç yapıdan oluşan ilk bina ile anlatılan anılarda “Bina kışlayı andırıyordu. Yağmur yağdığı zaman odaların içinde, yatakların başında şemsiyeler açılır, herkes ıslanmamak için uğraşırdı” denmektedir. İşte ilk eğitim, bu kadar zor koşullar altında ama yılmadan başlatılmıştır.
Okula ilk “kız öğrenciler” 1927 yılından itibaren kabul edilmiştir.
TBMM binasında eğitime başlayan okul ilk mezunlarını 1928 yılında vermiştir.
Okul müfredatında “Mecelle’nin” okutulmamasına karar verilmiş, “Usul-u Fıkıh” dersi kaldırılmış, “Türk Hukuk Tarihi Kürsüsü” kurulmuştur.
Mustafa Kemal Atatürk, okul binasını sık sık ziyaret etmiş, dersleri ve sınavları izlemiştir.
İlk öğrenim yeri olan eski Meclis veya Telgrafhane binasında öğrenim gören öğrenciler; TBMM oturumlarına da katılmakta idiler. O dönemin öğrencileri; Türk Medeni Kanunu, Türk Ceza Kanunu görüşmelerini de izleyerek önemli deneyimler kazanmışlardır. Aynı dönemin öğrencileri, Atatürk “Nutuk” adlı eserini okurken Meclis’de 6 gün boyunca hazır bulunmuş, bu eseri ve konuşmayı canlı olarak izlemişlerdir.
İşre o dönemin öğrencileri, bu gün dahi örnek ve ders alınacak ölçüde; bu denli çağdaş, akılcı bir eğitim alarak Türk Yargı Sistemini ve Adaletini kurmuşlardır.
Bu gün eğitimin devam ettiği bina 1941-1946 yılları arasında yapılmıştır. Ankara Üniversitesi’nin kurulması ile 1946 yılında “Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi” adını almıştır.
Atatürk’ün bir deyişinden kaynaklanan ve bütün adliye binalarında yer alan “Adalet mülkün -ülkenin- temelidir” sözünün önemini ve değerini iyi kavrayarak, Atatürk ilke ve ideallerine, çağdaş, demokratik, laik Cumhuriyet ilkelerine çok daha fazla ve sonsuza kadar sahip çıkmalıyız.
Avukat Ahmet Erdem AKYÜZ
