Forex Nedir? Yasal ve Yasa Dışı İşlemler Arasındaki Fark
Forex, "Foreign Exchange" kelimelerinin kısaltmasıdır ve farklı ülke para birimlerinin, altın, gümüş gibi değerli madenlerin alım satımının yapıldığı uluslararası bir piyasadır. Bu piyasa, yüksek kaldıraç imkanı sunarak, küçük sermayelerle büyük hacimli işlemler yapma fırsatı verir. Ancak, bu durum aynı zamanda büyük riskler de barındırır ve piyasa uzmanlık gerektirir.
Yasal Forex işlemleri, Sermaye Piyasası Kurulu (SPK) tarafından yetkilendirilmiş aracı kurumlar aracılığıyla yapılır. Bu kurumlar, yatırımcıların korunması için belirlenen yasal düzenlemelere tabidir ve sürekli olarak SPK denetimindedir. Eğer bir yatırımcı olarak işlem yapacaksanız, aracı kurumun SPK lisansını mutlaka kontrol etmeniz gerekir. Aksi halde, SPK'dan lisans almamış kurumların Türkiye'de Forex faaliyeti yürütmesi yasa dışıdır ve bu durum dolandırıcılık suçlarına zemin hazırlar.
Forex Yatırım Dolandırıcılığı Nasıl İşler?
Forex dolandırıcılığı, genellikle yurt dışı merkezli veya yurt içinde yasa dışı olarak faaliyet gösteren firmalar tarafından işlenir. Bu dolandırıcılar, kendilerini yetkili bir aracı kurum gibi tanıtarak, özellikle telefon aracılığıyla potansiyel yatırımcıları arar. Mağdurlara kısa sürede yüksek ve garantili kazanç vaat edilerek, MetaTrader 4 veya MetaTrader 5 gibi popüler platformlar üzerinden işlem yapmaya ikna edilirler.
Dolandırıcılar, öncelikle küçük miktarlarda işlem yaptırarak güven kazanır. Daha sonra, "vergi ödemesi" veya "yüksek komisyon" gibi gerçek dışı gerekçelerle yatırımcıdan daha fazla para talep ederler. Yatırımcının hesabındaki sözde kazançlar, para çekilme talebi geldiğinde teknik sorunlar bahanesiyle "sıfırlanır". Bu süreçte, dolandırıcılar parayı genellikle farklı şahısların banka hesaplarına aktararak izlerini kaybetmeye çalışır.
Forex Dolandırıcılığında Hukuki Süreçler ve Mağdurların Hakları
Yasa dışı Forex işlemleri, Türk hukukunda birden fazla suç tipini kapsar. Mağdurlar, haklarını korumak için aşağıdaki adımları izlemelidir:
1. Kanıt Toplama: İlk ve en önemli adım, tüm kanıtların (banka dekontları, para transfer belgeleri, WhatsApp görüşmeleri, e-postalar ve platform ekran görüntüleri) derhal toplanmasıdır. Dolandırıcılar hesapları kapatarak kanıtları ortadan kaldırabileceği için hızlı davranmak kritik öneme sahiptir.
2. Suç Duyurusunda Bulunma: Dolandırıcılar hakkında Cumhuriyet Başsavcılığı'na nitelikli dolandırıcılık suçundan suç duyurusunda bulunulmalıdır. Bu süreçte, gönderilen paranın bulunduğu banka hesaplarına tedbir konulması talep edilebilir.
3. SPK'ya Şikayet: İzinsiz sermaye piyasası faaliyeti yürüten bu firmalar hakkında SPK'ya şikayette bulunulması hem idari hem de cezai soruşturmaların başlamasına yardımcı olur.
4. Hukuk Davası Açma: Kaybedilen parayı geri almak için dolandırıcılar aleyhine maddi tazminat davası açılabilir. Kredi kartı ile yapılan ödemelerde ise bankaya başvurarak "chargeback" (ters ibraz) prosedürünü başlatmak, paranın iadesini talep etmek için etkili bir yoldur.
Önemli Not:
Yasa dışı Forex işlemlerinde para kaybeden yatırımcılar, dolandırıcılık suçunun mağduru olarak kabul edildiği için cezai bir sorumluluk taşımazlar. Ancak, bu işlemleri başkalarına tavsiye etmek veya komisyon almak gibi eylemler, suça iştirak olarak değerlendirilebilir.
Sonuç
Forex, doğru ve yetkili kurumlar aracılığıyla yapıldığında yasal bir yatırım aracıdır. Ancak, kısa sürede yüksek kazanç vaat eden, şüpheli telefon aramalarıyla yaklaşan ve SPK lisansı olmayan şirketlere karşı daima dikkatli olunmalıdır. Forex dolandırıcılığı mağduru olan kişilerin, hukuki haklarını korumak için en kısa sürede bir hukuk danışmanına başvurarak adli makamlara şikayette bulunmaları, maddi zararlarını telafi etme şanslarını artıracaktır.
Av. Kaan ŞAFAK
