Uygulamada gayrimenkul ekspertiz hizmetleri sunan kimselerin vergilendirilmesi konusunda bazı duraksamalar ile karşılaşılmaktadır. Bir kısım ekspertiz hizmetleri ile uğraşan kimseler, bunların yanı sıra gayrimenkul danışmanlığı işi ile birlikte bu faaliyetlerini sürdürmektedirler. Bir kısım vergi daireleri söz konusu faaliyetler ile iştigal eden kimselerle ilgili mükellefiyet tesisi sırasında bunlarla ilgili ticari kazanç yönünden vergi kaydı açtıkları görülmektedir.

Öte yandan, bazı vergi daireleri ise bu kimselerin serbest meslek kazancı olarak vergi kayıtlarını açtıkları ve buna göre mükellefiyet tesis ettikleri görülebilmektedir. [1] Esasen sadece gayrimenkul değerleme işi ile uğraşan kimselerin GVK’ nun 65. Maddesine göre serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmesi en doğru yaklaşım olarak ortaya çıkmaktadır.

Uygulamada gayrimenkul ekspertizliği hizmetlerinin yanı sıra, gayrimenkul danışmanlığı, bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak yapılan gayrimenkul danışmanlık ve ekspertiz faaliyetlerinde ticari kazanç ağır bastığı yönünde görüşlerde mevcuttur. [2]

Sonuç olarak, faaliyetin sadece ve sadece gayrimenkul ekspertizliği faaliyetlerinden ibaret olması durumunda serbest meslek faaliyeti sayılması gerekecektir. Bu durumda doğal olarak serbest meslek makbuzu beraberinde düzenlenecektir.

Diğer yandan, belli bir işyerine münhasıran sözleşmeli olarak gayrimenkul ekspertizliği yapılması durumunda, bu hizmetin ücret olarak değerlendirilmesi gerektiği yönünde de görüşler ileri sürülebilmektedir.

Bize göre, gayrimenkul ekspertizliği hizmetleri tek başına yapılması durumunda serbest meslek kazancı olarak değerlendirilmektedir. Sonuçta bu faaliyetler ile ilgili ilişkili kurumlara hizmetin ifasına müteakip iki nüsha serbest meslek makbuzu düzenlenerek, karşı tarafın vergi mükellefi olması halinde %20 tevkifat yapılacaktır. Bazı vergi daireleri tarafından önceden serbest meslek kazancı olarak açılan vergi kayıtları geçmişe yönelik olarak ticari kazanç olarak düzeltildiği yönündeki uygulamalara tesadüf edilmektedir. Bazı vergi daireleri ise önceden açmış oldukları ticari kazanç vergi kayıtlarını; “Bir ücret veya sözleşmeye dayalı olarak yapılan gayrimenkul danışmanlık ve ekspertiz faaliyetlerini” serbest meslek kazancı şekline geçmişe yönelik olarak düzelttikleri ve böylece serbest meslek kazancı olarak kabul ettikleri görülmektedir. [3]

---------------

[1] Bkz: İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Özelgesi, 10.06.2020 gün ve E.158548 sayılı yazıları

[2] Bkz: 18.12.2020 gün ve E.373955 sayılı İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı yazıları

[3] Bkz: İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Yazıları, 10.02.2021 gün ve E.44213 sayılı yazıları