Otel sahibi ve işletmeciler, yangın güvenliğinin sağlanmasından sorumludur. Kamuoyunda; yangın güvenliği denetimi yetki ve görevinin hangi idari mercide olduğu, hangi idarenin yasal çerçevede ihmali ve sorumluluğu olduğu tartışılmaktadır. Bu konuyu ayrıntıları ile “Grand Kartal Otel Yangını ve Denetim Yetkisi Hakkında” başlıklı yazımızda inceledik. Bu yazıda, devam eden hukuki süreçle ilgili tartışmaları aydınlatmaya yönelik bir özete yer verdik.
Konu ile ilgili mevzuat hükümlerinin; 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu m.30 ve 34, Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik m.50 ve 131, İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik m.5/3, Belediye İtfaiye Yönetmeliği Ek m.1, Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelik Geçici m.1, Turizm Yatırım, İşletme ve Kuruluşlarının Denetimi Hakkında Yönetmelik m.5, 18 ve 22 olduğu görülmektedir.
Bu hükümler birlikte incelendiğinde;
- Turizm işletmelerinin denetim yetkisinin münhasıran Kültür ve Turizm Bakanlığı’na ait olduğu,
- İtfaiyenin kendiliğinden denetim yapamayacağı, başvuru sahibinin veya Bakanlığın (ilgili idarenin) talebi halinde inceleme yapabileceği, bu inceleme sonucunda itfaiye raporu düzenleneceği, itfaiye raporunun elektronik ortamda kaydedileceği ve yetkili idare ile paylaşılabileceği,
- Turizmi Teşvik Kanunu m.30’a göre, Bakanlıktan akredite özel denetim firmalarının da turizm işletmelerini denetleyebileceği,
- Somut olayda; itfaiye ile akredite özel denetim firmaları arasında mevzuat gereği bir farklılık bulunmadığı, itfaiyeye başvuru yapıldığı, itfaiye tarafından 4 gün sonra içerisinde inceleme yapıldığı ve olumsuzlukların tespit edildiği, bunu takiben otel işletmesinin denetim başvurusunu geri çektiği, itfaiyenin de talebin geri çekilmesi sebebiyle denetimi iptal ettiği,
Görülmektedir.
Sonuç olarak;
1. İtfaiyenin uyguladığı prosedür, Belediye İtfaiye Yönetmeliği Ek m.1’in gereğidir ve hukuka uygundur.
2. İtfaiyenin, rapor aşamasına gelmeden geri çekilen başvurunun elektronik ortamda kaydı veya Bakanlığa bildirilmesi yetki ve sorumluluğu yoktur. Bu yönden belediyenin ilgili organlarının yasal sorumluluğu doğamaz.
3. Vicdanen “Bakanlığa bildirilmeli idi” denilebilir; ancak yasal yönden sorumluluğa sebep olmaz ve belediye/itfaiye denetimden sorumlu idi, yetkili idi denilemez.
4. Yangın çıkan otel, belediyenin yetki ve sorumluluk sahasında değildir. Ayrıca, turizm bölgesidir.
5. Kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri iddia olunan suçlardan soruşturma yapılabilmesi için, 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun’a göre yetkili mercilerden izin alınması gerekir. 3628 sayılı Mal Bildiriminde Bulunulması, Rüşvet ve Yolsuzluklarla Mücadele Kanunu kapsamına giren haller dışında; kamu görevlilerinin görevleri sebebiyle işledikleri suçlarda, doğrudan soruşturma yapılamaz. Somut olayda; belediye organlarının sorumluluğu bulunduğu şüphesi bulunmakta ise, bu şüphenin kamu görevlisinin görevi ile ilgili olduğunda tartışma yoktur, o halde usule uygun soruşturma izni alınması zorunludur. Bu bir takip şartıdır.
Prof. Dr. Ersan Şen
Av. Beyza Başer Berkün
>> Grand Kartal Otel Yangını ve Denetim Yetkisi Hakkında
(Bu makale, sayın Prof. Dr. Ersan ŞEN tarafından www.hukukihaber.net sitesinde yayınlanması için kaleme alınmıştır. Kaynak gösterilse dahi makalenin tamamı özel izin alınmadan kullanılamaz. Ancak alıntılanan makalenin bir bölümü, aktif link verilerek kullanılabilir. Yazarı ve kaynağı gösterilmeden kısmen ya da tamamen yayınlanması şahsi haklara ve fikri haklara aykırılık teşkil eder.)